Yaxşını görmək bacarığı

Pedaqoq, professor, mətbuat tədqiqatçısı Şirməmməd Hüseynov bugünkü mətbuatı cəmiyyətə bənzədir. Ömrünü Bakı Dövlət Universitetinin yetişən jurnalist nəsli arasında keçirən qocaman tədqiqatçı ölkədə mövcud jurnalist məktəbindən o qədər də razı deyil. “New Baku Post”a müsahibəsində o belə deyib:

– “New Baku Post” qəzetinin işıq üzü görməsindən 1 il ötür. Son 1 ildə Azərbaycan mətbuatında hansı dəyişikliklər var?

– Azərbaycan mətbuatında müsbət və mənfi axtarmaq çətin əhvalatdır. Çünki cəmiyyət necədirsə, mətbuat da elədir. Mətbuatın xarakteri cəmiyyətin xarakterinə bənzəyir.

Azərbaycanda 1 il ərzində iqtisadi, beynəlxalq nüfuz qazanmaq cəhətdən böyük işlər görülüb. Bilirsiniz ki, Avropada, dünyanın bir çox ölkələrində iqtisadi böhran var. Amma bizdə iqtisadi, mədəni inkişaf tempi yüksəkdir. Bu hamımızı sevindirir. Mətbuatın bu işdə rolu az deyil. Cəmiyyətdə hansı siyasi qüvvələr varsa, onların da mətbuatı var. Bunların da respublikada cərəyan edən hadisələrə münasibəti müxtəlifdir. Bu, demokratiyanın tələbidir.

Bizim üçün əsas məsələ budur ki, müstəqil dövlətimiz var, bu dövlət yaşayır, inkişaf edir, beynəlxalq nüfuzu artır, hətta 193 dövlət içərisində BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasına müəyyən müddətdə başçılıq edir. Bununla fəxr eləmək lazımdır.

Vaxtilə Məhəmməd Əmin Rəsulzadə yazırdı: “Azərbaycanın çox böyük keçmişi var”. İndi biz deyə bilərik ki, bu böyük keçmişlə parlaq gələcək arasındakı keçid dövründə çətinliklərin olması təbiidir. Amma bilmək lazımdır ki, bu millətin həm də parlaq gələcəyi var. İndi o gələcəyi görmək və reallaşdırmaq məsələsi var.

Hesab edirəm ki, jurnalistlərin, mətbuatın, hər birimizin əsas məqsədi və qayəsi o parlaq gələcəyi yaxınlaşdırmaqdır.

– İnternet jurnalistikasının məkanı genişləndikcə qəzet jurnalistikası haqqında bədbin fikirlər çoxalır. Reallığı necə qiymətləndirirsiniz? Fikirlər təsdiqini tapır, yoxsa yox?

– Dünyanın ən yüksək inkişaf etmiş ölkəsi Yaponiyadır. Ginnesin Rekordlar kitabına düşən, dünyanın ən çox tirajlı qəzeti də Yaponiyanın “İamori sinbun” qəzetidir. Tirajı 14 milyondur. 5 milyonu səhər, 5 milyonu günorta, 4 milyonu axşam çıxır. İnternet və elektron mətbuat qəzeti sıxışdırır məsələsi düzgün yanaşma deyil.

Avropanın ən inkişaf etmiş ölkələrində, əhalisi bizdən 2 dəfə az olan yerlərdə gündəlik qəzetlər 100 000 tirajla çıxır. Amma bizdə ən çox tirajlı qəzet “New Baku Post” qəzetidir ki, 20 000 tirajla çıxır.

Sizin qəzet respublika mətbuatı içərisində birinciliyi əldə saxlayıb. Bu təsadüfdür?

“New Baku Post” qəzeti analoqu olmayan mətbuat orqanıdır. İllüstrasiyalı, rəngli qəzet satılmır və oxuculara pulsuz paylanılır. Azərbaycanda belə bir təsisçi və jurnalist kollektivi varsa, bu təqdirəlayiqdir.

Bu gün qəzetlərin əksəriyyəti kommersiya xarakterlidir, ona görə də maarifçiliyə, dürüstlüyə, dövlətçiliyə, həqiqətə xidmət edən qəzetə ehtiyac böyükdür.

– Azərbaycan jurnalist məktəbi sizi qane edirmi?

– Biz hamımız, yaşlı jurnalistlər sovet məktəbi keçmişik. Nə qədər çalışsaq da, sözün geniş mənasında demokratik mətbuata, dünyagörüşünə keçmək işi o qədər də asan deyil. Ona görə də müstəqillik dövrü öz jurnalistikasını yetişdirməlidir. Bu 10 ilin, 50 ilin işi deyil. Bunu başa düşmək lazımdır. Gələcəyin jurnalistikası indidən yetişdirilməlidir.

XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda bir ali məktəb belə yox idi. Amma jurnalistika ilə məşğul olanların savadı yüksək idi. Həsən bəy Zərdabi Moskva universitetini bitirmişdi. Məhəmməd ağa Şahtaxtinski Almaniyada Leypsiq universitetini bitirmişdi. Hərəsi 6-7 dil bilirdi. Əhməd bəy Ağayev Parisin Sarbonna universitetində təhsil almışdı və 9 dil bilirdi. Ən əsası yazmağı bilirdilər. Əlibəy Hüseynzadə, Üzeyir Hacıbəyov, Əlimərdanbəy Topçubaşov dünya səviyyəsində olan insanlar idi.

XX əsrin əvvəllərində yazarlar, publisistlər Şərq mədəniyyətini, islam mədəniyyətini bilirdilər, sonra Avropanı öyrənirdilər. İndiki ziyalılar, jurnalistlər Şərq jurnalistika tarixini, fəlsəfəsini, mədəniyyətini bilmirlər, Qərbə də hələ sözün həqiqi mənasında yiyələnməyiblər. Bu məsələlərə fikir vermək lazımdır.

4-cü hakimiyyət özündən əvvəlki 3 hakimiyyət üzərində nəzarətçidir və günün tələbini yazandır, ictimai fəaliyyəti həyata keçirəndir. Nöqsanları görmək üçün mətbuat nümayəndəsinin dünyagörüşü, savadı olmalıdır.

– Arxada qoyduğumuz il ictimai-siyasi proseslərlə dolu olsa da, qarşıda daha əhəmiyyətli, vacib hadisələr, kampaniyalar bizi gözləyir. Onların işıqlandırılmasında daha çox nəyi vacib sayıb, diqqəti artırmaq lazımdır?

– Jurnalistlərin tarixçilərlə ortaq vəzifələri də var. Tarixçilər 10 illiklərin, 100 illiklərin tarixini yazır. Jurnalistlər hər günün tarixini. Ölkəmizdə inkişafın müsbət meyillərini görmək lazımdır, yaxşını görmək pisi görməkdən çətindir.

Təmiz, gözəl paltarın içərisində qara ləkəni görmək asandır. Mən arzu edirəm ki, mətbuat yaxşını görsün. İlk növbədə yaxşını təbliğ etməyi bacarsın. Nöqsanları da tənqid etsin ki, onlar da aradan qalxsın. Jurnalistlər bu məsləkə qulluq etməlidir.

– “New Baku Post” qəzetinin 1 illik fəaliyyətini necə qiymətləndirirsiniz?

– Bu gün “New Baku Post”un 1 yaşı tamam olur. Düz 107 il əvvəl aprelin 7-si “Molla Nəsrəddin” jurnalı işıq üzü görüb. 130 il əvvəl aprelin 10-u Baxçasarayda “Tərcüman” qəzetinin ilk sayı çap olunub. Yəni 1 yaşlı qəzetə 107, 130 ildən sonra veriləcək qiyməti qəzet kollektivi indidən fikirləşməlidir. Elə qəzet çıxartmaq lazımdır ki, o bizim tariximizlə ayaqlaşsın.

Tariximizi öyrənənlərə yardım eləsin.

“New Baku Post”un 10-15-20 illiyi qeyd olunsun, mətbuatda layiqli yer tutsun. İnanıram olacaq. “New Baku Post”a istedadlı, qabiliyyətli, vətənini sevən, qeyrətli insanlar toplaşıb. 75 nömrə çıxıb. 1 yaşında olduğundan ondan çox şeyi tələb etmək də olmaz. Yaşayarıq görərik!

Yaqut Tapdıqqızı

Baku Post.-2013.-6 aprel.-S.5.