Mən bu fikirdəyəm ki…

 

Yenicə başa vurduğumuz ilin ədəbi həyatına nəzər saldıqda mənim xəyalımda birinci növbədə Cəlil Məmmədquluzadənin anadan olmasının 100 illik yubileyi canlanır. Məncə, bu yubiley keçən ədəbi ilimizin ən əlamətdar hadisələrindən biri, bəlkə də birincisidir. Yubiley ilə əlaqədar olaraq ədibin azəri dilində üçcildliyi, dörd seçilmiş hekayələr kitabı (ikisi Bakıda, ikisi Moskvada), yazıçının həyatına və yaradıcılığına dair bir sıra başqa kitablar nəşr edilmişdir. Yubiley ərəfəsində, həmçinin yubiley günlərində M.İbrahimov, Ə.Şərif, M.C.Cəfərov, Mir Cəlal, K.Talıbzadə, Ə.Mirəhmədov, H.İsrafilov, M.Məmmədov və başqaları Mirzə Cəlil irsinin ayrı-ayrı problemlərinə dair bir sıra qiymətli elmi əsərlər yazıb çap etdirmişlər. Yubiley zamanı abidə yüksəlmiş, adı rayona və kəndə verilmişdir. Keçən ilin fərəhli hadisələri içərisində Ş.Qurbanovun "Sənsiz" pyesinin tamaşasını da göstərmək olar.

Adətən, il bitdikdə adam özünün gördüyü işlərə nəzər salır, onları bir növ yekunlaşdırmaq istəyir. Oxuculara məlumdur ki, mən, əsasən, mətnşünaslıq sahəsində çalışıram; məcazi mənada desək, başqalarının dəyirmanını işlədirəm. Keçən il mən Mirzə Cəlilin yubiley nəşrləri üzərində işləyib səkkiz kitab buraxmışam. Onlar oxuculara məlum olduğu üçün adlarını çəkməyə ehtiyac yoxdur. 1968-ci ildə görəcəyim işlərin də əsasını mətnşünaslıq təşkil edəcəkdir. Bundan əlavə, bu il "Sabir və müasirləri" monoqrafiyamı nəşrə hazırlayacağam, "Unudulmuş mollanəsrəddinçilər" rubrikası altında bir neçə məqalə yazacaq, "Xaricdə müasir azəri ədəbiyyatı" mövzusu üzərində axtarışlar aparacağam.

Yeni ildən qarşımızda duran vəzifələrə gəldikdə bu fikirdəyəm ki, biz hələ klassik yazıçılarımıza olan borcumuzun onda birini belə ödəməmişik. Bu il biz klassik irsimizin nəşri və tədqiqi sahəsindəki işləri daha da gücləndirməliyik. Dünya ədəbiyyatında klassik yazıçıların həyatını əks etdirən romanların yaradılması gözəl bir ənənə şəklini almışdır. Təəssüf ki, bizim ədəbiyyatımızda bu ənənə hələlik yox kimidir. Arzu edirəm ki, Ə.Məmmədxanlı uzun illərdən bəri M.F.Axundov haqqında işlədiyi romanı bu il bitirsin və görkəmli nasirlərimiz qollarını çirməyib C.Məmmədquluzadə, M.Ə.Sabir, M.Hadi və başqa klassiklərin surətlərini canlandıran bədii əsərlər yazsınlar.

Təbrizdə yaşayan müasir azəri ədibləri keçən il orada Mirzə Cəlilin və Ə.Haqverdiyevin seçilmiş hekayələrini, S.Vurğunun "İstiqbal təranəsi" kitabını, M.Ə.Sabirin "Hophopnamə"sini, Vaqifin və Vahidin divanını nəşr edib yaymışlar.

Məlumdur ki, onlar buna böyük çətinliklə müvəffəq olmuşlar. Onları bu çətinlikdən qurtarmaq üçün nəşriyyatlarımız ölkəmizin cənubunda yaşayan oxucular üçün ərəb əlifbası ilə xüsusi kitablar nəşr etməlidir.

 

 

Abbas ZAMANOV

 

"Ədəbiyyat və incəsənət" qəzeti

6 yanvar 1968-ci il

 

Ədəbiyyat qəzeti.-2010.-23 aprel.-S.1.