Mədəniyyət
və incəsənətimizin Heydər Əliyev zirvəsi
Bu
il may ayının 10-da dövlətçilik tariximizdə
müstəsna yeri olan, müasir Azərbaycanın qurucusu və
memarı Heydər Əliyevin anadan olmasının 90 illiyi
tamam olur. Bu tarixi gün ərəfəsində ümummilli liderimiz
Heydər Əliyevin şərəfli, bənzərsiz həyat
yolu bir daha bütün əzəməti ilə gözlərimiz
önündə canlanır. Bu fenomen şəxsiyyətin
dediyi “Mən həmişə fəxr etmişəm, bu gün
də fəxr edirəm ki, mən azərbaycanlıyam” kəlamı
həmişə, hər birimizin qürur və iftixar mənbəyi
olmuşdur. Biz fəxr edirik ki, Heydər Əliyevin mənsub
olduğu bir xalqın-Azərbaycan xalqının nümayəndələriyik.
Məlumdur
ki, ulu öndərimiz bütün ömrünü, mübarizəsini,
bir sözlə, fədakar fəaliyyətini Azərbaycanın
siyasi, iqtisadi, mədəni həyatının
inkişafına sərf etmiş, respublikamızın beynəlxalq
aləmdə geniş miqyasda tanınması üçün əlindən
gələni əsirgəməmişdir. Ümummilli liderimizin
xüsusi diqqət yetirdiyi sahələrdən biri Azərbaycanın
mədəniyyəti və incəsənəti olmuşdur. Ulu
öndərimiz deyirdi: “Mədəniyyət başqa aləmdir.
Mədəniyyət uşaq kimidir, həmişə tumar və
qayğı istəyir. O, həssasdır. Əlinin tumarı,
ürəyinin qayğısı azca azalan kimi, o, hiss edir,
küsür, inciyir. Siyasi rəhbər, dövlət xadimi bunu
bilməlidir, bir an yadından çıxarmamalıdır”.
Heydər Əliyev özü məhz belə həssas,
qayğıkeş, diqqətcil dövlət
başçısı idi.
Heydər
Əliyev Azərbaycanın mədəniyyət və incəsənətini
hər bir azərbaycanlı üçün iftixar mənbəyi
hesab edirdi. Ona görə də bu sahədə
qazanılmış uğurları dünya ictimai fikrinə
çatdırmaq üçün böyük səy göstərirdi.
Onun ədəbiyyat və incəsənət xadimlərinə,
o cümlədən Azərbaycan bəstəkarlarından Qara
Qarayevə, Fikrət
Əmirova, Niyaziyə, Rəşid Behbudova, rəssamlarımızdan
Tahir Salahova, Mikayıl Abdullayevə, Ömər Eldarova, Lətif
Kərimova, şair və ədiblərimizdən Süleyman
Rüstəmə, Rəsul Rzaya, İlyas Əfəndiyevə,
Mirzə İbrahimova, Süleyman Rəhimova və başqa
müqtədir sənətkarlara göstərdiyi qayğı
ulu öndərimizin gündəlik fəaliyyətinin
ayrılmaz hissəsi idi. Bəxtiyar Vahabzadə və Xəlil
Rza kimi həqiqətpərvər şairlərimizin Moskva təhlükəsizlik
orqanları tərəfindən təqiblərinin
qarşısının alınmasında da Heydər Əliyevin
xidmətləri danılmazdır.
Gördüklərimə,
oxuduqlarıma və şəxsi müşahidələrimə
əsaslanaraq xüsusilə vurğulamaq istəyirəm ki,
Heydər Əliyev mədəniyyət və incəsənətin
bütün sahələrinə dərindən bələd
olan nadir bir şəxsiyyət idi. Söhbət rəssamlıqdan
gedirsə, ümummilli liderimiz sənətşünas, musiqi
sahəsində musiqişünas, teatr aləmində
teatrşünas, ədəbiyyatdan söhbət gedirsə, bir
filoloq kimi mühakimə yürüdür, maraqlı fikirlər
söyləyirdi.
Məhəmməd
Füzulinin 500 illik, “Kitabi-Dədə
Qorqud”un 1300 illik, Nizaminin 840 illik, Nəsiminin 600 illik, M.F.Axundzadənin 170 illik,
Hüseyn Cavidin 120 illik yubileyləri bilavasitə ulu öndərimizin
təşəbbüsü və təşkilatçılıq
məharəti sayəsində həyata keçirilmişdir.
Repressiya qurbanı Hüseyn Cavidin nəşinin uzaq Sibirdən
Azərbaycana gətirilməsi də ulu öndərimizin
adı ilə bağlıdır və bu hadisə
xalqımızın tarixinə əbədi həkk
olunmuşdur.
1979-cu
ildə ulu öndərimiz sovet nümayəndə heyətinin
başçısı kimi Suriyada olarkən səfər
proqramı xaricində Nəsiminin məzarının yerləşdiyi
Hələb şəhərini ziyarət etmək istədiyini
bildirmişdi və onun bu arzusu dərhal yerinə
yetirilmişdi. Nəsiminin 600 illik yubileyinin Yunesko-nun tədbirləri
siyahısına daxil edilməsi məhz Heydər Əliyevin
xidməti idi.
Məlum
olduğu kimi, ulu öndərimizin şəxsi təşəbbüsü
ilə Bakıda və respublikamızın müxtəlif
bölgələrində bir sıra sənət xadimlərimizin
abidələri ucaldılmışdır. Bu abidələrdən
biri də Molla Pənah Vaqifin məqbərəsidir. Heydər Əliyev
Vaqifin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi ilə
bağlı tədbirləri xatırlayaraq deyirdi: “Biz
Şuşada Vaqifin qəbri üzərində gözəl bir
məqbərə yaratdıq... Biz o vaxt gedib onun
açılışını böyük bir təntənə
ilə keçirdik, orada respublika ictimaiyyətinin nümayəndələri-ədəbiyyat,
incəsənət xadimləri iştirak edirdilər. Təəssüf
ki, indi Şuşa işğal altındadır. Mən əminəm
ki, Şuşa işğaldan azad olunacaq və Vaqifin məqbərəsi
də öz xalqımıza qayıdacaq”.
Heydər
Əliyevin böyük diqqət yetirdiyi sahələrdən
biri də Cənubi Azərbaycanın tarixi, ədəbiyyatı
və incəsənəti idi. AMEA Ədəbiyyat
İnstitutunda “Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı,”
Tarix İnstitutunda “Cənubi Azərbaycan tarixi” şöbələri
bilavasitə Heydər Əliyevin təklifi ilə
yaradılmışdır. Azərbaycan Yazıçılar
İttifaqında “Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı”
üzrə ayrıca katibliyin təsis edilməsi də bu qəbildəndir.
Heydər
Əliyev fəaliyyəti dövründə Azərbaycan
yazıçılarının bütün qurultaylarında
iştirak etmişdi. Bu qurultaylardan biri də Heydər Əliyevin
Moskvada vəzifədən kənarlaşdırıldığı
bir dövrə təsadüf edirdi. Yazıçılar
Birliyinin rəhbərliyi Heydər Əliyevi qurultaya dəvət
etmişdi. Qurultay Azərbaycan Dövlət filarmoniyasında
keçirilirdi. Heydər Əliyev salonda arxa cərgədə
oturmuşdu. Yazıçılar İttifaqının sədri
Anar Heydər Əliyevi rəyasət heyətinə dəvət
etdi. Heydər Əliyevin dediyi sözlər yadımdadır:
“Mən rəyasət heyətlərində çox
oturmuşam. İndi sizi burdan seyr etmək istəyirəm”.
Hamımız ulu öndərimizin sözlərini
alqışlarla qarşıladıq.
Heydər
Əliyev həmişə Azərbaycan şair və ədiblərinin
qayğısına qalmışdır. Xəstələnəndə
onlara baş çəkmişdir. ADMİU-nun rektoru, professor
Timuçin Əfəndiyev “Heydər Əliyev və milli-mənəvi
dəyərlərimiz” adlı fundamental əsərində
öz şəxsi müşahidələrinə əsaslanaraq
ümummilli liderimizin böyük sənətkarımız
İlyas Əfəndiyevə necə həssaslıqla
yanaşmasını belə ifadə etmişdir: “Mən ulu
öndərimizin İlyas Əfəndiyevə göstərdiyi
böyük diqqətin şahidi kimi onu deyə bilərəm
ki, Heydər Əliyevin qayğısı sayəsində
insanlar şəfa tapırdılar. İlyas Əfəndiyev
Moskvada xəstəxanada yatarkən Heydər Əliyevin ona
baş çəkməsi, qayğı göstərməsi bu
günə qədər bizim xatirimizdədir və biz həmişə
ulu öndərimizi şükranlıqla
xatırlayırıq.
Bu
qayğı təkcə İlyas Əfəndiyevlə
bağlı deyildi. Onun Süleyman Rüstəmə, Mirzə
İbrahimova, Rəşid Behbudova, Qara Qarayevə, Fikrət Əmirova, Hökumə
Billuriyə, Yusif Səmədoğluna göstərdiyi
qayğı xalqımızın yaddaşındadır.
İlyas Əfəndiyevdən söz düşmüşkən
bir faktı da xatırlamaq yerinə düşərdi.
Dramaturqun “Mahnı dağlarda qaldı” tamaşasının
dövlət mükafatı alması şəxsən Heydər
Əliyevin təşəbbüsü ilə baş
tutmuşdu. Dövlət komissiyasının yekun iclasından
sonra ona təqdim olunan siyahıda “Mahnı dağlarda
qaldı” tamaşasının adını görməyən
ulu öndərimiz soruşur: “Niyə bu əsərin adı
siyahıda yoxdur? Mən bu əsərə baxmışam və
bəyənmişəm, - o vaxt komissiya üzvlərinin bir
çoxu da teatrda idi.” Heydər Əliyev sənətin və
sənətkarın qədrini bilən nadir şəxsiyyət
idi.”
Heydər
Əliyev Azərbaycan televiziyasına kütləvi informasiya
vasitəsi olmaqla bərabər, həm də mədəniyyət
və incəsənətimizin ayrılmaz bir hissəsi kimi diqqət
yetirir, bu sahənin inkişafı üçün müxtəlif
qərarlar qəbul edir, sərəncamlar imzalayırdı. Bu
cəhətdən Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi
Komitəsinin “Dövlət Radio Verilişləri və
Televiziya Komitəsi haqqında” 1969-cu il 30 sentyabr tarixli qərarının
komitənin gələcək fəaliyyəti
üçün çox böyük əhəmiyyəti
oldu. Belə ki, radionun və televiziyanın təşkilat
quruluşunda bir sıra dəyişikliklər edildi,
respublikanın ayrı-ayrı zonalarında komitənin daimi
müxbir məntəqələri yaradıldı. Maddi-texniki
bazanı inkişaf etdirmək yolunda da mühüm addımlar
atıldı.
1970-ci
ildə Azərbaycan Radio Verilişləri və Televiziya Komitəsi
Nazirlər Sovetinin Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri
Komitəsinə çevrildi. Bu, televiziya və radionun dövlət
statusunu müəyyən edirdi. Sonrakı illərdə də
ulu öndərimiz radionun, xüsusən televiziyanın
inkişafına böyük əhəmiyyət verirdi.
Heydər
Əliyev teatr sənətinə sıx tellərlə
bağlı olan dövlət xadimi idi. O, deyirdi: “Mən həmişə
teatra bağlı və yaxın olmuşam. Bu, ötəri
hiss deyil, içimdən gələn məhəbbətdir.
Teatrı çox sevirəm. Teatra məhəbbət mənim
içimdədir. İncəsənətin, o cümlədən
kino və teatrın təsiri və tərbiyə qüvvəsi
çox böyükdür. Bu qüvvədən bacarıqla
istifadə etmək həmişə vacibdir”.
Məlumdur
ki, ulu öndərimiz tez-tez teatr tamaşalarına baxar, əsər
bitdikdən sonra səhnə arxasına keçib rejissor və
aktyorlarla görüşər, sənət söhbətləri
edərdi. Belə tədbirlər bir qayda olaraq televiziya
kanalları ilə nümayiş etdirilirdi. Bu görüşlərdə
ümummilli liderimiz qarşıya çıxan problemləri də
operativ şəkildə həll edir, müvafiq göstərişlər
verirdi.
Ümumiyyətlə,
Heydər Əliyevin hakimiyyəti dövründə teatr, kino,
musiqi, təsviri və tətbiqi sənət sahələrində
böyük inkişaf müşahidə olunurdu.
Teatrşünas İnqilab Kərimov “Heydər Əliyev sənət,
sənətkarlar və sənətkarlıq haqqında”
adlı kitabında yazırdı: “Görüşüb
söhbət etdiyim bütün sənətçilər...
belə bir yekdil fikri söylədilər ki, Heydər Əliyevin
1969-cu ildə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi
Komitəsinə birinci katib seçilməsi bütün
xalqımız, xüsusilə mədəniyyət
işçiləri, eləcə də teatr və kino sənətkarları
üçün böyük sevinc oldu. Bu sahədə də
intibah baş verdi”. Bəli, Heydər Əliyevin mədəniyyət
və incəsənətimizə hamiliyi bu sahənin əsl
intibah mərhələsi oldu.
Azərbaycan
teatrının 100 illik yubileyi münasibətilə
keçirilən yığıncaqda Heydər Əliyevin
proqram səciyyəli, dolğun məruzəsi də o vaxt təkcə
teatr işçilərinin yox, bütün
xalqımızın ürəyindən xəbər verdi. Bu dəyərli
məruzə Azərbaycan teatrının keçmişini, bu
gününü və hər şeydən əvvəl
sabahını göz önündə canlandırırdı.
Heydər Əliyev deyirdi: “Əgər Azərbaycan xalqı
müsəlman şərqində ilk dəfə 1873-cü ildə
milli teatrı yaratmış və dünya mədəniyyətinə
qovuşmuşsa, bu xalqın nə qədər böyük mənəviyyatı
var. O nə qədər böyük mədəniyyətə,
nə qədər yüksək intellektə malikdir və onun
nə qədər böyük daxili qüdrəti var”. 1998-ci
il avqust ayının 27-də Heydər Əliyev “Azərbaycanda
dünyəvi peşəkar teatrın yaradılmasının
125 illiyi haqqında” fərman imzalamışdı. Bu tarixi sənəd
də teatrımızın inkişafına böyük təkan
verdi.
Heydər
Əliyev kino sənəti sahəsinə də böyük
diqqət yetirir, bu sahənin inkişafı üçün
böyük səy göstərirdi. “Bir cənub şəhərində”,
“Uzaq sahillərdə”, “İstintaq” filmləri ilə
bağlı problem hadisələr çoxlarımızın
xatirindədir. “Bir cənub şəhərində” filmi ilə
bağlı Heydər Əliyevin kino xadimlərimizi yersiz
hücumlardan qoruması, müdafiə etməsi, onlar
üçün yaşıl işıq yandırması həmişə
sonsuz minnətdarlıq duyğuları ilə
xatırlanır. Eyni sözləri “İstintaq” filmi ilə əlaqədar
da demək olar. “Uzaq sahillərdə” filmi isə ulu öndərimizin
şəxsi təşəbbüsü ilə meydana gəlmişdir.
O, bu film ilə əlaqədar belə demişdir: “Uzaq sahillərdə”
filmi Azərbaycan xalqına nə qədər şöhrət
gətirdi! Mən bunu bir dəfə demişəm. Ancaq bunu
fürsətdən istifadə edib bir də demək istəyirəm.
Ümumiyyətlə, Mehdi Hüseynzadənin kəşf
olunmasında mənim şəxsi xidmətim var.”
Heydər
Əliyev təkcə Azərbaycana başçılıq
etdiyi dövrdə deyil, Moskvada işlədiyi illərdə də
(keçmiş SSRİ-nin Kinematoqrafiya Komitəsi də ulu
öndərimizin tabeliyində idi) Azərbaycan kinosunun
inkişafı üçün var qüvvəsini sərf
edirdi.
Azərbaycan
incəsənətinin mühüm sahələrindən biri
olan rəssamlıq məktəbinin tərəqqisi
üçün də ümummilli liderimiz çox işlər
görmüşdür. O, bu sahəyə böyük dəyər
verirdi. Heydər Əliyev deyirdi: “Azərbaycan rəssamlıq
məktəbi çox yüksək səviyyəyə
malikdir. Mədəniyyətimizin böyük nailiyyətlərindən
biri də XX əsrdə Azərbaycanda böyük rəssamlıq
məktəbinin yaranması, çox görkəmli rəssamlarımızın,
heykəltəraşlarımızın,
memarlarımızın yetişməsi və onların
yaratdıqları əsərlərdir.”
Ümummilli
liderimizin Tahir Salahovun, Mikayıl Abdullayevin, Səttar Bəhlulzadənin,
Maral Rəhmanzadənin və başqa rəssamlarımızın
fərdi sərgilərində müntəzəm
iştirakı sənətsevərlərin yadındadır.
Ulu öndər fırça və tişə
ustalarımız üçün lazımi şərait
yaradır, onların dünya miqyasında tanınması
üçün əlindən gələni əsirgəmirdi.
Məşhur rus rəssamı Nikas Safronov Heydər Əliyev
şəxsiyyətinə böyük qiymət verərək
yazırdı: “Heydər Əliyev dahi bir insandır. Heydər
Əliyev kimi tarixi şəxsiyyətlər min ildə bir dəfə
doğulur. Belə insanlar dünyanın ləl-cəvahiridir.
Onları qorumaq, hifz etmək gərəkdir. Çünki
onlar bütün varlığını, həyatını əminəmanlığın,
səadətin bərqərar olmasına həsr edir, özlərini
isə düşünmür, qorumurlar.”
Heydər
Əliyev dahi bəstəkarımız Üzeyir Hacıbəylidən
başlamış müasir musiqi xadimlərinə qədər
bütün sənətkarlara yüksək dəyər
vermiş, bu sahənin daha geniş miqyasda tanınması
üçün böyük əmək sərf etmişdir.
Bununla bağlı ümummilli liderimizin
aşağıdakı sözlərini xatırlamaq yerinə
düşər: “XX əsrdə mədəniyyətimiz yeni
bir inkişaf mərhələsi keçirir. Xüsusən incəsənətimizin
böyük sahəsi olan musiqidə professionallıq
yaranıbdır. Bu sahədə də dünya miqyasında
yüksək zirvələrə çatmış professional
musiqi nümunələrindən istifadə edən, eyni
zamanda, fitri istedada malik olan şəxsiyyətlərimiz tərəfindən
böyük bir məktəb yaradılmışdır”.
Musiqi
xadimlərimizin hər biri, o cümlədən Qara Qarayev, Fikrət Əmirov, Rəşid
Behbudov, Səid Rüstəmov, Cahangir Cahangirov, Süleyman Ələsgərov,
Arif Məlikov, Lütviyar İmanov və başqaları fəaliyyətlərinin
hər addımında Heydər Əliyev
qayğısını hiss edir, həmişə minnətdarlıqlarını
bildirirdilər. Bu minnətdarlıq hissləri Arif Məlikovun
ulu öndərimizə həsr etdiyi “Əbədiyyət”
simfoniyasında öz parlaq əksini tapmışdır.
Lütfiyar İmanov isə Heydər Əliyev şəxsiyyətini
belə dəyərləndirirdi: “Siyasət adamının,
dövlət başçısının boş vaxtı
yoxdur. Çünki taleyüklü məsələlərlə
məşğuldur. Heydər Əliyevin sənətə, sənətçiyə
bu qədər vaxt ayırması, onun həssaslığı,
böyüklüyüdür. İncəsənət xadimlərinə,
elm adamlarına, yazıçılara, ümumiyyətlə, sənət
adamlarına Heydər Əliyevin göstərdiyi
qayğını mən heç bir dövlət rəhbərində
görməmişəm”.
Heydər
Əliyevin Azərbaycan dilinə, dil və nitq mədəniyyətinə
verdiyi diqqət də xüsusi olaraq vurğulanmalıdır.
Mahir natiqlik məharətinə malik olan ulu öndərimiz
hamıdan dil mədəniyyətinə önəm verməyi,
ana dilini yaxşı bilməyi və savadlı
danışmağı tələb edirdi. O, deyirdi: “Dil
böyük bir aləmdir. Öz ana dilini bilməyən adamlar
şikəst adamlardır.”
Heydər
Əliyevin Azərbaycanın mədəniyyət və incəsənət
sahəsində fədakar əməyi və bu əməyin nəticəsində
əldə edilən cahanşümul nailiyyətlər
haqqında cild-cild kitablar yazmaq mümkündür. O,
böyük siyasi, iqtisadi, ictimai problemlərlə
yanaşı, çoxşaxəli fəaliyyətində Azərbaycan
mədəniyyəti və incəsənəti
üçün, ümumiyyətlə, xalqımızın səadəti
üçün rus rəssamı N.Safronovun dediyi kimi,
“özünü qorumayaraq” bütün
varlığını müqəddəs amalına fəda
etmişdi. Bu yerdə Ukrayna Milli Müdafiə
Akademiyasının general-mayoru, Heydər Əliyevi yaxından
tanımış hərbçi Boris Voroviçin dediyi
sözlər səciyyəvidir. O, Heydər Əliyevin əbədiyyətə
qovuşmasını belə mənalandırmışdı:
“Heydər Əliyev vəfat etmədi. O, öz xalqının
səadəti və öz müstəqil ölkəsinin tərəqqisi
naminə qəhrəmancasına həlak oldu”.
Heydər
Əliyevin ikinci dəfə hakimiyyətə qayıtdıqdan
sonra mədəniyyət və incəsənət xadimlərinə
verdiyi qiymət - onların müxtəlif ad və
mükafatlarla təltif edilməsi yuxarıda istinad etdiyim “Heydər
Əliyev sənət, sənətkarlar, sənətkarlıq
haqqında” (teatrşünas İnqilab Kərimov) adlı
kitabda konkret fakt və rəqəmlərlə əks
olunmuşdur. Kitabda oxuyuruq:
“1993-2002-ci
illər ərzində Azərbaycan Respublikasının
Prezidenti Heydər Əliyev tərəfindən 405 nəfər
elm, incəsənət və mədəniyyət xadimi vətənin
yüksək mükafatları ilə təltif olunmuşdur.
Onlardan 16 nəfəri “İstiqlal” ordeni, 70 nəfəri
“Şöhrət” ordeni, 2 nəfəri “Tərəqqi”
medalı, 1 nəfəri fəxri fərmanla, 7 nəfəri
xalq yazıçısı fəxri adıyla , 5 nəfəri
xalq şairi adıyla, 30 nəfəri xalq artisti fəxri adıyla , 3 nəfəri
xalq rəssamı fəxri adıyla , 29 nəfəri əməkdar
artist fəxri adıyla , 3 nəfəri əməkdar rəssam
fəxri adıyla , 8 nəfəri əməkdar memar fəxri
adıyla, 28 nəfəri əməkdar incəsənət
xadimi fəxri adıyla, 21 nəfəri əməkdar mədəniyyət
işçisi fəxri adıyla , 86 nəfəri fəxri təqaüdlə,
6 nəfər gənc istedad isə xüsusi təqaüd və
yardımla mükafatlandırılmışlar. Bu sıraya
ölkə başçısının 18 dekabr 2000-ci il
tarixli Azərbaycan kino xadimlərinə fəxri adların verilməsi
kimi fərmanı da daxildir ki, məhz həmin fərmana
görə eyni vaxtda 5 nəfər kino xadimi xalq artisti fəxri
adına, 3 nəfər kino xadimi xalq rəssamı fəxri
adına, 11 nəfər kino xadimi əməkdar artist fəxri
adına, 16 nəfər kino xadimi əməkdar mədəniyyət
işçisi fəxri adına layiq
görülmüşdür”.
Heydər
Əliyev mədəniyyət və incəsənət sahəsində
kadr hazırlığı məsələlərinə də
xüsusi diqqət yetirir, respublikamızın unikal təhsil
ocağı olan ADMİU-nun fəaliyyəti ilə yaxından
maraqlanır, böyük qayğı göstərirdi. Azərbaycan
Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət
Universitetinin rektoru, prof. Timuçin Əfəndiyev bu il 90
yaşı qeyd olunacaq universitetin keçdiyi inkişaf yoluna həsr
etdiyi “Mədəniyyət və incəsənətimizin məbədgahı”
kitabında yazır: “Heydər Əliyevin respublikamıza rəhbərlik
etdiyi illərdə azərbaycanlı gənclər
keçmiş Sovetlər birliyinin ən nüfuzlu ali məktəblərində
təhsil almış və doğma respublikaya
qayıtmışlar. Onların içərisində yüzlərlə
gənc böyük yaradıcılıq ənənələrinə
malik olan respublikadankənar ali məktəblərdə -
Moskvadakı Şepkin və Şukin adına Ali Teatr məktəblərində,
dünyada daha çox VQİK, QİTİS adları ilə
tanınan kinematoqrafiya, teatr institutlarında, Leninqraddakı
Repin adına Ali Boyakarlıq, Heykəltəraşlıq və
Memarlıq Məktəbində, Surikov adına Rəssamlıq
Akademiyasında və digər ali təhsil müəssisələrində
təhsil almışdır. Bütün bunlar Heydər Əliyevin
milli mədəniyyətimizə tükənməz
qayğısı sayəsində həyata
keçirilmişdir. Bu gün universitetimizin aparıcı
professor-müəllim heyətinin xeyli qismini məhz həmin
mütəxəssislər təşkil edir”.
Heydər
Əliyevi görmək, onunla təmasda, ünsiyyətdə
olmaq səadətdir, xoşbəxtlikdir. Fəxr edirəm ki, bu səadət
mənə də nəsib olub. Mən Heydər Əliyevin
keçirdiyi yüksək məqamlı toplantılarda
iştirak etmişəm, 1976-cı il iyul ayının 7-də
ulu öndərimizin qəbulunda olmuşam və onun
xeyir-duası ilə Azərbaycan Dövlət Televiziya və
Radio Verilişləri Komitəsinin sədr müavini təyin
edilmişəm və ümummilli liderimiz Ali Sovetin sədri
olarkən bu nadir şəxsiyyətin birbaşa tabeliyində
mətbuat katibi kimi çalışmışam. Bütün
bu dövr ərzində mən Heydər Əliyevin
respublikanın siyasi, iqtisadi tərəqqisi ilə
yanaşı, Azərbaycan mədəniyyətinə və incəsənətinə
göstərdiyi böyük diqqətin canlı şahidi
olmuşam.
1976-cı
il iyul ayının 7-də ilk dəfə ulu öndərimizin
qəbulunda olarkən onun Cənubi Azərbaycana yayımlanan
verilişlər haqqında dediyi bu sözlər biz radio
işçiləri üçün proqram sənədi oldu:
“Verilişlərinizi Cənubi Azərbaycan dialektində
aparmağınız doğru deyil. Bizim dilimiz Cəlil Məmmədquluzadənin
dilidir. Ümumiyyətlə, Cənuba, müasir Azərbaycan ədəbiyyatı
nümunələrini geniş təbliğ etmək
lazımdır.”
Həmin
illərdə mən eyni zamanda, “Moskoy-Nyus” adlı ingilis,
fransız, ərəb və ispan dillərində nəşr
olunan qəzetin Azərbaycan üzrə xüsusi müxbiri
idim. Ulu öndərimiz bu qəzetlə əlaqədar dedi:
“Ancaq informasiya verməklə kifayətlənmək olmaz. Qara
Qarayev, Niyazi, Fikrət
Əmirov, Tahir Salahov, Mikayıl Abdullayev, ümumiyyətlə,
ədəbiyyat və incəsənətimizin məşhur
nümayəndələri haqqında portret oçerklər
çap etdirmək lazımdır”. Ali Sovetdə işlədiyim
dövrdə də mən müxtəlif qəbul və
görüşlərdə ulu öndərimizin Azərbaycan mədəniyyət
və incəsənətinə nə qədər
böyük önəm verdiyinin şahidi olurdum.
Ümummilli
liderimiz Heydər Əliyevin ölməz ideyaları bu gün
də yaşamaqdadır. Həyatımızın elə bir
sahəsi yoxdur ki, orada Heydər Əliyev zəkasının
izi görünməsin. 2004-cü il dekabr ayının 29-da
Prezident sarayında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
İlham Əliyev ədəbiyyat və incəsənət
xadimlərinin bir qrupuna yüksək dövlət
mükafatları və fəxri adlar təqdim edərkən
demişdir: “Bilirsiniz ki, Azərbaycanda xalqımızın
ümummilli lideri Heydər Əliyevin mədəniyyət, incəsənət,
elm xadimlərinə diqqəti daim yüksək olmuşdur. O,
şəxsən özü bütün məsələlərlə
məşğul olurdu, çalışırdı ki, maksimum
dərəcədə diqqət göstərilsin, qayğı
göstərilsin. Azərbaycan müstəqilliyini bərpa
etdikdən sonra ilk illərin çətinliklərinə
baxmayaraq, bu sahəyə də daim diqqət göstərirdi...
Mən də öz növbəmdə
çalışıram ki, bu ənənələri davam
etdirəm”.
Bu
il respublikamızın Prezidenti İlham Əliyevin Azərbaycana
rəhbərliyinin 10 ili tamam olur. Son 10 il ərzində həyatın
bütün sahələrində, o cümlədən mədəniyyət
və incəsənət aləmində qazanılmış
nailiyyətlərə nəzər saldıqda hər bir Azərbaycan
vətəndaşı sonsuz iftixar hissi keçirir. Respublikamızın
iqtisadi inkişafı, mədəniyyət və incəsənətimizin
dünya miqyasında yeni uğurları Heydər Əliyev ənənələrinin
davamıdır.
Prezidentimiz
mədəniyyət və incəsənətimizin
inkişafı üçün əlindən gələni əsirgəmir.
Onun bu gün respublikanın regionlarında, habelə xarici
ölkələrdə mədəniyyət mərkəzlərinin
açılışında iştirakı, sənət
xadimlərimizə göstərdiyi böyük qayğı,
teatr və kino sənətinin inkişafı üçün
imzaladığı sərəncamlar, teatrlarımızı bərpa
və yenidənqurma işlərini müntəzəm olaraq nəzarətdə
saxlaması, mədəniyyət xadimlərinə yüksək
fəxri adların verilməsi, onların yaradıcılıq
şəraitinin yaxşılaşdırılması
üçün müxtəlif tədbirlərin həyata
keçirilməsi Heydər Əliyev ideyalarının ölməzliyi
və əbədiyyəti deməkdir. Prezidentimizin sözləri
ilə desək: “Heydər Əliyevin ideyaları
yaşayır, onun siyasəti yaşayır, onun fəlsəfəsi,
ideologiyası yaşayır və onun qurduğu,
yaratdığı müasir Azərbaycan yaşayır və
onun yolu ilə inkişaf edir”.
Aqşin Babayev,
filologiya elmləri doktoru,
professor
Ədəbiyyat qəzeti.- 2013.- 19 aprel.-
S.1-3.