Dünya ölkələrinin arxitektura abidələrində Azərbaycan memarlığının izləri…

Müasir Azərbaycan memarları xarici ölkələrdən sifarişlər alırlarmı?

Əflan Sadıqlı: “Əvvəllər bizim memarların layihələri əsasında müxtəlif xarici ölkələrdə tikililər inşa edilib”

“Əksər hallarda layihələrlə bağlı sifarişləri müəyyən vasitəçilərin iştirakı ilə alırıq”

Azərbaycan memarlıq məktəbi tarixən çox inkişaf edən, nəinki bölgədə, eləcə də bütün dünyada öz dəst-xəttinə, üslübuna görə seçilən, qiymətləndirilən bir məktəbdir.Memarlarımız Azərbaycanın və dünyanın bir sıra ölkələrinin şəhərsalma və memarlıq tarixində az rol oynamayıblar. Məlumdur ki, günümüzə qədər gəlib çatan nadir memarlıq əsərləri Azərbaycan memarlarının fitri istedadını dünyaya yayıb. Memarlarımızın yaratdığı abidələr, inşa etdikləri binalar Azərbaycandan çox-çox uzaqlarda da mövcuddur. Əsrlər əvvəl yaşayıb-yaradan memarlarımız Balkanda, Orta Asiyada, Hindistanda və digər yerlərdə çox unikal memarlıq nümunələri miras qoyublar. Eyni zamanda da XIX əsrdən başlayaraq indiyə kimi bir sıra xarici memarları Bakının, eləcə də digər şəhərlərimizin bina tikintisində böyük işlər görüblər. Bu gün də xarici ölkə memarları Azərbaycanda həyata keçirilən tikinti-quruculuq işlərində öz layihələri ilə iştirak edirlər. Xarici memarların layihəsi əsasında bir sıra müasir binalar inşa edilir. Bu öz yerində. Mədəniyyətlərin inteqrasiyası çağdaş dünyamızda ən vacib məsələlərdən biridir.Azərbaycan memar və dizaynerləri necə, xarici ölkələrdən sifarişlər alırlarmı? Memarlarımızın layihəsi əsasında Azərbaycandan kənarda binalar, tikililər inşa edilirmi?Lisenziyalı memar, layihələndirmə və tikinti işlərində böyük təcrübəyə malik olan, onlarla villa və digər obyektlərin müəlliflərindən biri Əflan Sadıqlı “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, bir neçə il əvvələ qədər müasir Azərbaycan memarları xarici ölkələrdən sifarişlər alsa da, onların layihələri əsasında otel və s binalar inşa edilsə də, son zamanlar sifarişlər səngiyib. Azərbaycanda çox yüksək səviyyəli, peşəkar memarların olduğunu deyən Ə.Sadıqlının sözlərinə görə, memarlarımızın xaricdə inşa etdiyi binalar öz fərqliliyinə, gözəlliyinə görə həmişə seçilib:”Əvvəllər xarici ölkələrdən tez-tez sifarişlər alırdıq. Bizim memarların layihələri əsasında müxtəlif xarici ölkələrdə tikililər inşa edilib. Memarlarımız Qazaxıstan, Türkiyə və başqa ölkələrdə otellərlə, başqa binalarla bağlı layihələr işləyib. Sovet Birliyi yeni dağıldığı müddətdə də xaricdə həyata keçən layihələrimiz az olmayıb. Son zamanlar isə Azərbaycan memarları xarici ölkələrdən çox az sifarişlər alırlar”.Azərbaycan memarlarının xarici ölkələrdən az sayda sifariş almasının səbəblərinə gəlincə, Ə.Sadıqlı bildirdi ki, bunun bir yox, bir neçə səbəbi var. Onun sözlərinə görə, sanki bizim memarların xarici ölkələrdən sifariş almasına hanısa qüvvələr maneə törədir. “Bizi hansısa yollarla bir növ xaricdən sıxışdırırlar ki, xaricdə iş görməyək. Digər tərəfdən də, az sifariş almağımızın səbəbi son dövrlər dünyada yaşanan iqtisadi böhranla əlaqədar ola bilər. Dünya ölkələri ilə əlaqələrimiz var, hər yerdə memarların işinə sifarişlər azalır. Ölkəmizdə qabiliyyətli, istedadlı memarlar çoxdur. Deyim ki, dünyada Azərbaycan memarları ən az qazanan memarlardır. Bizim memarlar ucuz qiymətə işləyirlər. Bu həm respublikamızda, həm də xaricdə belədir. Layihələrdən memarlara çatan maddi pay çox azdır. Başqa ölkələrlə müqayisədə bizim memarlar ən ucuz işləyən memarlar sırasındadır. Bunun da səbəbi sifarişlərin bizə normal qaydada gəlib çatmaması ilə bağlıdır. Əksər hallarda layihələrlə bağlı sifarişləri müəyyən vasitəçilərin iştirakı ilə alırıq. Problemlərdən biri budur ki, birbaşa sifarişçilərlə əlaqədə ola bilmirsən, arada vasitəçilər olur. Bu da sözügedən problemin yaranmasına səbəb olur”-deyə bildirən Ə.Sadıqlının sözlərinə görə, o özü bir neçə ölkədə, o cümlədən də Türkiyədə layihələr həyata keçirib. Türkiyədə, Ukrayna və başqa ölkələrdə bir neçə otel binasının onun layihəsi əsasında inşa edildiyini deyən memar bildirdi ki, dünya çapında Azərbaycan memarlarının reklamı çox zəifdir.

Bunun da səbəblərindən birinin Memarlar İttifaqının bu sahədə zəif fəaliyyət gösməsi olduğunu deyən Ə.Sadıqlı hesab edir ki, ittifaq lazımı güclə işləsə, memarlarımızın xarici ölkələrdə tanınması, onlara daha çox sifarişlər verilməsi sahəsində irəliləyişlər ola bilər.

İradə SARIYEVA

Bakı xəbər.- 2018.- 25 sentyabr.- S.15.