Mehriban Əliyevanın Rusiyada görüşlərindən sonra yeni hədəf – Azərbaycana 2 milyon rus turist…

Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevanın Rusiya səfərini dəyərləndirən ekspertlər bildirir ki, əldə olunan yeni razılaşmalar fonunda qarşıdakı dövr ərzində şimal qonşumuzla ölkəmiz arasında iqtisadi sahədə əməkdaşlığın daha da dərinləşməsini gözləmək olar. Digər tərəfdən, bu səfər bəzi məqamlarına görə mühüm yeniliklərlə də yadda qaldı. Elə birinci vitse-prezidentin Rusiyaya rəsmi səfərinin iqtisadi sahədə yekunları sırasında Azərbaycan-Rusiya tərəfdaşlığının daha bir yol xəritəsi sayılan innovasiyalar və elmi texnologiyalar sahəsində yeni əməkdaşlığın əsasının qoyulmasını buna misal kimi göstərmək olar.

Xatırladaq ki, iki ölkə arasında ötən il imzalanmış plana müvafiq olaraq, 2024-cü ilədək olan dövr üçün Rusiya-Azərbaycan əməkdaşlığının əsas istiqamətlərinə ümumilikdə 5 yol xəritəsi daxildir. Bu əməkdaşlıq istiqamətləri ticarətin və qarşılıqlı sərmayələrin həcminin artırılması, nəqliyyat potensialının inkişafı, birgə müəssisələrin yaradılması, rəqəmsal texnologiyaların tətbiqi, büdcə-vergi sektorunda təcrübə mübadiləsi və humanitar əlaqələrin inkişafına yönəldilib. İndi innovasiyalar və elmi texnologiyalar sahəsində də tərəflərin yeni əlaqəsinə start verilir. Buna qədər isə tərəflər iqtisadi sahədə əməkdaşlığı daha da dərinləşdirməyi düşünür. Bu halın Azərbaycan üçün əsas üstünlüklərindən biri qeyri-neft sahəsinin inkişafının daha dinamik hala gəlməsidir. Real vəziyyət göstərir ki, Azərbaycanda qeyri-neft sektorunun inkişafı Rusiyadan müəyyən mənada asılı vəziyyətdədir. Söhbət ölkəmizin real ixrac imkanlarından gedir. Bütün iqtisadi aspektlər nöqteyi-nəzərindən qeyri-neft məhsullarımız üçün məhz Rusiya bazarlarına ixrac səmərəli və məqsədəuyğun xarakter daşıyır. İndi əldə edilən yeni razılıqlar fonunda Azərbaycan Rusiyaya qeyri-neft sektorunda hasil edilən daha çox həcmdə məhsul satacaq. Bura ilk növbədə aqrar məhsullar daxildir. Kənd təsərrüfatı nazirinin müşaviri Anar Hüseynov da qeyd edir ki, Rusiya bazarı Azərbaycanın kənd təsərrüfatı məhsulları üçün ənənəvi bazardır:“Bu ölkəyə ixracda kənd təsərrüfatı məhsulları xüsusi yer tutur. Azərbaycanın meyvə-tərəvəz məhsulları Rusiyada çox sevilir. Bu baxımdan iki ölkə arasında aqrar ticarətin genişləndirilməsi, aqrar tədqiqatlar sahəsində əməkdaşlığın daha da inkişaf etdirilməsi ilə bağlı birgə layihələrin həyata keçirilməsi istiqamətində geniş müzakirələr apardıq. Ümid edirəm ki, əlaqələrimiz daha da inkişaf edəcək. Kənd təsərrüfatı məhsullarının ixrac potensialı daha da artacaq”. Ümumiyyətlə, qarşıdakı dövr ərzində Azərbaycan Rusiyaya ixrac etdiyi aqrar məhsulların həcmini 1,5 milyard dollara çatdırmağı düşünür. Hazırda Azərbaycan kənd təsərrüfatı məhsullarının Rusiya bazarına ixracatı 600 milyon dollara yaxın təşkil edir. Rusiya-Azərbaycan Regionlararası Forumu çərçivəsində aparılan qısa təhlil nəticəsində bu rəqəmi azı 2 dəfə artırmaq mümkün olduğu qənaətinə gəlinib. Bu sıraya sənaye, emal müəssisələrimizin də istehsal mallarını əlavə etmək mümkündür. Deməli, Azərbaycan Rusiyaya qeyri-neft sektoru üzrə daha çox məhsul satacaq.

Digər tərəfdən o da faktdır ki, Rusiyanın ayrı-ayrı regionları Azərbaycanla əməkdaşlığı genişləndirməyə xüsusi maraq göstərir. Rusiyalı ekspert Darya Qrevtsova bildirir ki, əslində regionlararası əlaqələr Rusiya-Azərbaycan münasibətlərinin vacib hissəsidir:“Rusya ilə Azərbaycan arasında münasibətlər bütün sahələrdə, o cümlədən iqtisadiyyat, təhsil, mədəniyyət, hərbi və humanitar sahələrdə inkişaf edir. Azərbaycanın regionları ilə Rusiyanın 70-dən çox regionu sıx işləyir. Azərbaycanda Rusiyanın enerji korporasiyaları uğurla fəaliyyət göstərir. Avtomobilqayırma sahəsində əməkdaşlığın dərinləşməsi üçün yaxşı imkanlar var. Nümunə kimi “KamAZ”ın işini göstərmək olar, bu istiqamətdə texniki yığılma və avtomobillərə xidmətlər göstərilir. “AvtoVAZ” Azərbaycanın bütün regionlarında “Lada” avtomobillərinin pərakəndə satışı üçün 40-dan çox şöbə yaradıb. Öz növbəsində azərbaycanlı investorlar Rusiyada kənd təsərrüfatı obyektlərinin tikintisində fəal iştirak edir. Rusiya və Azərbaycan birgə infrastruktur layihələri reallaşdırır. Xəzər dənizinin statusu barədə Konvensiyanın imzalanması da dövlətlərimiz arasında qarşılıqlı səmərəli əməkdaşlıq üçün yeni imkanlar yaradır. Bu, ilk növbədə nəqliyyat, yük daşımaları, neft, qaz hasilatı, ekologiya və digər sahələrə aiddir. Turizm sahəsində ikitərəfli əlaqələr intensiv inkişaf edir. Bir sözlə, Rusiya ilə Azərbaycan arasında əlaqələr qarşılıqlı etimada əsaslanan etibarlı strateji tərəfdaşlığı nəzərdə tutur. Rusiya haqlı olaraq Cənubi Qafqazda aparıcı strateji və ticari-iqtisadi tərəfdaş hesab olunan Azərbaycanla davamlı və sıx əməkdaşlıqda maraqlıdır”.

Dövlət Dumasının deputatı Dmitri Savelyev də bildirir ki, son bir neçə ildə Rusiya ilə Azərbaycan arasında iqtisadi, siyasi və mədəni sahələrdə münasibətlər intensiv inkişaf edir. O qeyd edir ki, Mehriban Əliyevanın Rusiya-Azərbaycan regionlararası forumla bağlı səfəri əlaqələrin əhəmiyyətini daha da artırır. “Deyərdim ki, Azərbaycan Rusiyanın yeganə etibarlı tərəfdaşıdır”. Rusiyalı deputat turizm sahəsində əməkdaşlığın vacibliyini da qeyd edib: “Turizm ölkələrimiz arasında ikitərəfli münasibətlərin möhkəmlənməsinə yardım edən çox vacib sahədir. Həqiqətən də, ruslar Azərbaycana nə qədər çox qonaq gəlsələr, o qədər də ölkəni çox sevəcəklər. Bir rus atalar sözü var: “On dəfə eşitməkdənsə, bir dəfə görmək daha yaxşıdır”. Azərbaycana gedən ruslar oradan laqeyd qayıtmırlar. Bu çox vacibdir”. Qeyd edək ki, hazırda Azərbaycana ən çox turist məhz Rusiyadan gəlir və gələn il ərzində onların sayının 1 milyona satması gözlənilir. Həmin tursitlərin sayının daha da artması Azərbaycan üçün prioritet məsələlərdən biridir və bu istiqamətdə intensiv işlər aparılır. Xatırladaq ki, bu sahədə çox müasir infrastruktur yaradılıb. Regionda ən müasir turizm infrastrukturu məhz Azərbaycandadır. O da məlumdur ki, regionda Gürcüstan bu sahədə Azərbaycana rəqib olub. Ancaq son illərdə Azərbaycan bu istiqamətdə Gürcüstanı geridə qoya bilib. Hesab edilir ki, görülən işlərin miqyası genişlənsə, Rusiyadan ildə 2 milyona yaxın insanın gəlişinə nail olmaq mümkündür. Bu isə Rusiya - Azərbaycan iqtisadi əlaqələrinin daha geniş spektri əhatə etdyini, Mehriban Əliyevanın Rusiya səfərinin prosesə əlavə təkan verdiyini deməyə əsas verir.

Ramil QULİYEV

Bakı-xəbər.- 2019.- 28 noyabr.- S.4.