Yaddaşlarda yaşamaq da bir ömürdür
Əsasən mütərcim və ümumən "qələm adamı" kimi tanınan Elxan İbrahimov da xeyli zamandı
yaddaşlarda yaşayanlar
sırasındadır. Sonrakı otuz-qırx ildə
doğulmuş insanlardan
bəlkə də onun haqqında təsəvvürü, məlumatı
olmayanlar da var. Ancaq 50-60-cı illərin ziyalılarının əksəriyyəti,
xüsusilə ədəbiyyat
və incəsənət
sahəsinin adamları
onu çox yaxşı tanıyırdılar.
Lazımi səviyyədə qələmi olan bir mütərcim və mətbuat adamı idi. 1956-cı ildən Elxan İbrahimovu tərcüməçi kimi
tanıyırdım. O, həm rus dilindən
Azərbaycan dilinə,
həm də azərbaycancadan rus dilinə tərcümələr
edirdi. 1956-cı ildə Elxan İbrahimovun oxucular üçün maraqlı
bir tərcüməsi
səs salmışdı.
Bu, çex yazıçısı
Yaroslav Qaşekin
"Hekayə və felyetonlar" kitabı idi. Elxan onu rus dilindən tərcümə
etmişdi. Bir il sonra
isə böyük rus yazıçısı
M.Qorkinin altıncı
cildi də Elxan İbrahimovun tərcüməsində oxuculara
çatdırıldı. Belə bir
tərcümə o zaman
ancaq yüksək qabiliyyətli tərcüməçiyə
tapşırılırdı. Elxan az
zamanda öz qabiliyyətini sübut etmişdi. Onun atası Xəlil
İbrahimov da tanınmış mətbuat
işçisi olmuşdu.
Elxanın 15 yaşı olanda
Xəlil İbrahimov qara repressiyanın qurbanına çevrildi.
Ona
1958-ci ildə bəraət
verilsə də, artıq həyatda yox idi.
1958-ci ildə bəraət aldıqdan sonra, şübhəsiz, Elxana da münasibət dəyişdi. Onun qabiliyyəti qiymətləndirildi.
İşləməyə daha çox
imkan verildi. O, həm də Azərbaycan yazıçılarından
Mehdi Hüseyn, Süleyman Rəhimov, Mir Cəlal, Əli Vəliyev, İsmayıl Şıxlı, Bayram Bayramov, Yusif Əzimzadə, İsi Məlikzadə və Əlfi Qasımovun da əsərlərindən
rus dilinə tərcümə etmişdi.
Ədəbiyyatın və incəsənətin
müxtəlif sahələrində
uğurla çalışan
Elxan İbrahimov taleyini nəşriyyat, kitab çapına daha çox bağlamışdı. O, Azərnəşrdə
şöbə müdiri,
"Gənclik" nəşriyyatında
baş redaktor da işləmişdir. Həmin vaxtlarda Elxan müəllimlə Azərnəşrdə,
"Gənclik"də mən
də işləmişəm.
Buna görə Elxan İbrahimovu və onun ailəsini
yaxından tanımışam.
Ailəsi, qohumları və
Elxanın bacıları
onun çox qayğısını çəkirdilər.
Həyat
yoldaşı Şahnaz
xanım tikiş fabrikində müdir işləyirdi. Onlar telefonda
tez-tez övladları
Fazil, Afət və Gülüstan haqqında danışırdılar.
Hərdənbir bacısı Solmaz
qardaşı Elxana günorta yeməyi də gətirir, onun qayğısına qalırdı. Elxanın Bilgəhdə
gözəl bir bağı da vardı. O, bizi dəfələrlə bağına
dəvət edib, evində qonaqlıq verər, üzüm, əncir yetişəndə
xüsusi "pay" da
gətirərdi. Dostları ilə
çox səmimi olan Elxanı müdiriyyət də çox istəyirdi.
Elxan Azərnəşrdə şöbə
müdiri işləyəndə
direktor Qılman İlkin idi. Qılman müəllim onu 3-cü mərtəbədən tez-tez
yanına çağırar,
müdiri xəstələnib
işə çıxmayan
tərcümə şöbəsinə
də nəzarət etməyi Elxana tapşırardı.
Bir dəfə Elxan tərcümə şöbəsini yoxlamağa
gedəndə tərcüməçilərdən
biri ona söz atıb demişdi: "Ey poliseyski, yenə xeyir ola!"
Elxan Qılman müəllimə
şikayətlənib bir
də tərcümə
şöbəsinə nəzarət
etməyəcəyini söyləmişdi.
Buna görə Qılman İlkin hirslənib, söz atan tərcüməçini
işdən öz ərizəsi ilə çıxarmışdı.
Bu hadisə Elxana bərk təsir etdi, özü də işdən çıxıb Xarici ölkələrlə əlaqə
cəmiyyətinin buraxılışı
olan jurnalda işləməyə başladı. Ancaq yenə nəşriyyatla
əlaqəsini kəsmirdi.
Elxan savadlı, dostlarına sədaqətli
bir insan idi. O,
"Literaturnıy Azerbaydjan",
Azərbaycan televiziyasının
"Ekran birliyi"ndə,
kinostudiyada işləyəndə
də nəşriyyat
işçilərilə həmişə
səmimi görüşər,
dostluğunu davam etdirərdi. Yazıçılardan
İmran Qasımov, Həsən Seyidbəyli, Qılman İlkin, Zeynal Cabbarzadə, Hüseyn Abbaszadə, İshaq İbrahimov, Çingiz Hüseynov, Hüseyn Nəcəfov Elxanın yaxın dostları idi.
Bir dəfə xalq yazıçısı
Süleyman Rəhimov nəşriyyata gələndə
Elxanı bərk təriflədi: "Elxanın
boyu balaca olmasına baxmayaraq, onun çox böyük əzəməti
və yaraşığı
var. Mən onun atasını da yaxşı tanıyırdım.
Boydan balacaydı, ancaq çox çalışqan
idi".
Bu sözlərdən fərəhlənən
Elxan zarafatla dedi: "Balaca olsaydım, o boyda əsərinizi rus dilinə necə çevirə bilərdim?.."
Elxan deyərdi ki, mənim nəslim qarabağlıdır,
Şuşada dostlarla çox zarafatlaşmışam,
bizim söhbətlərimiz
zarafatsız keçmirdi.
Elxan ictimai mühitdə
iz qoyub gedən bir insan idi. O, ədəbiyyatda, incəsənət aləmində
unudulmayan ad qoydu. Yaddaşlarda
qalır. Yaddaşlarda yaşamaq da bir ömürdür.
İlyas Tapdıq
Ədəbiyyat qəzeti.- 2011.- 16
sentyabr.- S.4.