Qardaşxan ƏZİZXANLI

Qardaşxanın bu günlərdə "Nurlan" nəşriyyatında çapdan çıxmış yeni şeirlər kitabı belə adlanır: "İlkim də sən, indim də sən, sonum sən". Kitabın təqdimatında deyilir: "Şairin 17 yaşında içdiyi bu poetik and ilk məhəbbətinə, vətəninə, sənətinə- könül bağladığı bütün nəsnələrə ünvanlanıb". Poetik toplunun bir orijinallığı da onun məzmunca fərqlənməyən ikinci adla təqdim edilməsindədir: "İlkimdəsən, indimdəsən, sonumsan". Müəllifin "Qaşla göz arasında", "Otuz yeddini keçəndə", "Ürəyin baxdığı yerdən" kitablarından seçmə şeirlərin də əksini tapdığı bu duyğu və düşüncə Divanına onun son üç beşillikdəki yeni poetik örnəkləri toplanıb. "Poliqlot" bölməsində Qardaşxanın ingilis, alman və rus dillərinə tərcümə edilmiş şeirlərindən nümunələr yer alıb. Çevirmələr Xaqani Cavadoğlu, Yusif Savalan və mərhum Dmitri Dadaşidzeyə məxsusdur. Bu bölməyə müəllifin orijinaldan etdyi tərcümələr- alman şairləri Y.V.Höte və H.Haynenin şeirləri də salınıb. Yeni kitabdakı şeirlərdən nümunələr təqdim edirik.

Hər səhər beləcə

Dan yeri ağarır, qürub saralır,

Hər səhər beləcə, hər axşam belə.

Gündoğan qızarır, üfüq qaralır,

Hər səhər beləcə, hər axşam belə.

Bir əlində - sevinc, bir əlində - qəm,

Hər ömrü iki rəng toxuyur aləm.

Gözünün qarası, ağıdı bəyəm

hər səhər beləcə, hər axşam belə?

Mən ocaq dünyadan qalxan tüstüyəm,

Anadan olandan səfər üstəyəm.

Nə verdim dünyaya, nə də istəyəm

hər səhər beləcə, hər axşam belə.

İllərin xatirə qubarı- mənim,-

sinəmdə çəkilib-qabarır mənim.

Ağ, qara qoç olub aparır məni

hər səhər beləcə, hər axşam belə...

Bir tale ki,

pəncərədən daş kimi gəlsin

Bir tale ki, pəncərədən

daş kimi gəlsin,

Bir ömür ki, xumar gözdən

yaş kimi gəlsin,

Kim görüb hər "Bəri bax"dan

bir geri baxıb,

Allaha xoş gəlməyənin

xoş günü gəlsin?!

Bir Yazı ki, eşq nağılı

"Min bir gecə"lik,

Bir şeir ki, dua kimi deyib, dincələk.

Uzun sözün qısasını yazan bir şeir,

Yazan sözün qısasına yazıb hər şeyi!

Qırx incəbel qızla bağda

süzən bir şeir,

Sərv boyu tül yelkəndə üzən bir şeir,

İki daşın arasından sızan bir şeir,

Çay əli dağ ətəyindən uzun bir şeir.

Bu da sənə uzun sürən qaranlıq gecə,

Sanki qurdla qiyamətə qalan bir qoca,

Arxasınca ayağını sürüyən küçə,

Günəşli gündüzdən, aylı gecədən keçə!

Ay mərcanı çaya düşən göy

bəndə düşə,

Ay könüldən çay adlı bir kəməndə düşə.

Ay sayrışan burulğan su sal daşda

çaşa,

Çay məcranı dəyişə, sel-su daşdan

daşa!..

Dağ çilleyi- kamanına mindirib çayı,

Əldən çıxan misra çəkib sözbəsöz

yayı.

Dağdakı kef düzdə

çayın burnundan gəlib,

Kim qaytarıb

gözəl Tanrı göndərən payı?!

Ayrılıqlar başladı

Gilana

Ayrılıqlar başladı,

Başlandı ayrılıqlar...

Bu yerdə kara gəlməz

daha ayrı qılıqlar...

Ah, bir küncə qısnayan

qurdbasan aralıqlar!

"Öldün, qaldın?" deyən yox,

qalmısan aralıqda.

Yeni era başlayır,-

ayrılıqlar erası,

Gedər buruq boylular,

qalar boynu buruqlar.

Qalanları qalıqlar,

çoxalar bu qırıqlar

və başlar ayrılıqlar erası,-

Bizim era...

Dağlar hələ oyanmayıb

Oyansaq da biz səhərdən

Səhərin şaxı sınmayıb.

Gözünü açsa da hərdən,

Dağlar hələ oyanmayıb.

Pal-paltarlı yatıb elə,-

Çən-dumanı soyunmayıb.

Yuxudadı dağlar hələ,

Dağlar hələ oyanmayıb.

Üstünə sis yığıb, yatır,

Üstünə səs yağır, yatıb...

Bizi yuxudan oyadıb,

Dağlar özü oyanmayıb.

Duyğular

Dağın kefi- yağış töküb,

Daşda qaval çalmasıdı.

Dağ başına yol dolanıb,-

Xürrəminin çalmasıdı.

Xoş gəlibdi duman dağa,

Qarışıbdı yaşıl ağa.

Xan Eyvazın sola, sağa-

şimşək - qılınc çalmasıdı.

Bu dağları əyməz yağı,

Zirvəsinə qürur yağıb.

"Səs qayası" qürub çağı

Səssiz fikrə dalmasıdı.

Kənd içi güllü təpədi,

Yel əsib gülü tərpədir.

Kəndə qonağın hörməti

Orda qonaq qalmasıdı.

***

Əvvəl dənə-dənə... gecədən keçmiş,

Sonra narın-narın... səhərə yaxın,-

Həyadan alışıb-yanan bir qıza

utancaq oğlanın guya bilmədən

toxuna bildiyi bir ehtiyatla,-

Yağışlar başladı,

Payız başladı.

Leysan, gurşad yağış yağdı,

nə yağdı!

Qaçhaqaç, yır-yığış,

gurultu, şimşək...

Qapıya cavabsız toplar vuruldu.

Daha yağışların yarışı başlar,

Bürüyər dünyanı şır-şır yağışlar.

Yenə soyuq düşür, ayaz başlayır,-

Yağışlar başlayıb,

Payız başlayıb...

Nəşə Qaraböcək

Bu, Nəşə Qaraböcəkdi!..

Bu nəğməli türk qızını

Nəğməsiz də sevəcəkdim!!

Gözəl ayrılıq

Elə gözəl anladıq

Biz biri-birimizi;

İlk görüşdən ayrıldıq

açmadan sirrimizi.

Nə gözəl ayrılıqdı,

Ayrıldıq yanılmamış;

Sən məni tanımamış,

Mən səni tanımamış...

Ədəbiyyat qəzeti. – 2018.- 23 iyun.- S.13.