Mən bir dəfə
Mən bir dəfə- uşaq idim o zaman-,
nə oldusa birdən birə sıxıldım
İstədim ki qaçım
gedim dünyadan-
kəndimizdən Koçokaya
çatınca
beş-on dəfə üzü üstə yıxıldım...
Bax, indi də göyüm
göyüm göynəyir
yaddan çıxmır
dizlərimin göynəyi.
Əllərimə çınqılların batması
incitmirdi, pis olmuşdum, cırılmışdı
qardaşımın əynimdəki
köynəyi...
Durub yenə qaçırdım
ki, qaçırdım
elə bilki məni atlı qovurdu...
Yaşmaq
vuran, burnu kəsik arvadın
həyətində dəstək
qızlar, oğullar
noxudları toxmaqlayıb,
"döyürdü"...
Bic uşaqlar çəpərləri
dırmaşıb
Qonşu evin qoparırdı əncirin.
Mənsə mış tək
susuzluqdan yanırdım,-
arxadaydı kəndin
qarağacları
bəs mən harda kölgələnim,
dincəlim?
Həm də bir az yorulmuşdum, deyəsən
Azalmışdı ayağımın sürəti
Evlərinin arxasından keçəndə
Saxlamışdı Əli, Şamil yolumu-
Oğlanları poçtaiyon Qüdrətin.
Ta o vaxtdan səngiməyib, dünyadan
baş götürüb
qaçıb getmək
istəyim.
Bitməyibdi ürəyimdə sıxıntı,
həm də böyük qardaşımın
yenə də
köynəyini geyib getmək istəyim.
Mənim
nənəm
Mənim
nənəm ipək kimi qarıydı
dərdlə dolu bayatısı varıydı
Namazını ötürməzdi heç
zaman
o Tanrıya, Tanarı ona yarıydı.
O, Allaha kişi
kimi baxırdı
o, Allaha "Tarı kişi" deyirdi
Alqışına heç bir sözüm yox mənim,
qarğışı da alqış idi, şeyirdi.
Qurşağnda qəlet-konfet olardı
belində şal...
yaşmağını demirəm
Hərdən mənə qəzəblənib
ardımca
tövşüyərək qaçmağını
demirəm...
Yazıq
nənəm ilk gəlinlik
günündən
ayrılığın qədərini
bilirmiş.
İçindəki həsrətini duymadıq
üzündəki gülüşünü
görürdük-
o, yalandn danışırmız,
gülürmüş...
Mənim
nənəm nənələrin
ən gözəl,
ağı deyən,
ağlamağı bacaran
ipək kimi bir qarıydı, nənəydi.
Ürəyində, ömrü boyu
çəkdiyi
dərdlərini saxlamağı
bacaran
noğul idi, nağıl idi, nə idi?
Mənim
nənəm qərib idi, çox qərib,
Masallıda bir bacısı
qalırdı,
anasının, atasının
qəbiri,
ürəyində düyün
vurmuş kədəri,
sevinməyi ona yasaq eləyən
bir nisgili, min acısı qalırdı...
Mənim
nənəm ipək kimi qarıydı
mənim nənəm
nənələrin tacıydı
o, anama görmədiyi atası
o, anama qardaş idi, bacıydı...
Mənim bu gündən
sonra
Mənim
bu gündən sonra
uçan quşlara,
yağan yağışlara
axan çaya,
gecənin bağrına
işiq tutan aya
şeir yazmağa halım olmaz.
Gecədən sübhə kimi
yerinə qor dolan
ürəyi dərdin
çoxluğundan
bişən, qovrulan
övlad itkisinə
dözə-dözə dözməyən
xəyalı dağı
arana, aranı dağa apran
ayağı kilidlənib
gəzməyən
anaya şeir yaza bilmirəm,-
adam bu qədər zalım olmaz.
Başında saçından olan
ağzında dişindən
olan
qolunda gücündən
hər yerdə işindən olan
Səsə dönməyən
göydən enməyən
Çiy
adam
bu qədər naqis və ayağı
yalın olmaz...
Hər şeyin sonu gəldi
Hər şeyin sonu gəldi, bitdi, qurtadı hər şey
qırıldı son ümüdlər,
söndü sonuncu şam da
Gövdəsini qəzəblə dalğalar
döyən gəmi
lövbərindən inadla
gör necə yapışıb da...
Sonuncu baxışların arxaya boylanması;
Ayaq səsləri bilmək uzaqdan gələn səsi
Hər nədirsə, bax, budur,
daha gözləmək
olmur
Qulağına dəyirsə yetimin
ah-naləsi...
Səssiz
uçub gedəcək
ruh bədəndən
quş kimi
nə bir qanad səsi var,
nə də ki yel əsir,
bax
halsızlıqdan bezənlər
tənhadır bayquş
kimi
nə bəndə göz yetirir, nə əl uzadır Allah.
Buluddan yağış deyil,
dərddir yağan deyəsən
bir ovuc kədər götür çilə göyün üzünə.
Hər tərəf ram edilsin,
hər yan düşsün ovsuna
heç olmasa bir dəfə Tanrı dəysin gözünə.
Hər şey qaldı arxada, hər şeyin sonu gəldi
gözlərimin işığı
öləzidi şam kimi
Ağ yelkəni küləklə
dolan bir gəmi gəldi
biz səhəri gözlədik
dünənki axşam
kimi...
2020
Sonra
Əvvəl gələn xəbərlər
sonra heç gəlmədi də
Sonra gəlməyən xəbər
ümüdləri qarsadı...
Son dəfə əsən külək sonuncu yarpaqları
Qovdu, görə bilmədim, lap
uzağa apardı...
Sonra həmən küləklər
yarpaqsız budaqların
üstündən uçub
getdi...
getdi
göyün üzündən
buludları dağıtsın...
Daha küçələrə də
su səpən tapılmadı
Tapılmadı yarını tozdan
qouryan oğul...
(Mahnılar kökdən düşdü,
toz basdı küçələri...)
Tapılmadı boz atı sərv tövləyə bağlayan
tapılmadı çiynindən
bircə anın içində
tüfəngini aşırıb
sinəsinə dayayan...
...nə pis gəldi sonralar...
Beləcə yoxa çıxdı
əvvəl-əvvəl olanlar
qarğı atları
minən kəndin uşaqları da
sonradan böyüdülər...
Sonra heç danışmadıq
unuduldu nağlımız
yağmalanan yurdların
ot basmış yollarında
düşmən tırtılı
altda qaldı uşaqlığımız...
Körpə oğlanların da
qaşları düyün
vurub
qızların bantı
hanı?-
toysuz qalıb gəlincik...
Sonra əsən küləklər
bizi tərk edib getdi
getdi göyün üzündən buludları
dağıtsın
Getdi bir qədər küskün,
getdi bir qədər incik...
2019
Oğlum Turala
Oturma,
əllərini dizinin üstünə qoyub
dincəlmə,
hələ ömrün
sonun çox var.
Boylan, boyunun çatdığı,
gözünün tutduğu
yerlərə
baxışların bağlamasın
qabar.
Üz
tut, üzünü sənə
tutub
üzlülük edənlərə...
hər sözü söz edənlərə
boyun büküb, göz gizləyib
söz gəzdirənlərə
arada çımxır,
arada qabar,
sən öz yerini tanı,
onlara yerini göstər
bax gör necədir belə yaşamaq,
necədir haqqı
dananlarla dalaşmaq...
Dalaş
oğlum, dalaş...
2019
Gəl gedək
Ay bağrıma sıxmadığım
Təkim,
göyçəyim, gəl
gedək
gözlərini nə gizlədib
Telin, birçəyin, gəl gedək
qar yağmadı bu qış yenə
yağır qarğış-yağış
yenə
özün dedin yığış yenə
gəldim, çiçəyim,
gəl gedək...
***
Unutmusan,
gör nə qədər vaxt keçib
mən də elə sən dediyin fəhmli
yaddaşında çox
şeyləri saxlayan
o deyiləm - gah sakit, gah zəhmli...
Biz tərəfdən siz tərəfə gəlməyə
ürək gedər,
ayaqlarsa qalardı
unutmusan siz tərəfdə uşaqlar
fit verərdi, bizi daşa basardı...
Az qalardım siz tərəfin itlərin
qucaqlayam, sğallayam,
öpəydim
təki bircə siz tərəfdən küləyin
biz tərəfə əsməyini
görəydim...
Mən nə qədər yaddaşıma qəsd edim
ötənləri xatırlayım
nə qədər
o günlərdən
biz nələri qazandıq
o günlərdən
hədər oldu,
de, nələr...
Hardan axı sən yadına salasan
banınıza daş atmağa gəlməyim
məni hər gün öldürməyə çıxmağın
səni hər gün yaşatmağa gəlməyim...
İndi artıq yaş üstünə gələn yaş
ömrümüzə selbələnən daşdı, qız
unutmusan, sən ömrümə gələndən
nə yaz, payız, nə də ki yay, qışdı, qız.
Faiq BALABƏYLİ
Ədəbiyyat qəzeti.- 2021.- 5 dekabr.- S.10.