İrina Vladimirovna Kovalyova (1964) şair, tərcüməçi,
jurnalistdir.
Rusiya Tərcüməçilər İttifaqının bədii
tərcümə seksiyasının rəhbəri, Moskva
Yazıçılar İttifaqının və Mərkəzi
Ədəbiyyatçılar Evinin (MƏE) Yazıçılar
Klubunun üzvüdür.
"Dördüncü Troya", "Qeysər kəsiyi",
"Dünyanın düzəni", "Hospitaler Ordeni",
"Terra İtalica", "İynəcələr ölkəsi",
"Yaddaş xəritəsi", "Liturgiya körfəzi",
"Bu gün mən ləpələrin rəsmini çəkəcəm"
şeir kitablarının müəllifidir. Rusiyanın
və bir çox əcnəbi ölkələrin ədəbi
mükafatlarını alıb, nüfuzlu xarici ədəbiyyat
və sənət təşkilatlarının
üzvüdür.
Ağ beretli qız
Kəşfiyyatçı
qız - nənəm
Mariya
Qriqoryevnanın bacısı
Yevdokiya
Qriqoryevna
Fedorçenkonun
xatirəsinə
Taleyin dəhşətli
cəbrinə bu qız
Bütün görnüşüylə hazır deyildi.
Otuzlu illərin
dəbində dümdüz
Başında
ağ rəngli beret gəzirdi.
Nazikdi, zərifdi saptək
qaşları
İstiylə doluydu gül baxışları...
Öz kiçik balasın
böyük nənəmiz
Dusenka səslərdi: "Hardasan, ay qız?!
Mənim
gözəl qızım, balacam, ballım,
Səni
çox sevirəm, yanağı allım...".
Sonbeşik
hamıdan əziz olardı,
Onun da qızımtək yanağı xallı.
Üzündə nə ənlik, nə
kirşan yağı,
Saçı da yalançı buruq görmədi.
Bu qohumluq
bağın, bu oxşarlığı
İllər soldurmadı, heç itirmədi.
Bu yaman
dünyanın savaş oyunu
Hələ
bitməmişdi, bir ili vardı:
Hərbi
təzim ilə, top atəşilə
Yazda dəfn etdilər beretli qızı.
Budağı
çətirli qovağın altda,
Hardasa sahildə, Simferopolda.
Yeri dəqiq
deyil, çox vaxt keçibdi,
Bircə
dəqiq budur: yaş iyirmi beşdi.
Bizə
damğa basan, bizə dağ çəkən
Yalnız
bu xəbərlər qalıbdı indi:
"Ona
Zoya kimi əzab veriblər,
Onu yandırıblar Janna Dark kimi".
Tərcümə
Səlim Babullaoğlunundur
***
Sonuncu
paraqrafda,
Yekunda, yəni
son nöqtədə
Artıq
etiraf edə bilərik -
Qapının
ağzını kəsdirib
Qış.
Amma
Yazın
göy qurşağı
Hələ
ki isidir kürəyimizi,
Elə
bil qış
gəlib
çıxmayıb, mənimlə deyil indi.
İynəcələr
də mənə
Solğun
çəməndən keçib,
Şehə
batıb yürüyüm deməyib,
Burda
ayıpəncəsi
İtiribdi
başını,
Eşşəkarısı
Bürküdən ayılıbdı.
Bu
kövrək səhər isə
Təskinlik
aramır heç,
Xəbərsizdi
hər şeydən -
Müdriklikdən,
Süleyman
padşahın uzaqgörənliyindən,
Üzüyündəki yazıdan.
Bilmir ki,
Bir
gün bu da keçəcək,
Yaradanın
Evində
Əbədi
yaz olanda...
Ailə fotosu
Atamın
pencəyinin yaxasında
rombşəkilli nişan,
içində ilan,
nənəm kənara baxır
yarıdönmüş halda.
Necə
oldusa fotoatelyeyə gəldik,
Bütün ailə - hamılıqla.
Gəldik ki, ağ-qara şəkil çəkdirək.
Mən
bilirəm anam özü
çox
zərif yundan -
hə,
həm də gözoxşayan rəngdə,
qövsi-qüzehdir sanki,
hardansa
müftə tapdığı yundan,
indi əynindəki
donu toxumuşdu.
Burda o,
lap cavandır,
fotoaparatın obyektivinə baxır.
Mənim
dörd, onun iyirmi yeddi yaşı var,
hələ kiçik qardaşım gəlməyib dünyaya.
Babam da
yoxdur - müharibədə ölüb,
arvadı,
oğulları göz yaşları axıdıb.
Ancaq mənə
elə gəlir hələ də
arxamızca baxır.
Hiss edirəm
ki, göylər boş deyil heç də,
mənə başqa cür deyildiyinə rəğmən.
Tanrının
mələklərinin səsi gəlir
başımın üstündə - hər zaman və hər yerdə...
Fəsəli həftəsi
Bütün
mübhəm,
qeyri-müəyyən vəziyyətlərdə:
İnciklik
və günahlarda,
Ən
gözəl kremasiya diləkləriylə
fəsəliləri sobaya göndərirəm.
Vodka
dadızdırmıram,
Bir
qırıq halva qatıb da dada gətirmirəm
Dərdi...
Qızıb
köz-köz olmuş tavayla
Üstünə gəlirəm sənin.
Hətta
soyuqlasa belə,
Virusla
qovğa başlar
Arasına
bal sürtülən cuna
İpisti fəsəlilər.
Qəfil
xəstəlik gəlsə
Fəsəli var, fəsəli.
Nənəm
bunu bulkalarla edərdi,
Heyif, reseptini unutdum.
İrina Kovalyova
Tərcümələr
Cavanşir Yusiflinindir
Ədəbiyyat qəzeti . -2020.- 1 fevral.- S.19.