“Bu işi mən axtarmadım, iş özü məni tapdı”

Omanda işləyən azərbaycanlı musiqiçi: “Məktəb dərsləri səhrada, palmaların altında keçirilir”

Mətanət Azmanlı Avropa musiqisi üzrə yüksək səviyyəli mütəxəssisdir. O, 7 ildir Oman sultanlığında ərəblərə klassik musiqidən dərs deyir.

“Report” Mətanət Azmanlının müsahibəsini təqdim edir.

- Azərbaycandan gedib xaricdə işləmək və musiqini tədris etmək ideyası necə yarandı?

- Bakıda anadan olmuşam. Bülbül adına Musiqi Məktəbində təhsil almışam. 1993-cü ildə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasını, yəni indiki Musiqi Akademiyasını bitirmişəm. İxtisasım fortepianodur. Bir müddət sonra 11 illik musiqi məktəbində də çalışmışam.

Dünyaya çıxış haqqında hər zaman fikirləşmişəm, çünki, alətim elə alətdir ki, hər yanda istifadə edilir. Antarktidaya da getsəm, orada alət tapib musiqini öyrədəcəyəm, çünki onu tədris, təbliğ etməyi çox sevirəm. Ali məktəbi yeni bitirən vaxtlarım idi. O zaman xaricə axın çox idi. Hətta olub bir-iki dəfə aeroportun yanından keçəndə səmaya baxıb düşünmüşəm ki, təkcə bu təyyarəyə minib xaricə elə-belə getmək istəmərəm. Nə vaxtsa getsəm, yalnız iş təklifi ilə, bir ixtisas sahibi kimi gedərəm.

- Bu işi necə tapdınız?

- Bu işi mən axtarmadım, iş özü məni tapdı. Qohumumuzun biri yas yerində olub. Eşidib bir nəfər qadın deyir biz Oman sultanlığında Sultan Qabus Universitetinə pianoçu axtarırıq. O da məni təklif edib. Axşam da zəng gəldi, Oman Sultanlığında işləmək təklifi olundu. Nömrəni dedilər, yazdım. Dəstəyi qoyduqda yoldaşıma dedim, biz Oman Sultanlığına işləməyə getsək, buna necə baxarsan? O, da dedi özün bilərsən. Qohumlar da gülə-gülə “səni Oman Sultanlığına göndəririk” dedilər. Mən də zarafatyana soruşdum o ölkə haradadır? Dedilər, biz bilmirik, aç xəritədə bax, internetdə maraqlan. Sonra nəsə nömrəni yığdım. Dəstəyi götürən insan dedi, xanım siz işləməyə gedirsiniz Omana, ya yox. Bu zarafat deyil, çox gözəl imkandır. Müqaviləni əldə etmək üçün əsər çalmalısan, göndərməliyik, sənədləri hazırlamalısan. Sonda soruşdum, mən hansı dildən istifadə edəcəyəm. Cavab verdi, sözsüz, ingilis dilindən. Soruşdu, siz ingiliscə danışırsınız? Dedim yox. Sabahdan kursa yazılın, ingilis dilini öyrənin, söylədi. Qardaşımın yanına getdim. Onun ingilis dili çox yaxşı idi. 3 ay özüm ilk müsahibəyə qədər məşğul oldum. Bu müddətdə özümü təqdim etmək səviyyəsinə qədər öyrəndim. Müsahibəyə həmin universitetin musiqi departamentinin müdiri və bir qrup insan gəlmişdi. Səhnədə ifa etdim, sonra özüm haqqında danışdım. Onlar üçün müsəlman mütəxəssis olmağım çox vacib məsələ idi. Məndən fərqli şəkildə soruşdular, siz ərəbcə nə danışa bilirsiniz? Dedim ərəbcə bilmirəm. 3 dəfə “siz niyə ölkəyə gəlmək istəyirsiniz” sualını verdilər. 2 dəfə “işləməyə gedirəm” cavabını verdim. 3-cü də artıq CV-yə baxanda soruşdum “bu insan məndən nə istəyir”. Onda musiqi departamentinin nümayəndəsi təzədən soruşdu “siz müsəlmansınız”. Dedim bəli. Soruşdular nə bilirsiniz? Cavab verdim fatihə surəsi, ixlas surəsi və sair surələri. Onda gülümsəməyə başladılar.

- Bu müsahibə neçənci ildə baş tutub?

- 2011-ci ilin mart ayında. 5 azərbaycanlı müsahibədən keçdi. Sənədləşmə bir qədər vaxt apardı. Həmin ilin oktyabrında Omana getdim.

- Ora getdikdə nə baş verdi?

- Musiqi departamentinin müdiri çox dindar adam idi və Oman sultanlığı haqqında bizə bir qədər yanlış məlumat vermişdi. Deyirdi, çox bağlı geyinməlisiniz. Yola çıxmağıma 1 həftə qalmış artıq hiss etdim getmək istəmirəm. Uyğunlaşmaq məsələsində qorxu yarandı. 1 ildən sonra gördüm heç də təsvir edilən kimi deyil. Ölkənin insanları çox mehribandırlar. Artıq 7 ildir Omandayam. Müxtəlif ərəb ölkərindən - İordaniya, Qətər, Əlcəzair, Bəhreyndən tələbələrim olub. Dövlət çox gəncdir. 45 ildir Sultan Qabus hakimiyyətə gəlib və orada islahatlar keçirilir. Bizim indiki tələbələrimizin valideynlərinin doğum şəhadətnamələrində doğum ili hələ də düzgün yazılmayıb. Məktəb dərsləri səhrada, palmaların altında tədris olunur. Amma Sultan Qabus Universitetinin çox gözəl binası var. Musiqi təhsil sistemi qətiyyən yoxdur. Ora bundan illər öncə əvvəl ingilislər ABRCM, TRİNİTİ sistemini gətiriblər. Səyyar bir sistemdir. Hazırda ondan istifadə edilir.

- İqlim mühiti nə dərəcədə problem doğurdu?

- İqlim mühitinə hələ də uyğunlaşmamışam və çətin uyğunlaşım. İstini sevməmişəm indiyə qədər. Bayırda 15 dəqiqə dayandıqda halın dəyişir. İnsanlar səhər dörd beş arası oyanıb işlərini görür. Universitetdə tədris günorta birə qədərdir. Ümumiyyətlə səhər dörddən oyanıb aktiv həyata başlayan, artıq saat on birdə yorulur. Ramazan ayında çox passiv həyat tərzi keçirirlər. Qışda təxminən müsbət 25-26, yayda 50-60 dərəcə isti olur. Kondisionersiz həyat mümkün deyil. Su məsələsi çox maraqlıdır. Səhra olsa da, hər yan gül-çiçəkdir. Çünki okean suyunu təmizləyib suvarmada istifadə edirlər. Amma içməli suyu hər kəs alır.

- Hazırda ingilis dili sizdə nə səviyyədədir?

- “Intermediate” imtahanının sertifikatını hələ Omana təzə işə gedəndə almışdım. Tələbələrimlə ingilis və ərəb dillərinin qatışığı bir dildən istifadə edirəm. Ərəb dilində artıq tam anlayıram.

- Ora gedəndə, deyəsən, heç maşın sürməyi belə bacarmırdınız...

- Mən özümü tanıyandan demişdim ki, həyatımda bir şey olacaq, onu mən heç zaman etməyəcəyəm. O da maşın sürmək idi. Bu işi sevməmişəm heç vaxt. Orada nəqliyyat demək olar yoxdur, indi-indi inkişaf edir. Hər kəsin maşını var. Bunsuz mümkün deyil.

- Sultan Qabus islahat etdikdən sonra ölkədə nə dəyişikliklər oldu?

- Sultan Qabus gələnə qədər hakimiyyətdə atası olub. Ölkə kasıb yaşayırdı. İnsanlar ayaqyalın, geyimləri çox kasıb idi. Sultan Qabus İngiltərədə təhsil alıb. O, hakimiyyətə gəldikdən sonra təhsilə böyük yatırım edir. Tələbələri xaricə göndərir.

- Həyatınızın bir dövrünü bir cür yaşamısınız, sonra ömür tamam başqa bir axarla gedib. Bu sizin üçün uğurlu bir gediş oldumu?

- Mən uğurlu hesab edirəm. Necə arzulamışdımsa, elə də oldu. İstədiyim kimi müqavilə ilə başqa bir ölkəyə dəvət etdilər. Müqaviləmə əsasən yaşayış yeri ilə təmin etdilər, tibbi sığortam var. Lakin tibb sahəsi Sultan Qabus gələndən sonra inkişaf edib. Əsasən hindistanlılar tibb sahəsində çalışır, yerli mütəxəssislər hələ tam yetişməyib. Çünki az vaxt keçib.

- Hazırda gənclərin xaricə getmək həvəsi çoxdur. Onlara nə məsləhət verərdiniz?

- İlk öncə ünsiyyət qurmaq bacarığını mənimsəsinlər. Təhsil məqsədi ilə, müqavilə ilə mütəxəssis kimi gedənləri dəstəkləyirəm. Lakin, mütəxəssislərin ölkəmizdən getməsi də yaxşı bir hal deyil. Mən də o arzu ilə yaşayıram ki, bəlkə nə vaxtsa Azərbaycanda elə bir tədris yeri olar, mən qayıdaram, orada çalışaram, öyrəndiklərimi öz övladlarımıza öyrədərəm.

Bizim Yol.- 2018.- 21 avqust.- S.15.