"Məclis yaraşığı"ndan sovqatlar

Nökər

- Nə verim, mənə nökər olasan?

- Ancaq çörəyimi ver.

- Mənə bir az təfavüt qoy.

- Şənbə və bazar günlərində oruc tutaram.

İkiarvadlı

Birisinin saqqalı çallanmışdı. Bunun biri qoca və biri cavanə iki övrəti var idi. Cavanə hər gecə bunun saqqalını, ağ tüklərini və qoca da qara tüklərini qoparırdılar. Axırda kişi saqqalsız qaldı.

Şəriətdə

Bir örvət ərini qazının yanına götürdü ki, mənim çörəyimi və suyumu verməyir.

- Yalan deyir. Ona su həme vəqt verirəm, amma çörəyə qüdrətim yoxdur, - deyib kişi cavab verdi.

Əcr

Birisi o birindən bir şey istədi. Verməyib başladı söyməyə. Kişi dedi:

- Canım, nə üçün söyürsən?

- İstəmirəm əcrsiz gedəsən, - deyib cavab verdi.

Təvəqqe

Birisi birisinə:

- Mənim səndən bir balaca təvəqqem var, - dedi.

- Qoy böyüsün, - deyib cavab verdi.

Ata və oğul

Birisi oğlunu bazara göndərdi ki, bişmiş qoyun kəlləsi alsın. Oğlan gedib alıb gətirəndə yolda gözünü, qulağını və dilini yedi. Evə gələndə atası ilə aralarında bir belə söhbət oldu:

- Bunun gözü necə olubdur?

- Kor idi.

- Bəs qulağı?

- Kar idi.

- Bəs dili?

- Lal idi.

Elə isə apar qaytar.

- Hər eybilə almışam.

Müəllim və şagird

Birisi söyləyir ki, gördüm bir müəllim şagirdə təlim verir. Şagird müəllimdən sual eyləyir, müəllim də cavab verir:

- İncili-Şərifi kim xəlq etdi?

- İmranın oğlu Musa.

- Adəmin atası kim idi?

- Nuh.

Bu sözü eşidib dedim:

- Nuh Adəmin övladından idi.

- Adəmi mənə tanıdacaqsan? - deyib müəllim əmr eylədi şagirdlər məni o qədər döydülər ki, xəstə oldum.

Naxoş

Birisi bir naxoşun əhvalını xəbər aldı. Naxoş dedi:

- Həm qızdırıram və həm də boynum ağrıyır. Amma dünən qızdırmam sındı, boynum hələ ağrıyır.

- Kişi dedi:

- Qəm çəkmə, inşallah, boynun da tezliklən sınar.

Ac

Bir kişi acından yolun bir kənarında oturub ağlayırdı. Ayrı bir kişi də əlində çörək gəlib keçəndə bunu belə görüb o da oturub ağlamağa başladı. Bu halda yol ilə gedən bir üçüncü kişi bunları görüb ağlamaqlarının səbəbini soruşanda ikinci kişi dedi:

- Bu, acından ağlayır, mən də onun əhvalına ağlayıram.

- Niyə əlindəki çörəkdən vermirsən ki, nə o ağlasın və nə də sən?

- Çünki çörəyi pul ilə verirlər, amma ağlamaq müftədir, - deyib ikinci cavab verdi.

Dəllək

Bir dəllək bir şəxsin başını qırxırdı. Ülgüc kürüş olduğuna cəhət çox incidirdi. Axırda bundan dəllək soruşdu:

- Siz neçə qardaşsınız?

- Hərgah sənin əlindən salamat qurtarsam, dörd qardaşıq, - deyib kişi cavab verdi.

Yuxu görən

Birisi deyirdi ki, bir yuxu görmüşəm, yarısı doğru, yarısı yalandır.

- Bu necə ola bilər? - deyib ondan soruşanda cavab verdi:

- Çünki yuxumda gördüm ki, bir çuval pul tapıb belimə atıb aparıram və çuvalın ağırlığından belim ağrıyırdı. İndi durmuşam, çuval yoxdur. Amma belimin ağrısı durur.

Oğru

Bir oğru əlində bir nərdivan bağa girdi. Bağ sahibi bunu tutub dedi:

- Nəçisən?

- Nərdivan satıram.

- Bağda nərdivan satıldığını kim görmüş? - deyib bağban oğrunu sarıdı.

Məsələ

Birisi birindən soruşdu:

- Qəlyə "qaf"nandır, yoxsa "ğeyn" ilə?

- Nə "qaf" ilədir və nə də "ğeyn" ilə. Bəlkə ət və soğan ilədir, - deyib cavab verdi.

Üzr

Birisi birindən əmanət at istədi. At sahibi dedi ki, atım qaradır.

- At qara olanda nə eyib eylər? - deyib soruşanda:

- Üzrdür, bu da bəsdir, - deyib at sahibi cavab verdi.

Üç övrətli

Bir qoca kişi bir həkimin yanına gedib:

- Üç övrətim var. Belim başım ağrıyır, mənə əlac nədir? - deyib əlac istədi.

- Əlac üç təlaqdır, - deyib cavab verdi.

Şər

Bir kişi hər vaxt hamama gedəndə hamamçıya şər atırdı ki, mənim filan şeyimi oğurlayıbsınız və bu vəsilə ilə hamamın pulunu verməyib gedirdi. Axırda bunu hamama qoymayırdılar. Bir gün bununla şərt eyləyib hamama buraxdılar ki, deməsin mənim filan şeyim oğurlanıbdır. Kişi hamama girən kimi hamamçı bunun paltarını götürüb, bir qılıncını qoydu. Kişi hamamdan çıxıb əhvalı belə görüb, deməyə sözü olmayıb, ancaq:

- Özünüz insaf edin, mən hamama beləmi gəlmişdim? - dedi:

Hamamçı gülüb paltarlarını özünə verdi.

Zalım padşah

Bir padşahın əmri ilə bir vilayəti qırıb adamlarını əsir götürmüşdülər. Əsirlərin içində bir övrət də var idi. Padşah bunu nə qədər dindirdisə, övrət cavab verməyib, bunun üzünə baxmadı. Axırda birisi övrətə dedi:

- Padşah səninlə danışır, niyə onun üzünə baxmayırsan?

- Necə baxım bir adamın üzünə ki, Allahın gözündən düşübdür, - deyib cavab verdi.

- Hardan bilirsən ki, mən Allahın gözündən düşmüşəm? - deyib padşah soruşdu.

- Hərgah padşah Allahın nəzərində olsaydı, bu zülmlə onu qoymazdı, - deyib övrət cavab verdi.

Həsəd

- Qohumlarından kim sağdır? - deyib bir dövlətlidən soruşdular.

- Dövlətimə paxıllığı tutan və ölümümü istəyənlər, - deyib cavab verdi.

Hiylə

Birisi yəhudilərin yanına gəlib dedi:

- Mənə qırx gün çörək verin, yəhudi olum.

Yəhudilər buna qırx gün çörək verdilər. Axırda buna "yəhudi ol" deyəndə, cavab verdi ki:

- Qəribə axmaq adamlarsız, qırx ildir ki, mənə müsəlmanlar çörək veribdilər, mən hələ müsəlman olmamışam. İndi istəyirsiz qırx gün sizin çörəyinizi yeməklə yəhudi olum?

Tamah

Özündən tamahda artıq adam gördünmü? - deyib bir tamahkardan soruşdular.

- İnsanlarda görmədim, amma heyvanlarda gördüm. Bir gün saqqız çeynəyə-çeynəyə gedirdim. Bir zəif və arıq it mənim ağzımın tərpənməyini görüb elə bildi ki, mən bir şey yeyirəm. Beş ağac mənim dalımca getdi. O it məndən tamahda artıq idi.

Kar

Bir kar öz həmsöhbətinə dedi:

- Keçmişdə inəklər mələrdilər. Amma indi ancaq ağızlarını açıb-yumurlar.

- Bəli, keçmişdə sən də eşidirdin, amma nə fayda ki, indi eşitmirsən, - deyib cavab verdi.

Keçəl

Keçəlin hamamda papağını oğurladılar. Keçəl papağı axtaranda buna dedilər:

- Sən papaqsız gəlibsən.

Keçəl dedi:

Ay camaat! Bu başın açıq olduğunu görübsüz?

İki bədsurət

İki bədsurət bir yerdə oturmuşdular. Bunların birisi güzgüyə baxıb dedi:

- Bizi Allah qəribə bədsurət yaradıbdır.

- Bizi demə! Deginən məni, - deyib o biri cavab verdi.

Əvvəlinci kişi güzgünü yoldaşına uzadıb dedi:

- İnanmırsan al, sən də bax!

Cavab

Hakim otağından adam çağırdı. Nökərin biri səs verib gələndə hakim dedi:

- Mən ağıllı bir adam istəyirdim.

- Hər kəsin ki ağlı var idi, burada qalmayıb getdi, - nökər cavab verdi.

Burun

Birinin burnu çox yekə idi. Bu bir gün övrətinə dedi:

- Mən çox səbirli adamam!

- Hərgah səbrin olmasaydı, bu burunu qırx il gəzdirməzdin, - deyib övrət cavab verdi.

Münəccim

Bir münəccimi dar ağacından asırdılar. Bundan soruşdular:

- Bunu öz taleyində görmüşdünmü?

- Öz taleyimdə bir ucalıq görmüşdüm, amma burda olacağımı güman etməzdim.

Yalançı

Birisi Allahlıq iddiası edirdi, bunu tutub padşahın yanına gətirdilər. Padşah dedi:

- Keçən il birisi də peyğəmbərlik iddiası edirdi, onu öldürtdüm.

- Yaxşı eylədin, çünki onu mən göndərməmişdim, - dedi.

Hirsli

Birisi hirslənmişdi. Bundan bir söz xəbər aldılar. Dedi:

- İndi mənim ağlım başımda yoxdur.

- Ağlın əvvəldən də yoxdur, indi başında olmayan nədir? Onu söylə, - dedilər.

Xidmətkar

Padşahın nədimlərindən birisi saqqalını oynatmağı adət etmişdi. Bir gün padşah buna dedi:

- Əgər bir də saqqalını oynatsan əlini kəsdirrəm.

Yenə bir gün padşah buna dedi:

- Məndən bir şey istə ki, rəva edim.

- Xahiş edirəm ki, mənim saqqalımın ixtiyarını özümə verəsən!

Təlim

Bir övrət oğlunu dəmirçinin yanına qoydu. İki gündən sonra daha göndərmədi. Dəmirçi övrəti görüb oğlunun gəlməməyini soruşdu.

- Oğlum dəmirçiliyi öyrənibdir.

- Necə öyrənibdir?

- Hərgah istəsə şiş qayırsın, dəmiri uzun eyləyəcəkdir. Bel qayıranda yastı və ucu ensiz eyləyəcəkdir,- dedi.

- Qurban olum belə fərasətli övlada ki, iki gündə dəmirçiliyi özü də öyrəndi, anasına da öyrətdi! - deyib dəmirçi getdi.

Hazırcavab

Bir səyyad iki balıq tutub padşaha gətirdi. Padşah əmr eylədi ki, ona dörd min dirhəm versinlər. Övrəti padşaha məzəmmət eylədi ki, iki balıqdan ötrü də dörd min dirhəmi vermək olardımı? Padşah dedi:

- Vermişəm keçib gedibdir. Daha qaytara bilmərəm.

- Əmr eylə onu qaytarsınlar. Ondan xəbər al ki, balıq erkək idi, yoxsa dişi. Əgər desə ki, dişi idi deyinən mənə erkək lazımdır və əgər desə ki, erkəkdir, deginən mənə dişi lazımdır. Bu vəsilə ilə balığı qaytarıb pulu geri al.

Padşah əmr eylədi, kişini qaytardılar. Bundan xəbər alanda dedi:

- Mənim balığım xonsa idi. Nə erkək idi, nə dişi.

Padşahın cavab xoşuna gəldi, dörd min dirhəm də bağışladı.

Gözü xarab olmuş

Birisinin gözü xarab olub su axırdı. Bunun belə nədən olduğunu bir nəfər xəbər alanda dedi:

- Nahəmvar və pis adamların üzünə baxmaqdan.

Möcüzə

Bir şəxs peyğəmbərlik iddiası edib deyirdi ki, mən İbrahim Xəliləm. Padşah bundan İbrahim Xəlilin möcüzəsini istədi. Kişi dedi:

- Bir az asanını istə.

Padşah həzrəti Musanın möcüzəsini istədi. Kişi dedi:

Bir az da asanını istə.

Padşah həzrəti İsanın möcüzəsini istədi. Kişi dedi:

- Bunu bacararam. İzin ver, vəziri öldürüm və təzədən dirildim.

- Möcüzə o kəs üçün lazımdır ki, sənə inanmaya, mən əvvəldən inanmışam! - deyib vəzir cavab verdi.

Ədəbiyyat qəzeti.- 2011.- 18 mart.- S.8.