Könüldən qıraqda oxunammazsan...

...Belə də düşünmək olar: Ağıl insanı dəryadan xilas etməyin yollarını arayır və onu qərq edir. Könül (poeziya, yol, söz, iz) insanı dəryada qərq edir və əslində, insan xilas olur.

Belə də demək olar: "Sən bina uçurub... bina tikirsən, İnsanı uçurub tikmədəyəm mən!"

Şair Musa Ələkbərli beləcə də edir. "Təzə bir şerimdən doğulmuşam mən" fəlsəfəsiylə şeir-sənət yoluna çıxandan bəri...

Kimlərin necə yaşadığı, necə boğula-boğula ömür etdiyi haqda heç nə deyə bilmərəm. Amma onu deyə bilərəm ki, (özü də dəqiq şəkildə) Musa doğula-doğula yaşayıb və doğula-doğula yaşayacaq.

Musa Ələkbərli imzasını ilk dəfə gördüyüm andan sevdiyim, izlədiyim şairlərdəndi. Elə şairlər var ki, onun sözlərini (şeirlərini, poemalarını) oxuyanda adam dincəlir, onun dünyabaxışı adamın ruhunu oxşayır, sözü səni dincəldir və nəticədə sözün özü də dincəlir...

Musa həm də belə şairlərdəndi. Belələrinin dilində təkcə söz nəfəs almır, nəfəsin özü də nəfəs alır!

Özü sıxılır - sözü sıxılmağa qoymur.

Özü yıxılır - sözü yıxılmağa qoymur!

***

Musa Ələkbərli dünyaya Gədəbəy dağlarının qucağında göz açıb. Ona görə də belə ilhamlıdır, belə gülərüzdür, sözlü-sazlıdır. Necə deyərlər, "Dağın dağ bərəkəti, dağın dağ sərvəti var!"

Musa bir vaxtlar "Yaylaq lövhələri" şerində yazmışdı ki, "Az qalıram dağları şələləyəm belimə". O, belə söyləməkdə yanılmadı. Dağları özüylə Bakıya gətirdi.

"Nəyisə axtarıram İsaq-Musaq quşutək" - deyib axtarışa çıxdı. Quşlar padşahın itmiş danasını axtarırdılar. Musa elin ona verəcəyi adı (saxlancı) gəzirdi.

O quşlar hələ də oxuyurlar:

"Tapdınmı?" "Yox, tapmadım".

Biz oxuyuruq: "Tapdınmı?!" (Adını deyirik, ay Musa!)

Sən oxuyursan: "Tapdım!" (Yəni daha məndən narahat olmayın, əziz dostlarım, qardaşlarım!)

***

...Əynində paltarın qıpqırmızıdı,

Sevincin donuna hopub elə bil.

Görən xəbər alır: "Kimin qızıdı,

Alışıb günəşdən qopub elə bil!"

...Ürəkdən keçəni üzdə danırdım,

Yerinə düşmürdü şerim, sözüm də.

Gizli bir heyrətlə elə yanırdım,

Şeirdən çıxası artıq söz idi

Elə bil, ö günü dünya gözümdə!?

Hələ bir "şeirdən çıxası artıq söz" ifadəsinə fikir verin! Doğrudan da, şerimiz nə qədər artıq sözlərlə dolub... Şeir ha yazmır, bu artıq sözləri çıxarmaqla məşğuldu Musa da.

Sağ ol, Musa!

Sağ ol, artıq sözün (sözlərin) düşməni!

Nə yaxşı ki, "davakünsən", nə yaxşı ki, havalısan, dostum! Şimşək oynamağın, ildırım çaxmağınla! Həm də dərin sükut içindəsən, artıq sözlərlə dolu dünyayla savaşmağınla!

İçinə artıq-artıq sözlərin girməsinə imkan vermədiyin şeirlərindən birində deyirsən ki:

Hardasa bir gözəl çıxar yollara,

İntizar içində sədamı gözlər!

Təkcə gözəlmi?

Bəs qoynundan çıxdığın dağlar kimin sədasını (xoş sədasını ha) gözləyir onda?! Özü də dağ sərvəti, dağ bərəkətilə!

Kəndimin qoynunda bahar eşqi var,

Səni dağ dilində danışdırar o!

Musa Ələkbərli dağ dilində danışan şairdir.

...Bir ana qartaltək uçurar bizi,

Sonra soraqlanar, sorağa dönər.

Görüb dağa dönmüş əməlimizi,

Dağlar özü boyda marağa dönər!

...Dağların insantək boy atmağı var,

Dağların dağları yaratmağı var!

...Gül kimi açılar burda güldərən,

Dağ olar qəlbini dağlara verən!

Musa Ələkbərlinin "Atama" adlı şerindəki "Nə yaxşı mən sənin oğlun olmuşam, Nə yaxşı sən mənim atamsan, ata" misralarını oxuyandan sonra həmin şerin adını ərklə "Dağlar" qoymaqdan və belə yazmaqdan özümü saxlayammadım:

Nə yaxşı mən sənin oğlunam, dağlar!...

***

Yaşamağı, ad günü keçirməyi Dağlardan öyrənmək gərək!

Adı olanların fikri-zikri isə həmişə sözün, adın (dağın) yanında olur!

***

Musa Ələkbərli xalq ruhundan süzülüb gələn sənətkardır. Bunu özü də yaxşı bilir.

Bu dolu yağışı kəsməz, bilirəm,

"Anamın ilkiyəm" deyənə kimi!

Bu misraların "mən anamın ilkisiyəm, ağzı qara tülküsüyəm" folklor nümunəsindən qidalandığı yəqin ki, yadınıza düşdü...

Musa hər şerində az qala hər dəfə dağların yanına qayıdır, bulağın gözünü öpür... Hər dəfə də qayaya hopur, daşa hopur...

Musa Ələkbərli məhəbbət mövzusunda çoxlu şeirlər yazıb, - desək, fikirlərimizi tam ifadə etmiş olmarıq. Kitab bağlayıb desək, daha düz olar. İllərdir ki, Musa da bir qıza söz demək istəyir. Amma necə desin? Hələlik bunu deyə bilir ki:

Mən sizin küçənizdən

Oğrun-oğrun keçəli,

Anan ötürür səni.

60 yaşına gəlib çatıb. Hələ də Musa bilmir ki, o qızı nə vaxt təklikdə tutacaq və özü ötürəcək (ötürə biləcəkmi).

P.S. Hər kəsin öz sevdiyi şairlər var. Könül dəftərinə köçürülüb saxlanılır onun yazdığı şeirlər də! Mənim də belə bir dəftərim var. O dəftərdə sənin də şeirlərin var, Musa! Gözdən çox, könüldən oxunmaq üçündü.

Sən çoxdan könülnən oxunmaq haqqını qazanmısan. Şeirlərinlə, nəğmələrinlə!

...Bilmirəm nə deyim o nəğmə haqda,

Axı mənim kimi kim duyar səni!

- deməyə haqqım olduğu kimi, sən deyən elə bir qara-qorxum da yoxdu ki...

…Haçansa bir naşı gözdən iraqda,

Könüldən qıraqda oxuyar səni!

Barat VÜSAL

Ədəbiyyat qəzeti.- 2010.- 28 may.- S.4.