Azərbaycan Ermənistana təcavüzkar Qarabağ siyasətinə görə daha sarsıdıcı zərbələr vurmağa hazırlaşır

Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin dinc müstəvidə həllinin dalana dirənməsi, Ermənistanın mövcud hakimiyyətinin sülh danışıqlarından yayınması konfliktin hərbi çözüm ehtimalını indi daha böyük sürətlə artırır. Digər tərəfdən düşmənin cəbhə təxribatlarının sayının artması da müharibəni tətikləyən növbəti amil sayılır.

Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, belə təxribatlar nəticəsində cəbhədə düşmən itkilərinin sayı sürətlə artır. Bu xüsusda, ehtiyatda olan polkovnik Şair Ramaldanov maraqlı məlumatlar açıqlayıb: “Son bir həftə ərzində Azərbaycan ordusunun bölmələri bütün istiqamətlərdə düşmənin 5 hərbi qulluqçusunu məhv edib, bir neçə nəfər isə ağır yararlanıb”.

Onun sözlərinə görə, Ermənistanın hazırkı hökuməti və erməni əsgərləri baş nazir Nikol Paşinyan və onun populist çıxışlarının əsirinə çevrilib: “Həmişəki kimi, qarşı tərəf yalnız Ermənistandan olan üç çağırışçının adını rəsmi olaraq bəyan edib. Digər iki nəfər isə Qarabağdan hərbi xidmətə çağırıldığı üçün onların adları gizlədilib. Azərbaycan ordusunun əsgərləri Paşinyan və onun kimi digər cinayətkarların səsləndirdiyi sərsəm bəyanatlara cavab verir və verməyə də davam edəcək”. Şair Ramaldanov qeyd edib ki, bunlar hamısı Azərbaycan ordusunun gücünü göstərir: “Bu, ordumuzun işğal altında olan torpaqlarımızı azad etməyə hazır olduğunu bir daha sübut edir. Paşinyan və onun kimilər nə qədər ki, sərsəm bəyanatlar səsləndirəcək, o vaxta qədər də təmas xəttindən erməni əsgərlərinin leşini yığmaqla məşğul olacaqlar”.

Əslində Nikol Paşinyanın bütün təxribatçı davranışları Azərbaycana əraziləri azad etmək üçün hərbi yoldan başqa çıxış qoymur. Və bunu yaxşı anlayan rəsmi Bakı artıq uzun müddətdir qələbə döyüşünə hazırlaşır. Xüsusilə Rusiya-Ermənistan münasibətlərinin uçurumun kənarına qədər gəlib çıxması da şərtləri Azərbaycanın xeyrinə dəyişdirir. Bu kontekstdə Milli Məclisin Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiya ilə mübarizə komitəsinin üzvü Zahid Orucun Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Bakı səfəri ilə bağlı aşağıdakı fikirləri xüsusi diqqət çəkir: “Qəlbi Amerikanın, ətəyi Avropanın yanında olan bir dövlətin arxasını Qarabağda rus əsgəri qoruyası deyil. Ermənistan Rusiyanın forpostluğundan çıxan kimi Azərbaycan əsgəri döyüş əmrini alacaq! Güclü liderlər və sərkərdələr müharibəni əvvəlcə siyasi-diplomatik cəbhədə qazanır, sonra silahlı meydana atılır. İlham Əliyev on illər ərzində apardığı transmilli iqtisadi-enerji savaşını gerçək hərbi eskalasiyaya çevirməyə hazırdır! Azərbaycan ordusunun qələbəsi tarixdə ilk dəfədir, nə Moskvanın, nə Tehranın, nə də Qərbin məğlubiyyəti olacaq!”. Bu fikirlərdən də aydın görünür ki, müəyyən geosiyasi səbəblər indiyə qədər Qarabağda savaşın qarşısını alırdısa, erməni işğalının uzanmasına rəvac verirdisə, artıq Bakının uğurlu diplomatik gedişləri bunları aradan qaldırır. Xüsusən də Bakı və Moskva arasında yüksəksəviyyəli münasibətlər artıq İrəvanın əsas himayədarından məhrum olduğunu göstərir. Rus tarixçi və analitik Oleq Kuznetsov bu xüsusda maraqlı məqamlara diqqət çəkərək bildirir: “Vladimir Putin Paşinyan hökumətinin bu gün apardığı daxili və xarici siyasəti bəyənmir, çünki bu, əvvəllər işlənmiş bütün mexanizmləri və qarşılıqlı təsir sxemlərini məhv edir. Putin və Paşinyanın bütün danışıqları tamamilə boş və formaldır. Heç bir dövlətin rəhbərinin, o diktator deyilsə, heç bir konkret nəticəyə gətirib çıxarmayan boş danışıqlara ayırmağa vaxtı olmamalıdır. Paşinyan Putin üçün maraqlı müsahib deyil ki, Rusiya prezidenti onunla görüşmək və ya teatr tamaşasına getmək istəsin. Hazırda Rusiya-Ermənistan münasibətlərinin gündəliyində heç bir ümumi mövzu və ya yeni birgə layihələr mövcud deyil. Bu isə iki dövlət başçısının görüşlər keçirməsinə ehtiyac olmadığını göstərir. Amma bunun əksinə olaraq, prezident İlham Əliyevlə Putinin tez-tez görüş keçirdiyini müşahidə edirik. Rusiya ilə Azərbaycan arasında əllidən çox birgə layihə ilə bağlı danışıqlar aparılıb. Onların yarısı bu ay ərzində prezidentlərin Soçi görüşündə imzalanıb. Ölkələrimizin başçıları tez-tez görüşür. Bunun səbəbi təkcə danışıqlar aparmaq və ünsiyyət qurmaq deyil, razılaşmalar əldə etməkdir. Rusiya və Azərbaycan arasında bir çox ümumi siyasi və iqtisadi maraqlar mövcuddur ki, bunların həyata keçirilməsi obyektiv olaraq iki prezident arasında xüsusi münasibətlərin olmasını tələb edir. Buna görə də Moskva-Bakı əlaqələri güclənir. Əksinə, Moskva İrəvanla daimi dialoq formatının saxlanmasında heç bir məna görmür”. Hesab olunur ki, Rusiya-Ermənistan münasibətlərində müəyyən soyuqluq yarandığı dövrdə Azərbaycan-Rusiya münasibətlərinin intensiv inkişafı Dağlıq Qarabağ probleminin həllini dalandan çıxarmaq baxımından çox vacibdir. Bütün bunlar həm də o baxımdan vacibdir ki, Moskva mümkün Qarabağ münaqişəsində İrəvanı müdafiə etməkdən imtina edəcək. Ən azından, Ermənistana dərs vermək və Rusiyanın orbitindən kənarlaşmasının nələrə gətirib çıxaracığını İrəvana göstərmək üçün. Digər tərəfdən, belə vəziyyətdə Kreml Bakı ilə strateji tərəfdaşlıq əlaqələrinin daha da yüksələcəyini yaxşı bilir. Bu şəraitdə erməni şərhçi Sarkis Artsruni yazır ki, nəticəsiz danışıqlar Qarabağda yeni eskalasiyanın başlanmasına gətirib çıxara bilər: “Ön cəbhədə gərginlik artır və Yaxın Şərqdəki eskalasiya fonunda baş verənlər bizim regionumuzda da böyük toqquşmanın ola biləcəyini göstərir”. Erməni şərhçi müharibənin nəticəsinin Ermənistan üçün ağır ola biləcəyindən qorxduğunu da etiraf edir.

Eyni mövqeni Ermənistan xüsusi təyinatlı kəşfiyyat-diversiya dəstəsinin banisi Vova Vartanov “İravnuk” qəzetinə müsahibəsində də bölüşür. O bildirir ki, Qarabağ savaşı yenidən başlaycağı təqdirdə Ermənistan çox ağır vəziyyətə düşəcək və bunun ümdə səbəbləri Bakının cari ilin mayında Naxçıvan istiqamətində yeni ərazilərə nəzarəti ələ almasıdır. Qeyd edək ki, bu ilin may ayında Şərur rayonunun Günnüt kəndi, ümumilikdə isə 11 min hektar ərazi erməni işğalından azad olunub. Ermənistan tərəfi ilk günlər bu faktı inkar etsə də sonradan təsdiq etmək məcburiyətində qalıb. Faktı təsdiq edənlərdən biri də erməni kəşfiyyatçısı Vova Vartanovdur. O bildirir ki, Ermənistandan Qarabağ istiqamətində hərbi kömək göndərilməsi artıq müşkülə çevrilib: “Bəli, vəziyyət həyəcanlıdır, 100 faiz narahatlıq var. Azərbaycan mövqelərini irəli çəkdi, lakin bununla həm də İrəvan-Mehri yolunu nəzarətə götürdü. Hansı ki, bu yolu havaya pilotsuz təyyarələr qaldırmadan artilleriya ilə vura bilərlər. Yəni Azərbaycan ordusu erməni qoşunlarının hərəkət etdiyi, silah-sursat daşındığı yolu nəzarətə götürüb. Bütün bunlar narahatlıq yaratmırmı? Vəziyyət sakitdirsə, hələ ki problem yoxdur. İndi ara-sıra atəş səsləri eşidilir. Lakin gələcəkdə irihəcmli əməliyyat başlayacaqsa, bu, ciddi problemlər yaradacaq. Çünki Azərbaycan ordusu Zəngəzura gedən yolları nəzarətə götürüb”. Bütün bunlar bir daha nümayiş etdirir ki, diplomatik müstəvi ilə yanaşı, hərbi müstəvidə də düşmən çıxılmaz duruma düşməkdədir. Belə vəziyyətdə yaxın tezlikdə zəbt olunmuş ərazilərin azad olunmasına start verilməsə, Azərbaycan bunu güc yolu ilə etməli olacaq.

Ermənistan Respublika Partiyasının sədr müavini Armen Aşotyan isə vurğulayır ki, Qarabağ məsələsində Azərbaycanın bütün istiqamətlər üzrə üstünlüyünü artıran daha bir məqam Paşinyan iqtidarı sayəsində ölkə daxilində vəziyyətin çox kəskinləşməsidir: “Təəccüblü deyil ki, öz anti-konstitusion ideyalarını yaymaq üçün iqtidardakılar bütün mümkün tədbirlərə əl atır. Onlar sosial dəstəyə bel bağladıqca sosial problemlər həll olunmur, əksinə daha da böyüyür. Paşinyan insanlara indi də bunu diqtə edir: “Bəli, siz pis yaşayırsınız, həyatınızı düzənləyə bilmirsiniz. Bunların hamısı ona görədir ki, mənim tərəfdarlarım parlamentdə üstünlüyə sahib deyillər”. Yəqin ki, yenə avam insanlar ona inanacaq. Cənab baş nazir, siz məndən də yaxşı bilirsiniz ki, parlament sizin dəqiq iqtisadi inkişaf proqramınızın olmamasında, idarəetmə aparatını dağıtmağınızda, cəmiyyətdə təcavüzkarlığı artırmağınızda günahkar deyil. Rusiyada yaşayan erməni biznesmenlər Paşinyana etimad göstərməkdən imtina edib, fransız elitası ilə görüşdə isə heç bir nəticə əldə olunmayıb. Almaniya kansleri Merkel və İtaliya prezidenti Cənubi Qafqaza səfərləri zamanı Gürcüstan və Azərbaycanda biznes forumda iştirak edib, özləri ilə investorlar gətiriblər. Amma Ermənistana gələndə belə hallar baş vermədi. Ermənistan əvvəlkindən daha böyük sürətlə zəifləyir. Belə vəziyyətdə bizim probemləri həll edə biləcəyimiz, Qarabağ siyasətimizi davam etdirməyimiz böyük sual altına düşür. Əksinə, daxildə artan qarşıdurma Qarabağ məsələsində yalnız Azərbaycanın mövqelərini gücləndirir”.

“Joxovurd” qəzeti də yazır ki, ölkə daxilində qarşıdurma kəskinləşir. Qeyd olunur ki, bu fonda Ermənistanın keçmiş prezidenti Robert Köçəryan aktiv görüşlər keçirməyə başlayıb: “Köçəryan bu dövr ərzində Milli Razılaşma Partiyasının rəhbəri Aram Arutyunyan, Razılaşma Partiyasının sədri Sarkis Avetisyan, Milli Təhlükəsizlik Partiyasının sədri Qarnik İsqulyanla görüşüb. Maraqlı olan digər məqamı isə Respublika Partiyasının deputatı Qalust Saakyan açıqlayıb. O bildirib ki, Köçəryan siyasətə qayıdıb respublikaçılara yaxın əməkdaşlıq proqramı təklif etsə, o zaman onunla əməkdaşlıq nəzərdən keçiriləcək. Deməli, Köçəryan Paşinyanı denvirməkdə maraqlıdır və bu halda baş nazirin ona qarşı yeni hücumları ölkədə vəziyyəti qarışdıracaq. Bu isə bütün istiqamətlərdə, o cümlədən Qarabağ məsələsində öz təsirini göstərəcək. Amma siyasilər bunu nəzərə almır və vəziyyət pisləşir. Hətta iş o yerə çatıb ki, bir vaxtlar Paşinyaın müdafiə edən “Çiçəklənən Ermənistan” Partiyası da baş nazirə qarşı çıxır. Hökumət isə ciddi şəkildə bu partiyanın üzvlərinin xüsusi olaraq bölgələrdə yaranmış problemlərin həllinə əngəllər yaratdıqlarına görə narahat olmağa başlayıb. Belə ki, partiyanın üzvləri bununla ictimai narazılığın yaranmasına cəhd edirlər. Ölkədə vəziyyət qarışır”.

Bütün bunlar isə, ermənilərin özlərinin də etiraf etdiyi kimi, Qarabağ münaqişəsinə də ciddi təsir göstərir.

Tahir TAĞIYEV

Bakı xəbər.- 2018.- 29-30 sentyabr.- S.9.