“Tarix qarşısında cavabdehik”

Bir çoxları onu məşhur “Bəyin oğurlanması” filmindəki sürücü Musa rolu ilə tanıyıb. Bu elə onun kinoda ilk işi olub. Çoxlarına ifa etdiyi ilk roldan tanınmaq qismət olmasa da, bu xoşbəxtlik Əməkdar artist Vidadi Həsənovun bəxtinə yazılıb. Filmin ekranlara çıxmasından ötən 28 il ərzində V.Həsənov teatr və kino aktyoru, rejissor, pedaqoq, şair, ssenari müəllifi kimi özünü sınayıb və uğur qazanıb. Aktyor kimi 20-yə yaxın filmə çəkilib, elə bu sayda teatrda rol ifa edib, rejissor kimi müxtəlif əsərləri səhnələşdirib.

Mədəniyyət və İncəsənət Universitetini bitirən V.Həsənov Avropa Kinematoqrafçılar Assosasiyasının xətti ilə 2009-cu ildə Tiflis, 2010-cu ildə Moskvada ssenari kursunu bitirərək beynəlxalq sertifikat alıb. Qazaxıstan Respublikasının müstəqilliyinin 20 illiyi münasibətilə 2011-ci ildə Almata şəhərində keçirilən tələbələrin I Beynəlxlaq Teatr Festivalında rəhbəri olduğu kursun tələbələri “Qran-pri” mükafatına layiq görülüb. Uzun illərdir Dövlət “Yuğ” teatrında çalışan Əməkdar artist yaradıcılığı, kino və teatr haqqında fikirlərini “New Baku Post”la bölüşüb:

– Uzun illərdir Sizi “Yuğ” teatrında bağlayan nədir?

– Arada 10 il “Yuğ”dan ayrıldım, amma başqa teatrda işləmədim, buraya qayıtdım. Ötən mövsümdən Akademik Milli Dram Teatrına dəvət almışam və orada “Şah və şair” və “Şah Qacar” tamaşalarında oynayıram. “Yuğ” Teatrının yaranışından buradayam. Hamı mənə doğmalaşıb. Əsas şərtlərdən biri budur. İkincisi, bu teatrın yaradıcısı, mərhum Vaqif İbrahimoğlu və onun teatr poetikası. “Yuğ” öz estetikasına görə, Azərbaycanda, hətta dünyanın bir çox yerlərində olan teatrlardan fərqlənir. Bu teatra avanqard da deyirlər.

– Teatrdan ayrılmağınıza səbəb nə oldu?

– Günlərin bir günü müəllimim V.İbrahimoğlu dedi ki, “get”, mən də getdim. 10 ildən sonra dedi “qayıt”, qayıtdım. Həmin 10 il müddətində pedaqoji fəaliyyətlə və kişi ailəsini dolandırmaq üçün nə iş görə bilərsə, hamısı ilə məşğul oldum.

– Bu mövsüm “Yuğ”da hansı yeniliklər olacaq?

– Yenilikləri hələ deyə bilmərəm. “Qəbirqazma üsulu”, “Naməlum Axundzadə”, “Sərhəssə ev”, “Kafka” kimi keçən mövsümdən qalan tamaşalar oynanılacaq, bir neçə yeni tamaşa da olacaq.

– Teatr və kino aktyoru, rejissor, pedaqoq, şair, ssenari müəllifi və s. istedadınızı bunlardan təkcə birinə yönəltmək kifayət etmədimi?

– Yaradıcılığın müxtəlif sahələri ilə nə qədər çox məşğul olsan, bacarığın artacaq, istedadın daha da təkmilləşəcək, cilalanacaq. İnsanın istedadı ağac kimidir, onu yetişdirmək üçün gübrə və su veririk ki, yaxşı bar gətirsin. İnsan da öz istedadını nə qədər çox bəhrələndirsə və incəsənətin müxtəlif növləri ilə nə qədər çox məşğul olsa, o qədər yaxşıdır. Sənətçi təkcə səhnəyə çıxıb rolunu oynayan deyil, aktyorluq daha geniş məfhumdur.

– Sonuncu dəfə nə zaman filmə çəkilmisiniz?

– Ötən il “Çölçü” filmində Ulu Çölçü rolunu ifa etmişəm. Bu filmin həm də ssenari müəllifiyəm. Rejissor E.Quliyevin “Dərvişin qeydləri” filmində professor obrazını canlandırmışam. Hələlik yeni dəvətlər yoxdur. “Qağayı” və “Tək olanda qorxma” adlı seriala çəkilmişəm. Bir daha seriala çəkilməyəcəm.

– Tamaşaçı milli serialların süniliyindən şikayətlənir. Sizin də çəkilmək istəməməyinizin səbəbi budur?

– Biz bu sahədə hələ ilk addımlar atırıq. Heç nə etməməkdənsə mütləq seriallar çəkilməlidir. İnsanlar peşəkarlığı yalnız işləyə-işləyə əldə edəcək. Müəyyən bir mərhələ keçməliyik ki, seriallarımızın bədii-estetik tərəfləri də adamların istəyinə uyğun olsun. Amma “baxmırıq”, “pisdir”, “çəkməsinlər” yanaşması düzgün deyil.

– Filmoqrafiyanızda 20-yə yaxın film var. Bəs, niyə hamı Sizi məhz “Bəyin oğurlanması”ndan tanıyır?

– Bunun çox sadə səbəbi var: çünki ilk dəfə o filmə çəkilmişəm. “Bəyin oğurlanması” çox populyardır. Tez-tez televiziya kanallarında nümayiş etdirilir və istər-istəməz yaddaşlarda qalır. Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət İnstitutunun dram və kino aktyorluğu fakültəsinin 4-cü kursunda oxuyurdum. Tanınmış rejissor Tofiq İsmayılov kino aktyoru sənətindən dərs deyirdi. Bu filmə çəkilmək üçün mənimlə bərabər bir kursda oxuduğum Füzuli Hüseynovu da dəvət etdi. Müəyyən səbəblərə görə filmi T.İsmayılov yox, Vaqif Mustafayevlə Ceyhun Mirzəyev çəkəsi oldu. Onlar bir çox rolların ifaçılarını dəyişsə də, mən qaldım.

– Köhnə filmlərin hələ də maraqla izlənməsinə səbəb nədir?

– “Bəyin oğurlanması”, “Arşın mal alan”, “O olmasın, bu olsun” filmləri də ilk dəfə nümayiş etdiriləndə də təpki ilə qarşılaşıb, tənqid olunub. Bu gün çəkilən filmin üzərindən müəyyən bir zaman keçməlidir. Zaman hər şeyi öz rəfinə qoyur. Bu, dünya kinosu, ədəbiyyatı, incəsənətində də belədir. Sağlığında əsərini 5 qəpiyə sata bilməyib, indi milyonlara satılır. “Gözəl” dediyimiz film zamanın sınağından keçib gözəl qala biləcəksə, ona hər zaman baxacaqlar. Zövq haqqında mübahisə etmək olmaz.

– Azərbaycanda hansı mövzular ekrana gətirilməlidir?

– Bu, həmişə mübahisə mövzusu olub: bədii əsər gerçəkliyi əks etdirməlidir ya, yox? Çünki gerçəkliyə söykənməyən, yəni müəyyən bir toplumun, cəmiyyətin problemlərinə toxunmayan bir əsər yanımızdan ötüb keçəcək və kimsənin diqqətini cəlb etməyəcək. Amma sırf sosial sifarişi yerinə yetirən əsər də müəyyən bir zaman çərçivəsi üçün gərəkli olacaq, sonra unudulacaq. Hər bir yaradıcı insan tarix qarşısında cavabdehdir. Əgər tarix qarşısında məsuliyyətini hiss etsən, elə yazacaqsan ki, tarixdə qalsın.

Ümidə Həsənli

BakuPost.-2013.- 14 sentyabr. - S.14.