Kinkahu
Hekayə
ƏDƏBİYYAT
ÜZRƏ 1967-Cİ İLİN NOBEL MÜKAFATÇISI: Mihel
Anhel ASTURİAS
Qvatemala
19 oktyabr 1899-cu ildə
Qvatemalada hakim ailəsində anadan olub. Yazıçının
uşaqlıq illəri Manuel Estrad Kabrerin diktatorluğu
dövrünə təsadüf edib. 1923-cü ildə
San-Karlos universitetinin hüquq fakültəsini bitirib, elə həmin
il siyasi-iqtisad təhsili almaq
üçün Londona gedib. 1946-cı ildə
diplomatik fəaliyyətdə olub. 1954-cü ildə
Qvatemaladakı hərbi çevrilişdən sonra 12 il sürgün həyatı yaşayıb. 9 iyun 1974-cü ildə Madriddə vəfat edib.
Əsasən, mistik və
fantastik yazıları ilə diqqət çəkən
yazıçı Latın Amerikasında yaşayan
hinduların həyatından, onların adət və ənənələrindən,
inanclarından, mübarizələrindən yazmağa
üstünlük verib. Hekayə və romanları dünya dillərinə
tərcümə edilərək yayılıb. Yazıçı 1967-ci ildə ədəbiyyat
üzrə Nobel mükafatına layiq görülüb. Mükafat ona "Latın Amerikasında yaşayan
hinduların adət-ənənələrinə parlaq
yanaşması və bədii təsvirlərinə görə"
verilib.
"Ədəbiyyat qəzeti"nin oxucularına təqdim etdiyimiz bu maraqlı
hekayə həyatın sirli bir şəkildə
reallığa çevrilməsindən bəhs edir; hindu kahinlərinin
inancı onların taleyinə sirayət edir, insanlar isə həyat
yolunun keçilmiş labirintləri ilə addımlamağa
davam edirlər...
Kinkahu
Hekayə
Öldüyüm üçün
itməmişəm, elə olsaydı, yaxşıydı, məni
hamı kimi - odun doğrayan, mişarlayan, tikən, bişirən,
üyüdən, daşıyan, yeyən, hökm edən,
sağaldan, axan, yazan, ölçən, rəsm çəkən,
tərəzidə çəkən, heykəltəraşlıq
edən, oxuyan, lələkləri rəngləyən kimi - görmürlər,
eşitmirlər, hiss etmirlər. Kimsə ancaq
yaxın adamını itirəndə yada düşürəm
və mən evə kabus kimi, sanki yoxluğun özü kimi gəlirəm,
amma yenə üzümə baxan olmur, onlar başqa yox olana -
arxasınca gəldiyimə baxırlar, əgər onlara nəsə
desəm, eşidirlər, amma elə bil ağı, ya da,
küləklə sovrulan gərəksiz sözləri dinləyirlər.
Arzu edilməyən bir zamanda məni bura çağırana
qulaq asırlar, elə ki, onları qucaqlamağa
başlayıram, sanki bu hərəkətim onları sakitləşdirir,
onlar yenə məni hiss etmirlər, elə bil onları
qucaqlayan adam deyil...
Kinkahu uca səslə
özü-özünə şikayət edirdi, elə
danışırdı ki, elə bil yanında kimsə
vardı və ürəyini ona açırdı. Dəqiq fikirləri
dumanlı sözlərlə ifadə edir, əlini
qaldırmadan barmaqlarını tərpədir, çünki o
gecə, bütün vacib ayinlərdən sonra başı hərlənirdi.
Sonra solğun, ağır, kobud dili
ilə şəfəq tamı verən təzə
baldan hazırlanan, itmək ayinində içilən
içkinin dadına baxdı: "qadın gözlərini əks
etdirməyən ağac qabığı və su…" -
ürəyində dedi, çərənlədi, içindəkiləri
sözə çevirdi:
- Ah, məni müqəddəs
İksmukanda Göyərçinlərin itkinlik ilahəsinin
himayəsinə götürsələr və mən də itənləri
dörd ayrıcında yola salmaqdan canımı qurtararam. Yola
salarkən onlara yaxşı yol deyirəm, onları geri
dönməyəcəkləri yola göndərirəm və
inandırmağa çalışaram ki, ölməyiblər,
sadəcə, bu dünyadan yoxa çıxıblar… Ah, məni
müqəddəs iksmukanda Göyərçinlərin itkinlik
ilahəsinin himayəsinə götürsələr, bircə
o yolu dalı-dalı gedə bilsəm, bircə o yolu
keçib itənləri təqib edərək Təqvim
qapılarına qədər çatsam!..
O danışarkən narıncı
göz çuxurları nəmləndi, göz yaşları
selə döndü.
- Ah, bircə Təqvim
qapılarına çata bilsəm, daha öz kölgəm
üstümə düşməz, öz kölgəmdən
sıyrılıb çıxaram. Kölgə həmişə
bizimlədir, hər zaman canımızda gizlənir və hər
zaman bizə kölgə olduğumuzu, kölgə kimi
görünüb itdiyimizi xatırladır; itmək vaxtı
çatanda itməyin özü olan göz qapaqlarımız
üstümüzə düşüb bizi bütünlüklə
örtür! Yoluma davam etdim, Təqvim
qapılarına qədər getdim, parlaq ilan dərilərindən
toxunmuş sarı həsir üstə addımladım.
Kim onun üstüylə gedirsə, əbədiyyət qət
edir, mən də bir neçə addıma atıb
bütün yolu keçdim, itənlərin, yola
saldıqlarımın yolunu getdim və bir daha bura, Panpetaka
qayıtmazdım!
Qollarına baxdı - göy rəngə
boyanmışdı, dişləri də boyanmışdı,
durmadan marçıldatdığı qalın
dodaqlarının arasından göyərirdi, sanki dünən
içdiyi itkinlik şərabının tamı
ağzında qalmışdı, içmişdi ki, gözəl
İksmukana getsin və bir daha Pantepaka qayıtmasın.
Səhərə yaxın
köməkçilər onun evinin qapısını
döydülər, amma açan olmadı. Əvvəlcə
sakit döydülər, barmaqlarının ucu ilə. Sonra - yumruqalrıyla. İş
orasındaydı ki, Panpetakda xeyli daş ev tikən - əvvəllər
ağacdan, bitkilərdən tikilərdi, dirəklərdən
qurardılar evləri, damlara palma yarpaqları sərərdilər,
indi isə evlər daşlaşmışdı, ölgünləşmişdi
- adamın Tuqununun itmək vaxtı yetişmişdi və yəqin
ki, günəş çıxana qədər onun bədəninin,
içi boş adamın bədəninin yanında olmaq
lazım gələcəkdi. Onun yanında olmaq,
onun bədəninin yanında elə sözlər söyləmək
lazım idi ki, ətdən ayrılan sümükləri
sakitlikdən çaşmasın; oxumaq lazımdır ki,
sümükləri musiqiylə dolsun.
Köməkçilər boş yerə
qapı döyməkdən bezəndən sonra yuxulu
toyuqların, xoruzların qırıltısını qaldırıb evə
toyuq hinindən keçib girdilər. Sonra da ucadan
çağırdılar:
- Kinkahu-u-u! Kinkahu-u-u!
Əks-səda səhər
dumanında donub qaldı. Cavab gəlmədi.
Mətbəxdəki ocaqda hələ köz
qalmışdı. Köz
götürdülər, üfürüb-üfürüb
alışdırdılar, şam budaqlarından məşəl
düzəltdilər. Əvvəlcə ətrafa
kədərli qatran qoxusu ilə alov yayıldı, sonra məşəl
alışdı.
Kinkahunun yatağı
alt-üst idi.
Belə görünürdü ki, hər şey yataqda baş
vermişdi: çevrilmələr, çapalamalar, zərbələr,
bürüşmələr, dizlər sinəyə, ayaqlar
haça-paça, - otaqda hər şey bir-birinə
qarışmışdı. Qab-qacaq yerlə bir idi, oturacaqlar sınmışdı.
Görünür dəhşətli
döyüş olub, amma köməkçilər narahat
olmadı, sadəcə, gülümsəyib göy dişlərini
göstərdilər, bilirdilər ki, Kinkahu hər dəfə
öz ayinindən dəmləşəndə belə olur.
- Kinkahu-u-u! Kinkahu-u-u! - elə hey, çağırdılar, amma yenə
cavab verən olmadı, əks-səda səhər dumanında
donub qaldı. İtmiş Tuqununu, daş evlər
tikən, tikdikləri ilə məşhur olan adamı yola
salmaq üçün çıxıb getdilər. Nə
qədər ki, xoruzlar ilk şəfəqlərdən xəbər
verməyə təzə başlayıb, nə qədər ki, günəş
yeri öz şəfəqlərinə boyamayıb - getdilər.
Çünki, yaxınlıqda magik ayini yerinə yetirəcək
adam yox idi, Tuqununun sümükləri
musiqiyə yox, sakitliyə qərq olmuşdu. O, buna layiq idi,
çünki daş şəhərlər
salmışdı, yarğanlar, Panpetakın canlı evləri,
dirəklərdən tikilən evlər hələ ki,
yatırdı. Hələ ki, ay
işığı qamış divarlara düşür,
piramida şəkilli damlara işıq salırdı.
Ondan sonra heç kəs
Kinkahudan xəbər tuta bilmədi. O, itib-batdı, o, ağlayanların
müşayiəti olmadan, fleyta səsi eşitmədən,
köməkçilərindən - onun əsas bələdçiləri
ola biləcək adamlardan - xəlvət
Panpetakdan itmək istəyirdi.
Gözləri qara dolu dənəsini
xatırladan keçi çobanı dedi ki, səhər tezdən
kimsə onun qarşısında peyda olub, Təqvim
qapılarının yerini soruşub, o andaca gözdən
itib...
Kinkahunu eşidən hər
kəs onu fikirləşirdi, Kinkahunu görən hər kəs
ondan danışırdı, sözləri necə deyir,
dodaqlarını necə tərpədir, dilini necə
marçıldadır, dolu dənəsi kimi qara göz bəbəklərini
necə oynadır. Elə qara bəbəklər dünya
yaranandan bəri mövcud idi və Panpetakda hər kəs elə
qara gözlərə həsəd aparırdı.
- İtənlərin bələdçisi
itmişdi!.. Kinkahunun özü itmişdi!.. - kömkçiləri
ağlayırdı. Həm sevinir, həm də
kədərlənirdilər. Onlardan kimsə
itənin yerini tutacaqdı. Amma
bütün şəhər ona yas saxlamışdı, onun
ayinlərini xatırlayır, hazırladığı ayin
içkisini yada salırdı. Kinkahu
Panpetakdan itdiyi üçün məmnun idi, çünki
onsuz da gerçəkdən itənə qədər ən
mötəbər itən kimi ad
çıxartmışdı. Yaşından
asılı olmayan hər kəsi yola salmış, hər dəfəsində
özü də onlara qoşulub dirilər arasında bir az itmişdi.
Heç kəs şübhə
etmirdi. Təbii
ki, keçi çobanından Təqvim qapılarının
yerini xəbər alan Kinkahu olub.
- Ah, əgər Göyərçin
ilahəsi məni alıb öz yanına aparsa, məni
özünə köməkçi götürsə, - Kinkahu
təkrar etdi, - amma gərək ayaqlarımı yuyam, göy
dişlərimin rəngini təmizləyəm! - Elə də
etdi. Sanki yumadı, ayaqlarını, dişlərini ağ rəngə boyadı, süngər
daşı götürüb matəm rəngini sildi. Kinkahunun göylüyündən əlamət
qalmadı. Kinkahunun göy
gülüşləri yox oldu.
İşindən razı
idi, özünü tanımırdı, ağbəniz,
ağdişli.
Sanki daha dırnaqları, dişləri yox idi, elə bil indi
o, ağ qarğıdalı ununa
boyanmışdı. İndi gərək saçlarını
kəsəydi, bir də qurumaq bilməyən göz
yaşlarını… Kəsməyə heç nə yox idi. Məcbur olub onları qulaqlarının ardına
yığdı. Başqa adam oldu. Təzə
adam oldu. Bu nə səslər
idi, saçları qulaqları üstə töküləndə
ayin pərdəsi arxasında o, heç nə eşitmirdi.
Onun qulaqları əvvəllər günəş hərarəti
hiss etmirdi.
O gecə qaça bilmədi. Yaquar mağaradakı adamın qoxusunu duymuşdu.
Kinkahu bilirdi ki, irəlidə yol yoxdur, yerin
altı var, bir də başı üstdəki qaranlıq,
ulduzsuz səma. Uzaqdan axar su səsi
eşidilirdi. Orada sisək də vardı,
öz yanar, qəhvəyi gözləri ilə mağaraya girən
adamı görmüşdü.
- Kinkahu, qorxub eləmə! - sisək dedi. - Mən yaquardan güclüyəm.
Dərinlikdə gizlən, qoy səni hiss etməsin, mənsə
söz verirəm, səni xilas edəcəyəm…
Cücü o qədər
balaca idi ki, Kinkahu ona baxmadı. İşə bax da! - Kinkahu
öz-özünə dedi, deyəsən itə bilməyəcəyəm,
öləcəyəm! Məni itənləri yola
saldığım dörd yol ayrıcında itmək yox,
ölüm gözləyəcək! Vəhşi heyvan
parçaladığı adam ölür,
bədən ölür, mən də pələng
olacağam, Kinkahu olamğım bitəcək!
- Bitməyəcək! Səni xilas edəcəyəm!.. - sisək onun fikirlərinə
cavab olaraq dedi, alışıb-yanan gözlərini ona dikməyə
davam etdi.
- İşə bax, gör necə
axmaq bir ölümün pəncəsinə
düşmüşəm! - Kinkahu ürəyində
pıçıldadı. - Gərək itəydim! İtəydim
gərək!…
- Səni xilas edəcəyəm!
Xilas edəcəyəm səni! - Sisək inadla təkrar etdi.
- Mən yaquardan əzəmətliyəm.
- Ay bədbəxt cücü, sənmi
yaquardan əzəmətlisən? - O, yenə cücüyə
əhəmiyyət vermədi, amma özünə qəzəbi
tutmuşdu.
- Mən yaquardan əzəmətliyəm!
Mən səni öz nəğməmlə xilas edəcəyəm!
Dərinlikdə gizlən, qoy o səni hiss etməsin.
Dostlarımın sayı göydəki ulduzlardan
da çoxdur, amma onlar su damlasına çevriliblər.
Vəhşi heyvanın
yaxınlıqda olması, atılıb mağaraya girməsi,
Kinkahuya cücünün sözlərini qəribliyə
salmağa imkan vermədi. Dediklərinin
gerçək olduğunu, doğrudanmı onu öz nəğməsi
ilə xilas edə biləcəyini soruşmağa macal
tapmadı. Bu, Kinkahunun son ümidi idi.
Və o, mağaranın ən dərin qatına
çəkildi, orada üstdən aşağı
böyük su axını gəlirdi.
- Ey, si-səy! - yaquar
qəzəbləndi. - Ya sən səsini kəsəcəksən,
ya da mən səni əzib keçəcəyəm.
- Yox, mən səni əzəcəyəm!
- sisək təntənə ilə
cırıldadı.
- Sən məni?
- Hə, mən səni,
çünki mən sussam, mağara bizim üstümüzə
aşacaq! Mən öz nəğməmlə mağaranı
dağılmağa qoymuram, buna görə oxuyuram!
- Kəs səsini deyirəm sənə,
özün də itaət elə! Mən ovumu əldən
buraxıb acından ölməkdənsə, torpaq uçqunu
altında qalmağa razıyam.
- Yox! Yox! Yox! Susa bilmərəm! Mən öz nəğməmlə mağaranı
saxlayıram. Onda bir şərtim var, mağaradan
çıxmağımı gözləsən, susaram! Bu
miskin mağarada ölmək istəmirəm!
- Çıx, özün də bir az tez ol… - yaquar sisəyə
mırıldadı, parlaq gözlərini ona bərəltdi,
amma qorxuda bilmədi, sisəyi susdurmağa gücü
çatmadı. - Gözləməyə taqətim yoxdur, ovumu
yemək istəyirəm!...
Sisəyin səsi astaca mağaranı tərk etdi.
Ri-i-i… Ri-i-i… Ri-i-i… - daha yaxından eşidildi.
Çıxışın ağzında kəsildi.
- Amma bax ha, mən çıxan kimi,
artıq çıxıram, mağara uçub
dağılacaq, çünki mənim nəğməm onu
saxlayır…
Vəhşi heyvan cavab əvəzinə
quyruğunu yellətdi. Zərbələr alaqaranlıq boşluqda əks-səda
verdi.
- Ri-i-i… Ri-i-i… Ri-i-i…
Kunkahu başqa heç nə görmədi,
hər tərəf gil parçaları ilə
örtüldü. Başqa heç nə
eşitmədi. İri gil paraları
onu hər tərəfdən tıxadı. Özü də
iri gil parçaları altında qaldı…
onu boğdu, onu daşa çevirdi.
O, ölülərdən olmadı.
O, itənlərdən oldu. Bu, onu sakitləşdirirdi.
Amma Təqvim qapılarına gedib çata bilməmişdi.
O, öz ayinini mütləq özü yerinə yetirməliydi,
ya da elə itməliydi ki, sümükləri sakitliklə
deyil, musiqi ilə dolsun, sümükləri fleytaya
çevrilsin, kəllə sümüyündən də balaca
bir təbil düzəltsinlər.
- Məni döyəcləyən
kimdir? - Kinkahu öz daş kimi möhkəm gil
zirehindən soruşdu.
- Bilmirsən səni döyəcləyən
kimdir? - cavab verən elə bil yaquarın
səsiydi, amma yaquar sisəyin nəğməsi ilə dayanan,
sonra da uçub dağlan mağaranın daşları
altında qalmışdı.
- Yox, bilmirəm məni döyəcləyən
kimdir.
- Amma bilməliydin! - səs
cavab verdi və Kinkahu səsin yaquara yox, pumaya aid olduğu
başa düşdü. - Yağış yağıb sənin
gil dərini yumşaldana qədər
gözləyəcəyəm.
- Səma necədir, təmizdir, yoxsa
buludla örtülüb? - Kinkahunun səsi titrədi. Öləcəyəm. Ölüm
qaçılmazdır. Bəli,
ölümü gözləmək - dəhşətdir.
Niyə onu bu torpaq qalağı altında rahat
buraxmırlar? Az qala itib, itməyə
tam hazırdır…
Ağlamaq istədi, amma başa
düşdü ki, göz yaşları onun gil
örtüyünü yumşaldar, puma da ziyafət görər.
- Yox, ağlaya bilmərəm! - öz-özünə dedi, amma göz
yaşlarını saxlaya bilmədi, çünki ölməyə
hazırlaşan adamın göz yaşlarını
saxlamağa heç kəsin və heç nəyin
gücü çatmazdı.
- De görüm səma
aydındır, yoxsa buludlu? - Ürəyində bir ümid
baş qaldırdı. - Cavab vermədin axı. - Bütün
ümidi səmanın buludsuz olacağına idi.
- Buludlar yığılır… - Puma qısa cavab
verdi, amma yalan danışdı.
- Ah səni, sisək, mənim
mağara xilaskarın, lənətə gələsən,
kaş məni yaquarın pəncəsinə verəydin,
çünki insan üçün fərq eləmir, onu yaquar
yeyib, ya puma, amma kaş mənə boş yerə ümid verməzdin,
kaş deməzdin ki, su damlasına çevrilən
dostlarının sayı göydəki ulduzlardan çoxdur və
mənə kömək edə bilərlər. İndi isə əksinə
olub, o su damlaları məni xilas eləmək əvəzinə,
gil örtüyümü yumşaldacaqlar,
puma da məni parça-parça edəcək.
Puma səbirsizlənib
bığlarını yolmağa başladı. Acından quyruğunun ucunu
ağzına çatdırıb gəmirdi… Onun
badam kimi balaca gözləri səmaya boylandı, bulud
görünmürdü.
Dəhşətlə nərildəyib
pəncələrini Kinkahunu bürüyən gil
örtüyə çırpdı. Bu zərbələrlə
gil örtüyü dağıda,
içindəki adamı çıxara bilərdi.
- Məni kim xilas edəcək? - başı
üzərində, ətrafında zərbələri hiss edən
Kinkahu özündən soruşdu.
Qaçılmaz bir hadisə baş verdi. Bircə güclü zərbədən
sonra daşa dönmüş gil kürə
içindəki canlı ilə birlikdə aşağı
sürüşüb, iti və dərin çayın
yamacına düşdü. Qızılı rəngli puma
çevik hərəkətlə özünü ovunun
üstünə atdı, nəriltisi şimşək kimi ətrafa
yayıldı, amma vəhşi pişik arxası üstə
aşdı, pəncələri qalxmış halda axar sulu sıldırıma tərəf
sürüşdü. Sular gil şarı
qoynuna almış, sanki onun üstünə matəm
örtüyü çəkmişdi. Puma isə artıq
sahildə idi, dili ilə yaş dərisini yalayır,
çaya - suların qoynunda kabusu xatırladan, sümükləri
əzilib dən kimi üyüdülmüş, bədəni əzilmiş
adama baxırdı və ona elə gəlirdi ki, adam dərin
çayın pəncəsindən qurtula bilməyəcək,
çünki sular onu sahildən
uzaqlaşdırırdı.
Günəş
çıxdı və batdı. Sonra ikinci dəfə
günəş çıxıb batdı. Çoxlu
günəşlər çıxdı və çoxlu
günəşlər batdı və adam
başının üstündəki qızılı
parıltını və qorxunu unuda bilmədi.
Nəhayət, Kinkahu
ağzındakı acılığı tüpürdü, əzilmiş
qabırğalarını tərpətdi, ağzını
qıf kimi açıb bayıra çıxartdı;
ölü atəşin kədərini, acısını
tüpürdü. Yosunlarla, xərçənglərlə,
tısbağalarla birlikdə onun gil
örtüyünə doluşan narahatlıqdan qurtulmaq istədi.
Yenidən özünü Kinkahu kimi
hiss etdi. Nəfəsi açıldı.
Sağ qaldığı üçün kimə təşəkkür
edəcəyini düşündü. Çünki artıq
itə bilərdi… Səmaya baxdı, ulduzlu göy üzünə
boylandı və birdən başa düşdü ki, xilas
olmağının, çayda batmamağının səbəbi
su damlalarının onu tez bir zamanda gil
örtükdən qurtarmağı olub, ondan əvvəl isə
vəhşi pumanın çaynaqlarından qurtulmaq istəyirdi
və bu su damlaları uzaq olduğu üçün onu
qorumuşdu.
Sisək ona bunu demək istəmişdi. Böyük
su damlaları, göydəki ulduzlardan da çox damlalar səni
xilas edəcək. Elə də oldu. Amma onlar yağışla gəlmədi. Onlar
yumşaq örtük olub əvvəlcə onu çayın dərinliyində
gizlətdi, sonra da mağarada büründüyü gil örtükdən qurtardı. Damlaların hər
biri onun gil örtüyündən bir
parça qopardı, hər damla bu örtüyü bir az da
yumşaltdı. Və axırda onun bədəni
azadlığa qovuşdu, axın onu sərt daşların
üstünə atdı.
- Tiu!… Tiu!… -
yaxınlıqdan balaca bir qırğı ötüb
keçdi.
Kinkahu boynunu uzadıb onun
arxasınca boylandı, quşun mavi günbəz altında necə
qıy vurmağına, sərt daşlara doğru
şığımağına, özünü su
ilanının üstünə atmağına, onu buraxıb
başqa bir qurbanını - kəkliyi caynağına alıb
yenidən səmaya qalxmağına baxdı.
- Qırğı! Ay qırğı!…
- Tiu!… Tiu!…
- Qırğı! Ay
qırğı, caynağında tutduğun kəklik deyil, mənim
ürəyimdir! Damla-damla itirirəm yaqut rəngli
balımı, mənə bir də getmək istədiyim yerə
gedib çatmaq nəsib olmayacaq. Yolumdan
qalmışam, indi də duman gözlərimi qaraldır.
Yol göstər mənə! Üfüq boyu görünən
boşluqlara doğru getməyimə son qoymağa, dörd yol
ayrıcında yol gözləyib dünyanın dörd bir tərəfindən
ox yağdıran oxçuların əlindən
qurtulmağıma kömək elə! Hər kəsdən əvvəl
mən gedib çata bilməyəcəyəm günəşin
bayraq sancdığı yerə, amma yolum oraydı, səhv
etmirəmsə, əgər Panpetak, o dağlar heç kəsə
lazım olmayan yerlərdisə, hər tərəfdən
qanqalla örtülübsə…
- Tiu!… Tiu!…
- Tiu!… Tiu!… Kömək
elə mənə, uzaqları görən adamın
arzularını nəsib elə mənə. Yoluma davam eləməliyəm,
amma əvvəlcə yağışın
gümüşü səsinə boyanmalıyam
, quru ağacları onun sakitliyinə əkməliyəm,
yazda onu heyvanlardan qorumalıyam. Eyyy, Tanrılar, var olan
heç nəyi atmaq olmaz! Hər şeyi nizama
salmalıyam, hər şeyi günəşin altında yerbəyer
eləməli, anlaşılmaz sirlərin,
qaranlığın, sözə qərq olan hər şeyin
sehrini açmalıyam. Sən necə mavi
səmada donursansa, mənim də sinəmdə ürəyim
donur. Ürəyim olmasa mən Göyərçinlər
ilahəsinin məskənini necə görə bilərəm?
Ayaqlar daş üstə
kök salmır. Daş üstə, çınqıl üstə, qum üstə. Elə ona görə
Panpetakdan qaça bilmişəm. Amma
ağac şəhərlərin kölgəsindən qaçmaq
olamz. Bax bu səbəbdən buranı tərk
edə biləcəyəm, çirkli qumu ayağımla
tapdalayıb gedəcəyəm, bax o vaxt ki, xərçənglər,
hörümçəklər mənim bədənimi hissə-hissə
öz canlarına hopduracaqlar - bax, onda çıxıb gedəcəyəm.
Bədənim isə - burada qalacaq. Artıq çay bədənimi örtüb. İçimdə heç nə yoxdur. Bu yerdə ölüm gəlib öz yuxu
örtüyünü üstümə çəkə bilər.
Ulduzlar! Quzu-ulduzlar, ağaran ulduzlar! Mənsə ulduzlara və
küləyə qarşı gedirəm!…
Mihel Anhel
ASTURİAS
Tərcümə
etdi: Əyyub QİYAS
Ədəbiyyat
qəzeti.- 2018.- 27 yanvar.- S.30-31.