Milli simvollarımızı əks etdirən suvenirlər – ancaq qeyri-milli istehsal…

Səkinə Baharlı: “Düşünürəm ki, sahibkarlar bu məsələyə diqqət yetirəcək və respublikamızda milli suvenirlər üçün istehsalat müəssisələri yaradılacaq”

Rauf Əbdülhüseynoğlu: “Ölkə başçısının milli suvenir istehsalı ilə bağlı yerli sahibkarlara müraciətini alqışlayıram”

Azərbaycan tarixini, dövlətçilik atributlarını, respublikamızın gözəlliklərini, milli alətlərimizi, nağıl qəhrəmanlarımızı əks etdirən suvenirlər ölkəmizə gələn turistlərin diqqətini cəlb edir. Bu suvenirlərin xeyli hissəsi yerli memar-rəssamlar, heykəltəraşlar tərəfindən hazırlansa da, əksəriyyətinin Çin və digər ölkələrdə istehsal edildiyi məlumdur.

Milli suvenirlərin xarici ölkələrdə hazırlanmasına Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev çıxışlarından birində münasibət bildirib. “Ailə Biznesinə Asan Dəstək” layihəsindən danışarkən İlham Əliyev milli suvenirlərin xaricdə istehsal edilməsindən təəssüfləndiyini deyib: “...İndi ölkəmizə gələn turistlərin sayı kəskin şəkildə artır. Ona görə hər bir turist maraqlıdır ki, hansısa bir suvenir alsın. Əfsuslar olsun ki, bizdə bu günə qədər şəhərdə satılan, yəni şəhərimizi, ölkəmizi əks etdirən bu suvenirlər xaricdə istehsal edilir. Ona görə də bu, böyük bir qüsur, böyük bir boşluq idi. İndi çalışmalıyıq ki, bu suvenirlər Azərbaycanda istehsal olunsun və “ABAD” bu sahədə də öz işini görür. Ümumiyyətlə, mən sahibkarlara da müraciət etmək istəyirəm ki, bu sahəyə diqqət göstərsinlər. Çünki turistlərin sayı artacaq, suvenirlərə daha da böyük ehtiyac olacaq”.

Ölkə baçsınını fikirlərinə münasibət bildirən rəssamlar hesab edirlər ki, o olduqca vacib bir məsələni önə çəkib. Prezidentin səsləndirdiyi iradların tam yerində olduğunu deyən ekspertlər qeyd edirlər ki, sahibkarlar bu sahəyə maraq göstərsələr, problem kökündən həll olunar. Rəssamların fikrincə, yerli istehsalçıların olması yerli rəssamları, heykəltəraşları, memarları bu işə daha da həvəsləndirər. Dekorativ-tətbiqi xalq sənəti təmsilçiləri hesab edirlər ki, Prezidentin çıxışından sonra sahibkarların bu işə dəstək verəcəyi şübhəsizdir.

ABAD layihəsi çərçivəsində bəzi dekorativ-tətbiqi sənət təmsilçilərinin milli suvenirlər və digər nümunələr hazırladığını deyən sənətşünas Səkinə Baharlı hesab edir ki, milli suvenirlərimizin ölkəmizdə kütləvi istehsalı olduqca müsbət hal olardı: “Prezident İlham Əliyevin bu fikirləri milli suvenir istehsalına böyük qayğı və diqqətin nümunəsidir. Cənab Prezident olduqca ciddi, vacib bir məsələni önə çəkib. Azərbaycanda tarixən müxtəlif predmetlərdən suvenirlər hazırlanıb. Bu gün dekorativ-tətbiqi sənətlə məşğul olanlar daha çox ağac üzərində işləyirlər. Keramika ilə də milli suvenirlər hazırlanır. Ancaq suvenirlərin kütləvi istehsalı xaricdə həyata keçirilir. Əlbəttə, suvenirlərin ölkəmizdə istehsal edilməsi daha məqsədəuyğun olardı. Prezident çıxışnda ABAD-ın bu sahədə öz işini gördüyünü vurğulayır. Bəli, bu özünü tamamilə doğruldan bir layihədir. Bizim bəzi oymaçı-rəssamlar, dekorativ tətbiqi sənətlə məşğul olanlar bu layuhədən bəhrələnə bilirlər. Düşünürəm ki, sahibkarlar bu məsələyə diqqət yetirəcək və respublikamızda milli suvenirlər üçün istehsalat müəssisələri yaradılacaq. Bu sahəyə dövlət ciddi dəstək verir. Ümumiyyətlə, sahibkarlığın, eləcə də kiçik və orta sahibkarlığın inkişafı dövlətin diqqət mərkəzindədir”.

Ekspert qeyd etdi ki, bu gün dekorativ-tətbiqi sənətlə məşğul olan sənətkarların hər biri Prezidentin fikrinə şərikdir. O bildirdi ki, yeni suvenir fabrikinin, istehsalat müəssisələrinin yaranması həm rəssam, heykəltəraş və memarlarımız üçün öz düşüncələrini ifadə etməsinə imkan verər, həm də onlar üçün yeni iş yerləri açılar: “Bu gün Azərbaycan bazarında Çin istehsalı olan suvenirlər çoxluq təşkil edir. O suvenirlər arasında bizim dövlətçilik atributlarımız, milli nümunələrimiz, şəhərimizin görkəmli yerlərinin görünüşü, eləcə də butalarımız, xalçalarımız da var. Bunlar yerli istehsalçılar tərəfindən istehsal edilsə çox yaxşı olar. Bu istehsal müəssisələri yaradılarsa, bunun rəssamlara, heykəltəraşlara, memarlara böyük xeyri var. Bu onlar üçün həm bir iş yeri deməkdir, həm də dövlətçiliyimizlə, tariximizlə bağlı suvenirlərin müəllifi öz sənətkarlarımız olacaq. Yerli sənətkarların fəaliyyətinin güclənməsi, dekorativ-tətbiqi sənətin inkişafı üçün dövlət indiyə qədər çox müsbət işlər görüb, bu gün də o işlər davam etdirilir”.

Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü, tanınmış keçəçi rəssam Rauf Əbdülhüseynoğlu da bizimlə söhbətində Prezidentin fikirlərini müsbət qarşıladı. O bildirdi ki, ölkə başçısı hər zaman xalq sənətinə, dekorativ-tətbiqi sənətə, bütövlükdə, təsviri incəsənətə böyük qayğı və diqqətlə yanaşıb: “Ölkə başçısının milli suvenir istehsalı ilə bağlı yerli sahibkarlara müraciətini alqışlayıram. Onun qaldırdığı məsələ olduqca vacibdir. Vaxtilə Azərbaycanda milli suvenirlər istehsal olunub. Sovet dövründə mikrorayonda böyük bir Suvenir Fabriki vardı və burada çox keyfiyyətli, maraqlı suvenirlər hazırlanırdı. Sovetlər Birliyi dağıldıqdan sonra bu fabrik bağlandı. Çox arzu edərdim ki, o fabrik yenidən bərpa edilsin, onun bərpası mümkün deyilsə, yeni istehsalat müəssisələri yaradılsın. Bunun olduqca böyük faydası var. Keçmiş SSRİ-də istehsal edilən suvenirlər, ümumiyyətlə, çox keyfiyyətli idi, həm də təmiz materiallardan hazırlanırdı. Sonra Çin suvenirləri meydana çıxdı və bütün dünya bazarına daxil ola bildi. Əslində, Çin istehsalı elə də keyfiyyətli deyil, lakin hər yerdə satılır. Çinli suvenir istehsalçıları heç vaxt o suvenirləri Azərbaycan rəssamı, memarı qədər gözəl işləyə bilməz. İşləsə belə, ona ürəyini, ruhunu, sevgisini qata bilməz. Bizim rəssam Azərbaycan bayrağının suvenirini hazırlayarsa, bunu qürurla, fəxrlə, bayrağa sevgi ilə edəcək. Bu birmənalı olaraq belədir. Hissiz, duyğusuz, sevgisiz əsər heç zaman diqqəti cəlb edə bilmir. Əgər sahibkarlar milli suvenir istehsalı müəssisələri yaradarsa, bunun böyük faydası var. Təklif edərdim ki, bu müəssisələr Bakıda və bölgələrdə yaradılsın. Şəkidə gözəl bir şəbəkə istehsalat müəssisəsi yaratmaq olar. Qoy dünya görsün ki, bizim necə böyük irsimiz var. Düşünürəm ki, bu istehsalat müəssisələri yaranarsa, onlar rəssamlarımız üçün iş yerləri olar. Azərbaycan rəssamları milli suvenirlər düzəldərlər. Bu suvenirlər isə xarici turistləri daha çox özünə cəlb edər. Çünki xarici turist yerli istehsalla maraqlanır. Onsuz da hara getsə, Çin istehsalı görür. Onlar üçün milli sənətkarların işləri daha maraqlı və cəlbedicidir”.

İradə SARIYEVA

Bakı xəbər.- 2017.- 31 yanvar.- S.12.