Elçinin "Şekspir" pyesinin tamaşası Moskva teatrının səhnəsində

Moskvada fəaliyyət göstərən "Dərviş teatrı" ("Derviş-teatr") srağagün Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrının səhnəsində xalq yazıçısı Elçinin "Şekspir" komediyasının tamaşasını göstərmişdir. Qeyri-ənənəvi janrda yazılmış bu komediya bir neçə il əvvəl filologiya elmləri doktoru, professor Nərgiz Paşayevanın rəhbərliyi, əməkdar incəsənət xadimi Bəhram Osmanovun rejissorluğu ilə "ÜNS" teatrının səhnəsində uğurla hazırlanmışdı. O zaman rollarda tanınmış Azərbaycan aktyorları Səyavuş Aslan, Şükufə Yusupova, Rafiq Əliyev və başqaları çıxış etmişlər. Bu yaxınlarda isə həmin əsər Krımda tatar dilində tamaşaçılara təqdim olunmuşdur.

Moskvada hazırlanan tamaşanın quruluşçu rejissoru və səhnə tərtibatı "Dərviş teatrı"nın bədii rəhbəri Mərdan Feyzullayevdir. Bakıda aktyorluq, Moskvada rejissorluq təhsili alan Mərdan Feyzullayev vaxtilə ölkəmizdə məşhur olan Şəki Dram Teatrında çalışmış, onun və uzun müddət həmin teatra rəhbərlik etmiş Hüseynağa Atakişiyevin bu teatrın səhnəsində hazırladığı tamaşalar o vaxtkı Sovet İttifaqının bir çox şəhərlərində göstərilmişdir. Son 20 ildə isə Mərdan Feyzullayev Moskvada yaşayır və yaradıcılıq fəaliyyəti göstərir. Səhnə sənəti sahəsindəki fəaliyyətinə görə o, Rusiya Federasiyası Prezidentinin fərmanı ilə "Vətən qarşısındakı xidmətlərinə görə" ordeni ilə təltif olunmuşdur. Onun quruluşunda Moskvada M.F.Axundovun "Lənkəran xanının vəziri" tamaşası da uğur qazanmışdır. M.Feyzullayevin bir rejissor kimi əsərə yanaşma tərzi, üslubu vardır. Bu yanaşma "Şekspir" əsərində də özünü göstərir. Ən başlıcası isə o, pyesdəki yad planetdən gələn, cəmiyyətin dəli sanaraq xəstəxanaya saldığı "Drob-13" adlı qəhrəmanı digər obrazlardan fərqləndirir. Bu obrazı səhnədə canlandıran Pavel Viktorovun ifasında "Drob-13" öz ciddiliyi, təbiiliyi, səmimiyyəti ilə seçilir. Onun yad cəmiyyətə düşməsi, "qəribliyi" xüsusilə inandırıcı verilmişdir. Əsərdəki digər "dəlilər" də Stalin (Rusiyanın xalq artisti Nikolay Malinkin), Sara Bernar (Taşa Romanova), Ər-arvad (İrina Dmitriyeva) və başqalarının da hərəkətlərində bizim qəbul etdiyimiz dəlilik əlamətləri görünmür. Mərdan Feyzullayevin təqdimatından belə məlum olur ki, bu insanların dəli qəbul edilməsinin bir səbəbi var: onların düşüncə və fikirlərinin cəmiyyət tərəfindən başa düşülməməsi. Onlar əli oğru olan Sanitarın (Şirzad Əsəd Pirallahi), təkəbbürlü, ətrafdakılara istehzayla yanaşan Baş həkimin (Oleq Deqtyarev), "dəlilərlə" ağıllılar arasında tərəddüd keçirən həkimin (Yuliya Vorobyeva) əhatəsində, onlarla konfliktdə məsum görünürlər. "Əsl dəli kimdir" problemini qaldırırlar. Bizcə, nümayiş zamanı alqışlar əsərdə və tamaşada qaldırılan bu problemlərin təsdiqi idi.

Tamaşadan əvvəl mətbuat və radio-televiziya jurnalistlərinə müsahibə verən Elçin bildirdi ki, "Şekspir" pyesi bu il dekabrın 5-də Londonda - məşhur "Avanqard" teatrının səhnəsində də göstəriləcək. Tamaşanın ifaçıları da, yaradıcı heyəti də ingilislərdir. Tezliklə ona Türkiyə tamaşaçıları da baxa biləcəklər. İstanbul Bələdiyyə Teatrında artıq tamaşanın məşqləri gedir. İlk tamaşa gələn ilin yanvarına nəzərdə tutulub.

"Jar-ptitca"nın nəzdində fəaliyyət göstərən "Dərviş teatrı" dünən Rus Dram Teatrında Bəxtiyar Vahabzadənin "Gülüstan" poeması əsasında eyni adlı tamaşanı da göstərmişdir. Tamaşa Xocalı soyqırımına həsr olunub.

A.İsmayıloğlu

Əədəbiyyat qəzeti.- 2011.- 18 noyabr.- S.2.