20 Yanvar hadisələrinin dövlətçilik tariximizdə rolu və mahiyyəti...

Azər­bay­can xal­qı­nın müs­tə­qil­li­yə ge­dən yo­lu qan­dan-qa­da­dan ke­çib. Xal­qı­mız azad­lı­ğı­nı qa­nı he­sa­bı­na qa­za­nıb. Əl­bət­tə, bü­tün bun­lar Azər­bay­can xal­qı­nın əzə­mət­li, güc­lü, azad­lıq­se­vər bir xalq ol­du­ğun­dan irə­li gə­lib. Biz 20 Yan­var ha­di­sə­si­nə fa­ciə ki­mi de­yil, xal­qı­mı­zın qəh­rə­man­lıq sal­na­mə­si ki­mi ya­na­şı­rıq. Tank üs­tü­nə əli­ya­lın an­caq bi­zim xal­qı­mız ki­mi qəh­rə­man, qorxmaz xalq ye­ri­yə bi­lər. Ta­rix bo­yu zülmlə ba­rış­ma­yan xal­qı­mız im­pe­ri­ya zən­cir­lə­ri­ni çi­lik-çi­lik et­di. 20 Yan­var mil­li döv­lət­çi­lik ta­ri­xi­mi­zə if­ti­xar, qü­rur dər­si ki­mi da­xil olub.

Mə­lum­dur ki, Azər­bay­can xal­qı­nın qəh­rə­man­lıq sə­hi­fə­si olan 20 Yan­var fa­ci­ə­sin­dən 27 il öt­dü. 1990-cı il yan­va­rın 19-dan 20-nə ke­çən ge­cə keç­miş so­vet or­du­su­nun hər­bi his­sə­lə­ri Ba­kı şə­hə­rin­də müs­tə­qil döv­lət ya­rat­maq və öz su­ve­ren­li­yi­ni əl­də et­mək üçün aya­ğa qal­xan dinc əha­li­yə qar­şı mis­li gö­rün­mə­miş qət­li­am tö­rə­dib. Xal­qı­mı­za qar­şı tö­rə­dil­miş bu qan­lı ci­na­yət əs­lin­də bə­şə­riy­yə­tə, hu­ma­niz­mə, in­san­lı­ğa qar­şı hə­ya­ta ke­çi­ril­miş dəh­şət­li ter­ror ak­tı­dır.

AMEA-nın Ni­za­mi Gən­cə­vi adı­na Mil­li Azər­bay­can Ədə­biy­ya­tı Mu­ze­yi­nin di­rek­to­ru, aka­de­mik, mil­lət və­ki­li Ra­fa­el Hü­sey­nov mət­bu­a­ta bil­di­rib ki, xal­qı­mı­zın mü­ba­ri­zə ta­ri­xin­də ən şan­lı sə­hi­fə­lər­dən olan Qan­lı Yan­var fa­ci­ə­si in­san­lı­ğa qar­şı tö­rə­dil­miş qa­tı ci­na­yət­dir. O, 20 Yan­var ha­di­sə­lə­ri­nin mə­nə­vi, si­ya­si, hü­qu­qi as­pektlə­ri ba­rə­də mə­lu­mat ve­rib, xal­qı­mı­zın hə­ya­tın­da və yad­da­şın­da də­rin iz qoy­muş fa­ci­ə­nin ağır nə­ti­cə­lə­rin­dən da­nı­şıb. O vur­ğu­la­yıb ki, hə­min ge­cə gü­nah­sız və si­lah­sız və­tən­daş­la­rı­mız mil­li azad­lı­ğı­mız, su­ve­ren­li­yi­miz uğ­run­da mü­ba­ri­zə­yə qal­xıb: "Qan­lı Yan­var ha­di­sə­lə­ri­nə ilk də­fə hü­qu­qi-si­ya­si qiy­mət ümum­mil­li li­der Hey­dər Əli­ye­vin ha­ki­miy­yə­tə qa­yı­dı­şın­dan son­ra ve­ri­lib. Pre­zi­dent İl­ham Əli­ye­vin rəh­bər­li­yi al­tın­da Azər­bay­ca­nın döv­lət müs­tə­qil­li­yi da­ha da möh­kəm­lə­nib, öl­kə­miz sü­rət­lə in­ki­şaf edib və or­du­muz da­ha da güc­lə­nib. 20 Yan­var ha­di­sə­lə­ri mü­a­sir ta­ri­xi­miz­də ən fa­ci­ə­li gün­lər­dən bi­ri, ey­ni za­man­da, xal­qı­mı­zın qü­rur ta­ri­xi, qəh­rə­man­lıq sə­hi­fə­si­dir".

R.Hü­sey­nov bil­di­rib ki, bu ta­rix Azər­bay­can xal­qı­nın yad­da­şı­na müs­tə­qil­li­yin qa­za­nıl­ma­sı uğ­run­da mü­ba­ri­zə­nin zir­və­si ki­mi əbə­di həkk olu­nub.

Azər­bay­can xal­qı­nın ta­ri­xi­nə Qa­ra Yan­var ki­mi dü­şən qan­lı ge­cə unu­dul­maz­dır. Mə­lum ol­du­ğu ki­mi, 1990-cı il yan­va­rın 19-dan 20-nə ke­çən ge­cə Ba­kı şə­hə­ri­nə keç­miş So­vet İt­ti­fa­qı­nın qo­şun his­sə­lə­ri föv­qə­la­də və­ziy­yət elan edil­mə­dən ye­ri­di­lib, dinc əha­li­yə di­van tu­tu­lub, yüz­lər­lə in­san qət­lə ye­ti­ri­lib, ya­ra­la­nıb, it­kin dü­şüb. Ta­rix­çi­lər qeyd edir ki, so­vet or­du­su­nun, xü­su­si tə­yi­nat­lı dəs­tə­lə­rin və da­xi­li qo­şun­la­rın iri kon­tin­gen­ti­nin Ba­kı­nı zəbt et­mə­si xü­su­si qəd­dar­lıq və mis­li gö­rün­mə­miş vəh­şi­lik­lər­lə mü­şa­yi­ət edi­lib.

Mə­lu­mat­la­ra gö­rə, föv­qə­la­də və­ziy­yə­tin tət­bi­qi əha­li­yə elan olu­na­na­dək hər­bi qul­luq­çu­lar 82 nə­fə­ri aman­sız­ca­sı­na qət­lə ye­ti­rib, 20 nə­fə­ri ölüm­cül ya­ra­la­yıb­lar. Föv­qə­la­də və­ziy­yət elan edil­dik­dən son­ra isə yan­va­rın 20-də və son­ra­kı gün­lər­də Ba­kı şə­hə­rin­də 21 nə­fər öl­dü­rü­lüb. Föv­qə­la­də və­ziy­yə­tin elan olun­ma­dı­ğı ra­yon­lar­da-yan­va­rın 25-də Neftça­la­da və yan­va­rın 26-da Lən­kə­ran­da da­ha 8 nə­fər qət­lə ye­ti­ri­lib.

Təd­qi­qat­çı­lar vur­ğu­la­yır ki, be­lə­lik­lə, qo­şun­la­rın qa­nun­suz ye­ri­dil­mə­si nə­ti­cə­sin­də Ba­kı­da və Azər­bay­can ra­yon­la­rın­da 146 nə­fər öl­dü­rü­lüb, 744 nə­fər ya­ra­la­nıb, 841 nə­fər qa­nun­suz həbs olu­nub; hər­bi qul­luq­çu­lar tə­rə­fin­dən 200 ev və mən­zil, 80 av­to­ma­şın, o cüm­lə­dən tə­ci­li yar­dım ma­şın­la­rı, yan­dı­rı­cı gül­lə­lə­rin tö­rət­di­yi yan­ğın nə­ti­cə­sin­də döv­lət əm­la­kı və şəx­si əm­lak məhv edi­lib. Hə­lak olan­la­rın ara­sın­da qa­dın­lar, uşaq­lar və qo­ca­lar, həm­çi­nin tə­ci­li yar­dım iş­çi­lə­ri və mi­lis nə­fər­lə­ri olub. Mə­lu­ma­ta gö­rə, SSRİ Konsti­tu­si­ya­sı, Azər­bay­can SSR Konsti­tu­si­ya­sı ko­bud­ca­sı­na po­zu­lub, Azər­bay­can Res­pub­li­ka­sı­nın su­ve­ren hü­quq­la­rı tap­da­la­nıb. Qa­baq­ca­dan dü­şü­nü­lüb ha­zır­la­nan bu tə­ca­vüz­kar ak­si­ya Azər­bay­can xal­qı­nın de­mok­ra­ti­ya və mil­li azad­lıq uğ­run­da mü­ba­ri­zə­si­ni boğ­maq, xal­qı təh­qir edə­rək ona mə­nə­vi zər­bə vur­maq məq­sə­di da­şı­yıb.

Mil­lət və­ki­li Hik­mət Ba­ba­oğ­lu 20 Yan­var ha­di­sə­si­nə qiy­mət ve­rər­kən qeyd edib ki, Azər­bay­ca­nın sa­biq pre­zi­den­ti, mər­hum Hey­dər Əli­ye­və qə­dər bu ha­di­sə öz si­ya­si-hü­qu­qi qiy­mə­ti­ni tap­ma­yıb: "...Tə­əs­süf ki, 20 Yan­var ha­di­sə­si­nə si­ya­si qiy­mət çox gec ve­ril­di. 1990-cı il­dən son­ra­kı 3 il müd­də­tin­də bir ne­çə si­ya­si ko­man­da ha­ki­miy­yə­tə gəl­sə də, cə­sa­rət edib bu mə­sə­lə­yə si­ya­si qiy­mət ver­mə­di­lər ki, bu­nu da müx­tə­lif sə­bəb­lər­lə izah et­mək olar. Əgər bir tə­rəf­dən bu, hə­min dövrdə ha­ki­miy­yət­də olan qrup­la­rın müs­tə­qil ol­ma­ma­la­rı - xa­ri­ci döv­lət­lə­rin "di­ri­jor çu­bu­ğu"nun gös­tə­ri­şi ilə otu­rub-dur­ma­la­rı ilə əla­qə­dar idi­sə, baş­qa bir tə­rəf­dən, tö­rə­dil­miş ci­na­yət­də bi­la­va­si­tə iş­ti­rak­la­rı ilə bağ­lı idi.

Yal­nız ümum­mil­li li­der Hey­dər Əli­ye­vin ha­ki­miy­yə­tə gə­li­şin­dən son­ra bu ha­di­sə­yə si­ya­si qiy­mət ve­ril­di. Ci­na­yət­ka­rın adı, ün­va­nı də­qiq­ləş­di­ril­di. Hə­lə qan­lı fa­ci­ə­nin er­tə­si gü­nü hə­ya­tı­nı təh­lü­kə qar­şı­sın­da qo­ya­raq Azər­bay­ca­nın Moskva­da­kı da­i­mi nü­ma­yən­də­li­yi­nə gə­lən xal­qı­mı­zın ümum­mil­li li­de­ri Hey­dər Əli­yev qan­lı fa­ci­ə­nin təş­ki­lat­çı­la­rı­nı dün­ya ic­ti­ma­iy­yə­ti qar­şı­sın­da qə­zəb­lə qı­na­dı, if­şa­e­di­ci və cə­sa­rət­li bə­ya­nat ver­di. Da­ha son­ra ümum­mil­li li­der Hey­dər Əli­ye­vin tə­şəb­bü­sü ilə Nax­çı­van Mux­tar Res­pub­li­ka­sı­nın Ali Məc­li­si 20 Yan­var fa­ci­ə­si­nə ilk si­ya­si qiy­mət ver­di. Nax­çı­van MR Ali Məc­li­si 21 no­yabr 1990-cı il ta­rix­li qə­rar qə­bul et­di. Azər­bay­can SSR Ali So­ve­ti­nin 7 mart 1991-ci il ta­rix­li ses­si­ya­sın­da­kı çı­xı­şı za­ma­nı ümum­mil­li li­der Hey­dər Əli­yev bə­yan et­di ki, 1990-cı il yan­va­rın 20-də it­ti­faq döv­lə­ti tə­rə­fin­dən Azər­bay­can xal­qı­na qar­şı hər­bi tə­ca­vüz edil­miş­dir. Bun­lar­la ya­na­şı, ümum­mil­li li­der Hey­dər Əli­yev 1994-cü il yan­var ayı­nın 5-də 20 Yan­var fa­ci­ə­si­nin dör­dün­cü il­dö­nü­mü­nün ke­çi­ril­mə­si ilə bağ­lı fər­man im­za­la­dı. Fər­man­da Mil­li Məc­li­sə töv­si­yə olu­nur­du ki, fa­ci­ə­yə tam si­ya­si-hü­qu­qi qiy­mət ve­ril­sin. Bu­nun ar­dın­ca isə 1994-cü il yan­va­rın 12-də döv­lət ko­mis­si­ya­sı­nın ge­niş ic­la­sın­da ümum­mil­li li­der Hey­dər Əli­yev Azər­bay­can Res­pub­li­ka­sı Ali So­ve­ti Mil­li Şu­ra­sı­nın 1992-ci il 19 yan­var ta­rix­li qə­ra­rı­nı xa­tır­la­da­raq bu qə­rar­da 20 Yan­var ha­di­sə­lə­ri­nin əsl sə­bəb­lə­ri­nin açıq­lan­ma­dı­ğı­nı, hə­qi­qi gü­nah­kar­la­rın aş­kar edil­mə­di­yi­ni, iki il ər­zin­də hə­min qə­ra­rın özü­nü doğ­rultma­dı­ğı­nı diq­qə­tə çat­dır­dı.

1994-cü il yan­var ayı­nın 5-də ulu ön­dər Hey­dər Əli­ye­vin mü­va­fiq fər­ma­nı ilə Mil­li Məc­li­sin mü­za­ki­rə­si­nə təq­dim edi­lən və nə­ha­yət, hə­min ilin mart ayın­da tə­rə­fin­dən təs­diq­lə­nən 20 Yan­var fa­ci­ə­si­nə si­ya­si qiy­mət ve­rən bu sə­nəd bir da­ha Azər­bay­can xal­qı­nın öz haq­qı­nı tə­ləb edə bil­mə­si­ni, ona qar­şı ci­na­yət tö­rət­miş ca­ni­lə­ri mü­ha­ki­mə et­mə­yi ba­car­ma­sı­nı sü­but et­di".

H.Ba­ba­oğ­lu bil­di­rib ki, Hey­dər Əli­ye­vin bu is­ti­qa­mət­də gər­gin əmə­yi­nin nə­ti­cə­si ki­mi, 1994-cü il mart ayı­nın 29-da "1990-cı il yan­va­rın 20-də Ba­kı­da tö­rə­dil­miş fa­ci­ə­li ha­di­sə­lər haq­qın­da" ad­lı xü­su­si qə­rar qə­bul edil­di. Mil­lət və­ki­li vur­ğu­la­yıb ki, bu­nun­la da Azər­bay­can xal­qı­nın mə­ruz qal­dı­ğı dəh­şət­li fa­ci­ə­yə - 20 Yan­var ha­di­sə­lə­ri­nə si­ya­si-hü­qu­qi qiy­mət ve­ril­miş ol­du.

H.Ba­ba­oğ­lu onu da qeyd edib ki, 20 Yan­var ha­di­sə­si­nin qur­ban­la­rı və­tən­pər­vər­lik ör­nək­lə­ri­dir və on­lar Azər­bay­ca­nın döv­lət müs­tə­qil­li­yi­nə qo­vuş­ma­sı na­mi­nə hə­ya­tı­nı qur­ban ve­rən in­san­lar­dır: "Xal­qı­mız hər il 20 Yan­var fa­ci­ə­si qur­ban­la­rı­nı yad edir, ha­di­sə­nin üzə­rin­dən ar­tıq 27 il keç­mə­si­nə bax­ma­ya­raq, SSRİ or­du­su­nun azər­bay­can­lı­la­ra qar­şı tö­rət­di­yi bu qır­ğın­la bağ­lı res­pub­li­ka­da və öl­kə­dən kə­nar­da ge­niş təd­bir­lər, müx­tə­lif ak­si­ya­lar ke­çi­ri­lir...".

Qeyd edək ki, Hey­dər Əli­yev 21 yan­var 1990-cı il ta­rix­də fa­ciə ilə əla­qə­dar Azər­bay­ca­nın Moskva­da­kı da­i­mi nü­ma­yən­də­li­yin­də ke­çi­ri­lən yı­ğın­caq­da çı­xış edə­rək bu ha­di­sə­ni tö­rə­dən şəxslə­ri kəs­kin şə­kil­də tən­qid edib. Hey­dər Əli­yev bu ha­di­sə­ni hü­qu­qa, de­mok­ra­ti­ya­ya yad, hu­ma­niz­mə və öl­kə­də elan olun­muş hü­qu­qi döv­lət qu­ru­cu­lu­ğu prin­sip­lə­ri­nə zidd he­sab et­di­yi­ni bil­di­rib.

Rəs­mi sə­nəd­lə­rə gö­rə, 7 mart 1991-ci il ta­rix­də Azər­bay­can Res­pub­li­ka­sı Ali So­ve­ti­nin ses­si­ya­sın­da çı­xış edən xalq de­pu­ta­tı Hey­dər Əli­yev 20 Yan­var ha­di­sə­si­ni növ­bə­ti də­fə çox sərt şə­kil­də şərh edib: "...1990-cı il yan­va­rın 20-də it­ti­faq döv­lə­ti tə­rə­fin­dən Azər­bay­can xal­qı­na qar­şı hər­bi tə­ca­vüz edi­miş­dir. Heç bir əsas ol­ma­dan, xə­bər ver­mə­dən, döv­lət qa­nun­la­rı­nı ko­bud­ca­sı­na po­za­raq, Ba­kı şə­hə­ri­nə mü­a­sir si­lah­lı so­vet or­du­su­nun qo­şun his­sə­lə­ri ye­ri­dil­miş, on­lar vəh­şi­lik, qəd­dar­lıq et­miş, nə­ti­cə­də na­haq qan tö­kül­müş, yüz­lər­lə adam hə­lak ol­muş, xə­sa­rət al­mış, it­kin düş­müş­dür".

Qeyd edi­lə­nə gö­rə, Hey­dər Əli­yev qa­til­lə­rin aş­kar­lan­ma­sı mə­sə­lə­si­ni ye­ni­dən qal­dı­rıb, 20 Yan­var fa­ci­ə­si­nə Ali So­ve­tin ses­si­ya­sı­nın qiy­mət ver­mə­li ol­du­ğu­nu vur­ğu­la­yıb.

Təd­qi­qat­çı­lar ya­zır ki, Qan­lı Yan­var fa­ci­ə­si ilə bağ­lı Hey­dər Əli­yev tə­rə­fin­dən ve­ri­lən kəs­kin bə­ya­nat ar­tıq Azər­bay­can ta­ri­xin­də ye­ni si­ya­si döv­rün baş­lan­ma­sı­nı bil­di­rir­di. Hey­dər Əli­ye­vin növ­bə­ti sərt ad­dı­mı isə SSRİ Na­zir­lər So­ve­ti­nin par­ti­ya təş­ki­la­tı­na ün­van­la­dı­ğı 19 iyul 1991-ci il ta­rix­li əri­zə­si­dir. O, Kom­mu­nist Par­ti­ya­sı sı­ra­la­rın­dan çıx­ma­sı­na da­ir bu əri­zə­sin­də kom­mu­nist re­ji­mi­nin öl­kə­ni uçu­ru­ma apar­dı­ğı­nı, SSRİ-nin da­ğıl­ma­sı­nın la­büd­lü­yü­nü açıq bə­yan et­miş­di. Hey­dər Əli­yev bu mü­ra­ci­ət­də 20 Yan­var ha­di­sə­si ilə bağ­lı qeydlə­rin­də bil­di­rib: "Bu an­ti­hu­ma­nist, konsti­tu­si­ya­ya və hü­qu­qa zidd hə­rə­kə­ti it­ti­ham edər­kən Sov. İKP və Azər­bay­can KP MK-nın bu ci­na­yə­tin üs­tü­nü aça­ca­ğı­na və gü­nah­kar­la­rı üzə çı­xa­ra­ca­ğı­na ümid edir­dim. Ar­tıq ya­rım il ke­çib. Nə­in­ki bu dəh­şət­li ci­na­yət­lə­rin ha­mı­ya çox­dan mə­lum olan gü­nah­kar­la­rı üzə çı­xa­rıl­ma­yıb, ək­si­nə, bun­la­rı ört-bas­dır et­mək üçün əl­lə­rin­dən gə­lə­ni edir­lər. Ümid edir­lər ki, bu fa­ciə unu­du­la­caq. An­caq ta­rix də­fə­lər­lə sü­but et­miş­dir ki, doğ­ma xal­qa qar­şı yö­nəl­dil­miş qan­lı ci­na­yət­lə­ri on il­lər keç­sə də, unut­maq və ba­ğış­la­maq müm­kün de­yil". Be­lə­lik­lə, 1991-ci ilin iyu­lun­da Hey­dər Əli­yev So­vet İt­ti­fa­qı Kom­mu­nist Par­ti­ya­sı­nın sı­ra­la­rı­nı tərk edib.

Təd­qi­qat­çı­lar ya­zır ki, 20 Yan­var fa­ci­ə­si­nə si­ya­si-hü­qu­qi qiy­mət ve­ril­mə­mə­si Hey­dər Əli­ye­vi çox dü­şün­dü­rən mə­sə­lə­lər­dən bi­ri idi. 1990-cı ilin yan­va­rın­dan son­ra ha­ki­miy­yət­də olan qüv­və­lə­rin bu mə­sə­lə­də ilk və­zi­fə­si fa­ci­ə­ni təh­lil et­mək, gü­nah­kar­la­rı üzə çı­xar­maq və döv­lət sə­viy­yə­sin­də si­ya­si-hü­qu­qi qiy­mət ver­mək ol­sa da, res­pub­li­ka əha­li­si­nin tə­kid­li tə­ləb­lə­ri­nə bax­ma­ya­raq, bu­nun­la bağ­lı 1993-cü ilə qə­dər fak­ti­ki ola­raq heç bir təd­bir gö­rül­mə­miş­di. 1990-cı il yan­var ayı­nın 22-də ça­ğı­rı­lan Azər­bay­can Ali So­ve­ti­nin föv­qə­la­də ses­si­ya­sı öz işi­ni ya­rım­çıq qoy­muş və son­ra­kı ses­si­ya­lar­da bu mə­sə­lə­nin mü­za­ki­rə­si­ni da­vam et­dir­mə­miş­di. Ali So­ve­tin yan­var ha­di­sə­lə­ri­ni təd­qiq et­mə­li olan ko­mis­si­ya­sı­nın işi ba­şa çat­dı­rıl­ma­mış qal­mış­dı.

1994-cü il yan­va­rın 12-də ke­çir­di­yi mü­şa­vi­rə­də Pre­zi­dent Hey­dər Əli­yev bu ba­rə­də de­yir­di: "...Xal­qa tə­ca­vüz olun­muş, gü­nah­kar­lar isə hə­lə mü­əy­yən­ləş­di­ril­mə­miş­dir. Gö­rü­nür ki, ötən ya­xın il­lər­də­ki So­vet­lər Bir­li­yi, res­pub­li­ka rəh­bər­li­yi, mə­sul şəxslər öz mə­na­fe­lə­ri na­mi­nə bu bö­yük fa­ci­ə­nin əsl ma­hiy­yə­ti­ni xal­qa bə­yan et­mə­miş­lər".

31 yan­var 1997-ci il ta­rix­də Hey­dər Əli­yev Elmlər Aka­de­mi­ya­sı­nın rəh­bər­li­yi, hə­qi­qi və müx­bir üzvlə­ri, insti­tut di­rek­tor­la­rı və apa­rı­cı alim­lə­ri ilə gö­rüş­də bil­di­rib: "...Xal­qı­mız bun­dan ta­ri­xi nə­ti­cə çı­xar­ma­lı­dır. Biz gə­rək heç vaxt əyil­mə­yək, heç vaxt sın­ma­yaq. Bi­lir­si­niz, mil­lə­tin mə­na­fe­yi hər bir in­sa­nın hə­ya­tın­dan üs­tün ol­ma­lı­dır".

20 Yan­var ha­di­sə­si xal­qı­mı­zın azad­lıq eş­qi­ni alov­lan­dı­ran bir ha­di­sə ki­mi ta­ri­xə dü­şüb. Bu fa­ciə həm də xal­qı­mı­zı düş­mə­nə qar­şı yum­ruq ki­mi bir­ləş­dir­di. Azər­bay­can döv­lə­ti, Azər­bay­can xal­qı fa­ciə qur­ban­la­rı­nı heç za­man unut­mur.

Bil­di­yi­miz ki­mi, 20 Yan­var şə­hid­lə­ri­nin şə­rə­fi­nə Ba­kı­da keç­miş "XI Qı­zıl Or­du" met­ros­tan­si­ya­sı "20 Yan­var", Su­vo­rov kü­çə­si 20 Yan­var kü­çə­si ad­lan­dı­rı­lıb.

20 Yan­var-Ümum­xalq Hüzn Gü­nü ol­du­ğun­dan, hər il Azər­bay­ca­nın ida­rə, mü­əs­si­sə və təş­ki­lat­la­rın­da iş gü­nü he­sab edil­mir və onun əvə­zi­nə anım mə­ra­si­mi ke­çi­ri­lir.

2015-ci il 15 yan­var ta­ri­xin­də Pa­kis­ta­nın Pən­cab əya­lə­ti­nin Qu­car­xan böl­gə­sin­də "20 Yan­var Şə­hid­lə­ri Bu­la­ğı"nın açı­lı­şı ke­çi­ri­lib.

Qeyd edək ki, Hey­dər Əli­yev 1998-ci il av­qus­tun 5-də Ba­kı şə­hə­rin­də­ki Şə­hid­lər Xi­ya­ba­nın­da "Əbə­di mə­şəl" abi­də komplek­si­nin ucal­dıl­ma­sı ba­rə­də sə­rən­cam ve­rib. 2010-cu il­də Ba­kı­nın Ya­sa­mal ra­yo­nun­da "20 Yan­var abi­də-komplek­si"nin açı­lı­şı olub.

20 Yan­var şə­hid­lə­ri Azər­bay­ca­nın müs­tə­qil­lik ta­ri­xi­nə öz ad­la­rı­nı əbə­di ola­raq ya­zıb. On­la­rın qəh­rə­man­lı­ğı, qorxmaz­lı­ğı və və­tən sev­gi­si bü­tün dün­ya üçün nü­mu­nə­dir.

Əl­bət­tə, 20 Yan­var ha­di­sə­si­ni biz an­caq fa­ciə ki­mi de­yil, ey­ni za­man­da da qəh­rə­man­lıq ta­ri­xi­mi­zə ya­zı­lan əzə­mət­li bir gün ki­mi ya­da sal­ma­lı­yıq. Bu, xal­qı­mı­zın qəh­rə­man­lı­ğı, şər üzə­rin­də qə­lə­bə­si­nin bir sim­vo­lu­dur.

Xalq şa­i­ri mər­hum Zə­lim­xan Ya­qub ya­zır­dı:

Mə­yus ol­ma aman­dı,

Mə­yus ol­maq ya­man­dı.

Qor­xaq di­lək­siz ya­şar,

Mil­lə­tim qəh­rə­man­dı...

İradə SARIYEVA

Bakı xəbər.- 2017.- 24 yanvar.- S.15