Qar

 

Yağır, yaman yağır Qubanın qarı,

Yenə Təngə qardı,

Afurca qardı.

Üzür dağ kəndini qışın qübarı

Tox-toxa söylənir, ac-aca, - qardı.

 

Qar qovur küləyi o dağ, bu dağda,

Sovrulur, səslənir dərə tabaqda.

Beləcə yağırdı min il qabaq da

Bu qar köhnə qardı,

Çox qoca qardı…

 

Zirvədən asılıb soyuyur bulud,

Unut soyuqluğu buludum, unut

Bir evdə od yanır,

Bir evdə sükut, -

Bir baca tüstüdü,

Bir baca qardı.

 

Qar düşüb ovçunun tələsinə ,

Qar qonub tüfəngin lüləsinə .

Qar yağır gecənin şöləsinə ,

Bu qar sirli qardı, tapmaca qardı.

 

Boyundan boy verir boyların üstə,

Oynayır sıldırım layların üstə.

Uzanıb ən uzun çayların üstə, -

Adına gəlincə, - bir heca, Qardı

 

 

Qusarım

 

Bu axşam mənim havam çalındı,

Havalı dilimdən duam çalındı

Bu səs Suvarındı, Suvacalındı,

Dindi "Rast"ım mənim,

"Hisar"ım mənim. -

Qusarım mənim.

 

Yerləri gül səsi, çiçək qapısı,

Göyləri nur seli, mələk qapısı.

Dosta dost qapısı, ürək qapısı,

Düşmənə keçilməz hasarım mənim -

Qusarım mənim.

 

Bir daşı yurd daşım, binə daşımdı,

Bir daşı baş daşım, sinə daşımdı.

Bil ki, yamaq daşım, pinə daşımdı, -

Sənsiz hara düşsə güzarım mənim -

Qusarım mənim.

 

Ötür şəlalələr tel nəğməsini,

Asıb qayalara sel nəğməsini.

Yasab nəğməsini, Hil nəğməsini

Könlümə əbədi yazarım mənim -

Qusarım mənim.

 

Düşsün gözəllikdən gözə dən, baxım,

O gözəl hüsnünə təzədən baxım

Çıxım, şahdan baxım, Ləzədən baxım,

Deyim bu qartalım, bu sarım mənim -

Qusarım mənim.

 

Bu axşam mənim havam çalındı,

Havalı dilimdən duam çalındı

Bu səs Suvarındı, Suvacalındı,

Dindi "Rast"ım mənim,

"Hisar"ım mənim -

Qusarım mənim.

 

 

Ağlama

 

Ağlayırsan, indi ağla,

Məni öləndə ağlama.

Qəbrim üstə güllər solub,

Xəzan gələndə ağlama.

 

Sıxılma yas saxlayanda,

Geyib qara bağlayanda.

Ağla, düşmən ağlayanda,

Dostlar güləndə ağlama

 

Gözəl davran, gözəl inlə,

Darılma dərd gözəlinlə

Göz yaşını öz əlinlə

Özgə siləndə ağlama

 

Öz tamı var, öz təhəri,-

Ölüm ömrün son bəhəri

Gizlə gözündən qəhəri,

Gözün biləndə ağlama.

 

Axşam şəri, səhər danı, -

Səninlə böldüm hər anı.

Sonuncu dəfə dünyanı

Yarı böləndə ağlama

 

 

Atamın xatirəsinə

 

Gözündən ölməyə başladı atam,

Gözündən düşməyə başladı dünya.

Saraldı gözünün çiçəkləri,

Gəlib gözlərində qışladı dünya

 

Ölümü nar kimi sıxdı gözünə,

Gözünün içində nar çiçəklədi.

Öpdü gözlərindən ölüm mələyi,

Gözünün odunda qar çiçəklədi.

 

Gördüm ki, soyuyur həyət-baca da,

Gördüm buz sallanır gül tağlarından.

Bağın başındakı qoz ağacı da

Asılıb qarğanın ayaqlarından

 

Pəncərə önündə gilas ağacı

Hamıdan gizlicə

Tək ağlayırdı.

Quru budaqları qara əl kimi

Divarın üzünü cırmaqlayırdı

 

Gözləri çıxmışdı hədəqəsindən,

Sanki kirpiyində dağ dolaşırdı.

Həyat gözlərində özgələşirdi,

Gözləri ölümlə doğmalaşırdı.

 

Göz-göz oxşayırdı ölümü atam,

Oxşaya-oxşaya nələr danışdı

Gözləri ölümə sığmadığından

Öləndən sonra da yumulmamışdı.

 

Dünyanın şəklindən qaçıb gözləri,

Ölümün şəklini çəkirdi o gün.

Ölümün şəklini olduğu kimi

İlk dəfə atamın gözündə gördüm

 

Gözüylə dünyanın arasındakı

İşıqlı varsa uçuracaqdı.

Elə yapışmışdı gözü ölümdən,

Elə bil əlindən qaçıracaqdı

 

Ölməyə heç nəyi yox idi o gün,

Nəfəsi yox idi, dili yox idi.

Elə nazlanırdı gözündə ölüm,

O gün ondan gözəl ölü yox idi

 

Gözünə dikilən gözlərdən qaçıb,

gözünə tökülən səslərdən qaçıb,

gözünə çəkilən bizlərdən qaçıb

gözüylə öpüşdü yetimliyiylə,

gözüylə öpüşdü yavanlığıyla,

gözüylə öpüşdü uşaqlığıyla,

gözüylə öpüşdü cavanlığıyla.

öpmək istəmədi qocalığını,

gözləri üzünü yana çevirdi

 

Yolu iman yolu,

yolu can yolu,

getdi öz yoluyla, iziylə getdi.

Gözündən qəbrinə uzanan yolu

Atam bizdən qabaq gözüylə getdi

 

 

Mənzərə

 

Bu kəndçidi, kənd içidi,

yola verdim.

Bu qonşudu, şudu-budu,

yola verdim.

Bu qonşunun tanışıdı,

yola verdim.

Ba tanışın Xanışıdı,

yola verdim.

Bu Xanışın xahişidi,

yola verdim.

Bu qohumdu, yad toxumdu,

yola verdim.

Bu qayınata, bu qayınana,

baş qoşmadım bir oyuna,

yola verdim.

Bu qardaşdı, qara daşdı

yola verdim.

Bu bacıdı, dil acıdı

yola verdim.

Bu qayındı,hər qılığı bir oyundu,

yola verdim.

Bu baldızdı, balı duzdu,

yola verdim.

Bu yeznədi, hər üznədi,

yola verdim.

Bacanaqdı, şirini yox, acı nağddı,

yola verdim.

Bu xaladı, öz qövmünə bir bəladı,

yola verdim.

Bu bibidi, yüz əməli, bir cibidi,

yola verdim.

Bu dayıdı, sərçə boyda ürəyi var,

elə bilir bir ayıdı,

yola verdim.

Bu əmidi, "əmiyə qalan dəmyə qalar…"

bir zəmidi,

yola verdim.

Dostdu küsdü,

yola verdim.

Düşmən qəsdi,

yola verdim.

Tənəsini, eyhamını yola verdim,

Mən hamını yola verdim,

Bir özümə yol vermədim.

 

***

 

Bu qarı mal saxlamır,

Yağdan, kərədən qaçır.

Təndirə bel bağlamır,

Oddan, kürədən qaçır.

 

Dörd divardı, bir kilim,

Yuxusu dilim-dilim,

Quş əppəyi, cincilim, -

Otdan, tərədən qaçır.

 

Hanı ərlər, ərənlər,

Bir vaxt könül verənlər,

Yüz qapıdan girənlər

Bir pəncərədən qaçır

 

Ömür bir xırman, sovur,

Ləmbə-saman bir hovur,

Qovan təpədən qovur.

Qaçan dərədən qaçır.

 

Səbri sudu ələkdə,

Dünəni daş bələkdə.

Dözməyib lap fələk

Bu mənzərədən qaçır.

 

 

Ramiz Qusarçaylı

 

Ədəbiyyat qəzeti.- 2010.- 9 iyul.- S.6.