Şəhid Aydından yadigar qalan gündəlikdən xatirələr...

Əs­gər vu­ru­lan­da yox, unu­du­lan­da ölür! - bu söz tək­rar-tək­rar bey­nin­də do­la­şır­dı. Ay­dı­nın ya­şı­nın az ol­ma­sı­na bax­ma­ya­raq, ağ­zın­dan çı­xan söz­lə­ri­nin ço­xu dost­la­rı­nın, əs­gər yol­daş­la­rı­nın di­lin­də zərb-mə­sə­lə çev­ril­miş­di. "Əs­gər vu­ru­lan­da yox, unu­du­lan­da ölür" - sö­zü də əs­gər yol­da­şı İl­ki­nin öm­rü bo­yu unu­da bil­mə­di­yi bir mə­səl idi. İl­kin Ay­dı­nı dü­şü­nən­də ilk ya­dı­na dü­şən bu söz olur­du...

Ab­dul­la­yev­lər ai­lə­si­nə ba­rıt qo­xu­lu sən­gər­dən bir mək­tub gəl­miş­di. Hər­bi his­sə­lər­dən bi­rin­də xid­mət edən bir gi­zir yaz­mış­dı mək­tu­bu. Ata mək­tu­bu tu­ti­yə ki­mi göz­lə­ri­nə tut­muş­du, elə bi­lir­di ki, bu mək­tub­da ürə­yi­nin dər­ma­nı giz­lə­nib. O, mək­tu­bu aç­ma­ğa tə­ləs­mir­di. Mək­tu­bu ya­zan gi­zir vax­ti­lə Ay­dı­nın əs­gər yol­da­şı ol­muş­du. "N" say­lı hər­bi his­sə­də bir­gə xid­mət et­miş­di­lər. Ay­dı­nın şə­hid ol­du­ğu­nu mə­zu­niy­yət­də olan­da eşit­miş­di İl­kin. Ev­də di­va­na uza­nıb te­le­vi­zo­ra ba­xır­dı. Gün­düz xə­bər­lə­rin­də Mil­li Or­du­nun Tər­tər­də­ki "N" say­lı hər­bi his­sə­si­nin bir gi­zi­ri­nin şə­hid ol­du­ğu haq­qın­da tez-tez in­for­ma­si­ya ve­ri­lir­di. Əv­vəl­cə şə­hi­din adı­na, so­ya­dı­na fi­kir ver­mə­di. Bir­dən Ay­dı­nın adı­nı qu­la­ğı al­dı. Də­li ki­mi di­van­dan sıç­ra­yıb düz te­le­vi­zo­run qar­şı­sı­na qaç­dı. Ek­ran­da­kı şə­ki­lə lap ya­xın­dan bax­dı:

- Ay aman, Ay­dın, sən nə et­din? Ni­yə be­lə ol­du, qar­daş?

Əli ilə saç­la­rı­nı çən­gəl­lə­di İl­kin. Tə­sa­dü­fən te­le­vi­zor­da eşit­di­yi bu xə­bər onun dün­ya­sı­nı alt-üst et­di, bey­ni­ni qa­rış­dır­dı. On­lar Sey­fə­li po­li­qo­nun­da hər­bi tə­lim za­ma­nı mərc gəl­miş­di­lər. Ay­dın­la bağ­lı ya­şa­nan hər bir də­qi­qə ki­no len­ti ki­mi İl­ki­nin göz­lə­ri qar­şı­sın­da can­lan­dı. İl­ki­nə elə gəl­di ki, Sey­fə­li­də­dir, Ay­dın da ya­nın­da. On­lar tez-tez gü­lə­şir­di­lər, gah İl­kin Ay­dı­nı yı­xır­dı, gah da Ay­dın İl­ki­ni, an­caq bir-bi­ri­nin məğ­lub ol­ma­ğı­nı qə­tiy­yən is­tə­mir­di­lər. Bir də­fə on­lar mərc gəl­di­lər, bü­tün əs­gər və za­bit­lər dost­la­rın mər­ci­nə şa­hid­lik et­di.

- Bi­lir­sən də, qa­qa, Şu­şa­ya bay­ra­ğı mən san­ca­ca­ğam, - de­yə Ay­dın üzü­nü dos­tu­na tə­rəf çe­vir­di.

- Ca­nın üçün, qa­qa, im­kan ver­mə­rəm sə­nə, özüm san­ca­ca­ğam - de­di İl­kin.

Ay­dın təs­lim ol­maq is­tə­mir­di. Nə üçün ol­ma­lıy­dı ki? Çün­ki Şu­şa­ya üç­rəng­li bay­ra­ğı­mı­zı sanc­maq onun ar­zu­su idi. Həm də bay­ra­ğı­mı­zı hə­mi­şə ürə­yi­nin üs­tün­də, qoy­nun­da gəz­di­rir­di.

- İl­kin, sən bay­raq da­lın­ca qa­ça­na qə­dər mən bay­ra­ğı qoy­num­dan çı­xa­rıb asa­ca­ğam. Mən pa­xıl de­yi­ləm, qar­daş, bay­ra­ğı bir­gə asa­rıq, həm sən de­yən olar, həm də mən de­yən. Nə de­yir­sən?

- Gəl mərc gə­lək uşaq­la­rın ya­nın­da. Kim uduz­sa, bu­ra­da­kı uşaq­la­rın ha­mı­sı­nı yı­ğıb qo­naq­lıq ve­rə­cək!

- Mə­ni qo­naq­lıq­la qor­xu­dur­san? Al­lah qoy­sa, tor­paq­la­rı­mı­zın azad edil­mə­si əmə­liy­yat­la­rı­na baş­la­nan­da mən öz gü­cü­mü sə­nə gös­tə­rə­rəm.

Ay­dı­nın bu sö­zü dos­tu­nun ürə­yi­ni aç­dı. On­lar qu­caq­laş­dı­lar.

- Sö­zü­müz söz­dü ha, - de­yə Ay­dın dos­tu­nu düm­sük­lə­di...

Ha­mı gü­lüş­dü. Əs­lin­də, tor­paq­la­rı­mı­zın düş­mən tap­da­ğın­dan azad edi­lə­cə­yi­nə ha­mı ina­nır­dı. Əs­gər və za­bit­lər, bir nə­fər ki­mi, bu mü­ba­rək əmə­liy­yat­da can­la-baş­la iş­ti­rak et­mə­yə, fərq­lən­mə­yə ha­zır idi. Tə­bii, ha­mı­sı­nın da ürə­yin­dən Şu­şa­ya, Xan­kən­di­yə, di­gər tor­paq­la­rı­mı­za bay­raq sanc­maq ke­çir­di.

Ay­dın şə­hid ol­muş­du. İl­kin heç vaxt Ay­dı­nın şə­hid ola­ca­ğı­nı xə­ya­lı­na be­lə gə­tir­mə­miş­di. Ay­dın ci­və ki­mi qay­na­yır­dı, gül­lə ona ne­cə də­yə bi­lər­di? İl­kin fi­kir­lə­şir­di ki, yə­qin düş­mən Ay­dı­nı yat­dı­ğı yer­də vu­rub. Son­ra öz-özü­nə:

- Ay­dın heç vaxt post­da yat­maz. Bəs ne­cə olub ki, düş­mən vu­rub onu? Bəl­kə düş­mən ar­xa­sı­na ke­çib­miş Ay­dın. Elə hey de­yir­di ki, im­kan olan ki­mi düş­mən ar­xa­sı­na ke­çib on­la­rı məhv edə­cə­yəm. Ara­da mək­tub­la­şır­dıq, de­yir­di ki, qa­qa, er­mə­ni­lə­rin ba­şı­na oyun açı­rıq.

Son­ra eşit­di ki, Ay­dı­nı snay­per düz al­nın­dan vu­rub. Sı­zıl­da­dı İl­kin.

- Qar­daş, sə­nin al­nın açıq, üzün ağ olub hə­mi­şə, al­nın­dan öpüb bö­yük­lə­ri­miz sə­nin. O gül­lə nə idi al­nı­na dəy­di?

İl­kin Ay­dı­nın dəf­nin­də iş­ti­rak edə bil­mə­sə də, yas mə­ra­si­mi­nə gəl­di. Özü­nü elə pis hiss edir­di ki, heç ol­ma­yan ki­mi. Ona elə gəl­di ki, za­man da­ya­nıb, sa­at­lar ya­tıb, in­san­lar hə­rə­kət et­mir, yol­lar bağ­la­nıb. Çox qə­ri­bə hiss­lər ke­çi­rir­di. Bə­də­ni büs­bü­tün süst­ləş­miş­di. İl­ki­nə Ay­dı­nın şə­hid ol­ma­sı çox pis tə­sir et­miş­di. O, hər­bi his­sə­yə qa­yı­dan­da rən­gi so­lux­muş­du, heç səh­hə­ti də qay­da­sın­da de­yil­di. Ay­dı­nın Tər­tər is­ti­qa­mə­tin­də şə­hid ol­du­ğu­nu, Ay­dı­nın yas mə­ra­si­min­də iş­ti­rak et­di­yi­ni əs­gər və za­bit­lə­rə da­nı­şan­da ha­mı­sı çox pis ol­du. Əs­gər­lə­rin ço­xu Ay­dı­nı ya­xın­dan ta­nı­ma­sa­lar da, hər­bi his­sə­də onun haq­qın­da do­la­şan əf­sa­nə­lə­ri çox eşit­miş­di­lər. Onu ta­nı­yan­lar da, ta­nı­ma­yan­lar da Ay­dı­nın şə­hid ol­ma­sı xə­bə­ri­ni ürək ağ­rı­sı ilə qar­şı­la­dı­lar.

- Ay­dı­nın ar­zu­la­rı çox idi, həd­dən ar­tıq çox. O qa­lib ol­maq is­tə­yir­di. Ay­dın ən qay­nar nöq­tə­lər­də ol­ma­ğı xoş­la­yır­dı...

Hər­bi his­sə­də İl­kin ha­mı­nın gö­zü­nə çox kef­siz gö­rü­nür­dü. Dost it­ki­si onu ağ­rı­dır­dı. Ge­cə­dən xey­li keç­mə­si­nə bax­ma­ya­raq, İl­ki­nin gö­zü­nə yu­xu get­mir­di. Əs­gər vaxt­la­rın­da be­lə hal­lar tez-tez olur­du. Çün­ki ge­cə­lər Ay­dın­la xı­sın-xı­sın da­nı­şır, bə­zən mək­tub ya­zır, bə­zən də gün­də­lik baş ve­rən­lə­ri, ar­zu və is­tək­lə­ri­ni cib dəf­tər­çə­si­nə kö­çü­rür­dü­lər. Əl fə­nə­ri­nin işı­ğın­da yaz­dıq­la­rı hər bir cüm­lə, hər bir söz on­la­ra se­vinc bəxş edir­di.

Ay­dı­nı xa­tır­la­yan İl­kin Ay­dı­nın ai­lə­si­nə mək­tub yaz­maq is­tə­di. Özün­də mək­tub yaz­ma­ğa bö­yük eh­ti­yac du­yan İl­kin Ay­dın­lı gün­lə­ri göz ya­şı için­də göz önü­nə gə­ti­rə-gə­ti­rə ya­zır­dı. İl­ki­nin mək­tu­bun­dan:

Ta­le elə gə­tir­di ki, biz Ay­dın­la ey­ni hər­bi his­sə­də qul­luq et­mə­li ol­duq. İlk ba­xış­dan zəhm­li gö­rü­nən Ay­dı­nın ipək ki­mi ürə­yi var­dı. Si­zin oğ­lu­nuz ana­dan cə­sur do­ğul­muş­du. Əs­gə­ri xid­mət­də ol­du­ğu­muz müd­dət­də o hər kəs üçün ger­çək bir nü­mu­nə ola bil­di. Ay­dın qay­nar nöq­tə­lə­ri, təh­lü­kə­li yer­lə­ri çox se­vir­di. O, İs­veç-al­man ya­zı­çı­sı, şai­ri, rəs­sa­mı, No­bel mü­ka­fat­çı­sı Her­man Hes­se­nin ma­raq­lı bir fik­ri­ni tez-tez xa­tır­la­yır­dı: "Təh­lü­kə­siz yo­la an­caq zə­if in­san­la­rı gön­də­rir­lər". O güc­lü idi və təh­lü­kə­li yol­lar­la get­mə­yi se­vir­di. Ay­dın öm­rü­nü hər­bə bağ­la­maq is­tə­yir­di, mən də onun ki­mi bu niy­yət­də idim. Am­ma Ay­dın de­yir­di ki, mən cəb­hə böl­gə­sin­də xid­mət et­mək is­tə­yi­rəm. Ata­lar de­miş­kən, niy­yə­tin

ha­ra, mən­zi­lin də ora. Ay­dın cəb­hə böl­gə­sin­də gi­zir ki­mi xid­mət edib Və­tə­nə öz bor­cu­nu lə­ya­qət­lə, şə­rəf­lə qay­tar­dı.

Ay­dın əs­gər­lik­də olar­kən hər ge­cə ki­çik dəf­tər­çə­si­nə nə isə ya­zır­dı. Am­ma yaz­dı­ğı­nı mə­nə gös­tər­mir­di. Bir də­fə Ay­dın­dan xə­bər­siz onun cib dəf­tər­çə­si­ni ələ ke­çir­dim. Ora­da ma­raq­lı bir fi­kir var­dı. Ay­dın ya­zır­dı ki, əs­gər vu­ru­lan­da yox, unu­du­lan­da ölür! Bu söz mə­ni özüm­dən alıb apar­dı. Dos­tum ne­cə də də­rin dü­şü­nə bi­lir­di... Onun ağ­lı ha­mı­mı­za gə­rək olur­du. Nə ol­sa, tez onun­la məs­lə­hət­lə­şir­dik. Ay­dın əsl qəh­rə­man idi. O, Şu­şa­ya bay­ra­ğı­mı­zı san­ca bil­mə­di, əcəl Ay­dı­na ma­cal ver­mə­di. Si­zə söz ve­ri­rəm ki, o bay­ra­ğı Ay­dı­nın adın­dan Şu­şa­ya mən san­ca­ca­ğam və hə­min ye­ri hər il pir ki­mi zi­ya­rət edə­cə­yəm".

Ab­dul­la­yev­lər ai­lə­sin­də İl­ki­nin mək­tu­bu əl-əl gə­zir­di. Hər kəs o mək­tu­ba to­xun­maq is­tə­yir­di. Mək­tub Ay­dı­nın əs­gər­lik yol­da­şın­dan gəl­miş­di.

Ata mək­tu­bu sə­li­qə ilə qat­la­yıb Ay­dı­nın şə­kil­lə­ri­nin ara­sı­na qoy­du. Şə­kil­lər olan si­yirt­mə­də Ay­dı­nın əs­gər­lik­də yaz­dı­ğı ki­çik dəf­tər­çə də var­dı. Am­ma nə­dən­sə in­di­yə qə­dər onun bu ki­çik dəf­tə­ri­ni və­rəq­lə­mə­miş­di­lər.

Ay­dı­nın əs­gər­lik gün­də­li­yi­nin üzü cı­rıl­mış­dı. Əs­gər­lik­dən gə­lən­dən son­ra gün­də­li­yi­ni bir tə­rə­fə at­mış­dı. O bil­mir­di ki, gün gə­lə­cək onun dəst-xət­ti ilə ya­zıl­mış adi­cə bir söz də ai­lə­si üçün qı­zıl­dan qiy­mət­li ola­caq. Ay­dın sə­li­qə ilə yaz­mış­dı gün­də­li­yi­ni. Hər söz, hər şe­ir Ay­dı­nın ət­ri­ni ve­rir­di. Onun ki­çik ürə­yin­də ana­ya, Və­tə­nə nə qə­dər bö­yük sev­gi var­dı ila­hi!

Ay­dın hə­lə əs­gər­lik­də olan­da Və­tən üçün ca­nı­nı fə­da et­mə­yə hər an ha­zır idi.

Ay­dı­nın gün­də­li­yin­dən:

On­suz da ölüm­dü dün­ya­nın so­nu,

Hər kəs dad­lı şər­bət iç­di hə­yat­dan.

Mən öl­səm qəb­ri­mə ya­zar­sız bu­nu,

On sək­kiz ya­şın­da bir ca­van oğ­lan

On qram gül­lə­dən köç­dü hə­yat­dan.

Ay­dı­nın üzü cı­rıl­mış gün­də­li­yi­ni ev­də mü­qəd­dəs ki­tab ki­mi öpüb göz üs­tə qo­yur­du­lar. Na­kam oğ­la­nın çi­çək aç­ma­mış ar­zu­la­rı­nın tər­cü­ma­nı idi gün­də­lik. Gün­də­lik­də onun əli­nin hə­ra­rə­ti, kön­lü­nün Və­tən sev­gi­si can­la­nır, ürə­yi dö­yü­nür­dü. Ay­dın çox mə­tin, mə­tin ol­du­ğu qə­dər də duy­ğu­sal bir gənc idi. Xa­la­sı gün­də­li­yi və­rəq­lə­dik­cə, gö­zü­nün ya­şı­nı sel ki­mi axı­dır­dı.

Ağ­la­ma sev­gi­lim, is­la­nar yay­lıq,

Mən əs­gər ge­di­rəm on sək­kiz ay­lıq.

Əgər unut­ma­yıb göz­lə­sən mə­ni,

Mən də unut­ma­ram, sev­gi­lim, sə­ni.

İl­ya­rım sə­fər­dən qa­yı­dan za­man

Hər ya­zı qütb­tək sa­ra­lan gör­düm.

Dün­ya­lar qə­dər sev­di­yim qı­zın

Ya­nın­da kör­pə­sin ağ­la­yan gör­düm.

Gün­də­lik­dən bu şei­ri oxu­yan­da Ay­dı­nın xa­la­sı da­ha möh­kəm hön­kür­dü.

- Can ay Ay­dın, can ba­lam, sə­nin özü­nə də, sev­gi­nə də, na­kam ta­le­yi­nə də qur­ban. Ay ürə­yi­mi dağ­la­yan oğul, sən əs­gər­lik­də olan­da ölüm haq­qın­da fi­kir­lə­şir­din? Bir par­ça uşaq idin Ay­dı­nım, sən nə bi­lir­din ölüm nə­dir? De­yir­din ki, ba­cı, da­rıx­ma, mü­ha­ri­bə qur­tar­sın, evə qa­yı­da­ca­ğam, sə­nin qul­lu­ğun­da du­ra­ca­ğam. Har­da qal­dı ver­di­yin o söz?

Ay­dı­nın gün­də­li­yi­ni və­rəq­lə­dik­cə, san­ki xa­la­sı­nın bar­maq­la­rı od tu­tub ya­nır­dı. Hər söz, hər hərf bir köz par­ça­sı idi. Ay­dı­nın şe­ir­lə­ri­ni xa­la­sı göz ya­şı için­də oxu­yur­du.

Kim aç­maq is­tə­sə bu blok­no­tu,

Bil­sin ki, bu­ra­da bir ürək ya­tır.

As­ta­ca çe­vi­rin və­rəq­lə­ri­ni,

Bu­ra­da na­kam ar­zu, bir is­tək ya­tır.

Ay­dı­nın əs­gər­lik il­lə­rin­dən qa­lan bir par­ça gün­də­lik ha­mı­nı yan­dı­rıb ya­xır­dı.

De­kab­rın al­tı­sı­nı sal­mı­şam yo­la,

O qa­ra göz­lə­rə yaş do­la-do­la.

Ay ana, sən Al­lah az boy­lan yo­la.

Dün­ya­da hər kəs­dən əziz­dir ana,

Ürə­yi bir də­rin də­niz­dir ana.

İnan ki, gü­nəş tək gü­lə­cəm, ana,

Da­rıx­ma, tez­lik­lə gə­lə­cəm, ana.

Ay­dın əs­gər­lik­də olan­da ev üçün çox da­rı­xır­dı. Bu onun gün­də­li­yin­də də də­rin iz­lər bu­rax­mış­dı. Ana­sı­nı da­ha çox is­tə­yir­di. Bi­lir­di ki, ana­sı gün­lə­ri sa­yır. Ay­dın da təq­vim­də gün­lə­ri xət­lə­yir­di. Gün­də­li­yin­də ən çox ana­sın­dan yaz­mış­dı Ay­dın. Ay­dın hər cüm­lə­ni ya­zan­da ana­sı­nı dü­şü­nür­dü.

Ana­nın qəd­ri­ni bil­mə­yən oğul

Əs­gər­lik mə­qa­mı ça­tan­da bi­lər.

Ana əl­lə­ri­nin hə­ra­rə­ti­ni

So­yuq­da otu­rub do­nan­da bi­lər.

 

Uşaq vax­tı in­cit­mi­şəm mən sə­ni,

Yaz­dı­ğım şei­rə ba­ğış­la mə­ni.

İn­di­də həs­rə­təm gö­zəl lay­la­na,

Eh­ti­yac du­yu­ram sə­nin qay­ğı­na.

Bö­yü­düb gön­dər­din Və­tən yo­lu­na,

Gö­zün yol­lar çə­kir, əs­gər ana­sı.

Ay­dı­nın gün­də­li­yi­nə ha­mı se­hir­li bir aləm ki­mi ba­xır­dı. Ay­dı­nın ki­çik dəf­tər­çə­yə kö­çür­dü­yü hiss­lə­ri­ni əziz­lə­ri öz ürə­yin­də ya­şa­yır­dı. Ca­vad­la Ni­cat Ay­dı­nın gün­də­li­yi­ni və­rəq­lə­yir­di.

Ay­dın ya­zır­dı: Bu gün fev­ra­lın 19-dur. Sey­fə­li po­li­qo­nun­da­yıq. Akop­da lom­ka­çı­lıq­dır.

Ni­cat üzü­nü Ca­va­da tu­ta­raq:

- Ay­dın nə üçün be­lə ya­zıb gö­rə­sən?

- Yə­qin on­la­ra is­ti­ra­hət ve­ri­lib­miş, ona gö­rə be­lə de­yir. İs­ti­ra­hət­dən­sə tə­lim ol­ma­sı­nı is­tə­yir­di Ay­dın.

- Ay­dın bir yer­də da­ya­nıb dur­ma­ğı sev­mir­di. Elə hey is­tə­yir­di ki, hə­rə­kət­də ol­sun, - de­di Ni­cat.

- Ni­cat, bax, Ay­dın əs­gər ye­mək­xa­na­sın­da əs­gə­rə ve­ri­lən qi­da­nın da si­ya­hı­sı­nı ve­rib. Gör nə qə­dər diq­qət­li imiş ki, heç nə gö­zün­dən, fik­rin­dən ya­yın­ma­yıb.

Qar­daş­la­rı Ay­dı­nın gün­də­li­yi­ni və­rəq­lə­yir­di.

Əli­ni­zi çiy­ni­mə qo­yan­da

Ürə­yim açı­lır hə­min o an­da.

Dü­şü­nüb səhv­lə­ri­mi sa­lı­ram ya­da,

Si­zin üçün da­rı­xı­ram, qar­daş­lar!

 

Qar­daş­la­rım da­ya­ğım­dır hər za­man.

Ay­rı­lıq ağ­rı­sı ağır­dır ya­man.

Gör­mə­sin yo­lu­nuz nə çən, nə du­man,

Si­zin üçün da­rı­xı­ram, qar­daş­lar!

 

Atam əvə­zi­siz iki­niz mə­nə,

Kön­lüm kön­lü­nüz­də qı­za, isi­nə.

Siz ça­ta­sı­nız mü­dam xoş gü­nə,

Si­zin üçün da­rı­xı­ram, qar­daş­lar!

Ni­cat­la Ca­vad qar­daş­la­rı­nın yaz­dı­ğı şe­ir­dən köv­rəl­di­lər. Bö­yük ürək­li Ay­dın on­la­rı nə qə­dər se­vir­miş, Tan­rı.

- Ay­dın qay­ğı­keş ol­sa da, bi­zə sev­gi­si­ni elə də hiss et­dir­mir­di. Bə­zən de­yir­dim ki, Ay­dın bi­zi o qə­dər də çox is­tə­mir. Am­ma ya­nıl­mı­şam. Qar­da­şım bi­zi dün­ya­lar qə­dər se­vir­miş, - de­yə Ni­cat qə­hər­lə­nə-qə­hər­lə­nə dil­lən­di.

- Yox, Ay­dın bi­zi hə­mi­şə çox is­tə­yib. Sa­də­cə, əv­vəl uşaq idi, ər­kö­yün­lük edir­di. Am­ma əs­gər­lik mək­tə­bi, ev­dən uzaq­da ol­maq onun bü­tün duy­ğu­la­rı­nı açıb.

İn­sa­nı in­san­dan ayı­ran dün­ya,

Mən də il­ya­rım­lıq ay­rıl­dım sən­dən.

Hə­ya­tı hər­bi­də öy­rə­dən dos­tum,

Dost­luq nə de­mək­dir, öy­rən­dim sən­dən.

Dost sö­zü­nün mə­na­sı­nı ta­pıb öy­rən­sən,

Dost­luq nə ol­du­ğu­nu yax­şı bi­lər­sən.

Ay­dın əs­gər­lik­də olan­da dost­la­rı­nı da çox dü­şü­nür­dü. Ba­kı­da qo­yub get­di­yi dost­la­rı­nın bir ne­çə­si də onun ki­mi əs­gər idi. Ara­da mək­tub­la­şıb xə­bər­lə­şir­di­lər də. Ay­dın axır vaxt­lar hər­bi­dən ay­rıl­maq is­tə­mir­di. Elə bağ­lan­mış­dı ki, hər­bi­yə. Bir­cə ana­sın­dan ni­ga­ran idi, bi­lir­di ki, ana­sı onu gö­zün­dən kə­na­ra qoy­maq is­tə­mə­yə­cək. Əs­gər­lik­də ol­ma­ğı­na güc­lə dö­zür ana­sı.

Ay­dı­nın gün­də­li­yin­də "Ba­ğış­la, ana" ki­çik bir şei­ri də qar­daş­la­rı­nın diq­qə­tin­dən ya­yın­ma­dı:

Öv­la­dın na­zı­nı çək­din hər za­man,

Biz sə­nə dərd de­yil, kaş se­vinc ve­rək.

Qəd­ri­ni vax­tın­da bi­lə bil­mə­dim,

Qəd­ri­ni bi­ləy­dim uşaq­kən gə­rək,

Ba­ğış­la, ay ana, ba­ğış­la mə­ni.

 

Ay­rı­lıq gül­lə­si ta­par­sa mə­ni,

Bu ge­niş dün­ya­dan çı­xar­sa mə­ni,

Tu­tub səh­ra­la­ra apar­sa mə­ni,

Ba­ğış­la, ay ana, ba­ğış­la mə­ni.

 

Və­tə­nin bor­cu­nu ve­rib gə­lə­cəm,

Mən sə­nin ya­nı­na qa­yı­da­ca­ğam.

Öpüb əl­lə­ri­ni, ayaq­la­rı­nı,

Ay ana, lay­la­nı din­lə­yə­cə­yəm.

Ay­dı­nın şe­ir­lə­ri öz öm­rü ki­mi qı­rıq-qı­rıq, par­ça-par­ça idi. O şe­ir­dən çox duy­ğu və hə­yə­can­la ya­zı­lan ya­zı­ya bən­zə­yir­di. Ay­dı­nın ana­sı­na yaz­dı­ğı şe­ir­lər gö­zü yol­da qa­lan ana­ya tə­səl­li ola bi­lir­di­mi?

Ca­va­dı bu su­al dü­şün­dü­rür­dü. Ay­dı­nın şa­ir­li­yin­dən xə­bər­lə­ri yox idi. Am­ma, gö­rü­nür, o ürə­yin­də gəz­dir­di­yi ana sev­gi­si­ni şei­rə çe­vir­mək­lə, ana­dan ha­lal­lıq al­maq is­tə­yir­di. Ana haq­qı­nı ona çox­dan ha­lal et­miş­di...

İradə SARIYEVA

Bakı xəbər.- 2017.- 18 may.- S.15