80 illik ömür yolu

Bu günlərdə “Ədəbiyyat qəzeti” redaksiyasına təqdim olunan iki kitab - xalq şairi Nəriman Həsənzadənin həyat və fəaliyyətindən bəhs edən “80 illik ömür yolu” kitabı və şairin “Nane xalaye Nəbat” (“Nabat xalanın çörəyi”) romanı Tehranda o taylı soydaşlarımızın böyük zəhmət və əməyi sayəsində nəşr olunub.

Nəriman Həsənzadənin həyat və fəaliyyətinə işıq salan birinci kitab - “80 illik ömür yolu” kitabı 2011-ci ildə Tehranda 1000 nüsxə tirajla və həm də ərəb əlifbasında Azərbaycan dilində oxuculara ərməğan edilib. Kitabın tərtibçisi tanınmış şair Aqşin Ağkəmərli, redaktoru Erkin Lütfidir. “Nəriman Həsənzadə özü bir məktəbdir, onun poeziyasında Azərbaycan türkünün kimliyini, sevgisini, bütün varlığını tapmaq olar. Şairin yaradıcılığında Təbriz var, Bakı var, bir sözlə, bütün Azərbaycan var. Onun əsərlərini oxumaq, onu dönə-dönə öyrənmək hər bir o taylı-bu taylı Azərbaycan türkünün borcudur” - yazan A.Ağkəmərli deyir ki, özüm də hiss etmədən bu şairin şeirlərinin məftunuyam. Bu məftunluq isə N.Həsənzadə şeirlərindəki sevgi və gözəlliklərin tərənnümü ilə bağlıdır.

Həqiqətən də gözəl düşüncəni çatdıran bir yazı, bir şeir onu yazmış yazıçı və ya şairi insana sevdirir. Dəniz kimi coşan şeirlərində, dağlar kimi yüksələn duyğusuna cumuram. Onu dinləyəndə hər an yüksəlib susuram. Nəriman Həsənzadə əsərlərində doğrudan da öz ömrünü, ata-baba diyarını tərənnüm edir. O, sözün tam mənasında Azərbaycan xalqının hal tərcüməsidir. Onun şeirlərinin bir çoxu Allahın adı ilə, atalar sözü ilə bəzədilmişdir.

Nəriman xarakteri, onun keşməkeşli həyatı da güneyli-qüzeyli hər bir azərbaycanlıya canlı bir örnəkdir. Məni hər şeydən çox özünə valeh edən Nəriman müəllimin əsl insan olmasıdır. Xalqın ürəyini ürəyində daşıyan bu sənətkar öz hissini, istisini obyektiv bir şəkildə bəyan edir. Bu cür şairi, yazıçını tanımaq bir o qədər də çətin deyil. Nəriman Həsənzadənin təkcə bir şerini oxumaq və ya dinləmək yetər:

Ağac qırağında, kölgəli gündə,

Mən bir söyüd gördüm çayın üstündə.

Dağılmış saçını gah yel yolurdu,

Gah da ki, tikanlı məftil yolurdu.

“Xalq şairimiz N.Həsənzadənin 80 illik əziz xatirəsi üçün” ithafı ilə başlanan bu kitabda oxucularla öz düşüncələrini bölüşən o taylı şair Aqşin Ağkəmərli daha sonra yazır:

-Mişov Kültür Dərnəyi adından və öz adımdan xalq şairimiz N.Həsənzadənin 80 illiyi münasibətilə onu, onu sevənləri təbrik edib uğurlar diləyirəm. Bu baxımdan vaxtında Nəriman müəllimin 70 illiyini onun özü ilə birlikdə Tehranda, Mişov Kültür Dərnəyinin iclaslarının birində qeyd etmişdik. Ancaq bu gün xalq şairimizin 80 illik yubileyini onsuz keçiririk, arzu edirik onun 90 illiyini onunla birlikdə doğma Təbrizimizdə qeyd edək.

Dərnəyimizin verdiyi qərara əsasən Nəriman müəllimin 80 illiyi münasibətilə ona həsr olunmuş şeir və xatirə kitabını Azərbaycan şeir, ədəbiyyat və incəsənət aləminə təqdim edirik. Xalq şairimiz N.Həsənzadə XX-XXI əsrin zirvələrini fəth edən bir şair olmuşdur. Elə bu üzdən biz də daima xalq şairimizi zirvələrdə görmək arzusundayıq.

Qeyd edim ki, 21 il öncə şairimizin “Söyüd ağacı” adlı şeirlər kitabı Tehranda işıq üzü gördü və eyni halda bir çox şairlərə, yazıçılara örnək oldu. Elə bu üzdən dərnəyimiz bu qərara gəlib ki, onun başqa əsərlərini elə bu yaxında çapa hazırlasın. Çünki bir millətin varlığı və onun kimliyi mədəni varlığından asılıdır.

Mişov Kültür Dərnəyinin rəhbəri A.Ağkəmərlinin tərtibatında oxuculara təqdim olunan bu kitabda xalq şairi N.Həsənzadənin həyatı və yaradıcılığı ilə bağlı geniş məlumat, ulu öndərmiz Heydər Əliyevin 2001-ci ildə şairin 70 illiyi ilə bağlı təbriki və onun “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunması haqda fərmanı, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin şairi “Şərəf” ordeni ilə təltif etməsi haqda fərmanı öz əksini tapmışdır. Burada həmçinin görkəmli şəxsiyyətlərin, o cümlədən Mirzə İbrahimovun, Mir Cəlal Paşayevin, Bəxtiyar Vahabzadənin, Çingiz Abdullayevin, İsa Həbibbəylinin, Musa Quluzadənin, Məmməd Arazın, Xəlil Rzanın və başqalarının şair haqqında fikirləri də yer almışdır.

Daha sonra isə kitabda şairin seçilmiş şeirləri istəkli oxuculara təqdim olunur:

Məni bayraq kimi tutun yuxarı

Mənim həyatımın nə mənası var,

Sizin üzünüzdə gülüş olmasa.

Babamın yadigar bir misrası var:

Səngər nəyə gərək döyüş olmasa.

Həyatın əzəli qanunu budur,

Bağı dolaşırlar, bağ bağ olanda.

Hər torpaq dünyada məmləkət olmur,

Parça var - yaşayır bayraq olanda.

Çətindir keçilən ömür yolları,

Yaşamaq özü də istəyir hünər.

Məni bayraq kimi tutun yuxarı,

Sizə lazım olsam...o parça qədər.

Xalq şairi N.Həsənzadənin Tehranda işıq üzü görən ikinci kitabı - “Nane xalaye Nabat” (“Nabat xalanın çörəyi”) romanı isə 2012-ci ildə “Əndişeye nou” (“Yeni düşüncə”) nəşriyyatı tərəfindən çap olunmuşdur. Roman dr. Hüseyn Şərqi Soytürk tərəfindən fars dilinə tərcümə olunmuş və 1000 nüsxə tirajla farsdilli oxuculara təqdim edilmişdir.

Kitabın ilk səhifəsində qeyd olunur ki, bu roman N.Həsənzadənin ilk və həm də irihəcmli nəsr əsəridir. Vurğulanır ki, əsər əvvəlcə II Dünya müharibəsində, daha sonra isə Azərbaycanda baş vermiş hadisələrlə bağlıdır. Hadisələr Kür çayının kənarında, Poylu kəndində cərəyan edir. Burada həmçinin bildirilir ki, kitab Bakıda “Prometey” nəşriyyatı tərəfindən çap olunmuşdur və şairin VII cildliyində dördüncü cilddir. Həmin VII cildliyin tərtibatçısı filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Nazim Həsənzadə, redaktoru isə filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Güldanə xanım Əmrullahqızıdır.

Ələsgər BEHBUDLU

Ədəbiyyat qəzeti.- 2013.- 11 yanvar.- S.5.