Türk dövlətlərinin media platforması məlumat azadlığına yeni imkanlar açır...

“Söz və mətbuat azadlığı demokratik cəmiyyətin prioritet dəyərlərindən biridir. Zəngin tarixi və mütərəqqi ənənələri olan Azərbaycan mətbuatı ölkəmizdə hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti quruculuğunda demokratiya və siyasi plüralizmin mühüm vasitəsi kimi çıxış edir. Cəmiyyətdə aşkarlığın və şəffaflığın təmin edilməsində, aktual ictimai problemlərin ümumxalq müzakirəsinə çıxarılmasında, sosial ədalət prinsiplərinin müdafiəsində Azərbaycan mətbuatının rolu xüsusi qeyd olunmalıdır".

Prezident İlham Əliyevin bu fikirləri Azərbaycan dövlətinin ölkəmizdə mətbuat azadlığının ən böyük təminatçısı olduğunu bir daha nümayiş etdirir. Azərbaycanda azad mətbuatın getdikcə daha da inkişaf etməsi sosial sifarişə, ən birincisi isə Prezident İlham Əliyevin siyasi iradəsinə əsaslanır.

Ölkədə azad söz, fikir plüralizmi təmin edilir

Azərbaycanda media azadlığı təmin edilir. Azərbaycanda fikir, söz və məlumat azadlığı, siyasi plüralizmin qorunub saxlanılması, bu prinsiplərin, normaların daha da inkişaf etdirilməsi günümüzdə də öz aktuallığını qoruyub saxlayır. Azad media, azad sözün, insan hüquqları və azadlıqlarının qoruyucusu rolunda çıxış edir. Söz, fikir, düşüncə və media azadlığı, onun məğzi yalnız cəmiyyət tərəfindən dərk olunduğu zaman real fayda verir. Bütün sahələrdə olduğu kimi, mətbuat sahəsində də Azərbaycanda bir inkişaf, tərəqqi hiss edilir. Ölkədə azad söz, fikir plüralizmi təmin edilir, azad medianın, insan hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi demokratik mexanizmlərinin mövcudluğunun əsas şərtlərindən biri kimi qəbul edilir. Azad, müstəqil medianın, kütləvi informasiya vasitələrinin fəaliyyəti üçün kifayət qədər şərait, imkan yaradılır. Bu şərait özünü dövlətin bu sahəyə, müstəqil medianın inkişaf etdirilməsinə yönəlik fəaliyyətində, atdığı addımlarda biruzə verir. Bu gün Azərbaycan dövləti bir növ müstəqil kütləvi informasiya vasitələrinin yaranması, onların fəaliyyəti, söz, fikir azadlığının təmin olunması üçün bir zəmanətçi rolunu oynayır. Azərbaycanda azad medianın, insan hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi demokratik mexanizmlərinin mövcudluğunun əsas şərtlərindən biri kimi qəbul edilir.

Türkdilli dövlətlər arasında media platforması mövcuddur

Türkdilli dövlətlərin əməkdaşlığının əsasını ortaq tarixi-mədəni irs, ortaq dil təşkil edir. Prezident İlham Əliyev bəyan edir ki, bu gün biz türk dövlətləri arasındakı birlikdən danışarkən gələcəyə baxırıq. Türkdilli xalqları ortaq mədəniyyət, adət-ənənələr, milli-mənəvi və dini dəyərlər, tarixi köklər, etnik əlaqələr birləşdirir və bu amillər qarşılıqlı səmərəli fəaliyyət üçün əsas təməldir. Hazırda bu əlaqələrin əhatə dairəsi çoxşaxəlidir. Türkdilli dövlətlər arasında media platforması da mövcuddur. 2021-ci ilin ortalarında yaradılan bu platforma artıq dörd ilə yaxındır ki, Azərbaycanda fəaliyyət göstərir. Digər türkdilli ölkələrin bu platformaya qatılması və mərkəzin məhz Bakıda olması qürurvericidir. Bu platformada qardaş ölkələrin media qurumları təmsil olunur. Türk dövlətlərinin səciyyəvi xüsusiyyətləri ortaq dəyərlərdir. Bu dövlətləri əsrlər boyu mövcud olan bir sıra amillər bağlayır. Platformanın dövlətlərarası hüququ bazasının formalaşdırılması istiqamətində qəbul edilən müvafiq qərarlardan sonra, türk dövlətlərinin media sahəsində əməkdaşlığının gündəmə gətirilməsi və bu sahədə ilkin razılaşmaların əldə olunması olduqca mühüm bir hadisədir. İnformasiya və kommunikasiya texnologiyalarının inkişafı, sərhəd tanımayan yeni media və sosial şəbəkələrin həyatımızda oynadığı rol öz mədəniyyətini, identikliyini qorumaq istəyən bütün xalqları olduqca ciddi çağırışlar qarşısında qoyub. Belə bir zaman kəsiyində yeganə doğru seçim bir-birini assimilyasiyaya uğratmayacaq, ortaq dil və mədəniyyət üzərindən yola çıxacaq, rəqabətədavamlı media və sosial media platformalarının yaradılması və inkişaf etdirilməsidir.

Bütün bu deyilənlərin fonunda, türkdilli dövlətlərin media platforması nə vəziyyətdədir, proses necə başlayıb?

Türkdilli dövlətlərin media platformasının əsas işi ortaq medianın yaradılmasıdır

Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən media eksperti Yadigar Məmmədlinin fikrincə, türkdilli dövlətlərin media platformasının əsas işi ortaq medianın yaradılmasıdır: “Yəni bu istiqamətdə müəyyən işlər görülür. Bir müddət Azərbaycan və Türkiyə mediasının ortaq layihələri var idi. Onlardan ən uğurlusu TRT AVAZ-la həyata keçirilən birgə media layihələri idi. İndi bu tipli birgə layihələr olmasa da, daha çevik və funksional layihələrə önəm verilir. Elektron rəqəmsal media, sosial şəbəkələr üzərindən platforma yaradılmalıdır. Ayrı-ayrı media layihələrindənsə, belə platforma hesab edirəm ki, daha səmərəli, təsiredici ola bilər. Təəssüf ki, hələlik bu, mövcud deyil. Düzdür, müəyyən işlər gedir, amma hələlik tam nəticə yoxdur. Söhbət ondan gedir ki, bizim xəbərlərimizə dünya mediası o qədər də istinad etmir. Hesab edirəm elə etməliyik ki, bu sahədə müasir sistem yaradaq. Düzdür, Türkiyə mediası dünya qlobal mediası tərəfindən informasiya mənbəyi kimi tanınır. Ona görə də hesab edirəm ki, türkdilli dövlətlərin media platforması müasir dünyanın tələblərinə uyğun olaraq qurulmalıdır. Fikrimcə, rəqəmsal media olmalıdır. Ona görə ki, digər media vasitələri bir az köhnəlib. Söhbət məsələnin texniki tərəflərindən gedir. Regionda hər hansı hadisə baş verərsə, həmin məlumatları o platformadan əldə etmək mümkün olsun. Məsələn, Avropa İttifaqına daxil olan ölkələrin “Euronyus” televiziya platforması var. Müxtəlif dillərdə yayımlanır. Fikrimcə, model olaraq bu tipli platforma yaratmaq olar və türkdilli dövlətlərin buna ehtiyacı var. Media siyasətini həyata keçirmək üçün buna zərurət var”.

Vidadi ORDAHALLI

Bakı Xəbər 2025.- 7 mart (№42).- S.8.