OCAQ
hekayə
Dünyaya gələn yeni insanın
beyni ağ vərəq kimidir.
O vərəqə, yeni insanı
dünyaya gətirən ailə və cəmiyyət qələmi
ilə
nə yazacaqsa onu da oxuyacaq.
Bir də gizlində qalan qan
yaddaşının oyanması var. İnsan
psixologiyasının gizlinləri çox olur, o - insan, bəzən
bu günü ilə deyil,
nə zamansa bu gününə yazılan hansısa gizlinin -
kodun ardıycan
gedir. Bu yolda yaxşı və ya pis "Adam" yoxdu, dərk
edəni, etməyəni, bir də əli baltalı öz
hökmünü özü verən qatil "hakim"ləri
var...
- Elə
bu?!
Talıblı
iki yüzlüyü əlində oynada-oynada az qala onun
gözünə soxmağa hazır olan boy-buxunlu, iri
döşləri qırmızı rəngli sinəsi
bağlı köynəyinin altında çalxalanan, üzündə əbədi
narazılıq ifadəsi olan qıza: - Azdı? - dedi.
Qız
onu tərs-tərs süzüb, pulu əsəbdən əsən
əli ilə döşünün içinə soxub: -
Adına, şöhrətinə, yanında keçirtdiyim əzablı
gecəyə görə azdı, hə!..
Talıblının
səsi əsdi: - Əzablı?..
İçkidən sonra heç nə yadımda qalmayıb,
heç nə...
Qız
şaqqanaq çəkib güldü, balaca
çantasını yatağın üstündən
götürüb, qoltuğuna vurdu və hələ də əsəbi
gülüşünü saxlaya bilmədən: - Yoxsa sən
özünü plevboy hesab edirsən?..
Talıblı qıza nə deyəcəyini bilməyib,
sakitcə başı ilə - yox, deməyə
çalışdı.
Qız isə
sakitləşmək bilmirdi: - Səndən pleyboy olar, sən
heç düz-əməlli yazıçı da deyilsən,
nə ağılla o boyda adları veriblər sənə, hə?!.
Talıblının
səsi titrədi: - Sən mənim əsərlərimi
oxumusan?..
Qız bu
dəfə Əzrail kimi onun sinəsinə çöküb
qulağına pıçıldadı: - Sənin o zibil
dilogiyanı sona kimi oxumağa hövsələm
çatmadığından, fikrimi açıq dediyimə
görə universitetdən qovuldum...
Qız bir anlıq susub, geri çəkilib, onun
qarşısında dik durdu. İndi onun siması tamamilə dəyişmiş,
gözləri dolmuşdu: - Sən mənə mənim həyatımı
borclusan...
Əli ilə
gözlərini silib, yenidən üzünə əbədi
süni maskasını taxıb gülümsədi: - Amma indi
xoşbəxtəm, səni belə gördüm və
sözümü deyə bildim...
Talıblı
oturduğu yerdən durmağa cürət etmədən
pıçıldadı: - Necə gördün?
- Elə
beləcə, yazıçılığı da kişiliyi
kimi sıfra bərabər.
Otağın içində gəzişdi. Əlini döşünə
salıb, iki yüz manatı çıxartdı, açıq
qalan yatağın üstə atdı: - Mən gedirəm, sən
məni xoşbəxt edə bilmədin, Talıblı...
Talıblı
mızıldandı: - Azdı, yenə verim, getmə...
Qız otaqdan çıxanda dönüb ona baxdı. Bu an onun gözlərində
sonsuz kədər vardı: - Sənin puluna qalmamışam.
Yaxşı hərəkət etmək istəyirsənsə,
o adlarından imtina et, heç kimə xeyir
verməyən kitablarını parçala at, yazırsansa həyatdan
yaz. İstəyirsən elə
məndən yaz!..
Talıblı
yenə mızıldadı: - Getmə...
Qız ona ötəri baxıb gözlərini
süzdürdü, çıxanda eşitdiyi səs yenə
onu saxladı.
Talıblı,
sanki ağlayırdı: - Adını demədin.
Qızın üz ifadəsi ilə birgə səsi də
dəyişdi.
O, sırf kobud səslə: - Qalib! - deyib,
evdən çıxdı.
Talıblı
onun dediklərini sakitcə pıçıltı ilə təkrarladı:
- Qalib... Qalib... Qalib...
Birdən
gözləri bərəldi, dili söz tutmadı, ətrafına
baxdı, heç kim yox idi. Özü də
bilirdi burda, bu bağ evində özündən başqa
heç kim yoxdu. Yataqdan tez
durub, şalvarının belini bağlaya-bağlaya pəncərəyə
yaxınlaşdı. Qalib, əgər həqiqətən
də adı Qalib isə o, darvazaya sarı gedirdi.
Talıblı pəncərəni açıb onu
çağırdı: - Eyyy...
Talıblının
fikrincə, özünü qalib sayan qız, mütləq
dönüb ona baxıb, üzü əvəzinə yerə
tüpürüb getməliydi, lakin qız geri dönüb, -
mənimləsən? - dedi.
- Hə, dayan.
Talıblı özünə xas olmayan cəldliklə
aşağı mərtəbəyə düşüb
qapıya sarı getdi. Qapını açanda qızla
göz-gözə gəldi.
- İçəri keç.
"Qalib
qız" şit-şit irişdi: - Keçərəm, onsuz
da burdan şəhərə getməyə yolpulum belə
yoxdu, amma əgər həvəsə gəlmisənsə,
sirrimi bildiyin üçün qiymət ikiyə qalxır.
-
Keç içəri.
Qız içəri girib qapını örtdü. Talıblı
arxayınlıqla mətbəxə yeridi. Qız
da onun arxasıycan səssizcə keçib mətbəxdəki
divanda oturdu, Talıblını yuxusuz gözləri ilə izləməkdəykən.
Talıblı çaydanı cərəyana taxıb rəfdən
iki fincan götürdü. Suyun altında
yaxalayandan sonra hər fincana bir qaşıq qəhvə qoyub,
suyun qaynamasını gözləməyə başladı.
O, geri dönüb qıza nə deyəcəyini belə
bilmirdi, onu niyə geri çağırdığını
da. Doğrudanmı yarısərxoş vəziyyətdə
qadın bilib, elə ev qapısının ağzındaca
maşınına mindirdiyi bir gecəlik fahişə bildiyi bu
adam, əslində, kişi imiş?!.
Bu ola bilməz... Yox! İndi ona nə desin, nə
soruşsun, bəlkə, üzr istəyib, çoxlu pul verib
yola salsın onu. Əslində, Talıblıya
qadın lazım deyildi, o, tənhalıqdan, tək qalmaqdan
qaçıb, bu bataqlığın içinə
düşmüşdü. Arvadı həmişəki
kimi evdə boşboğaz rəfiqələrinə
qonaqlıq verirdi, o da onlarla bir az
içib, bağda işləmək istədiyini deyib, evdən
çıxmışdı. Hamıya belə
rahat idi. Arvadı onsuz daha rahat rəfiqələrinə
gəzdiyi ölkələrin mağazalarındakı
parıltılardan danışacaq. Rəfiqələr
Talıblı olmadığı üçün daha sərbəst
olacaqdılar onun evində. Talıblı
isə bağda yeni romanını yazacaq, yeni kitabının
çap həyəcanını yaşayacaq və gələcək
planlarını quracaqdı ki, buyur. Bu nə
idi, İlahi?!
Çaydan axır ki, qaynadı. Talıblı
fincanları doldurub geri dönəndə, qonağının
divanda dərin yuxuya getdiyini gördü. O buna, bəlkə
də, sevindi, çünki bir fincan qəhvəni sona kimi
içəcək qədər bu sakitcə yatan adamla söhbət
mövzusu yox idi.
Qəhvəni divanın qarşısındakı
masanın üstə qoydu, öz fincanından bir qurtum
alıb, yatan naməlum adama diqqətlə baxdı. Gecənin
alaqaranlığında görmədiklərini görməyə
çalışdı. Fincanı masa
üstə qoyub sakitcə divanda yatan adama
yaxınlaşdı, əlini onun saçlarına toxundurdu.
Süni saç əlini daladı. Astaca
saçı dartdı, yatan adam yerində
narahat olsa da üzünü qaşıyıb yana çevirəndə
parik Talıblının əlində qaldı. Ayaq
üstə meyidə dönənmək, yəqin ki, buna
deyirdilər. Makiyajı silinən üz ona çox tanış gəlirdi. Beləcə
nə qədər dayandığını bilmirdi, onu
özünə qaytaran səssizə qoyulan telefonun səssiz fəryadı
oldu. O səs qadının çantasından gəlirdi.
Artıq nə olacağını
düşünmədən çantanı divanın baş tərəfindən
götürüb açdı. Telefon
susmaq bilmirdi. İxtiyarsız cavab düyməsini
basdı.
- Seymur, əla
materialdı, Talıblı batdı, qaqa, yotubeni izlə!..
Əlləri əsə-əsə telefonu
söndürüb çantaya atan Talıblının ilk
işi qazı açıb havasını otağa buraxmaq
oldu. Nə
etdiyini dərk etmədən mətbəx
bıçaqlarına əl gəzdirib əlinə yatanı
götürdü, yatan adama yaxınlaşıb bir an dayandı, fikirləşmədən
bıçağı onun kürəyinə sapladı. Yatan adam ağrıdan qəfil oyanmağı ilə
yerindən durmaq istəsə də, Talıblının
endirdiyi ikinci zərbə daha ağrılı olduğundan
qıvrılıb güclə: - Kişi adammışsan, -
dedi.
Talıblı
bağırdı: - Sənin əlin mənə toxunub?!
Adam
ağrıdan qıvrılsa da güldü, ağzından gələn
qan onun gülüşünü boğsa da: - Demiyəcəm,
bu əzabla yaşa, yaşaya bilsən...
Talıblı birdən-birə heydən
düşüb, əlindəki qanlı
bıçağı yerə atıb mətbəxdən
çıxdı.
O, iri
kitab rəfləri düzülən iş otağının
ortasında əli qanlı dayanıb rəflərdəki cilid-cilid
kitablara, xarici səfərlərdən gətirdiyi
suvenirlərə, evin görkəmli hissəsində sıra
ilə düzülən seçilmiş əsərlərinə
baxıb dəli cəldliyi ilə onları götürdü,
bir-bir yerə atıb tapdaladı, suvenirləri divara
çırpırdı. Birdən dayanıb ani fikrə getdi. Və gözlərinə işıq gəldi, sanki.
O, hamama gedib əllərini yuydu, həyətə
çıxdı. Maşınını
açıb ora baxdı. Sənədləri
maşındaydı. Tez evə
qayıtdı, qaz iyi qapıda onu vurdu. Mətbəxə
keçib qazı söndürdü. Adam
divanda gözü açıq vəziyyətdə hələ
də canını tapşıra bilmirdi. Dili
söz tutmadığından dodaqları bir-birinə dəyir,
nəsə demək istəsə də, söz səssiscə
havada əriyirdi. Talıblı ona
baxmamağa çalışsa da, gözü istər-istəməz
o səmtə dönüb görmək istəmədiyini
görürdü. Baxışlar ora dikilsə
də onun dayanmaq fikri yoxuydu. Ordan sürətlə
keçib yataq otağına girdi. Geyimini dəyişdi.
Yol çantasına bir neçə dəyişək
atdı. Ordan çıxıb yenidən iş
otağına keçdi, burda hamıdan - arvadı və xaricdə
yaşayan oğlundan gizlin saxladığı bank kartları,
bir az da pulu vardı. Onları
götürüb otağına son dəfə baxdı. Yerdə kitabların arasından ona sarı boylanan
nazik, köhnə kitabçanı götürmək
üçün əyildi. Bu onun ilk
kitabı idi. Hər şey onunla
başlamışdı, pul da, şöhrət də,
hörmət də onunla gəlmişdi. Onda o kim idi? Adi, sadə, kənddən
gələn bir fəhlə oğlu. Bir az
yazmaq qabiliyyəti vardı, bir az da gözəgəlimliyi. Onu o vaxt bir qızın, arvadı olacaq
qadının köməkliyi ilə seçdilər. Bir-birinin ardıycan əsərlər yazıldı,
pulunu o aldı. Bu əsərlərdəki
yalan-yanlış tarixi o nə araşdırmışdı,
nə də yazanda əziyyətini çəkmişdi. Pullar isə başına sel kimi axmışdı.
Hamı ondan çəkinir, yanında söz
danışmağa qorxurdu. Arxası bərk
yerə bağlıdı, deyirdilər. Masson
deyən də vardı ona. Səbəb isə
arvadının yəhudi olmasıydı. Heç nə
vecinə deyildi, kim nə deyirdi desin. O, həyatından
razı idi bu günə kimi. Hər şeyin bir
sonu varmış. Bu da son. O bu şəhərə
gəldiyi kimi getsə də, indi ayağı qaloşlu o
kasıb kişinin oğlu deyildi. Həmin kişi
onu çoxdan oğulluqdan çıxarmışdı...
Talıblı əşyalarını çölə
qoyub, yenidən geri, əlində bir qab benzinlə
qayıtdı. Qanı yerdə
gölməçə yaradan, hələ də ölə
bilməyən adamın sönən gözləri ona son
ümidlə baxsa da, Talıblı ona əhəmiyyət verməyib,
işini bitirməyə çalışırdı.
-
İncimə, bir gecəlik qonağım, sən çox
bahalı qonaq olduğun üçün ev
qarışıq yanacaqsan...
Benzini hər tərəfə səpib dərindən nəfəs
aldı. Bu an ona, sanki ikinci nəfəs gəlmişdi. Yeni macəra başlayırdı, yaş artıq o
yaş olmasa da. O yenidən çantaya girib zəng edən
nömrəyə mesaj göndərdi: "O zibili internetdən
götür, bizə lazım olandan artığını
aldım, hesab nömrəni mənə göndər".
O,
yaxşı bilirdi ki, bu mesaj cavabsız qalmayacaq. Elə də oldu.
"Sağ
ol, brat, kişisən. Sildim!". Və...
Hesab nömrəsi.
Talıblı qonağının telefonunu cibinə qoyub
kibrit yandırdı. Qonaq hələ də ona baxırdı.
Bu gözlər artıq ifadəsini itirmişdi.
Bədən alışanda ondan, deyəsən,
yüngül səs gəldi. Talıblı
qapıya doğru gedib, alışmağa hazır olan evə
cəmi bir yanan kibrit atıb, qapını bağladı.
Ev, sanki fəryad edərək
alışmağa başladı. Yanan kitabların vərəq-vərəq
fəryadı, yerdəki Təbriz xalısının ilmə-ilmə
iniltisi, insan bədəninin odda qat-qat əriyən
cızıltısı bir harmoniya yaradıb, evin yuxarı
qatlarına doğru ucalmaqdaykən Talıblı evdən
çıxıb, piyada, kəsə yolla gedəcəyi yerə
tələsirdi. Əlini gödəkcəsinin
cibinə salanda barmaqlarına nəsə dəydi, onu
çıxardıb baxdı. Bu, hər
şeyin başlanğıcı olan onun həqiqətən də
öz əli ilə yazdığı "Ocaq" hekayələr
kitabı idi. Talıblı təəssüflə
kitaba baxdı, onu vərəq-vərəq cırıb kimsəsiz
yolda havaya təslim edirdi. Onun ocağı səhifə-səhifə
yollara səpələnirdi özü kimi...
İki gün sonra isə bütün saytlar, televiziyalar Talıblının faciəli surətdə öz evində həlak olması haqqında məlumat verdi. Talıblı bu məlumata Fransadakı evində qulaq asıb, çox kədərləndiyi an telefonuna gələn zəngə təmiz fransız dilində cavab verdi: - Bəli, baxdım. Çox kədərli son. Nə etmək olar. Bəli... Bəli... Ümid edirəm, bir neçə ay sonra sizi öz rəssamlıq sərgimdə görəcəyəm. Bəli... Nədənsə, ağlıma qəribə bir ad gəldi, elə əsərim də var, mən atəşi sevirəm. Sərginin adı "ocaq" olacaq...
Yeganə KƏRİMZADƏ
Ədəbiyyat qəzeti.- 2020.- 8
avqust.- S.8-9.