Şeir yazmaq

Şeir yazmaq - ruhunu qumar masası üzərinə buraxmaq kimidir. Udsan da kədərlisən, uduzsan da. Kədər - taleyinin bir cüt zərin atılıb sonra hansı üzü üstə masaya düşməsindən asılı olmağa məhkumluqdan doğur. Və söhbət həqiqi şairlərdən gedərkən biz onların hər bir misrasına hopan kosmik nəhənglikdə kədəri də görə bilirik, onların tale yollarının sonundakı qurbangahdakı son nəfəsi də -ahh…

Şeir müəllifin iç dünyasına hopmuş bütün informasiyanı ən gizli kodlarına qədər üzə çıxarıb oxucuya təqdim edə bilən yeganə satqın dostdur.

Sən nəsrdə, publisistikada başqası da ola bilərsən, başqasının istədiyi kimi də ola bilərsən, amma şeirdə yox. Şeirdə sən özünsən. Ruhun, mahiyyətin, enerji baqajın, informasiya yükün, yaradıcılıq qabiliyyətin və… yaradıcı aspektinlə, olduğun kimi.

Yaradıcı olmaq şeir məqamında şairi onun ürəyinin ən gizli guşəsinə, lap elə nağıllardakı o qırxıncı otağa aparır, oradakı Yaradan aspektiylə üzbəüz saxlayır. Hər şairin gücü yetmir bu üzbəüz dayanmaq məqamına. Və əslində heç hər şairin izni də olmur o qırxıncı otağa daxil olmaq üçün.

Deyirlər ən gözəl brilyantlar əslində ən güclü yoqlardır, illər boyunca tərki-dünya halında dərin meditasiyaya qapılırlar ki, Allahı görsünlər. Lakin Onu gördükləri andaca eqoları çaşıb qalır, özlərini gördüklərini sanırlar, bircə anın içindəcə gördüklərinə o dərəcədə aşiq olurlar ki, bütün meditasiyaları Gün işığına qəfil çıxmış fotolent kimi silinib gedir, ruhları həmin andaca bədənlərini tərk edib kristal formasını alır, bir daha kainatın heç bir nöqtəsinə var olmaq imkanlarından məhrum edilərək, ağırlaşır və almaz qırığına əbədi olaraq həbs edilir, sonradan cilalanıb brilyant kimi zinət əşyalarını bəzəyir.

"Alın yazısı hədər yazılmır" şeiri məndə bu düşüncələri oyatdı.

Özümü bir anlıq müəllifin ürəyindəki qırxıncı otaqda hiss etdim. Şeirdə qapıları taybatay açan müəllifin verdiyi izn ilə, təbii ki.

Və bu otaqda müəlliflə üz-üzə dayanmaq izni olan hər kəsə o, bu sözləri pıçıldayır:

İsti yay günü heysiz bir axşam...

...Heç kim inanmaz - bu odu gəlib.

Sonra öz hekayəsini danışır. Öz qırxıncı otağının hekayəsini. Və sənin gözlərinin içinə baxır danışdıqca. Gözlərini qırpmadan baxır və sənin də gözlərini qırpmamağını istəyir.

Səbəb? Sənin gözlərində özünü görür şair. Gördüyü özünü sənə də göstərməyə çalışır.

Sənin özünün Allahın varmış,

Sənin gözünün içində imiş.

Sənin Allahın daha cavanmış,

Sənin Allahın daha gözəlmiş.

Amma sən bunu görmürsən, sən onun sənin gözlərində gördüyünü görə bilmək ixtiyarında deyilsən. Qarşındakı bu bir cüt qırpılmayan gözlərdə sən də sadəcə özünü görməyə məhkumsan çünki.

Və sən anlayırsan ki, müəllif sənin onu görə bilmədiyinə görə üzgün və çarəsizdir, bütün şairlər kimi gücü yalnız özünə və özünün sözünə çatır, təəssüfü, kədəri, ahı misralara hopur yenə.

Yayda qar deyib üzümə baxma,

Mən köməyimə kimi səsləyim.

Allah var deyib üzümə baxma,

Gücüm qalmayıb sənə "hə" deyim.

Və susur.

Sənin görə bilmədiyini sənə deməkdən imtina edir.

Sənə isə dəhşətli bir həqiqəti anlamaq qalır: Hamı öz ürəyinin içində məhkumdur, şairlərdən başqa.

Və bütün sözlər yalandır, şeirlərdən başqa.

Sükut isə ən gözəl şeirdir, ən qiymətli söz.

Cavi DAN

Ədəbiyyat qəzeti.- 2017.- 9 dekabr.- S.11.