AYDIN HATİPOĞLU

Görkəmli türk şairi Aydın Hatiboğlunun ilk şeirləri 1958-ci ildə Şükran Kurdakulun nəşr etdirdiyi "Yelkən" dərgisində çap olunub. "Çömçə gəlin" (1966), "Hoyrat" (1973), "Həzrəti İbrahim" (1975), "Mən sizə qonaq gələndə" (1979), "Son deyil" (1983), "Koroğlu" (1985), "Saç" (1995), "Qərənfilli küçə" (2003) kimi şeir kitablarının müəllifidir. Bir sıra milli mükafatların laureatıdır. Uzun müddət Nazim Hikmət vəqfinin sədri vəzifəsində çalışıb.

 

BAHAR TÜRKÜSÜ

 

Qumrular bilir

bahar çağı sübh tezdən

şehin

     çəmənə necə düşdüyünü.

 

Bir dağın

      ətəyində gördüm səni,

əllərin

         çocuq gülüşü kimi

ağappaq idi.

 

Sən heç bilirdinmi,

heç bilirdinmi

nə qədər bənzəyirmiş

insan sevinci

suyun dibindəki çınqıla?

 

Bu nəfəs

meşəninmi,

səninmi -

üzümə toxunduqca

                         bihuş oluram.

 

Nə incəcik lalə,

nə boynubükük bənövşə,

içim

   qırxkirpik

       çobanyastıqlarıyla dop-dolu...

 

QƏRƏNFİLLİ KÜÇƏ

 

Rüzgar xəzan rəngində,

sarı-sarı toxunur

                        yalnızlığa.

Sanki

      bıçaqla kəsilmiş üfüq

qovrulmuş un

                        ətri verir.

 

Çocuq gözlərimdə ölüm,

suya düşmüş

                   yaralı bir quş.

Xəyal-məyal əllərim

ümidsizliyi oxşayır.

 

Quşlar

        ən qədim sakinidi

                          bu yerlərin,

bütün qalaların

                 bürcləri onların,

bəs niyə

            doğulduqları

                        yuvaları qoyub,

bir başqa diyara

uçub gedirlər?

 

Günəş sevda rəngində,

çiçəklər açmış, göz-göz.

Çalır

     yorğun düşmüş

                        zamanın zəngini

bulud karvanını

                  andıran xatirələr...

 

Bağ-bağatın

              sevdiyim cəhəti bu:

mən gəlincə,

                 hər kəs gəlir.

Toxununca əlimə əlin,

bütün göyərçinlər

                        qəfildən uçur...

 

Ürəyim qar bəyazı...

Elə bil,

            titrədi payız yarpağı,

 

küçələrin içində

mənim sevdiyim -

qərənfilli küçə,

qərənfilli küçə!..

 

TUT ƏLİMDƏN

 

Tut əlimdən,

            yenə yan-yana addımlayaq,

Payızı

            sarı şal kimi

                        at çiynindən,

söykənək

            dost çinarların

                        bəmbəyaz gövdəsinə,

sonra

            çıxaq çocuqların

                        oynadıqları

                                   küçələrə,

hələ

     məndə qalır

              quru yarpaq kimi

                         bağışladığın o hüzn...

 

Yaxşı xatırlayıram:

                      ölümlə oynayardıq,

soyuq

         bir bıçaq kimi

                        kəsərdi sevdamızı,

indi

    pəncərəmdən atıram

                        vəfasız üzləri, bir-bir...

çürüyür torpaqda

                  çiçək kimi

                        solğun bənizli dostluqlar...

 

Tut,

           tut əllərimdən -

ölü şəhərin nəbzi

                 gup-gup atsın...

 

Tut,

     tut əllərimdən, bərk tut,

sevgi piləkənləri

                        aparsın bizi

söyüd ağaclarının

            altındakı qaranlığa,

və gecənin

            ən qatı yerində

              bir-birinə qarışsın səssizliyimiz...

 

     SƏSSİZCƏ

            Elçinə

 

Gecə

durğun və səssiz.

Xəzər uyuyur.

Bəbələr uyuyur.

Küçədə qara kölgələr.

Binalar içinə qapanmış.

Kimsə

          piano çalır

                          uzaqlarda,

yer-göy oyanır,

bir qadın,

            gözünü zilləyir qaranlığa...

Dinlədikcə

            ürpənirsən,

ürək kimi vurur gecə...

Yenə kimsə

                 piano çalır

                               uzaqlarda,

yer-göy susur,

bir qadın

            gözünü zilləyir qaranlığa,

ürək kimi vurur gecə...

Bu dəm

     bir qayıq

             batır Xəzərdə,

dalğalar

cəsədi sahilə vurur

                        səssizcə...

 

BU CÜR ŞEİR HEÇ YAZILMADI

 

Sevdalar yoğurduq əllərimizlə,

Qovğalarla oyandıq,

hələ uşaq idik, uşaq.

 

Kibirli

             və qansız idi dünya,

heç nədən sönürdü

                            ömrün işığı,

heç nədən solurdu

                        lalələrin yanağı,

acı

    və göz yaşıyla sulanırdı

          dibçəkdəki küskün çiçək,

öncə

      coşqunluqlarımız,

                   sevinclərimiz,

                            inanclarımız öldü,

sonra arkadaşlarımız,

sonra sabahların işıltısı,

sonra suların türküsü...

 

Ey, irmaqlarından

                        zəhər axan dünya,

səni

      yarpaqsız ağaclar

                                        adından,

dəhlizlərdə

            yuxusunda uçqunlar görən

                        körpələr adından,

göy adından,

yer adından,

məsum dənizlər adından,

qadın hıcqırıqları adından

və

     ölü quşlar adından

                        lənətləyirəm!..

 

 

İNADKARLIQ

 

Qayıq üzdürürlər uşaqlar

çamur gölündə,

kağızdan qayıq.

Xoşbəxtlik rüzgarlarını

     doldurub yelkənlərə

üz tuturlar azadlığa,

ta ki,

qayıqları islananadək.

 

Sonra yeni bir qayıq,

bir qayıq daha...

Camur gölü

                udur durmadan

ümidin

                kiçik qayıqlarını,

amma

      ağlamağı unutmuş

                        inadkar çocuqlar,

bu oyuna alışıq -

həvəsləri bol,

kağızları bol...

İnşalllah, çıxarlar

                həsrətini çəkdikləri

                azadlığın sahillərinə...

 

NOVRUZ

 

Duman sarmış dərələri,

Qüssəyə baş əymir bülbül.

Alnında

dağ güllərinin ətri,

dili - bal,

dodağı - bal.

 

Tül-tül olmuş

               şəfəqlərin ardında

ağca-ağca qovaqlar,

                        lalə-lalə təpələr,

yaz gəlir,

        yaz gəlir,

səhər vaxtı ötən bülbül,

qürbət eldə nə işin,

burda qal!

 

Səssizlik canda,

                   can yuxuda,

incəcik bir toxunuş -

                            bir nəfəs,

bahar qonmuş budağa,

ərimiş dağların qarı,

gülü - ləl!...

 

LEVNİYƏ

 

Hər şeyin

            bir rəngi var,

                           bilirsiniz,

azadlığın rəngi,

                   ümidin rəngi,

qorxu kəsmiş

                      üzün rəngi,

bulaşmasın

              bezmişlik qarası

                               adımıza...

 

Sevincin rəngini

                      xatırlayın bir,

xatırlayın

       çocuqluğun şəkər

      pəmbəsini,

dəliqanlı günlərin

                        nar çiçəyini,

bizi    

    həyata bağlayan

                           turuncunu...

Sonra

            qızılın hüznə

            qarışdığı yeri,

mavi-

      uzaq bir ölkədir -

                    heç gedilməyən,

sarı -

     sərxoşluqdu, bezginlikdi həmişə

və durmadan 

            bitib - tükənmənin

                        türküsünü söyləyər...

 

Əski

      bir sevda

                  yaşar limon rəngində,

incəcik

            bir sızı yayılar

                              damarlarımıza,

səssizcə sezərik -

torpaq rəngi ölüm rəngidir...

 

Hüznün rəngini,

zülmün zəngini,

qəhrin rəngini bilirsiniz,

                                   adımız kimi,

adınız kimi bilirsiniz

                        inancın da rəngini...

 

XANIMƏLİ

 

Günmü doğdu,

gülmü açdı?

Yanağında şeh damlası,

bir qoxlasam!

 

Südmü süzmüş balam,

gül məmələrdən?

Bir bəbə gülsə,

oxşasam!

 

Səhər yeli keçər kimi,

Turfan dağından...

Dağıtsam saçlarını,

toplasam saçlarımı.

 

Bir çini qab kimi incə...

(Büllurdandır bədənin, büllurdan)

Yuxun qaçarmı

                        toxunsam?

 

Pəmbə buludlar

                        dağılır üzündə,

Al lalədir

               sanki əllərin,

əyilib

            su içər kimi çeşmədən,

öpsəm...

 

GÜN

        

Pərdəni açınca

çılpaq

      bir sabah

                   qonur budaqlara,

yuxudan

         doymuş gözlərində

                      çiçəkləyir şəfəq,

dağılır

            mahmur saçları

                                  gecənin...

 

Bətnində

        hüzn gəzdirən

      bir qaraçı şərqisi

qarışır

            təkərlərin

                         taqqıltısına,

kədərə toxunur əlim,

küçədə -

      quş səslərini

              qaraya  boyayan çocuq,

qapıda - yeni bir gün...

Haqqını halal et, sevgilim.

                               

DÜNƏN - BU GÜN

 

Səsimdə yalnızlıq acısı,

Gözlərim yanır yuxusuzluqdan.

Sönür,

sönür mumu ərimiş

                                      şamın işığı,

uzaqda,

       çox uzaqda

   ağlayan çocuqların səsi...

Dağları kəşf edirəm -

üsyanların sığınağı...

Qəsfət kəsilmiş göyüzü,

Dodaqlarım çatlamış.

 

Nəyin sorağında ürəyim,

Ovuclarımda kədər, nisgil.

Qara bulud sarmış göyü,

Üzüm solmuş xəyal bağçası.

 

Budağından

qorxu sallanan ağac,

neçə acı,

            neçə ümid,

                          neçə inanc,

Bədrəddin,

            Pir Sultan,

                          Hallac...

 

Vətəni Asyamı,

                        yoxsa Rum,

Havada

           yanıq yarpaq qoxusu,

Dünya, səni tanıyıram,

Dünya, səni tanıyıram...

Aldada bilməzsən

                            doğrusu...

 

ÇOCUQ

 

Səni

     meşədən gələn ətir

                        kimi xatırlayıram,

bapbalaca qucağına

                  tökülür yarpaqlarım.

Səni

     sənsiz keçən illərin

              qaranlığında süzürəm.

irmaq boyunca

                        qaçan çocuq.

Məni eşmə bığımla xatırla,

atıb-tutub

            bağrına bas

                        yalnızlığımı...

 

Solmaqda olan

        bir sentyabr çiçəyidi

                                   gözlərin,

Talanmışam,

              yorğunam,

                          qırğınam,

Amma

       yenə də

               dilimdən düşmür sevinc.

 

Atdım silahımı

                 əski coşqunluqlar kimi,

indi

     pəncərəsində

                        qırmızı sardunyalar açan

üstü mor kirəmitli

                        bir kənd evidir sevdam...

 

MASAL MAVİSİ

 

Kalabalık kıpırtılar içinde

Gizli saklı karanlıklar içinde

Koparılmış bir gül yaprağı gibi

Yüreciği titremeler içinde.

 

Sonsuzluğun sınırında duruyor

Çiçekler takınmış reyhan kokunmuş

Hayatın devingen beşiğinde uyur gibi

Gülücüğü ışıltılar içinde.

 

Akşamın hançeri hüzne boyanmış

Acımasız rahim sevecen mezar

Ölüme bir nokta düşürmek için

Bağrında inciler duruyor gibi.

 

Hazırladı:

Dilsuz

 

Ədəbiyyat qəzeti.- 2017.- 18 noyabr.- S.16-17.