Qatarın ardınca baxma…

– İdmançılar, olar? Bu səsi dünyada heç bir səslə səhv salmaq mümkün deyildi. Adi kəlmələri belə məlahətlə kim tələffüz edə bilərdi? Yalnız Şövkət Ələkbərova!1985-ci ilin yaz günlərindən biri, gecə yarısına az qalıb. Dövlət televiziyasında idman redaksiyasının iş otağında canlı efirə hazırlaşırdım. Sən demə, Şövkət xanım da çəkilişdən çıxıb 2-ci mərtəbədə yerləşən musiqi verilişləri redaksiyasına qalxmışdı. Qapı bağlı olduğundan bizim otağa girmişdi.

– Bu canıyanmış rejissor Salmanın köhnə adətidi, deyir gəlirəm, özü itir. İcazə versəydiz, burda oturub gözləyərdim, bayaqdan ayaq üstəyəm, taqətim kəsilib.Cəld qalxıb yer göstərdim, əyləşdi. Çay təklif elədim. Çünki bilirdim ki, şəkəri var, ayaqları da bu səbəbdən ağrıyır.

– Əziyyət çəkmə, oğlum, səni də narahat elədim.Yorğunluğu gözlərindən sezilirdi. Yaşı 60-ı ötsə də, cazibədarlığını, təravətini qoruyub saxlamışdı. Danışanda gözlərini süzdürməsi, tez-tez saçlarına sığal verməsi bu xanım-xatın qadına bənzərsiz yaraşıq verirdi.

– Oğlum da futbolu çox sevir. “Neftçi” oynayanda evdə bir haray-həşir qopur ki! Amma bir dəfə sizin verilişə baxmışam, dayan görüm, adı nə idi?... hə, hə, “Çövkan”. Çox razı qaldım ki, gənc ifaçılara efirdə yer ayırırsınız. Onları xalqa tanıtmaq lazımdı. Adamların gözü tərəzidi. Qoy özləri seçsin. Brilyant (Dadaşova), Firəngiz (Rəhimbəyova), Cəfər (Behbudov) pis oxumurlar. Cavandırlar, püxtələşəcəklər, təki ruhdan düşməsinlər, zəhmətə qatlaşsınlar, oxuyub öyrənsinlər!

Şövkət xanım özü də heç vaxt zəhmətdən, əziyyətdən qorxmurdu. Atası Feyzulla kişi fəhləlik edərək ailəsini dolandırırdı. Tanrı bu ailəyə bir nemət də bəxş eləmişdi. Anası Hökümə xanım və ailənin böyük oğlu Ələkbər tar, qardaşı Paşa qaval, Şövkət isə kamança çalırdı. Bakının Mirzə Fətəli küçəsindən keçənlər ayaq saxlayır, ailə triosunun ifasını maraqla dinləyirdilər. Şövkət mahnı da oxuyurdu, həm də elə oxuyurdu ki, eşidənlər heyranlıqlarını gizlədə bilmirdilər.

Özfəaliyyət səhnəsindən başlanan yol “Qarabağ şikəstəsi” ilə peşəkar müğənniliyə qapı açdı. 1938-ci ildə dahi Ü.Hacıbəyov bu ifanı eşidib Şövkəti filarmoniyanın nəzdindəki mahnı və rəqs ansamblına solist kimi qəbul etdi. Üzeyir bəyin xeyir-duası ümidverici müğənni üçün əsl sənət vəsiqəsinə çevrildi. Gənc xanəndə böyük həvəslə Ağalar bəy Əliverdibəyovdan muğam, Hüseynqulu Sarabskidən isə vokal dərsləri aldı. İndi Şövkətin Bülbül, Xan Şuşinski, Zülfü Adıgözəlov kimi sənət bələdçiləri vardı. “Qaragilə”, “Yaxan düymələ”, “Şuşanın dağları” və bu kimi xalq mahnıları onun ifasında çox məlahətlə səslənirdi.

Böyük Vətən Müharibəsi illərində Şövkət tez-tez konsert briqadaları ilə cəbhə bölgələrinə gedir, Üzeyir bəyin “Şəfqət bacısı”, “Addımla əsgər”, “Yaxşı yol” kimi vətənpərvər mahnıları ilə döyüşçüləri ruhlandırırdı. Müharibədən sonra müğənninin yaradıcılığında yeni bir mərhələ başladı. O, SSRİ və dünyanın 50-dən çox ölkəsinə qastrol səfərləri zamanı Azərbaycanı sevə-sevə tərənnüm etdi. Vətən də borclu qalmadı. Şövkət Ələkbərova 1959-cu ildə “Xalq artisti” fəxri adına layiq görüldü.

Azərbaycanın ölməz bəstəkarlarından S. Rüstəmov, F. Əmirov, Q. Hüseynli, T. Quliyev, C. Cahangirov, Ş. Axundova məxsusi olaraq Şövkət xanım üçün mahnılar yazırdılar. Onun bənzərsiz ifasından sonra dillər əzbəri olmuş “Oxu tar”, “Ay işığında”, “Tellər oynadı”, “Bir könül sındırmışam”, “Durnalar”, “Dərələr” və digər mahnılar musiqi tariximizə qızıl hərflərlə yazılmışdır.Şövkət Ələkbərovanın qəlbi daim yaratmaq eşqi ilə çırpınırdı.

Rəvan və səlist səsə malik xanəndə hər yeni mahnısı ilə qəlbləri riqqətə gətirir, milyonlarla dinləyicisinə unudulmaz anlar bəxş edirdi. O, ömrünün son günlərinə qədər çoxsaylı tələbələrinin qayğısına qalır, gənc ifaçıların yeni nəslinin yetişməsi və püxtələşməsi üçün səylərini əsirgəmirdi.

...Rejissor Salman özünü qaranəfəs çatdırdı:

– Ay Şövkət xanım, belə olmaz, axı! Bayaqdan sizi axtarıram, deyəydiniz ki, yuxarı qalxıram da...Şövkət xanım heç halını pozmadı. Çatma qaşlarını qaldırıb Salmanı başdan-ayağa süzdü.

– Ay Salman, sənin bu qabaqdan gəlmişdiyin olmuya da! Bəxtin gətirdi ki, bu cavan oğlan məni çaya qonaq elədi. Yoxsa, çoxdan çıxıb getmişdim! Hamımız gülüşdük. Şövkət xanım qapıya doğru getdi və birdən ayaq saxlayıb mənə tərəf döndü:

– Yaxşı bir tələbəm var. Adı da Aybəniz (Haşımova). Vaxt gələr tanınmış müğənni olar. Sən bir onu da çağır verilişinə. Qoy oxusun.

-Sizdən sonra, Şövkət xanım. Çox istərdim ki, verilişlərimizin birinin qonağı olasınız... Gözləri yol çəkdi

– Yox, gəl meydanı cavanlara verək. Bu sənəti yaşatmaq onların qismətidi. Mənimsə qatarım gedib, oğlum. Gedən qatarın ardınca baxmazlar...

Fərhad Abdullayev

BakuPost. – 2012. – 27 oktyabr. – S. 20.