Qrant layihələri və elmin inkişafı...
Azərbaycanda elmin inkişafı dövlətin əsas hədəflərindən biridir
və dövlət tərəfindən bu istiqamətdə proqramlar qəbul edilir, qrant müsabiqələri
élan edilir. Bu dövlət
proqramlarından və
qrant layihələrindən
əldə edilən elmi nailiyyətlər diqqət doğurur.
Sirr deyil ki, Azərbaycan dövləti elmin inkişafında maraqlıdır
və bu sahəyə xüsusi diqqət göstərir. Ekspertlər hesab
edirlər ki, Azərbaycanda elmin inkişafı dövlət
siyasətinin əsas prioritetlərindəndir. Əlbəttə, dövlət elmə bu qədər diqqət göstərirsə,
elmin idarə edən qurumlar da dövlətin etimadını doğrultmaq
üçün cəhdlər
etməlidir.
“Azərbaycanda elmin inkişafı həm də dövlət siyasətinin prioritetlərindən
biridir”
Azərbaycan Gənc Alim, Doktorant və Magistrlər Cəmiyyətinin
sədri İlqar Orucov “Bakı-Xəbər”ə
şərhində “Hər
bir dövlətin inkişafında elmin yeri və rolu
düzgün müəyyənləşdirilməlidir.
Hesab edirəm ki, Azərbaycanda elmin inkişafı həm də dövlət siyasətinin prioritetlərindən
biridir. Baxmayaraq ki, Azərbaycanda elmin inkişafı ilə bağlı biz çox da yüksək
nəticələr ortaya
qoya bilmirik. Amma hesab edirəm
ki, nəticələr
var. Təbii ki, bu istiqamətdə işlərin görülməsi
qeyd etdiyim kimi, dövlətin ali rəhbərliyinin
diqqətindədir. Bu yöndə zaman-zaman qərarlar qəbul olunub, qəbul eidlən Milli Strategiyanın icrası başa çatıb.
Eyni zamanda elmin inkişafı
ilə bağlı konkret dövrü əhatə edən dövlət proqramları
işlənib hazırlanıb
və həyata keçirilib. Bütün bunlar
onu göstərir ki, dövlətimizin elmdən gözləntiləri
böyükdür. Qeyd etdiyim
kimi, Azərbaycan dövləti elmin inkişafını, elmin ən yüksək məqamda qərarlaşmasını
dərk edir və elmin inkişaf
etdirilməsi naminə
öz dəstəyini
ifadə edir. Ümumikdə, həm də
elmin maddi-texniki bazasının gücləndirilməsi
istiqamətində ciddi
addımlar atılıb.
Elmi-tədqiqat müəssisələrinin infrastrukturu yenilənib, eyni zamanda yeni
elmi tədqiqatların
aparılması üçün
ən müasir avadanlıqlar alınıb
istifadəyə verilib.
Həmçinin bura alimlərin
sosial müdafiəsinin
gücləndiriılməsi də daxil edə
bilərik. Təbii, biz görürük
ki, elm adamlarının
dövlətdən qayğı
baxımından gözləntiləri
çoxdur, eyni zamanda dövlətin də elmdən gözləntiləri var. Düşünürəm
ki, bu gözləntilər
qarşılıqlı olmalıdır.
Biz hər zaman
Azərbaycan dövlətinin
büdcəsi hesabına
elmlə məşğul
olan insanların sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi üçün
tədbirlərin görüldüyünü
müşahidə edirik.
Bu tədbirlər davamlıdır, bundan sonra da olacaq”.
“Bu da effektivliyin artmasına gətirib çıxarır”
İ.Orucovun sözlərinə görə,
bütövlükdə Azərbaycanda
elmin idarə olunması ilə bağlı yeni qərarlar qəbul olunub. “Bilirsiz ki, əvvəllər Azərbaycanda
elm və elmi texniki siyasəti həyata keçirən mərkəzi ali
dövlət təşkilatı
funksiyasını Azərbaycan
Milli Elmlər Akademiyası həyata keçirirdi. Bir neçə il
əvvəl bu funksiya cənab Prezidentin fərmanı ilə yaradılmış
Elm və Təhsil Nazirliyinə həvalə
edildi. Düşünürəm ki, bu çox mühüm məqamlıardan biridir.
Çünki biz inkişaf etmiş
ölkələrdə görürük
ki, elm və təhsil bütövlükdə
vahid mərkəzdən
idarə olunur. Bu da effektivliyin
artmasına gətirib
çıxarır. Digər tərəfdə,
bizdə universitet eilminin inkişafı istiqamətində də müəyyən işlər
görülür. Elm və Təhsil Nazirliyində aidiyyəti üzrə strukturlaşma
nəticəsində elmin
idarə olunması ilə bağlı ayrıca bir agentlik yaradılıb.
Düzüdr, hələ ki,
onun ilkin nəticələrini görmürük.
Çünki ümumilikdə elmlə
bağlı nəticələr
qısa müddətli
perspektivdə mövcud olmur. Bu başa düşüləndir.
Düşünürəm ki, bu ümumi strukturlaşma, eyni zamanda idarəetmə
və səmərəliliklə
bağlı qəbul edilən qərarlar əlbəttə, yaxın
perspektivdə Azərbaycan
elminin idarə olunması ilə əalqədar yenilikləri
özündə birləşdirməklə
elmin inkişafına töhfəsini verəcək”.
“Bu işlərdə elm adamları
öz sözlərini
deməlidirlər”
İ.Orucov həm də qrant layihələrinə
toxundu və bildirdi ki, ölkə
başçısı Azərbaycanda
Elmin İnkişafı
Fondunun yaradılması
ilə bağlı iradə ortaya qoyub. “Cənab Prezidnetin
təşəbbüsü ilə Azərbaycanda Prezident yanında Elmin İnkişafı Fondu yaradılıb, artıq bu fond hüquqi şəxs statusunda fəaliyyət göstərir, yeni idarəetmə mexanizmi bu fondda tətbiq
olunur. Bu fond müəyyən
elmi layihələrin maliyyələşməsini həyata
keçirir. Əlbəttə, biz hər zaman elmi layihələrin maliyyələşməsi məsələsinin
genişləndirilməsi barədə
fikirlərimizi ifadə
edirik. Bu çox vacibdir. Bütövlükdə elmi
müəssisələrin və
ali təhsil
ocaqlarının bu qrantlara çıxış
imkanları genişləndirilməlidir.
Müxtəlif sahələri təmsil
edən alimlərin qrant layihələrində
iştirakı vacibdir.
Amma Azərbaycan alimlərinin qrant layihələrində
iştirakı həqiqətən
də qənaətbəxş
deyil. Hətta beynəlxalq qrant
layihələrində Azərbaycanın
iştirakı, yeri və rolu çox
zəifdir. Hesab edirəm
ki, bu istiqamətdə
işləri gücləndirmək
lazımdır. Əlbəttə, bunun səbəbləri var və o səbəbləri
araşdırıb və
onları aradan qaldırmaq, buna dövlət dəstəyini
artırmaq çox vacibdir. Çünki
bu dövlətin dəstəyi ilə ola biləcək
məsələdir.
Azərbaycan qalib dövlətdir. Qalib dövlətin
inkişafında elm və
təhsilin, eyni zamanda yeni texnologiyaların
tətbiqi, inkişafı,
onların töhfəsi
vacibdir. Biz son illərdə texnoloji yeniliklərlə bağlı
Azərbaycanda həyata
keçirilən bir çox işlərin şahidiyik. Düşünürəm ki, bu işlərdə elm adamları
öz sözlərini
deməlidirlər. Azərbaycanda texnoloji festivallar keçirilir. Bu festivallarınsasında innovasiyalar,
yeniliklər, elmi bilik məhsulu dayanır. Təəssüf edirəm ki,
Azərbaycan elmi bu proseslərin fövqündə dura bilmir”.
Mütəxəssis hesab edir Elm və Təhsil Nazirli və Milli Elmlər
Akadmemiyası birlikdə
dövlətin elmdən
gözləntilərini həyata
keçirəcək, elmin
inkişafına nail olunacaq.
O, qeyd etdi ki, Elmlər Akademiyasında humanitar və ictimai elmlərlə məşğul
olan institutlar fəaliyyət göstərirlər:
“Düşünürəm ki, onların da yaxşı elmi nailiyyətləri, elmi tədqiqatları var. Mən vaxtaşırı
Akademiyanın elmi tədbirlərində iştirak
edirəm, görürəm
ki, bu qurumdakı
rəhbər dəyişikliyindən
sonra institutların fəaliyyətində müsbətə
doğru dəyişikliklər
var. Sanki ora yeni nəfəs gəlib. Bu baxımdan, ümid
edirəm ki, Elm və Təhsil Nazirliyi üzərinə düşən işləri
və vəzifələri
düzgün başa düşür və bu sahədə işlər görür.
Əlbəttə, gözləntilər var. Baxmayaraq ki, nazirliyinə elmin idarə olunmasının həvalə edilməsi böyük müddət deyil. Ümid edirəm ki,
biz zamanı düzgün
qiymətləndirməyi bacaracağıq,
elmin idarə olunması, elmin maliyyələşməsi, ümumilkdə
hansı elmi istiqamətlər üzrə
tədqiaatların aparılması
zərururətini ortaya
qoya, elmi-tədqiqat institutlarında effektivliyi
təmin edə biləcəyik. Çox
istərdim ki, ali təhsil
müəssisələri də
o yeniliklərə açıq
olsunlar. Onlar da elmi-tədqiqat
mühiti düzgün
formalaşsın. Hesab edirəm
ki, biz Azərbaycan dövlətinin uğurlu gələcəyi ilə bağlı həm də elmi tədqiqatların
istiqamətlərinə yenidən
nəzər salmalıyıq,
mövcud olan o yanaşmaların hamısını
dəyişməliyik. Bu çox vacibdir.
Tam səmimi qeyd
edirəm ki, bizim elmi tədqiqat
müəssisələrimizdə bir-birini təkrarlayan çoxlu sayda mövzular var, eyni zamanda strateji
əhəmiyyəti olmayan
köhnəlmiş mövzular
mövcuddur. Eyni zamanda
elmi işçilərin
fəaliyyətindəki durğunluğun
aradan qaldırılması
çox vacibdir.
Bu gün biz bu gün düzgün attestasiya aparsaq elmi tədqiqat müəssisələrində fəaliyyət göstərən
on minlərlə elmi işçidən çox
az sayda
işçini fərqləndirə
bilərik. Çünki onların çoxu
ayrı-ayrı işlərlə
məşğuldurlar” - deyə
İ.Orucov qeyd etdi.
O, bütövlükdə vurğuladı
ki, elmin inkişafı üçün
dövlət bütün
imkanları yaradıb
və elm müəssisələri
yeni çağrışlara
uyğun şəkildə
işlərini qurmalıdırlar.
İradə
SARIYEVA
Bakı Xəbər .- 2024.- 22-24
iyun, ¹ 107.- S.8.