Şerim

İçimdən püskürən vulkan kimidir,

çəkir batinimi zahirə şerim.

Gizlində yaranır, xəlvətcə gəlir

təptəzə, yep-yeni, bakirə şerim.

O da yaranışdır Tanrı yanında,

canlıdır, yaşadır sözü canında.

Ruhuma güc verir yoldaş olanda

kamilə, arifə, mahirə şerim.

İşıq sürətlidir, xəyal adında,

dolanır Meracı göz qırpımında.

Çox vaxt qılınc kimi susar qınında,

dönər hərdən qorxunc bir şirə şerim.

Dözməz qabağında nə ah, nə aman,

xoş duyğu alınca gedəndə güman.

Bir gözəl misrası yaranan zaman

sığışmır nə göyə, nə yerə şerim.

Məndən qabaqdadır xeyirdə, şərdə,

şərikdir sevincə, ortaqdı dərdə.

Oxunur, deyilir, gör, neçə yerdə

qoşulur gündə bir tədbirə şerim.

Nə boş tərif deyər, nə bir mədhiyyə,

satılmaz şöhrətə, ummaz hədiyyə.

Əllərim həmd ilə açılar göyə

yığanda dostları bir yerə şerim.

Gah tədbir tökəndir, gah uzaqgörən,

gah çiçək bitirən, gah çələng hörən.

Hələ Yaradandan möhlət var ikən

söz qoşur yüz nazlı dilbərə şerim.

Çətin bundan sonra usana, susa,

gəzsin şerimdə, kim məni arasa.

Sağam, sirdaşımdı, məndən sonrasa

qalacaq elimə xatirə şerim.

Beləcə uzanır açdığım cığır,

hər yeni duyğumdan bir misra doğur.

Bu cür vurğunluqla məni də axır

döndərdi deyəsən şairə şerim.

Dördlüklər

Ömrün rahat anı şirindir, ancaq

azmanlar həmişə çətin yol seçir.

İnsan var - bir xalqı çəkir dalınca,

insan var - həyatı yedəkdə keçir.

Mənə ürəyimin diktəsi yetər,

kimə bacarmışam, əl uzatmışam.

Arzuya çatmağın özü bir zəfər,

mən çox istəyimə bu cür çatmışam.

Kim ömrünün mənasını nədə görür,

kim həyata ağlı ilə baxa bilir?

Kim əməli, hünəriylə zirvələşir,

kim yaşının olimpinə qalxa bilir.

Pisin təxəyyülü, xisləti xəstə,

pis imkan düşdükcə pisə meyl edir.

Dünya yaxşıların əlləri üstə,

el də yaxşıların dalınca gedir.

Torpaqdı, günəşdi, havadı, sudu,

dirilik dediyin o hikmət budu.

Biri çatışmasa bunlardan, fəqət

məhv olar hər şeyə qadir təbiət.

Ah, neçə gözəlçün alışdım, yandım,

nə qədər macəra yaşadı könlüm.

Hansını sevdimsə ürəkdən sevdim,

onun möhnətini daşıdı könlüm.

Bir vaxt gözəllərə ithaf yazırdım,

bitib tükənmirdi söhbətim, sözüm.

O zaman özümçün gözəl gəzirdim,

indi gözəl gəlin axtarır gözüm.

Yazın nəfəsiylə təbiət yenə

halını dəyişmiş, nəbatat şişmiş.

Həzrəti İsa da yəqin bu yolla

müqəddəs Məryəmin bətninə düşmüş.

Nə gözəl məkandı bu Yer kürəsi,

nə şirin zamandı yazın gəlişi.

Yazda yer üzünə zinət verməkdi

bəlkə Yaradanın ən zərif işi.

Elə ki, təbiət oyanır nazla,

bülbül nəğmə qoşur gülə avazla.

Mənə elə gəlir tək nəbatat yox,

Adəmlə Həvva da yaranıb yazda.

Nazlı təbiətin min rəngidir yaz,

min gülün, çiçəyin çələngidir yaz.

Hər yerdə, hər zatda bir şux oyanış,

dünyanın zəriflik ahəngidir yaz.

Bu dağlar cənnətin özüdü bəlkə,

gül-çiçək sehrli sözüdü bəlkə?

Adəm bu yerlərdən qovulan gündən

çeşmələr ağlayan gözüdü bəlkə?

Azacıq imkanın varsa, özündə

güc tap, imkansıza pənah yeri ol.

Tərəzi dediyin xalqın gözündə

səxavət yiyəsi, el sərvəri ol.

Bu qədər qohumu, doğmanı, dostu

necə eyləyəsən səfnəzər, Allah?

Dostun nanəcibi tez unudular,

doğmanın pisindən əlhəzər, Allah.

Yaxşılar

Yaxşılıq etməyə tələsin.

Məhəmməd peyğəmbər (s)

Dünya elə yaranışdan yaxşıdır,

yaxşı səma, yaxşı Günəş, yaxşı Ay.

Ömrümüzün, bəxtimizin naxşıdır

yaxşı sutka, yaxşı həftə, yaxşı ay.

Xoş günlərin carçısıdır, əl eylər,

dağda-daşda cığır salar, yol eylər.

Nemət adlı ruzisini bol eylər

yaxşı payız, yaxşı bahar, yaxşı yay.

Bardan qalar onsuz bostan, bağ, zəmi,

elimizin, obamızın zəmzəmi.

İsti gündə təşnəmizin məlhəmi

yaxşı bulaq, yaxşı kəhriz, yaxşı çay.

Bir dəmət tut bağından gül dərilsə,

sözdən yarat, ömür qəsrin hörülsə.

Müdriklikdir, təmannasız verilsə

yaxşı bəxşiş, yaxşı sovqat, yaxşı pay.

Ay Fəxrəddin, ötüşdükcə ruzigar,

hər arzudan, kaş doğa bir xoş qərar.

Nə yaxşı ki, hələ vardır yaxşılar,

yaxşıların yaxşısını yaxşı say!

Qocalar evi

Övladları onları yola vermədikləri üçün qocalar evini öz halal od-ocağından üstün tutub ömrünün sonunadək bu kimsəsizlər yurdunda yaşamağa qərar verən zavallı, pənahsız insanları sakit, emosiyasız dinləmək olmur.

Nə qədər ağrılı və acı görüş!

Başın batsın, nankor övlad!

Ölümün olumundan daha əfzəl!

Salam verib hər vaxtınız xeyir, - söylədim,

aqibətin xeyir olsun, oğul, - dedilər.

Mənə ömrün qürubuna xeyir dilədi

aqibəti qara gəlmiş bu nisgillər.

Aqibəti xeyir olmaq, nə uğurlu yol,

hansımıza qismət olar, qalıb baxtabaxt.

Od-ocaq qur, övlad böyüt, sonra da qovul,

sən həyatın təzad dolu min üzünə bax!

Qırış kəsmiş çöhrələri xiffətdən solar,

nurdan düşmüş gözlərində qəm yuva salar.

Hər gün qüssə, qəhər ilə ürəyi dollar

yuxusunda övlad, nəvə görən qocalar.

Bu ixtiyar yaşlarında sərgərdan olub

doğmalardan uzaq düşmək nə qədər ağır.

Nə arabir bir günlüyə qayıda bilir,

nə yurd-yuva, nə qonşular yadından çıxır.

Gecə-gündüz lənətləyib qara baxtını,

kimlərisə yada salar, səssiz ağlayar.

Hələ hərdən nəyəsə sərf edər vaxtını,

hələ hərdən kimə isə ümid bağlayar!

Hərdən fikir neçəsini çəkər uzağa,

xəyalında nəvəsinə nağıl danışar.

Keçər oğul günahından bu qəlbi yuxa,

övladının təhqirini udar, barışar.

Lakin gəlməz övladlardan quru təklif də,

göz yaşıyla dərdlərini yayındırarlar.

Boş arzuyla, xam xəyalla qalıb təklikdə

bu tənhalar bir-birini ovundurarlar.

Daha daim fikri məchul, qaşı çatılar,

günü-günə, ayı-aya satan qocalar.

Sanki kədər ümmanına lövbər atarlar

dəryalarda gəmiləri batan qocalar.

Aman Allah, nə sitəmdir qocalar çəkir,

bu cür dərdə nə baş dözər, nə ürək dözər.

Qaçqınların, kökçünlərin gününə şükür,

övlad nəvə didərgini olmaqdan həzər.

Bir yerdə ki, valideynə ehtiram olmaz,

batsın o yurd, uçsun o ev, sönsün o ocaq.

Vətənə də vətəndaş yox, ləkədir ancaq,

anasına, atasına xor baxan alçaq!

Bu gərəksiz vücuduna de, nə ad verək,

gözümüzdə cılızlaşan, ay arsız oğul?

Südünümü, zatınımı, nəyini deyək,

nankor övlad, naqis xələf, qürursuz oğul?

Övlad gərək kəfəninə bürünüb gedə,

valideyni ölümə də onu çağırsa.

Ulu Tanrım, sənin səbrin nə vaxt daşacaq,

oğul qoca anasını evdən qovursa?!

Dünya həm şər meydanı, həm hünər meydanı,

kim nə bilir, əkdiyini kim biçəcəkdir?

Bu ağacın acı dadan meyvələrindən

övladların sənə də pay göndərəcəkdir.

Cahil insan, düz yolundan sapdığın yetər,

şərəfin san valideynçün diz çökməyi sən.

Tanrı-əcəl körpüsündən keçməzdən əvvəl

öz övladlıq borclarını ödəməlisən!

Fəxrəddin Ziya

Ədəbiyyat qəzeti.-2013.- 27 dekabr.- S.7.