Tofiq Nurəli

Qış qayğısı

Yazda toxum kimi zoğ atıb çıxıb

Yarpaq açacağam gül açacağam.

Bu köhnə dilimi qoyub bir yana,

İnan ki təzədən dil açacağam.

Bu qışı birtəhər keçirə bilsəm...

Sazaq iliyimə işləyən zaman-

Bir isti misraya tutsam əlimi,

Tələsə-tələsə gələn dumandan

Qırov bağlayanda daş da çör-çöp də...

Qəfil yıxılmasam bu ötə-ötdə,

Bu qışı birtəhər keçirə bilsəm...

Çovğundan yerlə göy seçilməyəndə,

Başın itirəndə tamam çöl-bayır,

Domnadan tökülən yanar poladtək

Görərsən dilimdə söz parıldayır

Bu qışı birtəhər keçirə bilsəm...

Bu da bir istəkdir düşüb könlümə,

Mən yaz vurğunu da deyiləm düzü.

Bürüyür gəlbimi şairanəlik

Payıza dönəndə dünyanın üzü.

Ayın qaranlığında

Faiq üçün

Dadlı iyul gecəsi

Ayın qaranlığında

Yerin göydə,

Göyün yerdə həll olduğu zaman

Ruhun səsi gəlirdi

napnazik şırıltıyla axan

Babaçayından...

Bütün canımla arxası üstə sərilib qaranlığa

O çayı dinləmək qədər

Azad

xoşbəxt

və kədərli

olmamışdım heç vaxt...

Ötənlər də,

Ötənlər də, itənlər də,

gələcək

və gəlməyəcək gələcək də,

boynuma qonan böcək də

Suyun şırıltısını dinləyirdi

bu dadlı iyul gecəsinin sahilsiz qaranlığında...

Bu qaranlıqda ən aşağıda da mən idim,

ən yuxarıda da mən idim..,

Ən əvvəl də mən idim.

mən idim ən axır da,

axırdı da,

hər şey bu şırıltıya qoşulub axırdı

bu dünyaya məndən,

bu dünyadan mənə...

Və yenə mən

ruhun da səsini eşitdiyim qatda

və hər üzünü gördüyüm bu həyatda

ömrümün bu çağında

heç vaxt yetmədiyim qədər

azad

xoşbəxt

və kədərli idim

Ayın qaranlığında.

Ölməzlik

Hər gün bir az Nəsimidən kömək istəyirəm:

Dərisi soyulmağın necə olduğunu

bilmək istəyirəm

Hər gün bir az Cavid əfəndidən

Şaxtadan,

don vurmaqdan nəsə soruşuram...

...Belə də, böylə-böylə konuşuram...

Hər gün bir az Müşfiq çatır dadıma:

Deyir güllə necə dəyir adama...

Zəhərdən doğulmağı Nazim öyrədir ,

Boğulmağı Səməd Behrəngi

Hər gün qaçır rəngim...

Deyirlər qorxma:

- dərimi soymasaydılar, ölərdim,

- Sibirə sürməsəydilər, ölərdim,

- güllə çaxmasaydılar, ölərdim,

- zəhər qatmasaydılar, ölərdim,

-sulara satmasaydılar, ölərdim

Gecikmək və ya nəsillər qatarı

Bizim biletimiz o qataraymış,

Boş getdi yerimiz,

Xoş getdi yerimiz-

bilmirəm.

Mən gördüm o qatar

elə bil həvəssiz-

lap yavaş getdi,

Tamburda beş-altı sərxoş getdi.

Bizim biletimiz o qataraymış-

Bu gələn qatardan gözlərini çək,

Bu qatar bizləri götürən deyil,

Bizim biletimiz yanıb, əzizim...

Çırpıb yumruğumu vaxtın üstünə

elə boş-boşuna əlimi əzim?!

Bizim biletimiz o qataraymış...

Bizim biletimiz yanıb, əzizim!..

Bir az, bir az çox..,

nə fərqi axı,

onsuz da çatmadıq,

getdi o qatar ...

İndiki qatarsa tanımır bizi,

Bizə bu qatara bilet verməzlər...

İndi kimin üstə ataq günahı ?!

İndi adım kimi bilirəm əzbər

Bizim biletimiz o qataraymış...

Böyük bir zamanı verdik küləyə-

qatarı vaqonu düz tanımadıq...

Bizi kim aldatdı, heç bilirsənmi?!

Bilməyin özü də çox gecdi artıq ,

Bizim biletimiz o qataraymış ...

Lap elə birtəhər minək bu dəfə-

Hərə bir tərəfdən lağ eyləyəcək...

Axı hər qatarın öz sərxoşu var,

Gördün ki, biri lap ağ eyləyəcək-

Götürüb qatardan atacaq bizi...

Bir yaxşı fikirləş indi əzizim...

Bizim biletimiz o qataraymış,

Bizim biletimiz yanıb əzizim...

Bu gedən qatarlar bir üzə gedir,

Qayıdan deyildir bizim də qatar...

...Boş qalan yerlərə baxıb gizlicə

Bir az xoflanır da qatardakılar:

Bəlkə qabaqkına minib gediblər,

Bəlkə hər qatarda onlara yer var?!

Getmək

Yaxınlar sıxır adamı-

yaxınlardan qopub getmək...

Ömrün səndən gizlətdiyi

bir əcəli qapıb getmək...

Getmək,

yenə getmək...

Nə qaranlıq sabahlara,

nə də dibsiz keçmişlərə...

Bir "yox" çırpıb ölçülərə

heçliklərə...heçliklərə...heçliklərə getmək.

Getmək,

yenə getmək.

Hər xaotik boşluqlara,

Hər qızmış sərxoşluqlara,

stəkanda fırtınaya-coşqulara

Üsyan kimi,

üsyan kimi,

üsyan kimi getmək...

Getmək,

yenə getmək.

Sular

Bu dünyadan çirkli gedib

O dünyadan təmiz gələn

xanım sular,

gəlin sular...

Bu dünyadan suçlu gedib,

Bu dünyada puç olub gedib

O dünyada dirilən sular

xanım sular,

gəlin sular...

Hər iki dünyanı görən

əvvəl sular,axır sular...

Bu dünyadan o dünyaya,

o dünyadan bu dünyaya

axan sular,

axar sular-

xanım sular,

gəlin sular...

məni də yoldaş götürün!

Çirkin-pasın ovcundayam,

dörd yanımı borc bürüyüb-

gör nələrin borcundayam?!.

Vicdandan borc xərcləmişəm!

Mən bəxti vurdum top kimi,

Vurduğum yerə düşmədi.

İlahinin işıqları

Durduğum yerə düşmədi.

İnsan adına nə varsa

Mənimçün hamısı sınıb.

İçimdə göz-gözü görmür -

İçimin şamları sönüb.

Zamanın bu parasında

Hər yan yaşdı,quru yoxdu...

Üstündə durduğum vaxtın

Heç bir yandan nuru yoxdu...

Çirkli gedib pak qayıdan,

Cod gedib ipək qayıdan

xanım sular,

gəlin sular

məni də yoldaş götürün

dalınızca gəlim,sular.

Bircə dəfə möhlət olsun,

dönər olsun gedər yolum.

İlahi, rüsxətin varmı

Gedim-gəlim insan olum?!

Həyat

Kimi dimdik yoxuşuna dözmədi,

Kimi uzun yağışına dözmədi,

Kimisi də özxoşuna,

dözmədi-

satıldı...

Kimi zirvə vədəsinə uydu da,

Kimi xoş səs sədasına uydu da,

Kimi "mənəm" ədasına uydu da-

satıldı...

Biri çörək əzabından,

Biri əzab əsəbindən,

Biri də ki qəzəbindən

satıldı.

Soruşursuz bəs nə oldu dözənlər?!-

Satqınların arasında bezənlər...

... Onlar indi ruha dönüb gəzirlər

Gecələr qəbiristanda lap havalı-havalı.

Yovşan

Bu qupquru yovşanın qoxusundan

Min il o yanın səsi gəlir.

bu qupquru yovşanı

qoxladıqca

insanın həvəsi gəlir

bir az oxumağa pəsdən,

bir az xatirələrə dalmaq,

bir az da dolmaq,

dolub-daşmaq,

ömürün bu başını o başına-

o başını bu başına daşımaq

həvəsi gəlir...

hər şeyi,

hətta ölən sevgiləri də

yenidən yaşamaq

həvəsi gəlir...

bu cadar-cadar şoran

Şirvan küdrüsündə...

Bu küdrünün düzündə

çöl yatıb min ilin yuxusunda...

sonsuzluğun qapısıdı sanki

yovşanın hər dəstəsi...

Bu qupquru yovşanın qoxusundan

aşıq Şakirin səsi gəlir -

"Şirvan şikəstəsi".

Pencəkli xatirələr...

Salıram pencəyimi

çiyninə başdaşının,

hava şaxtadır yaman...

...Bəlkə çıxıb yadından-

bax beləcə bir zaman

salardım pencəyimi

sənin çiyinlərinə...

bir az üşüməkdən qoruyardım səni,

bir az özümə bükərdim səni...

Sən gedəndən sonra

bu pencəyin içindən

canıma çəkərdim səni...

...indi heç nə yoxdur, yox,

yüz fikirləş,

yüz vur-çıx,

yüz düşün, yüz, daşın -

heç nə dəyişən deyil...

Adını sinəsinə tutub durub baş daşın -

burda nə çox gözləyən var, ilahi.

Adını sinəsinə tutub durub baş daşın -

demək ki, gözləyirsən?.,

axı bir qərib də var

ömrün o başlarında -

iyirmi yaşlarında...

Sənli, mənli, pencəkli

köhnə xatirələri -

həyəcanlı və canlı

və tərli xatirələri

salıram bircə-bircə yaddaşımın çiyninə

və adını sinəsinə tutub duran

baş daşının çiyninə.

Salıram pencəyimi

baş daşının çiyninə

hava yaman şaxtalıdı.

Ədəbiyyat qəzeti.- 2017.- 15 iyul.- S.25.