Yuxular

o yuxular deyil

Hekayələr

Qasım kişi yerinə girib yatan kimi özünü Qarabağda, doğma kənd-kəsəyində,ev-eşiyində görürdü. Həyət-baca işləri ilə məşğul olurdu: yer belləyib lək düzəldirdi, ağac əkirdi, inəyə, dana-doluğa, qoyun-quzuya baxırdı... Kəndin içindəki çayxanaya gedib tay-tuşları ilə çay içir, ordan-burdan danışırdı.Söhbətləri də əsasən köhnə kişilərdən olurdu,onların igidliklərindən ,səxavətlərindən olurdu... Elə ki, yuxudan ayılırdı, görürdü ki,Qarabağ nə gəzir, ev-eşikləri nə gəzir, tay-tuşları nə gəzir... Başlayırdı deyinməyə:

-Bu imansızlar bizdən nə istəyirlər axı? Torpaqdan da pay olar? Bir qarış da verən deyilik. Ağılları əvvəlki vaxtlara getməsin. Onda zəif idik, güclü dövlətlər də kölgəmizi qılınclayırdı.İndi başqa aləmdir:gücümüz də var, arxamızda duran da... Ömrümüzə bir gün də qalsa, Qarabağa qayıdacağıq. Öldü var, döndü yoxdur.

...Qasım kişi bir neçə gün idi ki, yuxuda Qarabağı görmürdü, kənd-kəsəklərini görmürdü, həyət-bacada çalışmırdı, tay-tuşları ilə kəndlərinin çayxanasında çay içib söhbət eləmirdi.

...Qasım kişi gördü ki,metrodadır,vaqonda harasa gedir, onu kitab kimi sıxırlar, az qalır nəfəsi kəsilsin. Bir də gördü ki, yox,avtobusdadır,qadınlardan kimsə onu dürtmə ilə vurub deyir: - Saqqalından heç utanmırsan? Bir az aralı dursana! Görmürsən qabağında qadın dayanıb?

Qasım kişi yazıq bir görkəm aldı,sıxıla-sıxıla dedi:

- Ay bacı, bəs mən necə dayanım? Görmürsən sağımda, solumda, arxamda qadın durub? Neyləyim, necə durum ki, Allaha xoş getsin?

Qadın səsini daha da ucaltdı:

- Bir buna bax, hələ utanmayıb mənə bacım da deyir... Ağsaqqalı belə olan millətin gör cavanı necə olar?

Aralıda dayanan cavan bir oğlan qadının üstünə çımxırdı:

- Danışığınıza fikir verin, xala. Bura səni zorla mindirməyiblər ki,özün minmisən də. Görürdün yer yoxdur ,minməyəydin. Daha buna ağsaqqal neyləsin, cavan neyləsin, millət neyləsin?

- Deyirsən bu qoca minsin mənim belimə?

- Bundan sonrası öz işindir...

- Öz işim? - Qadın Qasım kişidən əl çəkib oğlanın üstünə düşdü: - Oğraş, qurumsaq...

Sürücü qəfildən əyəci basdı, avtobus silkələnib dayandı,qapıları açdı. - Düşün, düşün, - deyə qışqırdı. Gedin başqa yerdə savaşın, mənim polisdə, məhkəmədə şahidlik eləməyə halım yoxdur.

Adamlar bir anda hərəkətə gəldilər, itələşə-itələşə avtobusdan çıxdılar. Qasım kişi bu gücə,bu qüvvəyə tab gətirə bilmədi, şappıltı ilə avtobusun qapısından yerə yıxıldı,adamların ayaqları altında qaldı. Boğulmağa,xırıldamağa başladı...

Arvadı Sənəm onu yuxudan oyatmağa çalışdı:

-Dur, dur, ay kişi, dur, bu qədər yatmaq olar? Bu şəhərə gəldik, gəlmədik, dəyişildin, yaman yatağan olmusan. Son vaxtlarda isə başı kəsilmiş qoyun kimi xırıldayıb adamı qorxudursan...

Qasım kişi gözlərini açdı,yavaş-yavaş özünə gəldi, qınayıcı nəzərlə arvadına baxdı. İstədi desin ki, ay arvad,mən həmin adamam, iyirmi il, otuz il bundan əvvəlki kimiyəm,dəyişilməmişəm. Yuxular dəyişilib,yuxular... Daha əvvəlki yuxuları görmürəm. O yuxularda Qarabağı görürdüm, kənd-kəsəyi görürdüm. Tay-tuşlarımla gedib kənddəki çayxanada çay içib söhbət eləyirdik. Dərdləşirdik, köhnə kişiləri yada salıb onlara rəhmət oxuyurduq.

Qasım kişi təzəlikcə gördüyü yuxularını arvadına danışmağa utandı, özünə sığışdırmadı... Paltarlarını geyinib çörək yemədən evdən çıxdı. - Bir gedim,görüm,qaçqınlar komitəsində təzə nə xəbər var? Qarabağa qayıtmağımız barədə nə deyirlər? Ürəyimə damıb ki, təzə nəsə deyəcəklər... Axı elə şeylər var ki, mətbuata çıxarılmır,gizli saxlanılır...

Bayram İsgəndərli

Ədəbiyyat qəzeti.- 2013.- 27 dekabr.- S.7.