ƏZGİL AĞACI
Hekayə
Əzgil ağacı bağımızın
ən axar-baxarlı yerində, nanəçövhər
bitkisinin sərt rayihəsi və cır zoğal ağacının yöndəmsiz
kölgəsində özünə
yer edib, azadlığını elan
etmişdi. Bura necə gəlib düşmüşdü, heç
kim bilmirdi.
Bircə
bilirdik ki, bu ağac elə
bil, heç böyümür. Sanki elə
hey 26 yaşını qeyd
edir… Edəcək...
27 heç olmayacaqmış
kimi... Ağacın üzərində hər il boyundan
böyük əzgillər
yetişir. Payızda bu əzgillər
insanda onu yemək arzusu oyadır. Ancaq, nədənsə, mənim o əzgilləri budağından qopartmağa
heç vaxt ürəyim gəlməyib.
Elə bilirəm ki, elə həmin
an qan boşalacaq
yaralı budaqlardan. Nə qədər etsəm də, sonra o qanı saxlaya bilməyəcəyəm. Fışqırdacaq zoğal ağacına,
bütün zoğallar
boyanacaq al qan rənginə. Sonra bütün qanı canına çəkəcək
torpaq... Və bir oxxay çəkəcək…
Qulaqlarım tutulacaq o an, əbədiyyən
kar olacağam. Bir də heç
vaxt eşidə bilməyəcəyəm uşaqların
gülüşlərini, quşların
ötüşlərini və
səni!.. Hər il
dejavu yaşayıram elə bil. Beynimin bütün
hüceyrələri donur.
Yenə
həmin an yetişir. Əzgillər yetkinləşir, budaqlarından cümlə-cahana
meydan oxuyur. Mən hər il bu günü səbirsizliklə
gözləyirəm. Həm də
bu gün məni qorxudur.
Bomboz qorxuram.
Üzərindən dörd il keçir ağrımın... Belə anlarda
uşaqlığımdan qoparılışım
gəlir ağlıma.
Atamın ruhu bərzəxə
sığındıqdan sonra,
Şərqdəki o torpaq
kifayət qədər
ürkürdücü daxili
simasını büruzə
verməyə başlamışdı.
Sanki hər şey
qorxuducu və səfalət içində
idi. Hətta uzun illərdir
oynadığım qonşu
uşaqları, axşama
yaxın arxamca qaçıb məni qorxutmağa çalışan
o iri üzündən
qan damlayan günəş belə ürküdücü və
qorxuluydu. Bir anda hər şey mənasızlaşmışdı. Rəngi solmuşdu həyatımın.
Gilənarlar rəngini, bənövşələr
ətrini itirmişdi.
Təkliyim böyüyüb boya- başa çatırdı. Anamın əllərində
günbəgün artan
qabarlar və bir anda həyatın
ortasına kəllə-mayallaq
atılışımış zehnimdə və qəlbimdə bir donuqluq hakimiyyəti qurmuşdu. Qar kraliçası, görünür, bizim də həyatımızdan
keçmişdi. Sanki bütün dünyanın
aysberqlərini götürüb
ürəyimin sularına
necə gəldi atmışdılar. Bu etibaredilməz soyuqluq günbəgün damarlarımdan
bədənimə axırdı,
sirkulyasiyam pozulmuşdu.
Qanımda etibarsızlıq və qorxu dövr
edirdi. Özümü
narahat hiss edəndə
öskürürdüm atam
kimi... Amma mənim ovuclarım
dolmurdu qıpqırmızı
rənglə. Şəffaf idi hər şey
ovuclarımda, göz bəbəklərim əks
olunurdu, sanki dünyanı gizlədirdim
ovuclarımda. Uşaqlığımdan nərgiz və bənövşə ətri
gəlirdi. Xatırlayıram yamyaşıl ovaları, odun qoxuyan şehli
meşələri. İri zoğallı
bağları, cır
xurmalı, şabalıdlı
meşələri ilə
canlanır gözümdə
Zaqatala. Yaşılın ən izdihamlı halını mən orda görmüşdüm
ilk dəfə. Sonra isə
hekayəm zümrüd
yaşılı meşələrdən
bomboz əzəmətli
dağlara, boz-qonur çöllərə qədər
uzanıb gəldi.
Fərqli mühit, fərqli iqlim, fərqli insanlar... Fərqli ömür yolu. Bircə eyni idi bənövşələr,
zoğal və əzgil ağacı.
Doğrudan bu əzgil və zoğal ağacı, uşaqlığım
kimi ətir saçan bənövşələr
bura necə gəlmişdi?
Bəli,
artıq dörd il keçib
üzərindən. Dörd ildi
ki, eyni ayın eyni günündə, sanki Ay bir başqa parlayırdı göy üzündə. Həmin gün,
sanki həyətimizdəki
əzgil ağacının
üzərinə ulduzlar
yağır. Əzgil ağacı
ikiyə bölünür.
İçindən Aya sən çıxma, mən çıxım, günə
sən parlama, mən parlayım deyən, saçları spagettiyə bənzəyən
qız çıxır.
Ətrafına baxır gülümsəyir.
Sonra əzgildən qopardıb doyunca yeyir. Mən öncə istəyirəm mane olum, əzgili elə yemə axı sən qan xərçəngisən,
sənə olmaz onu o şəkildə yemək, ver aparım 24 saat alma sirkəli suda saxlayım sonra yeyərsən -deyim. Ancaq o, göy üzünə
baxıb gülümsəyir.
Əlini
mənə uzadır.
Mən də laqeyd qalmıram. Ovucumu göy üzünə
tərəf çevirir,
Sirius ulduzunu ovcuma çağırır. Mən bərk-bərk
qapatıram ovuclarımı.
Bilirsən mənim 24 saatım
qalmayıb. Mən hönkürürəm.
O isə məni sakitləşdirir. Sən bilirsənmi?
Köhnə Misirdə bir
çox məbədlərin
daxili otaqları Siriusu görəcək şəkildə inşa edilib. Sən bunları hardan
bilirsən - deyirəm.
Cavab vermir. Sadəcə, darıxanda ulduzlara
bax - deyir və gülümsəyir.
Yenidən keçib oturur
əzgil ağacının
oyuğunda. Və yox
olur gözlərimin içinə gülümsəyə-gülümsəyə.
Donub qalıram. Batır ürəyimə buz parçaları.
Üşüyürəm. Dişlərimin şaqqıltısı ürəyimin döyüntüsünə
qarışır.
- Qızım, dur bunu da iç...
Gözlərimi açıram. Anam al-qan rəngindəki
zoğallı çayı
mənə uzadır.
Tez çevrilib əzgil ağacına tərəf
boylanıram. Əzgil ağacı,
sanki əbədi sükut andında idi. Yox, bu, yuxu deyildi. Əmin idim. Tez ovuclarıma
baxıram. Ovuclarımda ulduzvari yanıq izləri görürəm.
Ovuclarımı birləşdirirəm. Canım yanır. Bilirəm ki, onu çağırdığımı hiss edir. Anam boşqab dolusu
iri əzgillərlə
içəri daxil olur.
- Əzgil istəyirsən?
Ağlamaqqarışıq gülümsəyirəm.
Nargis
Ədəbiyyat qəzeti.- 2020.-
4 iyul.- S.9.