Ədəbiyyatdan bir Hüseyn Həşimli keçdi...
Hüseyn
müəllimlə son görüşüm
bu cümlələrlə
yaddaşıma həkk
olunub...
- Nərgiz xanım, əlinizdəki Nağı
Nağıyevlə bağlı
kitab mənimdirmi?
- Bəli, sizindir.
- Bitirdikdə verin mən də baxacağam.
- Əlbəttə, son bir povest qalıb,
səhər sizə təhvil verəcəyəm,
müəllim.
Kitabı bitirib səhər tezdən həvəslə
Hüseyn Həşimlinin
qapısını döydüm. Hər gün
hamıdan tez işə gəlib, tədqiqatla məşğul
olurdu. Səs yox idi.
...İki, üç,
dörd...
Anladım ki, otaqda yoxdu... Düşündüm ki, nəyəsə
görə yəqin ki, gecikib. Arada belə hallar ola
bilər, normaldır...
Ancaq daxilimdə bilinməyən bir hiss var idi. Günortaya qədər
gözlədim. Nəhayət, ona zəng etdim.
Xəstələndiyini eşitdim...
Günlər sonra isə bu dünyadan
köçdüyünü... İnana bilmədim...
Axı bu necə ola bilərdi?
Heç
kim inana
bilmirdi. Hər düşünəndə narahatlıq bütün zehnimə hakim kəsilir.
Yadıma dünya boyda
gülümsəməsiylə tələbələrinə yol
göstərən müəllim,
həmkarlarının səmimiyyətlə
qapısını döyməkdən
çəkinmədiyi yoldaş,
ən çətin elmi məqamların aydınlaşdırılmasında tədqiqatçılarla çiyin-çiyinə
vuruşan alim və hamını ürəyində cümhuriyyət
quran bir insan gəlir. Niyə hamı onu sevirdi?
Ona görə ki, o uşaqdan böyüyə
hamını ciddiyə
alırdı. Hörmət edirdi. Dəstək olurdu. Ona dərdini
danışanı heç
bir şəkildə əlacsız ötürmürdü.
Daim axtarışda idi... İnnovativ idi.
Təkrarı sevmirdi. Bizə də innovativ
olmağı öyrədirdi.
Emosional situasiyalarda, özümüzü ələ
almağı, aqressiya
zamanı bağışlamağı
öyrədirdi...
Çox sayda edəcəyi işlər vardı. Saysız-hesabsız
proyektlər və monoqrafiyalar... Özü danışırdı ki,
mənim esselərimi və mənsur şeirlərimi mütləq
təhlil edəcək...
Onun insanlara
hörməti və qiymətləndirməsi qarşılıqsız
idi. Gözləntisiz insan
idi...
Sakit təbiətinin
əksinə coşqun
elmi həyatı var idi. Vaxtını boş keçiməyi sevməzdi. Qədirbilən
idi... Yeri gəlsə, sinəsini
qalxan kimi istifadə edərdi gənc bir elm adamını qorumaq üçün.
Bilirəm, bu, Allahın yazdığı teledir...
Ancaq nə yalan deyim, heyifsilənməyə
bilmirsən...
Hüseyn
Həşimlinin ölümünü
dostlar, tələbələri,
həmkarları, hərə
bir cür qələmə aldı...
Hər kəs elegiyası fərqli məzmunda olsa da, hiss edilən kədər ortaq idi... Hər bir yazıda
ağrılar və xatirələr yer alıb.
Hüseyn
Həşimli haqda ilk
yazılardan birini ürək yanğısı
ilə əziz müəllimi və elmi rəhbəri akademik İsa Həbibbəyli qələmə
alıb...
Akademik yazır: "Azərbaycan
Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan
Bölməsi İncəsənət,
Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun
direktor müavini, Əməkdar elm xadimi, filologiya elmləri doktoru, professor Hüseyn Həşimlinin vəfat etməsi haqqında xəbəri qəfildən
eşitdikdə dərindən
sarsıldım. İlk
növbədə, əlli
beş illik
ömrünün ən
azı otuz ili mənimlə birlikdə keçən çətin və mənalı dövrü ərzində yaddaşıma
əbədilik həkk
olunmuş Hüseyn Həşimlinin təmkinli
siması bir an içində gözümün
önündən keçdi
və bu acı xəbər qəlbimdə şimşək
kimi çaxdı".
Bu şimşək 20 iyun... hər bir vicdanlı
elm adamının ürəyində
çaxdı...
30 kitabın, o cümlədən
350 elmi məqalənin
müəllifi olan Hüseyn Həşimlinin çoxsaylı elmi əsərləri həm də beynəlxalq jurnallarda nəşr olunmuşdur. Onun elmin inkişafı sahəsindəki xidmətləri
yüksək qiymətləndirilmiş,
2007-ci ildə "Azərbaycan
Respublikasının Əməkdar
elm xadimi" fəxri
adına layiq görülmüşdür.
Hüseyn Həşimli
elmi-pedaqoji fəaliyyəti
ilə yanaşı, həm də ictimai-siyasi xadim kimi də xidmətlər
göstərmiş, Naxçıvan
Muxtar Respublikası
Ali Məclisinin III, IV, V, VI çağırış deputatı,
Ali Məclisin Sosial siyasət, elm, təhsil, idman və mədəniyyət
məsələləri komitəsinin
sədri olmuşdur".
XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının tanınmış
tədqiqatçısı, mətnşünas alim, Azərbaycan Respublikasının
Əməkdar elm xadimi,
filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Hüseyn Həşimli...
Yaxşı vətəndaş idi. Vətəni
dərindən sevirdi. Bu sevgi ona yorulmadan
çalışmaq əzmi aşılayırdı.
Böyük alim idi. Elmin aktual problemləri ilə
yanaşı, unudulan mütəfəkkirlərin də tədqiqatçısı
idi...
1998-ci ildə "Azərbaycan
ədəbiyyatında sentimentalizm"
mövzusunda namizədlik (fəlsəfə doktorluğu), 2011-ci
ildə "Azərbaycan ədəbiyyatında Avropa mənşəli
lirik janrlar" mövzusunda elmlər doktorluğu
dissertasiyaları müdafiə edib. Elmi əsərləri
Azərbaycandan başqa, Bolqarıstan, Türkiyə, İran,
Rusiya, Türkmənistan, Ukrayna, Gürcüstan, Qazaxıstan,
Misir və b. ölkələrdə müxtəlif dillərdə
nəşr olunub. "Ədəbiyyat nəzəriyyəsi
kursunda sentimentalizm ədəbi cərəyanının
öyrədilməsi" (1990), "XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatında
yeni lirik janrlar" (2002), "Azərbaycan poeziyasında sonet
və terset" (2003), "Azərbaycan mənsur şeirinin təşəkkülü"
(2006), "Azerbaycan mensur şiirinin tarihi" (Ankara, 2007),
"Əli Səbri" (2007), "Azərbaycan ədəbi
mühiti və türk dünyası" (2009), "Əli Məhzun
və "Ədəbiyyata dair" əsəri" (2009),
"Avropa lirik janrları və Azərbaycan ədəbiyyatı"
(2009), "Türk halklarının edebiyat ilişkilerine dair
araştırmalar" (Ankara, 2009), "Azerbaydjanskoe
stixotvorenie v proze" (Moskva, 2011), "Puti razvitiə
Azerbaydjanskoqo stixotvoreniə v proze" (Sevastopolğ, 2011),
"Hüseyn Cavidin lirikası və Avropa poetik ənənələri"
(2012), "Fərhad Ağazadənin "Ədəbiyyat məcmuəsi"ndə
ədəbi-elmi fikir" (2012), "Səid Səlmasi"
(2013), "Məmmədəli Sidqi və "Şeypur"
jurnalı" (2014), "İzzəddin Həsənoğlunun
ədəbi irsi" (2016) və b. kitabların müəllifidir.
Qəfil gedişinizlə qəlbimizdə
çaxan o zəhmli şimşəyin təsiri
hələ də ötməyib. Yaşasaydı ötən
günlərdə 55 yaşını qeyd edəcəkdi.
Bir alim üçün ən yaradıcı
yaşlarda tərk etdi bizi. Hər kəsin
üzünə açıq olan qapı, artıq əcəlin
sərt qasırğası ilə əbədiyyən
qapanıb. Hər kəsə ümid olan o
qapı, artıq böyük bir dağa çevrilib qəlbimizdə.
Əziz müəllimimi, fenomen yaddaşlı həmkarımı
xatırlamaq ruhumun dirəyini sızıldadır.
Yaşamı ilə beyinlərdə
fırtına qoparan alim, ölümü ilə ürəkləri yerlə bir edən adam...
Hər dəfə o qapının
yanından keçəndə
bir daha onun sizin tərəfinizdən
açılmayacağına təəssüf edirəm.
İndi sizin yerinizə yazdığınız
əsərlər, arxanızda
qoyduğunuz elmi irsiniz bəlağətlə
danışacaq... Və
eyni zamanda tələbələriniz, doktorantlarınız
və ailəniz sizi əbədi olaraq yaşadacaq...
Nargis
Ədəbiyyat qəzeti.- 2020.- 29
avqust.- S.13.