Üzeyir Hacıbəylinin

ev muzeyində düşüncələr

 

Əbədiyyət nəsib deyil hər sənətkara,

Hər köçənin evi dönüb muzey olmayır.

Yüz-yüz bəzək vurdursa da daşa-divara,

Nə faydası, adı xalqa bəzək olmayır.

 

Ev muzeyi xatirəsi müqəddəslərin

Bu dünyada ölümsüzlük vəsiqəsidir.

Ev-muzeyi qəbri nurla dolan kəslərin

Ürəklərdə yaşamağa min il bəsidir.

 

Dəbdəbəyə, cah-calala baxmır gələnlər,

Sənətkarın nəfəsilə varlanıb gedir.

Lap qaranlıq daxma olsun, qədirbilənlər

Yaratdığı incilərlə nurlanıb gedir

 

Budur, qədim bir imarət, ucqar məhəllə,

Qapısında heykəlləşən Üzeyir baba.

Mən çırpınan bir ürəklə, titrəyən dillə

Sənətkara salam verib girdim mehraba.

 

Bu tənəklər xoşbəxtdir ki, onu dinləyib,

Yer üzündə əvəzi, qiyməti var.

Bu ağaca Üzeyirin nəfəsi dəyib,

Gövdəsində sahibinin əzəməti var.

 

Payız vaxtı yarpaqların rəngi qızıldı,

Bir-bir qonub saçlarıma verdi səs-səsə.

Ürəyimə həzin-həzin bir not yazıldı,

Bülbül dindi, qulaq asdım ölməz "Sənsiz"ə

 

İliyimə, damarıma təzə qan kimi

Nəğmə axdı, tüğyan etdi sinəmdə ürək.

Bu muzeydə sətir-sətir gördüklərimi

Şəkil-şəkil gözlərimə köçürüm gərək.

 

Bura ömrün aynasıdır təmiz, ləkəsiz,

Hər zərbəsi brilyantdan, qızıldan baha.

Bilirsənmi, niyə olub sənət Məkkəmiz,

Bilirsənmi, niyə dönüb ziyarət\gaha?!

 

Od paylayıb min ocağın gözünə bu ev,

Evsizləri öz başına yığıb ana tək.

Deyirlər ki, hər gələnin üzünə bu ev

Gecə-gündüz açıq olub mehmanxana tək.

 

Yüz-yüz cavan istedadı qanadlandırıb,

Bir qocaman qartal kimi ucaldıb göyə.

Yüz-yüz ömrün yollarında işıq yandırıb,

Musiqimiz günəş kimi parlasın deyə.

 

Əfsuslar ki, o vaxt bura yolum düşməyib,

O, köçəndə on dörd yaşlı uşaq olmuşam.

Ən nurani ağsaqqalla mən görüşməyib,

İndi özüm saç-saqqalı dumağ olmuşam.

 

Adam var ki, paltarını geyib Üzeyrin,

Aldığına şərik çıxıb, gözü doymayıb.

Ömür boyu çörəyini yeyib Üzeyrin,

Bircə dəfə bu muzeyə qədəm qoymayıb.

 

Ustadına kəc baxana nankor deyilir,

Qoy bu yerdə fikir xalqın, söz mənim olsun.

Kim kökündən aralanıb yada əyilir,

Üzeyirin ruhu ona qoy qənim olsun!

 

Bura sənət rübabımın Çənlibelidir,

O, bir evdən milyon qəlbə keçən Koroğlu.

Yurdumuzun zəka nuru, nəğmə selidir.

O, xalqımın həm atası, həm ki, oğlu.

 

Boran olub, tufan olub ömür yolunda,

Musiqisi Vətən deyib bəmdən ziləcən.

Sənətiylə şəxsiyyəti dəmir yolunda

Relslər kimi qoşa gedib son mənziləcən.

 

Bura ömrün aynasıdır təmiz, ləkəsiz,

Hər zərbəsi brilyantdan, qızıldan baha.

Üzeyirin ev muzeyi sənət Məkkəmiz

Bu gün dönüb ən müqəddəs ziyarətgaha.

 

Atanın arzusu

 

Qəşəngdir oğlumun xurmayı saçı,

Qaşları qaradı, gözləri qonur.

Məni görən kimi o qanad açır,

Bala göyərçin tək sinəmə qonur.

 

Deyirlər, balamı çox sevdiyimdən,

Batır sol yanağı gülümsəyəndə.

Qoy olsun, bu sözü bildiyim gündən

Elə həmin yeri öpürəm mən .

 

Deyirəm, basdıqca onu bağrıma;

O mənim canımla bir can deyilmi?!

Mənim hər dərdimə, ürək ağrıma

Onun gül nəfəsi dərman deyilmi?!

 

Əzizdir hamının mənə körpəsi,

Gözümün işığı gözümünküdür.

Elə ki, eşitdim ağlamaq səsi,

Deyirəm, ağlayan özümünküdür.

 

Onda süd qoxusu, gül nəfəsi var,

Səadət diləyir bütün varlığa.

Bu yer kürəsində körpə balalar

Balam tək çıxaydı bəxtiyarlığa.

 

Hər vaxt diləyirəm o gözəl çağı:

Gözlərdə qüssə, qəm olaydı.

Bütün körpələrin sığınacağı

Deyirəm, kaş mənim sinəm olaydı!

 

Ananın dərdi

 

Bayılda böyük bir bəhsxana var,

Silahlı əsgərlər durub keşikdə.

Burada çadralı, dərdli ana var, -

O büküb boynunu, qalıb eşikdə.

 

Oğluyla görüşə gəlib bu qadın,

Oğrudur, əl çəkmir bəd niyyətindən.

Ana ağrısını çəkir övladın,

Əriyir xar olur xəcalətindən.

Bilsəydi, qərq olur əzab tərinə,

Qara daş doğardı oğul yerinə.

  

Tofiq Bayram

 

Ədəbiyyat qəzeti.- 2012.- 7 dekabr.- S.5.