Maarifçi dünyagörüşün işığı

Dünən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Natəvan” klubunda görkəmli ictimai xadim, maarifçi və yazıçı-publisist Əli bəy Hüseynzadənin 150 illik yubileyi qeyd edildi və ədəbiyyatşünas alim Azər Turanın “Əli bəy Hüseynzadə” adlı kitabı təqdim olundu.

Tədbiri bu unudlmaz şəxsiyyətin “Ucundadır dilimin həqiqətin böyüyü” misralı şeri ilə açan fülologiya elmləri doktoru, professor Nizaməddin Şəmsizadə qeyd etdi ki, mən Azərbaycan Prezidentinin yaxın günlərdə Əli bəy Hüseyinzadənin və Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin yubleylərinin keçirilməsi haqqında imzaladığı sərəncamları həm xalqımızın, həm də özümün xoşbəxtlik anları kimi qəbul edirəm...

Sonra o, Azər Turanın yenicə işıq üzü görən “Əli bəy Hüseynzadə” ensklopedik kitabının məziyyətlərindən ətraflı söz açdı, yeni nəşri Əli bəyin ruhuna layiq bir araşdırma kimi dəyərləndirdi.

Xalq yazıçısı, AYB-nin sədri Anar çıxış edərək bildirdi ki, hələ sovetlər dönəmində Əli bəyin rəssam oğlu Səlim Turanla görüşmüş, təəssüratlarımı “Qobustan” jurnalında çap etdirmişdim.

Təbii ki, o saat “pantürkizmi təbliğ edirsiniz” təpkisi ilə qarşılaşdıq... Bu günlərdə isə Azər Turanın Əli bəy haqqında yenicə nəşr olunan kitabını oxuyub çox sevindim. Bu dəyərli nəşr Əli bəy haqqında indiyə qədər yazılanların ən qiymətlilərindən biri bəlkə də birincisidir...

AYB-nin katibi Arif Əmirahoğlu da yeni nəşri əlibəyşünaslıq sahəsində ilk fundamental araşdırma kimi dəyərləndirdi. Milli Məclisin mədəniyyət komissiyasının sədri, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü Nizami Cəfərov da Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin “Əli bəy Hüseynzadənin 150 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında” 2014-cü il 21 yanvar tarixli Sərəncamını ümumilikdə Azərbaycan ziyalılığına verilən qiymətin daha bir nümunəsi kimi dəyərləndirdi. Natiq türk xalqlarına və islami dəyərlərə edilən basqılara qarşı həmişə öz haqq səsini ucaldan Əli bəy Hüseynzadənin milli mücadilə tariximizdə misilsiz xidmətləri olduğunu söylədi, və Azər Turanın tədbirdə təqdim olunan kitabı ilə Əli bəyə onun adına layiq bir abidə ucaltdığını qeyd etdi.

Tədbirdə professor Fəridə Əliyarbəyli, filologiya elmləri doktoru Rahid Ulusel, əmakdar müəllim, şair Oqtay Rza, Hacı Loğman, Ə. Hüseynzadənin qardaşı qızı Cəmilə xanım, “Ədəbiyyat qəzeti”nin şöbə müdiri Adil Cəmil və başqaları çıxış edərək fundamental tədqiqat əsəri haqqında təəssüratlarını bölüşdülər.

Sonda çıxış edən A.Turan bildirdi ki, Ə. Hüseynzadə böyük filosof Abdulla Cövdətin də qeyd etdiyi kimi, millətə milliyyət mirası qoyub gedən dahi şəxsiyyətdi və onun ömür yolu millətə xidmət etmək örnəyidir.

S.Aranlı

Ədəbiyyat qəzeti.- 2014.- 14 mart.- S.8.