Öyrətmək borcumuzdur

Hər bir sənət ustasını seçdiyi peşə aləminə gətirən yollar istər-istəməz formalaşdırır, onun dəst-xəttinə təsir göstərir. Əməkdar incəsənət xadimi, bəstəkar, Ü.Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının dosenti Vasif Allahverdiyev müsiqi aləmində öz yerini tutana qədər bir neçə pilləni adlayaraq çətindən daha çətinə keçib püxtələşib. Əvvəlcə Sumqayıtda musiqi məktəbini, sonra isə A.Zeynallı adına Bakı Musiqi Kollecinin tar sinfini qırmızı diplomla bitirib. Ü.Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasına daxil olana qədər isə hərbi qulluqda olub. Sonra qayıdıb və günlərin birində bəstəkarlıq kimi çətin və şərəfli sənətin qulpundan yapışıb...

Bu gün Vasif Allahverdiyev müasir Azərbaycan musiqisi haqqında fikirlərini bölüşüb.

– Tarı niyə bəstəkarlığa dəyişdiniz?

– Uşaqlıqdan musiqi yazmaq qabiliyyətim olub, kiçik pyeslər bəstələmişəm. Bakı Musiqi Kollecində də tarla yanaşı mərhum bəstəkar Vasif Adıgözəlovun sinfini bitirdim. Bakı Musiqi Akademiyasının bəstəkarlıq fakültəsində cəmi iki yer vardı və bura daxil olmağın çətinliyini bildiyim üçün sənədlərimi tar sinfinə verdim.

Arzum bəstəkar olmaq idi. A. Zeynallıda oxuyanda dayım, əməkdar artist tarzən Tağı Tağıyev məni və qardaşım bəstəkar Ceyhun Allahverdiyevi dahi Maestro Niyazi ilə görüşdürdü. Niyazi əsərlərimizi dinlədi və xeyir-dua verdi. İsmayıl Hacıbəylidən bəstəkarlıq texnikasına yiyələndim. Müasir Azərbaycan bəstəkarlarından tarı da ali səviyyədə bitirən yeganə şəxsəm.

– Musiqiyə kim birinci gəlib, siz, yoxsa qardaşınız?

– Yaşca böyük olduğumdan musiqiyə də birinci gəlmişəm. Ceyhun 5 yaşında tarı dizinə qoyub Hacı Xanməmmədovun konsertini çalırdı, pyeslər yazırdı, mən də bunları nota köçürürdüm. Zaman keçdi və fortepiano əsərlərimin ən gözəl ifaçısı Ceyhun oldu.

– Hansı janrda yazırsınız?

– Ciddi janr üzrə təhsil almışam. Simfonik, kamera musiqisi, kvartet, kamera instrumental əsərləri kimi bir çox bəstələrim var.

– Bəstəkar üçün ali təhsil şərtdir?

– Mütləq. Qabiliyyətin ola bilər, amma savad almasan qabiliyyəti yönləndirə bilməzsən. Bəstəkarlıq çətin sahədir. Özlərini bəstəkar adlandıran həvəskarlar yalnız mahnı yazır. Özü də necə?

Aranjemançılara əzab-əziyyətlə mahnı ərsəyə gətirirlər. Ona görə də mahnının nə sözləri, nə də musiqisində heç bir məna olmur. S. Rüstəmov, T. Quliyev, R. Mirişli, E.Sabitoğlu, C. Cahangirov kimi dahilərin mahnıları hələ də yaşayır. İndiki mahnılar isə bu gün var, sabah yox! Mahnı bəstəkarı deyiləm, amma müğənnilərimiz xahiş edəndə ildə bir-iki mahnı yazıram.

– Pedaqoji fəaliyyət bəstəkarlığa mane olmur?

– Universiteti bitirən hər kəs ilk növbədə pedaqoqdur. Ali məktəbi bitirəndən sonra təyinatla Naxçıvana getdim və orada musiqi kollecində dərs verməklə yanaşı, Naxçıvan Bəstəkarlar İttifaqında məsul katib kimi çalışdım. Öyrətmək borcumuzdur. Ü.Hacıbəyli, Q.Qarayev məşhur bəstəkar omaqla yanaşı, həm də müəllim kimi çalışıb.

– Şou-biznes dövründə ağır janra maraq necədir?

– Heydər Əliyev Fondunun sədri, millət vəkili Mehriban xanım Əliyevanın təşkilatçılığı ilə dünyanın bir çox ölkələrində Azərbaycan musiqisini təmsil etmişik. Ölkənin simasını əsl sənətlə – muğam, opera, balet, simfoniya ilə təmsil etmək mümkündür. Xaricdə musiqimizi böyük həvəslə dinləyirlər. Məsələn, Ukraynada təşkil olunmuş Azərbaycan bəstəkarlar günündə klassiklərimizlə yanaşı, gənc bəstəkarların da əsərləri yüksək qiymətləndirildi.

– Televiziyalardakı mahnı müsabiqələrini izləyirsinizmi?

– Bizi də belə müsabiqələrə münsif kimi dəvət ediblər, getməmişik. Tələbələrimlə fəlsəfə, tarix, coğrafiya, dünya elmləri barədə söhbətlər apardıqdan sonra gedib orada otursam, mənə nə deyərlər?!

İndi hamı oxumaq istəyir. Niyə? Asan yol tapıblar. Çünki əziyyət çəkmək, baş işlətmək lazım deyil. Qəribədir, vurma cədvəlini bilmir, dövlət bayrağımızdakı rənglərin mənasından xəbərsizdir, gəl ki, mikrofon götürüb səhnəyə cumur...

– Bəs, Azərbaycanda klassik janrın dinləyiciləri çoxdur?

– Hər janrın öz dinləyicisi var. Ciddi musiqini elə təqdim etmək lazımdır ki, hamı başa düşsün. Hər ciddi musiqi yazan isə dahi deyil. Heydər Əliyev də ciddi musiqiyə çox böyük hörmətlə yanaşırdı. Tez-tez belə konsertlərə gəlirdi. Heydər Əliyevlə yaxın tanışlıqdan çox böyük şərəf hissi duymuşam. Onunla Naxçıvanda görüşdük. Hələ prezident deyildi. Bir saat söhbət etdik.

Dahi insan olduğunu bilirdim, amma musiqişünaslığın sirrlərinə yaxından bələd olmasından xəbərsiz idim. Q. Qarayevlə F. Əmirovun sənət dəst-xəttini elə ustalıqla təhlil edirdi ki... Görüşümüzün səbəbi H.Əliyevə simfoniya həsr etmək istəyim idi. 1992-ci il idi, ictimai-siyasi şəraiti nəzərə alaraq o, məni qorumaq üçün etiraz etdi. Dedi ki, “gəncsən, mənə görə başın ağrıyar”. Amma fikrim qəti olduğundan “Ömür yolu” adlı simfonik poema yazdım. İlk dəfə simfoniyaya ssenari yazıldı, film çəkildi. İdeya müəllifi isə millət vəkili Fəttah Heydərov oldu.

– Klassik musiqini necə populyarlaşdırmaq olar?

– Musiqi yaxşıdırsa, onu qəbul edirəm. Bu caz, pop, rok, rep, simfoniya, mahnı ola bilər. Əgər peşəkar səviyyədədirsə, seviləcək. Atatürk deyib ki, somfonik musiqi idrak musiqisidir. Bu janrı hər adam qavraya bilməz. Amma qavrayandan sonra daxili aləmdə baş verən proses tam başqa olur, dünyanı başqa cür dərk edirsən. A. Məlikov hər zaman deyir ki, əgər musiqi düzgün qurulubsa, adi tamaşaçı da anlayacaq. Ceyhunun və mənim dəfələrlə Filarmoniyada konsertimiz olub, tamaşaçı sarıdan gileyimiz yoxdur.

Ümidə Həsənli

Baku Post.-2013.-27 iyul.-S.-11.