Qağayı nağılı
əvvəli
ötən sayımızda
Restoranın bağçasındakı süfrədə yeməyə dalan uşaqları diqqətlə izləyən qadınlar, gözyaşlarını silərək restoran sahibinə və Tölegenə təşəkkür edib dua oxudular. Uşaqların həyatlarında bu qədər dadlı fasulyə yemədikləri hər hallarından bəlliydi. Süfrədəki soğanları belə, çörəksiz yeyib bitirdilər. Masada qazax qızını yanına oturdan siyah örtülü qadına özünü tanıdan Tölegen qızın başından keçənləri öyrənməyə çalışdı.
Qadın qarnı doyduqdan sonra kiçik qızın başını oxşayaraq danışmağa başladı:
- Qardaşım, bu qızın adı
Aysamaldı,- dedi. Altı yaşı var. Biz onunla qohum-filan deyilik. Anası Aynur
xanım Şamda bizim qonşumuzdu. Aysamal,
eyni zamanda da mənim şagirdimdi. Mən
ibtidai sinif müəllimiydim. Çox heyif
ki, müharibə bizi də buralara qədər sürüklədi.
Aysamalın atasını heç görmədim.
Ailəsini də alıb döyüşmək
üçün Suriyaya gəlibmiş. Böyük
miqdarda pul qazanacaqlarını
düşünürmüş. Qızını
və həyat yoldaşını Şamda qoyub
döyüşməyə getmişdi. Sonradan
Hələbdə bir çatışmada öldüyü xəbəri
gəldi. Meyitini belə göndərmədilər.
-
Yaxşı, anasına nə oldu? - deyə
həyəcanla maraqlandı Tölegen.
Suriyalı
qadın hüzünlü gözlərini yerə dikərək
sözə başladı:
- Aynur
xanım gəldiyinə peşmandı. Vətəninə
dönmək istəyirdi. Qohumlarına məktub
göndərib Şamdan geri qayıtmasına kömək etmələrini
istəmişdi. Amma xeyri yoxdu,
çünki Suriyaya gəlməklə göbək
bağını - vətənlə əlaqəsini öncədən
kəsmiş sayılırdı. O zaman Suriya
dönülməz bir döyüş meydanıydı.
Sonra ikimiz də müvafiq dövlət təşkilatlarına
müraciət edib onların vətənlərinə geri
dönmələri üçün çox
çalışdıq. Amma kimsə maraqlanmadı. Hətta ruslara belə müraciət etdik, onlar da
qapılarını üzümüzə qapatdılar.
Sonra nə edəcəyi, necə edəcəyi
düşünərkən o gün iki övladımla birlikdə
Aysamalı da yanıma alıb məktəbə getmişdim. Yaxşı
ki, almışammış. Az sonra
bomba atılmış, hər şey yerlə bir olmuş,
Aynur xanım da yaralanmışdı. Beləcə
ev-eşiksiz qaldıq. Həyat
yoldaşım da çoxdan vəfat etmişdi. Aynur xanımla Aralıq dənizi üzərindən
Türkiyəyə gedə biləcəyimizi öyrəndik.
Buradaki qaçqın düşərgələrinə
sığınacağımızı və rahat yaşaya biləcəyimizi
düşündük.
- Buralara
dənizi keçərəkmi gəldiniz?.
- Əlimizdə, ovcumuzda nə vardısa verib bir
qayıq kirayələdik. Qələbəlikdi.
Çoluq-çocuq, gənç-yaşlı,
qadın-kişi qayığa doluşduq. Türkiyə
sərhədini rahatlıqla keçəcəyimizi söylədilər.
Mənimlə birlikdə iki övladım,
xalamın iki qızı və onların uşaqları, bir də
Aynur xanımla Aysamal vardı. Uzun
yolçuluğa çıxdığımız o gün
hava açıq, günəşli idi. Amma nə oldusa,
o axşam oldu...
- Nə
oldu? - dedi Tölegen həyəcanla.
- Ah
qardaşım, gecə bir fırtına qopdu, gözlər
olsun, görməsin, aman Allah, həyatımda heç elə
bir qorxu yaşamamışdım. Dalğalar yüksəldikcə
yüksəldi, sonra bizi gah o yana, gah bu yana
çırparaq elə yelləyirdi ki qayığın kənarından
tutmağa belə gücümüz qalmamışdı. Buludların arxasında gizlənən ay, sanki
üzümüzə baxmağa utanırdı. Dalğalar qayığı dibsiz bir qaranlığa
sürükləyirdi. Bir anda, sanki dəliyə
dönmüş bir dalga, qayığı elə
qaldırdı ki, hardasa əlimizi uzatsaq buludlara dəyəcəkdi.
Yuxarı qaldırdığı kimi birdəncə
hamımızı aşağıya atdı. Hər eniş-qalxışda dənizin dibsiz dərinliyinə
qərq olacağıq deyə qorxurduq. Və
ən qorxduğumuz da başımıza gəldi. Dalğalar vurduqca qayıqdan qadınlarla
uşaqları tək-tək fırladıb dənizə atırdı.
Onları qurtara bilmədik. Bir
çətinliklə dönüb yan tərəfimə
baxdım, Aynur xanım da yox olub, suya
gömülmüşdü. Aysamal,
ayaqlarımın yanında, ətəyimə sıxıca
yapışıb qurtarmışdı. Yeni
bir dalğayla özümdən getdim. Gözlərimi
açanda bir bərə gəmisində olduğumu
gördüm. Ətrafımız adamla dolu
idi. O fırtınalı gecədən geriyə bax bu
gördüklərim qaldı.
Qadın içini çəkərək ağlamağa
başladı.
Hər kəs qulaq kəsilib onu dinləyirdi.
Kənarda oturan Məhmət bəy isə üzüntüdən
dizlərinə döydü:
-
Allahı sevərsiniz, ağlamayın. Demək,
Allah sizin övladlarınızla bərabər
yaşamağınızı istəmiş.
Şükür etməyiniz lazımdır, - dedi boğazı
düyünlənərək. Başqa təsəlliverici
söz çıxmadı ağzından. Tölegen
ardından:
-
Adınız nəydi? - deyə soruşdu.
Alnına
düşən baş örtüyünü düzəldərək:
-
Çox şükür, qardaş çox şükür!
Adım Nisadır," - dedi qadın.
Sonra
oğlana acı dolu gözlərlə baxdı və
aylardır bağrında daşıdığı o
ağır yükü xəfiflətmək istər kimi təkrar
danışmağa başladı:
- Deyərsənmi,
qardaşım bir qazax ailəsinin Suriyada nə işi
vardı? Onlar da müsəlman deyilmidir? Dalaşana deyil, dalaşdırana baxmaq gərəkməzmi?
Mənim bildiyim yüzlərcə qazax,
qırğız, türkmən və başqa millətdən
olan insanlar gedib döyüşdülər orda. Cihada gedirik deyə aldadıldılar. Allahın onları
bağışlayacağınımı
düşünürlər? Bax, kimsə
oradan sağ geri dönmədi. Allah
eşqinə, bütün bunlara kimsə dur deyə bilməzmi?
Bizlər ölmək üçün deyil, yaşamaq
üçün gəldik bu dünyaya! Mən də vətənimə
dönmək istəyirəm! Övladlarımın
buralarda belə dilənçi kimi dolaşmalarını istəmirəm.
Bizim də xəyallarımız, gecələri
övladlarımıza danışdığımız
nağıllarımız, röyalarımız vardı.
İndi hamısı bir qağayının
qanadına taxılıb getdi. Artıq
dalğalar deyil sahilə vuran. Məsum
uşaqlarımızın cansız bədənləridir.
Bax, qardaşım, müsəlman görünən
ikiüzlü dinsizlərdəndi çəkdiyimiz. Suriyada
bacımı qaçırdılar o zalımlar. İndi döyüş meydanlarında kefini
görürlər, sonra onu da öldürəcəklər,
digər qızlarımızı da. Buraya
gəldikdən sonra bizim suriyalılar qardaşım
uşaqlarını götürdülər. Xalam qızlarını da məndən xəbərsiz
satıb evləndirdilər. Övladlarımı,
Aysamalı zorla qurtardım".
Nisa xanımın insanlığı utandıran sözlərindən
Tölegen utanıb nə söyləyəcəyini bilmədi. Aysamalın
ailəsi kimi ailələrin nə işi vardı Suriyada?
Bu uşaqların günahı nəydi?
Ayağını torpağa könül rahatlığıyla
basan günümüz insanı, dənizin dalğalarıyla
boğuşub bir xoş təsadüflə sağ-salamat sahilə
qovuşan bu uşaqların üzünə sabah
necə baxacaq? Bu vəziyyət yolunu
çaşan insanlara doğru yolu göstərə bilməyən
cəmiyyətlərin nə qədər gücsüz və zəif
düşdüklərinin göstəricisi deyilmi?
Qadının söylədiklərindən sonra
Tölegenin könlünə fərəhlik verən günəşli
hava birdən-birə qaralmışdı. Ümidlər
ümidsizlyin insafına buraxılmışdı. Amma yurdsuz-yuvasız və yetim qalan Aysamalın təbəssümlə
işıqlanan çöhrəsinə baxdığı anda
buludların arasından bir günəş şüası
parlamaya başlamış kimi oldu. Çünki
bütün çətinliklərə baxmayaraq, onun
varoluşu, həyata məna yükləyir və onun ürəyini
isidirdi.
Nisa xanım, Aysamal ilə görüşməyimə
icazə verərsizmi? Hərdən gəlib ona nağıllar danışmaq
istəyirəm. Hətta belə olsa, sizinlə
də tez-tez görüşüb danışa bilərik.
Mən də sizin kimi gələcəkdə
müəllim olmağı düşünürəm.
- Əlbəttə, olar, qardaşım, niyə də
olmasın? Aysamal üçün valiliyə də müraciət
etmişik. Məsələ belədir ki,
bu işi həll etsələr, lazımi sənəd düzəldə
bilsək Aysamal qızımızı vətəninə
göndərəcəyik. Çünki hər
uşaq öz vətənində böyüsə
yaxşı olar. Görürsən də,
qız öz dilini belə unutmağa başlamış.
Sən onunla qazaxça danış. O
çox ağıllı qızdır, deyərək Nisa
xanım Aysamalın yanaqlarından şəfqətlə
öpdü.
Nisa xanımın cavabı Tölegeni sevindirdi. Ümidin
olduğu yerdə sevincin var olduğunu daha bir dəfə
anladı. Acılarını
paylaşdıqca azaldığını gördü. Odun sadəcə düşdüyü yeri deyil,
bütün insanlığı yandırdığını
idrak etdi. Aysamal kimi uşaqların tərtəmiz
xəyalları bu həyatın davam etdiyini, bu dünyanın
ayaqda durduğunu düşündü.
Ertəsi gün Tölegen yenə məscidə gəldi. Nisa xanım
digər qadınlarla birlikdə dünən olduqları yerdə,
səkinin kənarında oturmuşdular. Bu səfər
uşaqlar köhnə dostlarını görmüş kimi
sevinərək salam verdilər. Tölegen cibindən konfet çıxardıb
uşaqlara payladı. Aysamal, Nisa
xanımın yanından ayrılmırdı. Tölegen qızın yanına yaxınlaşaraq ona
da bir kofet uzatdı. Qazaxça:
- Necəsən,
Aysamal? - dedi.
Qız qımışaraq başını qaldırıb
Nisa xanıma baxdı. Nisa xanım işarə edincə konfeti alaraq:
-
Yaxşıyam, təşəkkür edirəm, - dedi.
Tölegen qızı gəzdirmək üçün
icazə istədi. Nisa xanım:
- Siz
birlikdə gəzin, mən də valiliyə gedib icazə
işinin nə yerdə olduğunu soruşum, - dedi.
Tölegen Aysamalla birlikdə məscidin ətrafında gəzirdilər. Qız durmadan
danışır, məscidin çevrəsində olan
türbələr, məzarlar, bağçadakı
çiçəklərin adlarını, hətta ziyarətçiləri
qarşılayan pişiklər haqqında Tölegeni sual
yağışına tutmuşdu.
Məscidin önündə əsrlərdir gözətçilik
edən çınar ağacına doğru yeridikləri zaman
bəyaz bir kəpənək onlara yol göstərirmiş
kimi önlərində sallana-sallana uçurdu. Kəpənəyi
görən Aysamal onu qovalayıb tutmağa
çalışdı. Kəpənək
də, sanki qızın istəyini bilərək ətrafında
fırlanır, qızı əyləndirirdi. Amma ağaca yaxınlaşdıqda bir anda bəyaz
qanadlarını çırparaq yuxarıya doğru yüksəlməyə
başladı. Aysamal başını
qaldırıb uzun-uzun kəpənəyi izlədi. Sonra sevinclə yerində
atılıb-düşdü, əllərini bir-birinə vurub
kəpənəyi alqışladı.
Tölegen ağacın yaxınına gəlib gövdəsinə
söykəndi.
- Aysamal,
sən qazaxcanı heç unutmamısan, maşallah olsun sənə.
Qazaxıstanda baban, nənən varmı?
Qızın
gözlərində həsrət izləri bəlirdi:
- Babam, nənəm
yoxdu. Anam, atam üçün çox
darıxıram. Onlar hardadır, sən
bilirsənmi? - deyə soruşdu.
- Nisa xala
söylədi ha, onlar quşa dönüblər.
-
Hansı quşa? Bu quşlar kimi olublar? dedi, tam o anda qarşılarındakı bir
çörək qırıntısı üçün
çığır-bağır salıb didişən
qağayıları göstərərək.
- Hə,
bunlara qağayı deyirlər. Bunlar deniz üzərində
uçarlar. Balıq ovlayarlar. Bəlkə anan, atan da indi sənin üçün
balıq tuturlar.
Aysamal gülümsədi və qağayıları diqqətlə
izlədi. Ana və babasının quşa döndüklərinə
inanıb-inanmaması bəlli deyildi. Tölegenə tərəf
dönərək:
- Mən
anamla dəniz kənarında dolaşanda qağayıları
görürdüm. Bizdə də vardı.
Bunlar mənim gördüyüm o quşlar ola
bilərmi, - dedi.
- Ola bilər,
bəlkə də. Deməli, siz dəniz kənarında
yaşayırdınız, eləmi?
- Hə,
- dedi qız.
-
Başqa bir kimsən yoxdumu? Xatırladığın bir adam varmı?
Aysamal bir şey demədi. Sadəcə
"yox" anlamında başını tərpətdi.
Sonra:
- Sən
qağayılar haqqında nağıl bilirsənmi?
- Əlbəttə, bilirəm.
- Mənə
danışarsanmı?
- Əlbəttə,
danışaram, - dedi Tölegen və nə vaxtsa uşaqlar
üçün yazılmış bir kitabda oxuduğu
nağılı danışmağa başladı:
-
Çox uzaq zamanlarda bu gördüyün İstanbul
böyüklüyündə bir ölkə varmış. O
ölkəni bir kral idarə edirmiş. Kralın
bir qızı varmış. Qız sənin
kimi çox gözəlmiş. Atası
çox gözəl olan qızına kimsənin
baxmasını istəməzmiş. Xalqa
qızına baxmağı qadağan edirmiş. Kral qızı gəzməyə saray
keşikçiləri ilə birlikdə
çıxdığı zaman adamlar əyilər və
gözlərini yumarmışlar.
Aysamal
Tölegenin sözünü kəsərək:
-
Baxarlarsa nə olurmuş? - deyə
soruşdu.
- Kim
baxsa, onu edam edərlərmiş, - dedi
Tölegen. Sonra nağılına davam etdi:
- Bir
gün kralın gözəl qızı gəzmək
üçün bayıra çıxdığı vaxt bir
cavan oğlan hər cür qorxunu gözə alaraq
başını qaldırmış və şahzadə
qızla göz-gözə gəlmişlər. O anda oğlan
şahzadə qıza bir könüldən min könülə
aşıq olmuş. Şahzadə qızın
da ona qarşı baxışlarının boş
olmadığını düşünmüş və
günlərcə yata bilməmiş. Qızı
çox sevmiş. Ölümü belə
gözə alaraq şahzadə qızı bir dəfə daha
görmək istəmiş.
Şahzadə qız da ona aşiq olmuş. Oğlana xata
toxunmasın deyə, günlərlə özünü saraya
qapadıb bayıra çıxmamış. Sonunda dayana bilməyən cavan oğlan gizlicə
sarayın bağça divarına dırmanmış və
şahzadə qızla bir dəfə daha göz-gözə gəlmişlər.
Bir şey danışmadan elə hey bir-birlərinə
baxmışlar. Cavan oğlan divardan aşağı
atlamış və şahzadə qıza ürəyini açmaq
istədiyi an saray keşikçiləri
başının üstünü kəsdirmişlər.
Kralın
yanına aparılan oğlan ölümlə cəzalandırılacağını
bildiyindən şahzadə qıza bəslədiyi eşqi
söyləmiş:
- Onu
çox sevirəm! - demiş.
Şahzadə qız da göz yaşlarıyla atasına
yalvarmış. Qızının kədərlənməsinə
dayana bilməyən kral oğlana ölüm cəzası verməmiş,
amma onu çox uzaqdakı bir adada olan mayak qülləsində
yalnız yaşamağa məhkum etmiş.
Aradan aylar keçmiş. Şahzadə
qızı dəlicəsinə sevən və unuda bilməyən
cavan oğlan eşqini adada yuva quran qağayılara
danışmağa başlamış. Və
dənizin ətrafında yaşayan bütün
qağayılar, bu cavan oğlanın şahzadə qıza
olan eşqini dinləmişlər. Dinlədikçə
də kədərlənmişlər. Öz
aralarında məsləhətləşərək içlərində
olan ən yaşlı və böyük qağayını,
cavan oğlanla görüşdürməyə qərar
vermişlər. Yaşlı qağayı
o qədər böyükmüş ki, qartallar belə ondan
çəkinirmişlər. Sonra
yaşlı və böyük qağayıya cavan oğlan dərdini
açmış. Ona ürəyi yanan
yaşlı qağayı uzun-uzun düşündükdən
sonra cavan oğlana onu saraya qədər qanadları üstündə
götürəcəyini, şahzadə qızla
görüşdürəcəyini, hətta onu çox zəngin
edəcəyini və kral tərəfindən də seviləcəyini
söyləmiş. Amma ardından da bir
şərt qoymuş.
-
Bütün bunların əvəzində həyatın boyu
gündüzlər qağayı, gecələr isə insan
olacaqsan, - demiş.
Cavan
oğlan:
- Burada
yalnız qalıb ölməkdənsə, gündüzlər
quş, gecələr insan olmağa razıyam. Onsuz
da günlük həyatımızda bəzən heyvan kimi, bəzən
isə mələk kimi yaşıyırıq. Şərtini qəbul edirəm, - demiş.
Beləcə yaşlı qağayı, cavan
oğlanı qanadlarının üstünə alıb saraya
götürmüş. Sarayda hər kəs ona hörmətlə
yanaşmış. Kral onu şahzadə
qızı ilə evləndirmiş. İki
sevgili bir-birinə qovuşaraq xoşbəxt olmuşlar. Cavan oğlan ömrü boyu günəşin
doğuşundan batışına qədər qağayıya
dönüb dənizin üzərində uçarmış.
- O zaman
anamla atam da quşlarla bərabərdilər indi, - deyə
pıçıldadı Aysamal. Nağılı
çox bəyəndim, amma cavan oğlana ürəyim
ağrıdı. Yenə də sevdiyi
adamdan ayrı qalmaqdansa, quş olması daha
yaxşıdır.
Tölegen
qızın nağılı bəyəndiyinə sevinərək:
- Hə
o, eşqi üçün gündüzünü qurban
veribmiş, - dedi.
O əsnada
Nisa xanımın qaçaraq gəldiyini fərq etdi
Tölegen. Ayağa qalxaraq onun təlaşlı
halıyla maraqlandı. Qadın yanlarına gələrək:
- Polislər
bizi buradan götürüb gedəcəklər. Buradan tez
çıxıb getməyimiz lazımdır,-
dedi. Sonra Aysamalın əlindən tutaraq təngnəfəs:
- Valilikdən
sənəd ala bilməsək bizi ya qaçqınlar
düşərgəsinə aparacaqlar, ya da Suriyaya geri göndərəcəklər,
- dedi.
Tölegen o anda konsulluğa müraciət edib
Aysamalın vəziyyətini bildirəcəyini söylədi. Qadın bundan sonra çarənin
yalnız konsulluqda olduğunu söyləyərək:
-
Qardaşım, o zaman sabah burada
görüşək. Restoran sahibi bizim
qaldığımız yeri bilir. Səndən xəbər
gözləyirəm, - dedi və tez də Aysamalın əlindən
çəkib getmək istədi. Amma Aysamal Nisa
xanımın əlini buraxıb Tölegenə sarıldı.
Buraxmaq istəmədi. Tölegen
qızın yanaqlarından öpərək:
- Sabah yenə
görüşəcəyik və sənə başqa
nağıllar da danışacağam, - dedi.
Qadın ərafına diqqətlə baxaraq qızın əlindən
çəkdi.
Sonra sürətlə oradan uzaqlaşdı.
Aysamal bir neçə dəfə geri
dönüb baxdı və gülümsəyərək
Tölegenə əl elədi. Sonra məscid
həyətindən uzaqlaşaraq gözdən itdilər.
Tölegen o gün konsulluğa zəng çaldı. Telefon bəzən
məşğul olurdu, bəzən də zəng etməsinə
baxmayaraq, kimsə cavab vermirdi. Səhəri
gün konsulluğa getməyi qərarlaşdırdı.
Uzaqdan dənizin uğultusu duyulurdu. Rüzgar məscidin
önündə ucalan ağacları əyib
bükürdü.
Uşaqlar bu soyuq gecədə üşüyürlərmi
görəsən? Axşam bir şey yeyiblərmi? Analarının qucağında indi
mışıl-mışıl uyuyub röyalarında nələr
görürlər? - deyə
düşünürdü Tölegen. Çarəsizliyə
düşən və həyatda qala bilmək
üçün çırpınan uşaqların dilənçi
kimi böyümələrinə heyifsiləndi. Eyzən dəniz kimi dalğalanıb duran cəmiyyətin
bu uşaqları sahilə vurduğuna, kənara
atdığına və nəhayət, insanlığın
necə belə bir hala gəldiyinə bir məna verə
bilmirdi. Ən böyük dəyərlərin
uşaqlar, yeni nəsillər olduğunu niyə heç kim dərk etmir, niyə onlara sahib
çıxan yoxdu deyə düşündü.
Səhər azanından sonra tələsik konsulluğa
getdi. Konsulluqda görüşdüyü bir qadınla
Aysamal haqqında danışıb ona yardım edilməsini
söylədi. Qadın qızı
tapıb gətirsə, kömək edəcəklərini
bildirdi. Sonra kiçik bir kağıza adını,
telefon nömrəsini yazıb uzatdı və:
- Həmən
tapıb buraya gətirin. Mənə də mütləq xəbər
verin, biz məşğul olub bir çarə taparıq, -
dedi.
Tölegen avtobusla Süleymaniyə məscidinə
doğru yola çıxdı. Bir tərəfdən
Aysamalın probleminin həll olunacağına sevinir, diğər
tərəfdən də görəsən, dünən
görüşdüyümüz yerdədilərmi deyə
nigarançılıq keçirirdi. Burulğana
düşən bir həyatı qurtara bilməyin nə
böyük xoşbəxtlik olduğunu düşünərək
Aysamalın öz vətəninə nəhayət ki,
qayıda biləcəyini xəyal edirdi.
Məscidə çatar-çatmaz uşaqları və
analarını axtarmağa başladı, amma məscidin həndəvərində
kimsə yoxdu.
Məscidin ətrafını dolaşdı.
Kimsəni tapmayınca restoran sahibi Məhmət
bəyin yanına getdi.
Məhmət
bəy, təngnəfəs gələn Tölegeni
görüncə:
- Dostum, nə
olub, niyə təlaşlısan, - deyə soruşdu.
Tölegen
təlaşdan güclə danışa bildi:
-
Suriyalı uşaqlar və anaları hardadı, bilmirsən? Aysamal hardadır? Onları tez
tapmağım lazımdır.
Məhmət
bəy başını əyərək:
- Dünən
gecə onları buradan alıb götürdülər.
- Haraya?
- Yəqin
ki, qaçqın düşərgəsinə. Bəlkə
də Suriyaya.
- Necə
yəni qaçqın düşərgəsinə, Suriyaya? Aysamal vətəninə qayıdacaqdı. Buralarda olamazlarmı? Doğrudanmı
aparıblar onları? Bu necə ola
bilər? - deyə Tölegen ard-ardına
sıraladı sualları. Vəziyyətdən
çıxış yolu tapa bilmir, olanlara, Məhmət bəyin
dediklərinə inanmaq istəmirdi. Məhmət
bəy artıq əldən bir şey gəlməzcəsinə
başını buladı. Tölegenin çiyinlərindən
tutaraq:
-
Artıq onları tapa bilməzsən. Onlar indi
Allaha əmanətdirlər, deyərək Tölegenə təsəlli
verməyə çalışdı.
Tölegen restorandan çıxdı. O, çarəsiz insanlara
kömək edə bilməyəcəyinə inanmaq istəmirdi.
Sanki onları yuxuda görmüşdü; yuxuda
onlarla birlikdə yemək yemiş, Aysamala nağıl
danışmışdı. Bu an o
özü də o adamlar qədər çarəsizdi. Əllərindən çıxıb gedən Aysamal
üçün içi sızladı. Nisa
xanıma, uşaqlarına ürəyi yandı. Aysamal kimi onlarla, yüzlərlə, əslində,
minlərlə uşağın, amansızca məchul bir gələcəyə
girov buraxıldığını anladı. Sanki bir
neçə nəsil birdən o dibsiz dənizlərə iz
buraxmadan batıb yox olurdu...
Tölegen
Aysamala nağıl danışdığı yerə
doğru gedərkən qapı şüşələri
açıq olan bir maşından Sezen Aksunun mahnısı,
qağayılara doğru yüksəlirdi:
Bir
karanlık savaş meydanı sanki,
İstanbul şehri martılar açken.
Başka
bir şarkı söylüyor sokaklar,
Aşk
uzakta beklerken...
Tərcümə etdi: Məmməd
İSMAYIL
Malik OTARBAYEV
Ədəbiyyat qəzeti.- 2019.- 25 may.-
S.30-31.