Əncir ağacı
Yarpaqlarını
südlə bəsləyən,
südü acı
əncir
ağacı.
Məhəbbət
kimi şirindi meyvəsi,
Qumlu torpaqların
yatmış
dəvəsi.
Gün altında
bütün canlıların
talvarı oldu.
Yarpağı
Adəmlə Həvvanın
ilk paltarı oldu.
İçdiyi su çox vaxt şor olan,
Sevib-sevildiyi diyar Abşeron olan
Ana kimi dözümlü bir ağacdı,
Meyvəsi min bir dərdə əlacdı.
Bağımın başında
yaşıl tacı
əncir ağacı olub.
Dərdimi bölüşdüyüm ana,
bacı
əncir ağacı olub.
Bu gecə yaşamaqdan yorulub
əncir ağacı yıxılıb
torpağa.
fəlakət üz verib bağa.
Bu səhər bütün ağacların
budağı
sənə baş əyib baxır.
Bu səhər hər yarpağın
gözündən
yaş axır.
Payız vida mövsümüdür,
əlvida anam, bacım,
əncir ağacım.
Biz ağacları dəfn etmirik.
Başlayanda şaxtalı çağlar
Bağban səni doğrayacaq,
Ya satıb qazanacaq,
Ya da yandırıb oduna qızınacaq.
Gözlərinin rəngi
Bilmirəm nə vaxt, haçan
Cənnətdən bezib qaçan
Bir mələksən, gözəl qız,
Mənim yolumu kəsən
Bir fələksən, gözəl qız.
Bu yayın istisində
Gözlərin nə sərindi.
Gözlərin nə sakitdi,
Getdikcə ağlım gedir,
Gözlərin nə dərindi.
Məni hara aparır
Gözlərinin ovsunu.
Getdikcə yaxınlaşır
Azadlığımın sonu.
Gözlərindir kainat;
Hər halda mənim üçün,
Orda başlayır həyat,
Orda qurtarır həyat.
Mənə elə gəlir ki,
Gözlərindi qoruyan
Dünyanın ahəngini.
Gözlərində yaşadım,
Amma görə bilmədim
Gözlərinin rəngini.
Məhəbbət
Məhəbbət ölüm kimi bir
şeydi
Atılırsan qoynuna
Gedirsən sonsuzluğa kimi,
sənsizliyə kimi.
Heç özün də bilmədən
Niyə, nədən?!
Qayıtmaq istəmədən
Gedirsən, gedirsən…
Məhəbbət taledi, qəzadı, qədərdi.
Məhəbbət o dünyadan da
o yana qədərdi.
"Yox!" -deyib
özünü aldatma
çalış sonuna çatma…
Bu məhəbbətdi -
şirin dərddi.
Bu dərdin qoynunda
ölmək səadətdi.
Dayanın
Altı qitədə
dörd milyard insan
simsiz telefonla danışır.
Danışmaqda hamı
bir-biri ilə yarışır.
Hələ radio dalğaları
fərqli dillərdə
söz selləridi.
Havaya yüklənir
ayrılıqlar, görüşlər,
öpüşlər, söyüşlər.
Düşünən yoxdur ki,
bu udduğumuz havadı,
aldığımız nəfəsdi.
Təkcə maşınların,
təyyarələrin tüstüsü bizə
bəsdi.
Bunlar ciyərimizdən süzülür,
Yarpaqların yaşıllığına
ləkə salır,
torpağın,
suyun yaxşılığına ləkə
salır.
Bütün bu sözlər, səslər,
duyğular, hisslər,
Raketlər, sınaqlar, yanğınlar,
hislər…
Anaların bətnində övladına
hopur,
Ağacın çiçəyinə,
meyvəsinin dadına hopur.
Sonra da deyirik fırtınalar hardan gəlir,
qiyamət niyə qopur.
Hər an sinəmdən
milyon insan nəfəsi keçir.
Birinin ölüm ayağında fəryadı,
Birinin məhəbbət nəğməsi
keçir.
Suda boğulan balıqların fəryadı
var,
Havada havasızlıqdan boğulanların
Uydurma bir xəstəlik adı var.
Evində beş yüz kanalı tutan
televizor,
Qarşısında üç növ
mobil telefon,
Notebook, internet
işin zor gedir, zor!
Xanımının, balalarının
duyğusuna yadsan,
Elə bilirsən xoşbəxtsən,
hər şeydən azadsan.
Əslində yaşadığın bu
xaosun içində
sən heç zadsan!
Hamımız sərnişinik bu səyyarədə.
Bu səyyarə də
bir təyyarədi.
Havasının, suyunun qərəli var,
Hər kəsin öz yeri,
insan sayının qərəli var.
Bir siqar tüstünün
hamıya zərəri var.
Hələ gediləcək uzun yol,
uzun zaman var.
Hələ bizdən sonra da dünyaya gələcək
İnsan, insan, insan var.
Dayanın!
Oyanın!
Gələcək nəsillər hardan biləcək.
Suyumuz su olmayıb, havamız hava
olmayıb,
insan robot olmayıb,
müqəvva olmayıb.
Bəlkə
var
Allahım, mən ayağın altında
Ağrıyan bir hüceyrəyəm.
Ağrımı mütləq duyursan
Amma məhəl qoymadan
Ayağını yerə döyürsən.
Mən anlaya bilmirəm
Yəqin mənə nəsə deyirsən.
Bilirsən mən ölsəm də
Sənə bir şey olan deyil, -
Nə də yer üzü dağılacaq.
Elə həmin an
Yerimdə yeni hüceyrə doğulacaq.
Heç kəs əbədi deyil, ancaq
Hər kəsin bir ölməzlik anı
var.
Bəlkə ayağın altındakı
bu hüceyrənin də
Ölməzlik imkanı var.
Nə olar aman ver, Allah
Bir an gözünün ucu ilə mənə
sarı bax.
İnsan
necə...
Axşam quşlar yuvasına
qayıdır,
Gedənlər yenə bahara qayıdır,
Yuvası olmayanlar hara qayıdır?
Yuvası olmayan insan necə?
Yuvasızlar öz tənhalığına
qayıdır hər gecə.
Uşaqlar
üçün tapmaca
Nə yeyilir, nə içilir,
Əkilmir, hər gün biçilir.
(Kişilərin saqqalı)
Hovuzda
Hovuzda su büllur kimi,
Nur kimi
təzə-tər.
Dibinə iynə düşsə
görünər,
Yumşaq işıqlı bir sudu.
Elə bil körpə yuxusudu-
Yuxuda körpə
gülüşüdü,
Allah, bu nə qəribə işdi;
Dəli ürəyimdən qəribə
istək keçdi.
"Hovuza qarmaq atım
bəlkə balıq düşdü".
Ağıllanmır
Gözlərimin gördüyünü
ağlım danmır.
Ürəyim görmək istədiyini
görür,
ağıllanmır ki,
ağıllanmır.
Gəlməsə
Göz yaşıyla sönən deyil
Məhəbbətin yanğısı.
Söndürəmməz, özü yanar
Bu atəşə daman su.
Bu bəlanı Allah qıymır
Hər adama, hər kəsə.
Vaxt varkən sən özün get
Bəla sənə gəlməsə.
Yeri get
Heç vaxt olmur haqsızlığın,
Nə də haqqın yarısı.
Ya öldürdün, ya da öldün
Bir olacaq ağrısı.
İçindədir hər adamın
Baş əydiyi Tanrısı,
Geri baxma, yeri get.
Xəcil olsan yerə baxma,
Görmədiyin yerə bax.
Haqsız yerdə ayaq saxla,
Ağac olmuş pirə bax.
Hirslənəndə sus! Səbr elə,
Sakit axan Kürə bax.
Geri baxma, yeri get
İnsan gəldik, insan gedək
Ömrümüzü başacan.
Dünya gördüm, heç görmədim
Bu dünyadan baş açan.
Bədən varkən azad oldu
Bu gödəndən baş haçan?
Geri baxma, yeri get.
Hər səyyarə bir qəfəsdir -
Sirlər ilə doludur.
Dedilər ki, Yer kürəsi
İnsanlığın yoludur.
Burda hər kəs yaranandan
Taleyinin quludur
Geri baxma, yeri get.
(Arxivimdən)
Yaşayıram
Can sıxıldı, ruhum uçdu,
Döşəmə daş, tavan
daşdı.
Ürəyim ağrıyan dişdi
Daşnan daşın arasında.
Söz üyütmə
xısın-xısın,
Dözürsən döz, sınırsan
sın!
Dil hansı haqdan danışsın
Dişnən dişin arasında.
Gödənim başımı yenib,
Canım boş köpüyə
dönüb.
Boynum qıl körpüyə dönüb
Başnan leşin arasında.
Dünya, səni boşuyuram,
Gözlərimi boş qoyuram.
Bir ölüməm,
yaşayıram
Gözlə qaşın arasında.
Yalan haqdı,
haqq yalandı,
Bel büküldü, can talandı.
Ömrüm yolda tapdalandı
Evnən işin arasında.
Sahibi ölmüş bir bağam,
Nə ölmüşəm, nə də
sağam.
Mən saralmış bir yarpağam
Yaynan qışın arasında.
Zamanda bir aman olmaz,
Məndən imdad uman olmaz.
fikrətdən qəhrəman
olmaz
Məğlub qoşun arasında
1991
Xonçasa içində nə var?
Nə fərqi nəyə
bükülür.
Evlər çölündən tikilir,
Mənzil içindən
sökülür.
1991
Fikrət Qoca
Ədəbiyyat qəzeti.- 2011.- 30 sentyabr.- S.5.