Böyük Qayıdış gənclərin hərtərəfli inkişafına yeni imkanlar açır...

Uşaq və gənclərin fiziki və mənəvi inkişafı onların yaşadıqları ölkənin, cəmiyyətin, xalqın inkişafının göstəricisidir. Çünki istənilən uşaq hansı mühitdə böyüyürsə, məhz həmin mühitdə öyrəndiklərini gələcəkdə nümayiş etdirir.

Əlbəttə, hər bir uşağın və gəncin gələcəkdə layiqli vətəndaş kimi yetişməsində onun mənəvi və fiziki tərbiyəsi ilə yanaşı, təhsili də önəmli yer tutur. Bütün bunlar bir-biri ilə mütləq uzlaşmalıdır. Hər bir cəmiyyətin və dövlətin gələcəyini indiki uşaqlar və gənclər müəyyən edir. Bu baxımdan, gənc nəslin düzgün tərbiyəsi, fiziki və mənəvi inkişafı, savadlı vətəndaşlar kimi yetişməsi və digər vacib amillər, onların gələcəkdə cəmiyyətə inteqrasiyasına böyük təsir göstərir. Müstəqillik əldə edildiyi ilk gündən etibarən dövlətimiz bu sahəyə xüsusi diqqət ayırır. Son illərdə bu diqqət daha da güclənib. Yeni məktəblərin inşası, mövcud təhsil müəssisələrinin təmiri, idman infrastrukturlarının yenilənməsi və olimpiya komplekslərinin yaradılması bu istiqamətdə atılmış addımlardan yalnız bir neçəsidir.

Gənclərin fiziki inkişafı ilə yanaşı, həmçinin onların mənəvi cəhətdən inkişafı da vacib şərt hesab olunur. Hər bir uşağın, hər bir gəncin gələcəkdə layiqli vətəndaş olması olduqca önəmlidir və məhz bunun üçün uşaq və gənclərin mənəvi cəhətdən inkişafına da diqqət yetirilməlidir. Sözsüz ki, uşaq və gənclərin mənəvi cəhətdən inkişafında onların təhsili xüsusi rol oynayır. Ona görə ki, gənc nəslin mənəvi tərbiyəsində ailədən sonra ilk yeri məhz təhsil ocaqları, orta və ali məktəblər, universitetlər tutur. Valideynlərin öz övladlarına düzgün tərbiyə verməsi ilkin şərt olsa da, gənclərin hər mənada sağlam yetişməsində təhsil ocaqlarının özünəməxsus yeri vardır. Uşaq və gənclərimizin layiqli vətəndaş olmaları üçün təhsil ocaqlarında çalışan pedoqoji kollektivin, müəllimlərin xüsusi əməyi də diqqətdən yayınmamalıdır.

Qalib xalq, qalib dövlət statusundayıq

O da məlumdur ki, otuz ilə yaxın ərazilərimizin işğal altında qalması uşaq və gənclərin mənəvi inkişafına mənfi mənada təsirsiz ötüşmürdü, müəyyən travmalar, natamamlıq kompleksi yaradırdı. Artıq beş ildir bütün bunlar ortadan qalxıb. Qalib xalq, qalib dövlət statusundayıq. İşğala son qoyulması, ərazi bütövlüyümüzün və suverenliyimizin bərpa edilməsi gənclərin mənəvi inkişafında nə kimi müsbət izlər buraxır? Söhbət son 5 ildə gedən proseslərdən gedir.

2020-ci ilin Zəfəri bu psixoloji taleyi kökündən dəyişdi

Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Bakı-Xəbər”lə bölüşən yazıçı-publisist, Beynəlxalq “Alaş” Ədəbiyyat mükafatı laureatı Əkbər Qoşalı hesab edir ki, otuz ilə yaxın bir zaman kəsiyində torpaqlarımızın işğalı ərazilərimizlə yanaşı, bir sıra mənəvi ünvanların da işğalıydı, fərqli kateqoriyalar üzrə də işğalıydı: “Amma ruhumuzu işğal edə bilmədilər!

“…Qüvvət ruhun gücündədir,

Qüdrət ruhun gücündədir.

Qeyrət ruhun gücündədir,

Kaş millətdə ruh yaşasın…

Düşməni qul etmək olar,

Min əsr yol getmək olar.

Dünyanı titrətmək olar,

Kaş millətdə ruh yaşasın”… – Xalq şairi, rəhmətlik Cabir Novruz belə deyirdi və düz deyirdi. Milli ruhumuz, xəlqi cəsarətimiz, toplumumuzun vətəncanlılığı, dövlət ağlımız, Müzəffər Ali Baş Komandanımızın zəkası bizim toparlanmamızı təmin etdi və bir məqsəd uğruna səfərbər ola bildik. Şəhidlərimiz ölmədi, Vətənimiz bölünmədi!”.

Artıq gənc insanın öz ulusuna baxışı “məğlub millət” prizmasından deyil

Daha sonra Ə.Qoşalı bunları qeyd etdi: “Bəli, işğal dönəminin uşaqları – indiki gənclər – bəzən xəritədə itirilmiş kəndin, bəzən evlərinin xəyali təsvirinin içində böyüyürdülər. “Qarabağ” sözündə həm həsrət, həm qorxu, həm də ümid yaşayırdı. Amma 2020-ci ilin Zəfəri bu psixoloji taleyi kökündən dəyişdi. Qalib ruhun, qürur hissinin tərbiyəvi gücü indi hər bir məktəbdə, ailədə, universitetdə, toplumumuzda öz təsirini göstərir. Bu beş il içində böyüyən nəsil artıq “itirilmiş torpaq” anlayışı ilə yox, “bərpa edilmiş ərazi bütövlüyü”, “qalib Vətən” düşüncəsi ilə formalaşır. Qələbə gəncliyin özünəinamını, milli kimlik şüurunu, mübarizə əzmini bərpa etdi. Uşaqlar indi “Şəhid”, “Zəfər”, “Qayıdış” sözlərinin anlamını dərslikdə deyil, həyatın özündə görür-götürürlər.

Öncələr Qarabağ xatirələrdə idi, indi isə – necə deyərlər – tədris planlarında, layihələrdə, təbiət dərslərində, könüllü proqramlarında canlı şəkildə iştirak edir. Bu, gənclərin dünyagörüşünə mənəvi dayaq, ruhuna ilham verir. İşğal illəri bəzi uşaqlarda “mən azərbaycanlıyam, amma…” kimi qeyri-müəyyən kimlik, gərginlik hissi doğururdu. Zəfər bu “amma”nı silib atdı.

Artıq gənc insanın öz ulusuna baxışı “məğlub millət” deyil, “yaradan və qoruyan xalq” prizmasındadır. Bu, yalnız emosional yox, psixoloji qurtuluşdur. İnsan öz ölkəsinin gücünə inananda, öz gələcəyini də daha məsuliyyətlə qurur. Son beş ildə dövlət siyasətində də bu mənəvi dönüş öz əksini tapdı. “Böyük Qayıdış” proqramı, kəndlərin, şəhərlərin bərpası, orada məktəblərin, gənclər evlərinin tikilməsi təkcə iqtisadi yenidənqurma sayılmaz – bunlar milli tərbiyənin yeni mərhələsini də nişan verir. Örnəyi, Qarabağda bir məktəbli dərsə gedərkən Vətən müharibəsi şəhidinin adını daşıyan küçədən keçir – bu, hər günün özündə təsirli bir dərsdir. Beş il öncəki gəncliklə bu günkü arasında məsafə düşüncə ölçüsünə görə böyükdür.

Öncə “azad olunacaq torpaq” xəyalı vardı, indi “qorunacaq Vətən” məsuliyyəti var.

Ona görə də, bu beş ilin ən böyük mənəvi sonucu – gənclərin içində yaranan Qalib Ruhdur. Bu ruh artıq bir nəslin ülküsü olmaqdan daha üstün mahiyyətlə – bütövlükdə ulusun kimliyidir”.

Vidadi ORDAHALLI

Bakı xəbər.-2025.-23 oktyabr.-S.8.