“Sənət adamlarına verilən qonorar cüzidir”

Səidə Quliyeva: “Fuad Poladov xaricdə yaşasaydı, dünya səviyyəli ulduz olardı”

Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti Səidə Quliyevanın səmimi, sadə və ünsiyyətcil xasiyyəti xoş təsir bağışlayır. Qeyd edək ki, Səidə Quliyeva 5 mart 1957-ci ildə Bakıda anadan olub. 1978-ci ildə Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun dram və kino aktyoru fakültəsini bitirib. Həmin ildən təyinatla Akademik Milli Dram Teatrında fəaliyyətə başlayıb. Akademik Milli Dram Teatrının səhnəsində İlyas Əfəndiyevin "Xurşidbanu Natəvan" tarixi dramında Bəyim, Şıxəli Qurbanovun "Sənsiz" dramında Sevinc, Maksim Qorkinin "Həyatın dibində" əsərində Nastya, Əli Əmirlinin "Ağqoyunlular və Qaraqoyunlular"ında Qaraqoyunlu ana, Elçinin "Ah Paris! Paris!" komediyasında Firəngiz, Süleyman Sani Axundovun "Eşq və intiqam" pyesində Həcər xanım, Nazim Hikmətin "Kəllə" dramında Qadın, Bəxtiyar Vahabzadənin "Dar ağacı"nda Ana, Elçinin "Qatil" əsərində Qonşu, Mir Cəlalın "Dirilən adam"ında Çəpəl Suralı, Cəlil Məmmədquluzadənin "Ölülər"ində Kərbəlayi Fatma, Abdulla Şaiqin "Eloğlu"nda Ana Torpaq kimi müxtəlif janrlı obrazlar yaradıb.

Aktrisa Azərbaycan Dövlət Televiziyasının hazırladığı İlyas Əfəndiyevin "Atayevlər ailəsi" əsərində Reyhan, "Sarıköynəklə Valehin nağılı"nda Reyhan, Ruhəngiz Qasımovanın "Yollar görüşəndə" dramında Çiçək, "Qonşu qonşu olsa" əsərində Balacaxanım, Mövlud Süleymanlının "Kökdən düşmüş piano"sunda Gülər, Əli Əmirlinin "Bala-başa bəla"sında İzzət Nəfisli, Aqşin Babayevin "Nekroloq"unda Elmira, "Dəvətnamə" tele-tamaşalarında Məleykə və s. kimi rollar oynayıb.

Fimoqrafiyasının siyahısında 50-dən artıq film və teleserial var. Onlardan bir neçəsinin adlarını sadalayaq: “Məhəbbətin familiyası” (film, 1977), “Mən mahnı qoşuram” (film, 1979), “Sürəyya” (film, 1987), “Şahid qız” (film, 1990), “Təxribat” (film, 1990), “Tənha durna uçuşu” (film, 2003), “Topal Teymur” (film, 1983), “Hansı peşə yaxşıdır” (film, 1982), “Bizi bağışlayın” (film, 1979), "Fransız" (film, 1995), “Gülüş sanatoriyası” (film, 1989) və son vaxtlar “Aramızda qalsın”da (bədii serial, 2011) Dilbər obrazı ilə yadda qalmış Səidə Quliyeva. S.Quliyeva 2000-ci ildə Respublikanın Əməkdar artisti, 9 may 2012-ci ildə Xalq artisti fəxri adına layiq görülüb.

Beləliklə, onunla “Azərbaycan teatrının, kinosunun, teleserialının bugünki durumu: problemlər və prespektivlər” mövzusunda söhbət etdik.

“Narazılıq ifadə edə bilmərəm”

S.Quliyevanın sözlərinə görə, dünya təcrübəsində teatrlar arasında müstəqil teatrlar çoxdur: “Və müstqil teatrların olması da arzuolunandır. Yəni özəl teatrların fəaliyyəti daha geniş yayılıb. Özəl teatrların dövlət qayğısına ehtiyacı yoxdur. Sovet hakimiyyəti dövründə teatrların hamısı dövlətin nəzarətində idi, o dövrdə dövlətin diktəsi ilə müəyyən işlər görülürdü.

İndi, yəni müstəqillik dövründə isə özəl teatrlar da var, amma bizdə dövlət teatrların sayı çoxdur. Dövlətin teatrlara qayğısını danmaq olmaz. Belə ki, yaxın keçmişdə teatr binaları dövlət büdcəsi hesabına təmir olundu. Binalarda texniki imkanlar yüksək səviyyəyə çatdırıldı. Səs və işıq effektləri müasirləşdirildi. O ki qaldı, yaradıcılıq, maaş, qonarar baxımından...

İstedadlı, özünü təsdiqləmiş aktyorlar barəsində Prezident təqaüdü və mükafatlar verilir. Əlbəttə, bu da bir dəstəkdir sənət adamları üçün. Sənət adamları ilə bağlı sərəncamlar imzalanıb, onlardan biri də mənimlə bağlıdır. Əməkdar artist adı alandan 12 il sonra xalq artisti adına layiq görüldüm. Bu, mənim üçün olduqca xoş idi. Ümumiyyətlə, son 5 ildə teatr sahəsində heç kimə bu ad verilmirdi. Amma 5 illik fasilədən sonra ilk dəfə mənə nəsib oldu. Ona görə də mən narazılıq ifadə edə bilmərəm.

Aktyorların hazırda aldığı maaşla bağlı danışmaq istəyiriksə... Yəqin hamı təsdiqləyər ki, aktyorun aldığı maaş bazar şərtlərinə uyğun deyil. Məvacib çox aşağı səviyyədədir. Azərbaycanda sənət adamlarına verilən qonarar həddindən artıq cüzidir”.

“Xeyriyyə məqsədi ilə keçirilən aksiyalarda iştirak edirəm”

Xalq artisti “niyə məvaciblər az olsun, buna səbəb nədir, teatra tələbat yoxdurmu?” sualına belə cavab verdi: “Mən səbəblə, tələbatla bağlı bir söz deyə bilmərəm. Hər teatrda gənc, orta yaşlı və yaşlı aktyorlar olur və olmalıdır. Mən inzibati məsələlərə cavab verə bilmirəm. Mən tərəf müqabillərimdən danışa bilərəm. Deyə bilərəm ki, Yaşar Nurini, Kamal Xudaverdiyevi, Səməndər Rzayevi, Həsənağa Turabovu heç kim əvəz edə bilməz. Yaxşı aktyor yetişə bilər, amma onun da öz cığırı olacaq. Arzulamıram ki, məni kiməsə bənzətsinlər, amma çox istəyərdim ki, ətrafımda qüvvətli aktyorlar olsun. Tərəf müqabilini hiss edəsən, söykənə biləsən. Fuad Poladovla səhnədə onun gözlərinin dərinliyində axırsan. Elə aktyorumuz yoxdur. O, başqa bir ölkədə dünya səviyyəsində ulduz olardı”.

S.Quliyeva deyir ki, Azərbaycanda dövlət, müsətəqil, bələdiyyə və dini teatrlar var: “Deyim ki, “Zaman” teatrı dini teatrdır. Xeyriyyə məqsədi ilə tamaşalar olur. Xeyriyyə teatrı eşitməmişəm. Xeyriyyə məqsədi ilə aksiyalar keçirilir. Həmin aksiyalarda mən də imkan daxilində iştirak etmişəm. Bu aksiyaları çox önəmli hesab edirəm”.

“Mənim çəkildiyim filmlər beynəlxalq festivallarda nominasiyalar alıb”

Xalq artisti bildirir ki, ölkədə film festivalları keçirilməsə də, onun rol aldığı filmlər hətta dünya səviyyəsində olan festivallarda iştirak edib: “Mənim çəkildiyim filmlər beynəlxalq festivallarda nominasiyalar alıb. Bildiyiniz kimi mən rejissor Vaqif Mustafayevun filmlərində çəkilmişəm. Məsələn, “Milli bomba” filmi bir neçə festivallarda nominasiyalara sahib olub. Festivallar teatrın, kinonun, teleserialın inkişafı üçün gərəkən vasitələrdən bidiridi. Rəqabət yaranır, rəqabətin də nəticəsi inkişaf deməkdir.

Teatrla bağlı beynəlxalq konfrans Bakıda keçirilir. Burada sənətşünaslar, aktyorlar iştirak edirdilər. Dinləmələr oldu. Mən öz adımdan deyim ki, mən heç də hər şeydən uzaq deyiləm. Mən artist olaraq yüksək səviyyəli tədbirlərdə iştirak edirəm. O ki, qaldı soruşduğunuz suala cavab olaraq deyim ki, xeyir, Azərbaycanda film festivalları hələ ki keçirilmir. Ümidvaram ki, yaxın gələcəkdə keçiriləcək. Keyfiyyətli filmlər olsa, beynəlxalq festivallarda - Kann və İtaliyada keçirilən festivallarda filmlə iştirak etmək olar”.

“Aktyorlar sosial qayğılarını qarşılaya bilsinlər...”

Türkiyədə teleseriallarla bağlı festivalların keçirilməsinə gəldikdə, xalq artisti Azərbaycanın Türkiyə ilə müqayisə edilməsi düzgün hesab etmir: “Türkiyə nəhəng ölkədir, ərazisi, əhalisi bizdən dəfələrlə çoxdur. Orada teatr, kino sahəsi on illər ərzində formalaşıb. İnkişaf edib. Biz yeni olaraq bu sahədə müstəqil fəaliyyətə başlamışıq. Hələ təzə-təzə başlayırıq. Ona görə də, bizə illər lazımdır ki, keyfiyyətli filmlərin sayı çoxalsın, uğurlu tamaşaların sayı artsın. Aktyorların məvacibi artsın, aktyorlar sosial qayğılarını qarşılaya bilsinlər və s.”.

“Telekanalların çəkdiyi teleseriallarda müəyyən nöqsanlar var”

Səidə Quliyevanın dediyinə görə, televiziya kanallarının çəkdiyi teleseriallarda müəyyən nöqsanlar var: “Dövlət büdcəsindən teleserialların çəkilməsi üçün maliyyə vəsaiti ayrılıb. Baxıram ki, gözləntilərim tam özünü doğrultmayıb. Keyfiyyətli, uğurlu teleserialların sayı azdır. Elə filmlərin də. Ümid edirəm ki, bu problem yaxın gələcəkdə öz həllini tapacaq. Mən teleserialda istedadlı gənclərlə yanaşı, istedadsız, bacarıqsız gənc aktyorları da gördüm. Mən həmişə gənclərə dəstək olmağa çalışıram”.

Aktirisa bizimlə söhbətində bildirdi ki, oğlu sənət adamı olmaq istəyir: “Bu il 11-ci sinfi bitirir, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinə qəbul olmaq üçün sənədlərini verəcək. Mən istəmirdim ki, incəsənət adamı olsun, amma öz istəyi belədir”.

“Atam aktrisa olmağımı istəmirdi”

Xalq artisti sənətə gəlməsi ilə bağlı da xatirəsini bölüşdü: “Şagird idim. Teatrın 100 illik yubileyi münasibətilə Leyla Bədirbəyli və İsmayıl Dağıstanlı orta məktəbə bizimlə görüşə gəlmişdi. Onlar üçün “Vaqif” tamaşasından bir parça göstərdik. Leyla xanım oyunumu bəyənib xoş sözlər dedi. Bu, mənim üçün bir stimul oldu. Yavaş-yavaş aktrisalığa həvəsim artırdı. Amma bunu heç kimə demirdim, çünki qorxurdum. O vaxt aktrisa olmaq böyük risk idi axı. 10-cu sinfi bitirəndə qəti qərara gəldim. Əslində, Tibb İnstitutuna hazırlaşırdım. İncəsənət İnstitutuna imtahanlar tez başladığına görə birinci sənədlərimi ora verdim. Düşündüm ki, qəbul olmasam, sənədlərimi yenidən Tibb İnstitutuna verərəm. Qismət, imtahanlardan yaxşı qiymət aldım və qəbul olundum. Anam bunu bilsə də, atamdan gizlətdik. Çünki aktrisa olmağımı istəmirdi. Amma altı aydan sonra bildi... Və sonralar bir aktrisa kimi tanınanda artıq mənimlə fəxr edirdi”.

“Şəxsi problemim olmasına baxmayaraq...”

Səidə Quliyevadan müsahibə alacağımızla bağlı sosial şəbəkədə anons vermişdik. Burada bir neçə nəfər xalq artistinə sual ünvanlamışdı. S.Quliyeva o sualları cavablandırdı. Suallardan biri belə idi: “Onun üzü həmişə gülür, necə gülərüz özünü qoruyub saxlayıb?”. Xalq artisti bildirdi ki, onun daxili ilə xarici eynidir: “İçim gözəl olduğundan, o, xaricimdə də özünü göstərir. Xoşniyyətli insansanam. Daxilim gözəldir, üzümün güldüyü kimi daxilim də gülür. Hələ son zamanlar şəxsi probemimin olmasına baxmayaraq... İnanıram ki, yaxın gələcəkdə bu problemim də həll olunacaq”.

Ramid İBRAHİMOV

Bizim yol.-2014.-8 fevral.-S.13.