Nə vaxtsa bu çöldən keçmişəm atlı…

Çöl nəğməsi

Nə vaxtsa bu çöldən keçmişəm atlı,

Tanışdır qarsımış çiçəklər mənə.

Bir muğam oxuyur doğmalıq adlı

Qarğılar, qamışlar, küləklər mənə.

Dizimi göynədən tikanlar tanış,

Burda qarışmışam yovşan ətrinə.

Doğma halalına haram qatmamış

Biçənək ətrinə, kövşən ətrinə.

Xallı turaclara qaynayır qanım,

Bir nəğmə boyunca yanıb yaşayır.

O boz torağaylar məni duyanım,

Keçdiyim yollara qonub yaşayır.

Məni salamlayır hər addımbaşı

Göyərənlər belə, solanlar belə.

Başını qaldırır doğma yurddaşım,

Kol dibində yatan ilanlar belə.

Məni haraylayır odsuz ocaqlar,

İsti yadımdadır, tüstü yadımda.

Kimsə pıçıldayır: "Bir ayaq saxla..."

İlahi, bu necə səsdir yanımda?!

Bəlkə bir ilahi səsə çevrilib

Bir dəli sevginin közərən qəmi, -

Bəlkə də bu mənim əvvəlki ömrüm,

Əvvəlki həyatım çağırır məni.

Bura köhnə yurdum, köhnə səngərim,

Burda hər qarışı pir sanmalıyam.

Nə qədər ölməyib köhnə dərdlərim

Köhnə səngərimdə dayanmalıyam.

Sehri, cadusu var Vətən eşqinin,

Tikanı da birdir, gülü də birdir.

Qandan qana keçən şərbətdir yəqin,

Dadanlar bir daha unuda bilmir:

- Nə vaxtsa bu çöldən keçmişəm atlı,

Tanışdır qarsımış çiçəklər mənə.

Bir muğam oxuyur doğmalıq adlı,

Qarğılar, qamışlar, küləklər mənə...

Zirvələrdə bitən çiçək

Bu zirvədə gül açılmaz,

göydən düşən ulduzmusan?!

Sən öz qönçə bələyində

bu dünyanı uduzmusan.

Başın üstə

baxıb sənə qəh-qəh çəkən

şimşəklərin qəhqəhəsi,

Aşağıda şir ağızlı aşırımlar,

uçurumlar silsiləsi,

Sərin mehlər taleyinin,

qismətinin ilk hədəsi.

Öz gözündə bəxtəvərsən,

təbəssüm var dodağında,

Xəbərin yox doğulmusan

tufanların yatağında.

Elə yerdə bitmisən ki,

gözdən uzaq, görənin yox,

Açılmısan könül kimi,

könül verib dərənin yox.

Ətirlisən, ətirsizsən, kimə gərək, -

Göydən gələn mələklərmi iyləyəcək?!

Ləçəklərin toxunanda daşdan-daşa

daş ürəkli küləklərmi iyləyəcək?!

Sığındığın sal qayaya

nə əl çatır, nə də ayaq, -

Heyif!.. Səni

duyan, sevən olmayacaq.

- Dayan! - deyib

dilə gəldi çiçək birdən, -

Mən səninçün doğulmuşam,

unutdunmu özünü sən?

Görməyənlər görməsin heç,

sən axtarıb tapdın məni,

Gəldi-gedər tufanların

qanadından qapdın məni.

Sənmi dedin məni duyan,

məni sevən olmayacaq? -

Zirvələrdə bitənləri

qanadlılar sevər ancaq!

Gül gülü çağıranda

İmamverdi Əbilov üçün

Bir ömür böylə keçdi...

Xoş günlərim az oldu.

Bu dünyaya vuruldum,

Mənə qalan naz oldu.

Sellər-sular çağladı,

Heyran qaldım bəxtimə, -

Mən dəryalar istədim,

Şeh düşdü qismətimə.

Şeh gül üstə gözəldir,

Sular öz axarında...

Gül dilini öyrəndim

Gül gülü çağıranda.

Gül dilini bilməyim

Mənim faciəm oldu.

Əsdi soyuq küləklər,

Xəzanım möhkəm oldu.

Əsdi soyuq küləklər,

Qısqandılar, yandılar.

Gül dilində danışdım,

Sancıdan doğrandılar.

Bir dan üzü gördüm ki,

Güllər verib səs-səsə.

Şehli-şehli danışıb,

Məndən deyirlər nəsə:

- Ona baxın, siz Allah,

Küsüb gedir dünyadan.

Kim onu çəkindirər

Bu sərsəri sevdadan?

Uzaqdan gülə-gülə

Salamladım gülləri.

Dan yerindən könlümə

Axdı işıq selləri...

Saralmış arzularım,

Dilə gəldi bir anda:

- Gedib yenə gələrəm

Gül gülü çağıranda...

Zabil Pərviz muğamı

Bir gün eşidəcəklər

sən demə, bu dünyanın

varmış səkkiz muğamı,

Dolaşar yer üzündə

bir az payız nəfəsli

Zabil Pərviz muğamı.

Saralan qamışların

saçağında səslənər,

Çobanların tüstülü

ocağında səslənər.

Çırpınar yetim qalan

yollarda, üzlərdə o,

Gəzər, yer tapa bilməz

özünə heç yerdə o.

Titrəyər buz suların

göyərmiş dodağında,

Su kimi axıb getmiş

səadət sorağında...

Gah qoşular saçları

pərişan küləklərə,

Saralmış ormanlara

qarışan küləklərə,

Gah inildər, gah susar

yorulanda gecələr,

Yuvaları boş qalan

budaqlarda gecələr.

İçin-için sızlayar,

için-için közərər,

Tək özü bilər ancaq

niyə, neyçün közərər.

Hansı dərdə köklənib,

o hansı simi çalar,

Nə ölən kimi ölər,

nə qalan kimi qalar.

Yağışlı gecələrdə

döyər pəncərələri,

Nə çöldə qala bilər,

nə də girər içəri.

Yerlə göy arasında

gəzər, sərgərdan gəzər,

Çoxdan qeybə çəkilmiş

ad gəzər, ünvan gəzər:

"Hardadır bu dünyanın

qarayanız Leylisi,

Onda bahar Leylisi,

indi payız Leylisi..."

Karvan-karvan, bozarmış

buludlara qoşular,

O qara gözlər kimi

gah dolar, gah boşalar...

Uçub qonar, sarılar

teleqraf tellərinə,

İstər xəbər göndərə,

xəbər tuta, xeyri nə?!

Gedib-gedib bir evin

hasarına çırpılar,

Qapısında çırpınar,

bacasında çırpınar,

Dönüb dolanar başına,

pəncərəni kəsdirər,

İniltisi bu evi

əsim-əsim əsdirər.

Bir də gördün dil açıb

dindi: niyə gəlmisən?

Gözləyəndə gəlmədin,

indi niyə gəlmisən?

Üstündən ömür keçib,

a zalımın balası,

Çəkilibdir göylərə,

yox dərdinin əlacı, -

Axtardığın tapılmaz

köçüb gedibdir hamı,

Get qoşul muğamlara,

Zabil Pərviz muğamı...

10.04.2019

Olan olmuş, keçən keçmiş

Ürəyimdə yanan ocaq, sahibin hanı,

Ocaq daşı, ocaq başı indi kimindir?

Öz odunda qovrulursan, yanırsan özün,

İşığına xatirələr yığışıb indi.

Ürəyimdə yanan ocaq, kimdir günahkar,

Soldu qızıl qanadların qızılgül kimi,

Hanı dəli sevdaların gözəl tufanı,

Külək vurur, qan ağlayır qırıq yelkənin...

Bağlanan yol açılar da - qulağın səsdə,

Elə bilmə bağlayıblar həmən yolları.

Gedən gedib, uçan uçub, nə gəz, nə səslə,

İlahidən qeyb olubdur güman yolları.

Yad ocaqlar başındadır o pərvanə də,

Bilmədi ki, yad ocaqda qızınmaq olmaz.

Boyun əyib boynubükük taleyinə də

Kül olunca öz-özündən alacaq qisas...

Ürəyimdə yanan ocaq, sən mənə həmdəm,

Arzumuzla taleyimiz barışmaz ancaq.

Əlində qəm piyaləsi neçə xatirəm

Alovunda zaman-zaman əl qızdıracaq...

Xanbulançay

Şair dostum Ağacəfər Həsənliyə

Mən nə vaxt gördüm onu:

Mavi, zümrüd ləpələr

qız boylu çinarların

ayağını öpəndə.

Yamyaşıl sahillərin

yarı torpaq, yarı daş

dodağını öpəndə.

Sərxoş yaz küləkləri

ismətindən alışan,

titrəyən lalələrin

yanağını öpəndə.

Nəğməmiz bu Vətənin

daşına sığal verib

torpağını öpəndə.

Gördüm bir xoş saatda,

xoş gündə, xoş səhərdə

Allahın üzüyünün

qaşı düşüb bu yerdə.

Sübh açılır, hələ də

göylər min bir göz ilə

baxır Xanbulançaya.

İşıq şəlalələri

bulaqlara qarışıb

axır Xanbulançaya.

Od tökülür sulara...

Qönçə-qönçə su gülür.

Qaranlıqlar əriyir,

dumanlıqlar sökülür.

Gördüm dağlar içində,

qayalarla baş-başa,

Özü kimi sevdalı

xülyalarla baş-başa

Bütöv səadət gülür!..

Bu ilahi gözəlin

ilahi baxışında,

Onu mənə qısqanan

şimşəyin çaxışında,

Yollarımı bağlayan

şıdırğı yağışında

işıq, təravət gülür.

Bəxtimə günəş doğub,

ömrümə bahar gəlib, -

sevgi, məhəbbət gülür.

Çılğın dağ çaylarıtək

axıb damarlarımda

qaynar şeiriyyət gülür.

Gördüm qız qardaşının

dayanıb keşiyində,

durub qol-qola dağlar,

Gözəlliyi, saflığı

dağ başında saxlayan,

Bir düşmənin yolunu

yeddi yerdən bağlayan

zirehli qala dağlar.

Gördüm sahillər boyu

brilyant, almas səpir

yamaca, yala dağlar.

Uyuyur dağlar qızı...

Dayanıb başı üstə

qoşa kənizlər kimi

Bir yanda günəş gülər,

bir yanda bulud ağlar.

Ətri vurur meşəni,

dağı, daşı, aranı, -

Şəfəqlərlə yuyunur,

küləklərlə daranır.

Oyanır xumar-xumar,

özü-özünə məftun,

Özü özünə Leyli,

özü özünə Məcnun.

Elə bil naz içində

cilvələnir, silkənir,

Əmrinə müntəzirdir

palıdların yelkəni.

Küləklərin qanadı,

buludların yelkəni.

Qarşımda başdan-başa

dalğalanan səadət,

Bu yazılmamış dastan,

oxunmamış muğamat,

Ruhumuztək işıqlı

bu nəğmələr qaynağı,

Bu mələklər məskəni,

bu pərilər oylağı

Qeyrətli oğlanların

qeyrətindən yaranmış,

Dağları birləşdirən

qüdrətindən yaranmış.

Hələ mənim yurdumda

ikicə dağ birləşib,

yaranıb bu möcüzə.

Dayanıb ulduzlarla,

Ayla, günlə üz-üzə.

Baharımla qol-boyun,

şimşəyimlə göz-gözə,

Arzularla ləbaləb

ürəyimlə göz-gözə, -

İkicə dağ birləşib,

yaranıb bu möcüzə,

Az qalır qayalar da,

daşlar da şairləşə, -

Gör nə qiyamət qopar

Azərbaycan birləşə!

Qismət

Əsdi tale küləkləri,

Qabağına qatdı məni.

Cadar-cadar xatirələr

Vadisinə atdı məni.

Yanıb-yanıb kül olmadım,

Bir yanıqlı neyə döndüm.

Dodağımda adın, odun...

Niyə gəldim, niyə döndüm?

Bu bəxtəvər səkilərdə

Ayağının izi hanı?

Xatirələr xəzəl kimi,

O sevdanın özü hanı?

O bəxtiyar pıçıltılar

Bu divarın yadındamı?

Tellərinin titrəməsi

Gilavarın yadındamı?

Əl vururam, əlim yanır,

Söykəndiyin daş közərib.

Aman Allah, qismətə bax,

Yanağımda yaş közərib...

Sən gedəli...

Sən gedəli susub qaynar bulaqlar,

Tək qalmışıq, göydə Allah, yerdə mən.

Buz bağlayıb yanar odlar, ocaqlar,

Əl uzadıb qızınıram dərdə mən.

Sən gedəli ömür mənə dərd olub,

Sənli yollar daşa dönüb, sərt olub.

Sənin adın dodağımda vird olub,

Qurban olum o çarəsiz virdə mən.

Çətin bir də mən bu bağa gələrəm,

Qönçə vaxtı qırılmağa gələrəm,

Təkcə... sənə vurulmağa gələrəm

Gələ bilsəm bu dünyaya bir də mən...

İcazə ver...

Bir məqamda şeir dedim,

Bir mələk dinlədi məni.

Göylərdən gəlmişdi yəqin,

Tənha, tək dinlədi məni.

Yer də, göy də qaşqabaqlı,

Bir buludlu yaz günüydü,

Bu dünyanı unutmuşdum,

Bəxtimin bəyaz günüydü.

Yağış döydü pəncərəni,

Küləklər susub dinlədi.

İldırımlar əl saxladı,

Səsini qısıb dinlədi.

Bir məqamda şeir dedim

Səkkizinci muğam üstə.

Bir mələk dinlədi məni

Bu ilahi məqam üstə.

Közərdi köhnə ocaqlar,

Bilmədi ki, bu nə sirdir.

Bir mələk dinlədi məni,

Bir huri də çay gətirdi.

Ləpələndi xatirələr,

İçmədim... Döndüm sərxoşa,-

Bax, onda batdım günaha,

Onda tutuldum qarğışa.

Bir pəri çay gətirmişdi,

Heyif, içmədiyim çaylar!..

Guya ağıllı tərpənib

Vurub keçmədiyim çaylar!..

Coşdum bahar seli kimi,

Əsdim payız yeli kimi,

Sevib-sevib dəli kimi,

Sevib seçmədiyim çaylar!..

Mən duymadım kədərini,

Ağrıların qədərini,-

Dərin-dərin dərdlərini

Ölçüb biçmədiyim çaylar!..

Niyə gözü bağlı oldum,

Niyə köksü dağlı oldum,

Kaş ki, sizdə boğulaydım,

Qorxub düşmədiyim çaylar!..

Bilmədim ki, həmən çaydır,

Bəxt üzümə gülən çaydır,

İlahidən gələn çaydır

İçib coşmadığım çaylar!..

Gəzib dağ-dağ, dərə-dərə,

Alışıram zərrə-zərrə...

Axıb getdi dənizlərə

O qovuşmadığım çaylar...

...Mən danışdım, sən dinlədin,

Anam mələk, bacım mələk, -

O huri gətirən çaydan

İcazə ver içim, mələk...

Zabil Pərviz

Ədəbiyyat qəzeti.- 2019.- 17 avqust.- S.6-7.