Həqiqi istedad sorağında

Bakı şəhər Mədəniyyət və Turizm İdarəsinin təşkilatçılığı ilə yaradılan “İstedad Mərkəzi” üzvlərinin konsert proqramı olacaq. Bu, mərkəzin üçüncü layihəsidir. Bu ilin may ayında yaradılan “İstedad Mərkəzi”nin rəhbəri Bakı Musiqi Akademiyasının (BMA) professoru, Xalq artisti Zəhra Quliyevadır. Z.Quliyeva “New Baku Post”a müsahibəsində mərkəzin yaradılması zəruriliyindən və gələcək planlarından danışıb:

– “İstedad Mərkəzi” ideyası necə yarandı?

– Bakı şəhər Mədəniyyət və Turizm İdarəsinin nəzdində olan Bakı musiqi məktəbləri direktorlarının şurası var. Bu ilin may ayında şuranın rəhbərliyi istedadlı uşaqların seçilməsi və belə bir mərkəzin yaradılması fikrini mənə bildirdilər. BMA-da dərslərim çoxdur, burada skripkaçılar ansamblına rəhbərlik edirəm, özüm solo konsertlər verirəm, tələbələrim beynəlxalq müsabiqələrdə çıxış edir, onları hazırlayıram. Son 10 ildə 8 yetirməm beynəlxalq müsabiqə laureatı olub. Vaxtımın az olmasına baxmayaraq, ən layiqli uşaqları seçib bir qrupa yığmaq qərarına gəldim. 110 tələbəyə qulaq asandan sonra onların arasından 30 nəfəri seçdim. Məqsədimiz “qaymaqları” üzdə saxlamaq, tanıtmaq və onlara qayğını gücləndirməkdir. Buradakı uşaqları dünyanın hansı ölkəsində səhnəyə çıxarsaq “bravo!” və alqışlarla qarşılanacaq. Onlar hər yerdə Azərbaycan mədəniyyətini yüksəyə qaldırmağa qadir uşaqlardır. Mədəniyyət və Turizm İdarəsi ilə bərabər onlar üçün konsert zalları təşkil edirik. Bu uşaqların gələcəyinə böyük bir maraq yaratmaq arzusundayam.

– “İstedad Mərkəzi”ndə musiqinin hansı sahəsində istedadı olanlar toplanıb?

– Uşaqları Bakının 38 musiqi məktəbinin şagirdləri arasından seçdik. Klassik, fortepiano, violina, violençel, viola, klarnet, qaboy, truba, xalq çalğı alətləri – saz, balaban, tar, kaman, xanəndəlik, eləcə də vokal istedadı olan uşaqlar cəlb olunub. Mərkəzdə 11-16 yaş arası uşaqlar toplanıb. Onların digər həmyaşıdlarından fərqi istedadları və əzmidir. Hər gün 7-8 saat məşq müqabilində bu nailiyyətləri əldə edirlər.

– Mərkəzdə yenilənmə prosesi nə vaxt aparılacaq?

– 11-ci sinfi bitirəndən sonra uşaqlar mərkəzdən gedir. Yeni dinləmələrlə onların əvəzinə başqa uşaqlar seçilir. Bu yaxınlarda gözdən əlil olan uşaqlar üçün musiqi məktəbindən bir xanəndə və bir tar çalan uşaq seçdik. Növbəti konsertimizdə tar çalan uşaq çıxış edəcək. Bu uşaqları başqalarından ayırmıram. Onlar fiziki qüsurlarını hiss etməməlidir. Tar ifaçısı Soltan isə digərlərindən daha üstündür. Mərkəz 30 nəfərlə məhdudlaşmır, 30 nəfər də ehtiyatımız var.

– Qarşıda hansı işlər planlaşdırılır?

– May ayında Filarmoniyada ilk təqdimat konsertimiz oldu. Hər il Bakıda keçirilən Üzeyir Hacıbəyli adına Beynəlxalq Festival çərçivəsində “Üzeyir Evinin qonaqları” adı altında konsertlər keçirilir. Bu layihəyə mən rəhbərlik edirəm. Sentyabrda festival çərçivəsində həmin konsertlərdə “İstedad Mərkəzi”nin üzvləri də çıxış etdi. Hazırda isə Muğam Mərkəzində böyük tədbirə hazırlaşırıq. Repertuarımız rəngarəngdir. Qərbi Avropa bəstəkarlarının klassik əsərlərindən tutmuş, Azərbaycan xalq mahnıları və muğamlarınadək olan böyük diapazonu əhatə etmişik. İstərdim ki, Azərbaycanın bölgələrində də uşaqların konsertlərini təşkil edək. Bölgələrdə olan musiqi məktəbləri, kolleclərdə oxuyan uşaqlar da görsünlər, həvəslənsinlər.

– Azərbaycan musiqisi hansı dövrünü yaşayır?

– Muğamın intibahıdır. Keçirilən muğam müsabiqələri və festivallarının tayı-bərabəri yoxdur. Klassik musiqidə də hər zaman irəlidə olmuşuq. Gənclərlə qürur duyuram. BMA-nın bakalavr pilləsini bitirən tələbələr Avropanın qabaqcıl konservatoriyalarının magistraturalarında təhsil alır. Çatışmazlıq violençel və kontrabas sahəsindədir. Yaxşı müəllimlərimiz olsa da, uşaqlar az gəlir. Çünki çətin alətdir və onu daşımaq lazımdır. Klassik nəfəsli musiqi alətlərində – truba, qaboy, valtornada çalan uşaqlara böyük ehtiyacımız var.

– Bəlkə, marağı azaldan həm də bu alətlərlə pul qazana bilməməkdir?

– Beynəlxalq müsabiqələr qalibi olan tələbələrin də qarşısında bu sual durur. Onlar üçün iş yerləri olmalıdır. Bu, xüsusən də kişilərə aiddir. Çünki adlarını çəkdiyim musiqi alətlərinə daha çox oğlanlar lazımdır. Xaricdə qızlar da bu musiqi alətlərində çalır.

– Azərbaycanda musiqinin hansı janrına daha çox maraq yaratmaq lazımdır?

– Klassik musiqi kütləyə yox, fərdə yönəlik olub. Həmin fərdi tərbiyə etmək üçün televiziya, radio və bütün vasitələr keçərlidir. Televiziya və radioda klassik musiqiyə daha çox yer ayrılmalıdır. Maraq oyatmaq üçün bu musiqi haqqında söhbətlər aparılmalıdır. Beş ildir Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalı keçirilir. Orada konsertlərdən öncə söhbətləri mən aparıram. Görürəm ki, ildən-ilə insanların marağı artır. Artıq ətraf rayon və kəndlərdən də insanlar konsertləri dinləmək üçün Qəbələyə gəlir. Keçmişdə Opera və Balet Teatrı və Filarmoniyada tamaşa və konsertlərdən əvvəl kiçik söhbətlər olurdu. İndi bizdə qulaq tərbiyəsi yoxdur. Qulaq tərbiyə olunmasa, musiqini qavramaq olmaz. Bir də, “şou-biznesi” fasiləsiz təbliğ etməklə uzağa getmək olmaz.

Ümidə Həsənli

BakuPost.-2013.- 13 noyabr. - S.10.