"Ortaq türk keçmişindən

ortaq türk gələcəyinə"

AMEA Folklor İnstitutunun ənənəvi "Ortaq türk keçmişindən ortaq türk gələcəyinə" simpoziumu bu il dekabrın 1-3-də Bakıdan üç min km. uzaqda - Quzey Kıbrıs Türk Cumhuriyyətinin Qazımağusa şəhərindəki Doğu Akdeniz Universitetinin Mavi salonunda keçirildi. Folklorşünaslığımızın müxtəlif problemlərinə həsr edilmiş altı beynəlxalq simpozium bu vaxta kimi Bakı şəhərində keçirilmişdi. "Türk nağılları: dil, mədəniyyət və dəyərlər" mövzusuna həsr olunmuş yeddinci toplantının QKTC-də keçirilməsi heç də təsadüfi deyildi. Xarici ölkələrin elmi müəssisələri ilə əməkdaşlıq təcrübəsi olan Folklor İnstitutu 2009-cu ildə Türkiyənin Bolu şəhərindəki A.Baysal Universiteti və Özbəkistan Elmlər Akademiyasının Nəvai adına Ədəbiyyat İnstitutu ilə birlikdə keçirilən simpoziumun da təşəbbüsçüsü olmuşdur. Bu dəfə isə ilk təcrübə olaraq AMEA Folklor İnstitutunun ənənəvi "Ortaq türk keçmişindən ortaq türk gələcəyinə" simpoziumu xarici ölkədə keçirildi.

AMEA Folklor İnstitutu ilə Doğu Akdeniz Universitetinin birgə keçirdiyi simpoziuma elm adamları ilə yanaşı ictimai-siyasi xadimlər də qatılmışdı.

Simpozium sayğı duruşu və milli marşlarla açıldı. Plenar iclasda AMEA Folklor İnstitutunun direktoru, filologiya elmləri doktoru Muxtar Kazımoğlu (İmanov) çıxış edərək folklorun türk xalqlarının mədəniyyətindəki rolundan, eyni kökə, adət-ənənəyə, dilə və inanca malik bu xalqların bir-birinə daha da yaxınlaşmasındakı önəmindən danışdı. Doğu Akdeniz Universiteti ədəbiyyat fakültəsinin dekanı prof.dr. Necdet Osam da türk kökənli xalqların bir-birinə yaxınlaşmasında folklorun böyük əhəmiyyətini vurğuladı və belə simpoziumların ardıcıl keçirilməsini ürəkdən arzuladı.

Doğu Akdeniz Universitetinin müəllimi - soydaşımız və həmvətənimiz, eyni zamanda, bu tədbirin düzənlənməsində xüsusi əməyi keçən dr. Vüqar Sultanzadə "Ortaq türk keçmişindən ortaq türk gələcəyinə" devizi altında keçirilən bu simpoziuma qatılan elm adamlarını, eyni kökə mənsub, lakin fərqli coğrafiyalarda yaşayan türk araşdırmaçılarını səmimiyyətlə salamlayaraq hər kəsə uğurlar arzuladı. Azərbaycandan bu tədbirə AMEA Folklor İnstitutunun, AMEA Dilçilik İnstitutunun, Bakı Dövlət Universitetinin və b. təşkilatların əməkdaşları qatılmışdı. Folklor İnstitutunu təmsil edən alimlərdən f.e.d. Muxtar Kazımoğlunun "Nağıllarda yalançı qəhrəman", f.ü.f.d. Adil Cəmilin "Türk mədəniyyəti və dəyərlərini yaşadan nağıllar", f.ü.f.d. Ləman Süleymanovanın "Azərbaycan nağıllarında naxış", həmçinin türk xalqlarının folkloru şöbəsinin əməkdaşları - Vəfa İsgəndərovanın "Azərbaycan Türkiyə nağıllarının gələnəksəl formulları", Nailə Əbilovanın "Bahadırlıq nağıllarında qəhrəman və sehrli güclər", folklor laboratoriyasının elmi işçisi Nizami Muradoğlunun "Xalq şairi Məmməd Arazın əsərlərində nağıl motivləri" mövzusunda məruzələri simpozium iştirakçılarının böyük marağına səbəb oldu. Azərbaycandan dəvətli olan, digər elmi müəssisə və təşkilatları təmsil edən alimlərdən dr.Roza Eyvazovanın, dr.Sənubər Abdullayevanın, dr.Baba Məhərrəmlinin, dr.İslam Sadığın da ümumtürk nağıl mədəniyyətinə fərqli yanaşma prinsipləri auditoriyanın diqqətini çəkdi. Ənənəyə uyğun olaraq hər məruzənin tamamında sual-cavab dəqiqələri olmaqla mövzunun dəyərləndirilməsinə rəvac verildi.

Simpoziumun məqsədi türk xalqları arasındakı tarixi əlaqələri bir daha nümayiş etdirmək, Avrasiyada baş verən hadisələrin mədəniyyətimizdəki və folklorumuzdakı təsirini elmi baxımdan araşdırmaq, bu araşdırmaların nəticəsində əldə edilən yeni bilgi, yozum və nəticələri türk və dünya alimlərinin nəzərinə çatdırmaq idi. Dinlənilən məruzələr, polemik söhbətlər, fərqli dünyagörüş və yanaşmalar bu yöndə uğurlu bir addımın atıldığından xəbər verdi. Türkiyəli alim dr. prof. Nurəddin Dəmirin dediyi kimi: "Xəyalların gerçəkləşməyinə doğru bir addım da atıldı".

A.Cəmil

Ədəbiyyat qəzeti.- 2011.- 9 dekabr.- S.6.