Daxma... Yağış...və...
Ümid...
hekayə
...Yenə
təbiətin üzü tutulub. Dünəndən
qaşqabağı heç açılmır;
küsülü kimi görünürdü.Göydəki
buludların rəngi gün ərzində qaralıb
üşüyürmüş kimi bir-birini bərk
qucaqlayıb yerə boylanırdı. Dünyanın dərdi
uşaqların vecinə deyildi, xəzəllərin yerə
xalça kimi döşəndiyi həyətdə sarı
heyvanı cır-cındıra büküb növbə ilə
təpikləyib çığırışırdılar.
Onlardan yaşca balaca qızcığaz da cingiltili səsi ilə
qardaşlarına qoşulub baş barmağının corabın ucundan göründüyü
ayağını top deyilən heyvaya vurmaqdan zövq
alırdı.
Uzaqlarda bir anlığa görünüb buludların
arasında yox olan şimşəyə baxan nənə
onları evə çağırdı. Bir-birinin
ardınca eşidilən göy gurultusu məcburən də
olsa uşaqları sevimli oyundan ayrılmağa vadar etdi. Qapı ağzındaca corablarını soyunub şən
əhvalda evə girəndə gurultuların səsi
çoxaldı. Anası tərə
batmış nimdaş köynəklərini
çıxarıb yenisini geyindirəndə dodaqaltı
deyintisindən də qalmadı.
-
Günümüzə bax, bunların tayları məktəbdə
dərsə gedir, mənimkilər də top qovur.
- Atam gəlsin,
gedək də. - Balaca qızcığaz dil-boğaza
qoymadı.
Nənə isti sobanın ətrafında bardaş qurub
yerdəki kiçik və rəngbərəng daşları əllərində
atıb-tutan nəvələrinə baxdı.
-
Ağıllı balam, dur balaca qazanı sandığın
üstünə qoy. Yağış yağacaq
indi.
Nəvələrinin
içində hamısından yaşca böyük uşaq
başını qaldırıb ətrafa baxdı,
ufuldayıb: - Ay nənə, göy guruldayan kimi
yağış yağmır ha, - deyib könülsüz halda
oyundan ayrıldı, divarın yanına qoyulmuş yöndəmsiz
stolun örtüyünü qaldırdı. Nənəsinə
baxıb
- Bunu
qoyum, yoxsa... - dedi.
Dəmir çarpayıda saçını darayan
anası ona gözucu nəzər saldı.
- Yox,
böyüyü apar, birdən səhərə qədər
yağar yağış.
- Ay nənə,
atam gələndə...
Bir anlığa evə sakitlik çökdü. Balacalar əl
saxlayıb analarına baxdı. O isə dəmir
çarpayıda oturmuş nənənin saçlarını
qaydaya salırdı. Göy gurultusundan sonra qəfil
çöldə qəribə xışıltı
eşidildi və dəqiqələr sonra bu səs
şıdırğı yağışın xəbərçisinə
çevrildi.
Bunu gözləyirmiş kimi çarpayının
qarşısını kəsdiyi taxta pəncərənin
çatlamış şüşələrinin arasından
su damcıları içəri axdı. Balacalar stolun
altına cumdular. Bir-birinə toxunub oraya
üst-üstə yığılmış qab-qacağı
daxmanın tavanından axan su damcılarının altına
qoydular.
- Burdan
yağır, bura qoy...
- İndi
də burdan düşdü yağış...
-
Böyük qazanı gətir...
Uşaqların səsi yağışın
damcılarını üstələyirdi.
- Sakit
olun... - Anası acıqlandı onlara.
Ani səssizlikdən sonra uşaqlar yenə
çığırışdı. Hətta əlindəki
stəkanı damcının altında düz saxlaya bilməyən
uşaq, bir neçə dəfədən sonra
yağışın düşdüyü yeri tapa bildi.
Anası mehribanlıqla dilləndi.
- Yerə
qoy, əlində saxlama, yorularsan.
Qız onun yanında dayandı.
- Stəkan
balacadır axı...
Böyük qardaş güldü.
- Buna bax
da, ağlına gəlmədi yekə ləyən qoyasan.
- Bura ləyən
sığır?.. - Uşaq etiraz etdi. -
Görmürsən əldə tutmasam, yükün
böyrünə düşəcək.
Anası diqqətlə baxdı. Damcı yük dedikləri
yorğan-döşəyin üstünə çəkilmiş
ağ örtüyün kənarlarını
isladırdı. Ora nə qazan qoymaq olurdu, nə
də ləyən.
Otaqda damcı səsləri bir-birinə
qarışdı; şıdırğı
yağışın damcıları içəridə
düşdüyü qablarda qəribə səs
çıxarıb musiqi ahəngi yaradırdı. Hətta
anası darağı nənəsinin başına sancıb
qabların yerə düzülməsinə özü nəzarət
etdi. Gah yükün üstündə, gah
çörək qoyulmuş ləyənə düşən
hər bir damcı içəridə qarğaşa
yaradır, sevinc və həyəcan dolu səslərlə
müşayiət olunurdu. Balaca qız
aşsüzəni stolun altından çəkib anasına
baxdı.
- Bunu hara
qoyum?
Anidən səssizlik yarandı. Sonra böyük
qardaşı aşsüzəni dartıb sobanın
üstündə saxladı.
- Bunu əlində
saxla, sobanın üstünə su düşməsin.
Daxmanı gülüş səsi bürüdü. Hətta
içəri düşən hər bir damcıdan hər dəfə
üzü tutulan nənə də gülümsədi.
İstisi adamın iliyini isidən sobanın üstünə
düşən damcı "cızzz" səsi
çıxarıb anidən buxara çevrildi. Sonra ikinci,
üçüncü damcı. Balaca
qız qardaşının sözünə baxıb
aşsüzəni sobanın üstündə saxlasa da,
damcılar onun içindən süzülüb yanar
cobanın üstünə yayılırdı. Tavandan düşən damcıların sobanın
üstündə buğa çevrilməsini görən
qız qəfildən aşsüzəni üstünə qoyub
əlini çəkdi. Qardaşların
gülüşünə fikir vermədən nimdaş,
saçaqları çıxmış palazın
üstündə oturub tavana baxdı. Anası
qızını çağırdı.
- Ora
sudur, gəl çarpayıda otur.
Daxmanın döşəməsinə sərilmiş və
rəngi getmiş palazın bəzi cırıq yerlərindən
pambıq yığmaq üçün istifadə edilən
iri kisələrin kəsilərək sərildiyi üzə
çıxsa da, evdə soyuqluq vardı. Odun sobası
döşəmədən çox, divarları və onun bərabərində
olan yerləri qızdırırdı. Divarın
müxtəlif yerlərindən süzülən damcılar
torpaq döşəmədə üzə çıxıb
göz deşirdi.
- Ay nənə,
baaax... ordan su axır. - Nəvəsinin cingiltili səsindən
diksinib əli ilə göstərdiyi yerə baxanda əlacsızlığını
anladı, kövrəldi.
Yerə o qədər ləyən-qazan
düzülmüşdü ki, balaca daxmada hərəkət
etmək olmurdu. Köməyinə qardaşı
çatdı. Qollarından tutub
anasının yanına qaldırdı. Yağış
yağan kimi bircə damcı suyun düşmədiyi dəmir
çarpayı onların yeganə qorunduğu yer idi. Nənəsi yalnız yağış yağanda
onların bu dəmir çarpayıya çıxmalarına
icazə verirdi. Çünki
balıncın altı nənəsinin onlar üçün saxladığı
rəngbərəng konfet və meyvələrlə dolu
olardı. Bu dəfə də adətinə
xilaf çıxmadı nənəsi. Anası
ilə göz-gözə gəlib əlini balıncın
altına atdı.
Uşaqlar sevdikləri konfet və meyvə payını
alıb içəridəki qabları saymağa başlayanda
anasının nəzərləri pəncərədən
görünən həyətə dikildi. Həyət
qapısı buradan daha aydın göründüyündən,
nənəsi evdə olmayanda uşaqlar dəmir
çarpayıdan yollara baxar, gəlib- keçəni
sayardılar.
- Divar da
su oldu...
Anası narahatlıqla oğlunun göstərdiyi yerə
baxdı.
- Biz
harada yatacağıq bu gecə. Hər yerə ləyən
düzülüb.
Nənəsi
qəhərləndi:
-
Yağışdır da... axşamatan çayın
qırağından çəkilmirsiz.
Anası
da ona qahmar çıxdı:
-
Yağıb-yağıb bir azdan dayanacaq.
Qəfildən uşaqların yaşca böyüyü
dilləndi.
- Atam bizi
aparmağa gələndə...
Nənəsi dodaqaltı deyindi.
- Bunun
atasına bax.
Sonra da
üzünü yana çevirdi.
- Pul xərcləməsin
deyə, külfəti evdən qovur. Hələ bir gəlib mənə
ev düzəldəcək...
Bacısı yenə araya girdi. Onun qırış
basmış əlini silkələdi.
- Nənə...
nənə, gedək evimizə.
Qardaşı sözünü yarıdan kəsdi.
- O ev atamındır. Hər kəs
öz evində yaşayır.
Qız nəvəsi razılaşmadı.
- Nənəm
qonaq qalacaq.
- Onsuz da
hamı bu dünyada qonaqdır. - Nənə kövrəldi. -
Bircə sizin yaxşı gününüzü görsəydim.
- Sonra köksünü ötürdü. - Belə ata ilə
çətin yaxşı gün görəsiz.
Bir anlıq səssizlikdən sonra nənə qız nəvəsinin
şirin danışığından gülümsədi.
-
Düşmə yerə, ayağın su olar.
Sonra
çarpayıdan sallanan nəvəsini bağrına basıb
yanıqlı səslə layla dedi.
-
Başsız qalmış nənənin dərdi çoxdur, mənim
balam. Dörd qızım uçub getdi,
qaldım bu daxmada kimsəsiz. Arada yada
salıb yanıma gələndə eynim açılır.
Yoxsa bütün günü lal-dinməz
gözüm yollara dikilir.
- Bizi
gözləyirsən, nənə?
Bu dəfə uşaqların ortancılı nənəsinin
qucağında özünə yer eləmək istəsə
də, qız nəvəsi daha da qısıldı nənəsinə.
- Sizdən
başqa məni kim yadına salır ki... Ani susqunluqdan sonra qızına baxdı.
- Ay Qənifə,
fikir vermə onlara. Qulağım eşidə-eşidə mənə
dedi ki, qardaş, bunun biri iki olmamış boşa getsin.
Qənifə deyə üz tutduğu qadın isə
fikirli halda başını yelləyib nəzərlərini su
ilə dolu qab-qazandan çəkmirdi.
- Ana,
qazan doldu. Aparıb atım çölə...
Qadın fikirdən ayrılıb oğluna baxdı.
- Yox, yer
sudur, ayağın batar. Görmürsən, həyət
suyun içindədir.
- O zaman
qoy böyük ləyənin içinə boşaldım. Sonra da anasının nə deyəcəyini gözləmədən
sürüşüb çarpayıdan düşdü.
İki addım atıb yükün
üstündə yağış suyu ilə dolmuş balaca
qazanı sandığın üstündəki iri sarı rəngli
ləyənə boşaltdı.
Qız nənəsinin qucağından aşağıya
dartındı.
- Qoy mən
də o biri qazanı boşaldım.
Amma ana qollarını bərkidib qızının
aşağı düşməsini əngəllədi. - Bunlara bir hay
lazımdır, hamısı suyun içində gəzsin.
Qardaşı çarpayının üstündən
başını uzadıb bağırdı.
-
Əbülfət, o biri də doldu... stəkanı da
boşalt ləyənə...
Bir ara uşaqlar
çığırışdılar. Səs-küy
qalxdı. Nənə qızına
baxıb başını buladı.
-
Oxşamışlara bir küy lazımdır, dəcəllik
etsinlər.
Sonra da qızının daradığı
saçlarını başının arxasında
yumrulayıb yaylığının altında gizlətdi.
İçəridə yağış
damcılarının və səs-küyün
çoxaldığı bir zamanda uşaqlardan biri nənəsini
arxadan qucaqladı.
- Nənə,
indi bizə yetim deyəcəklər?
Gözləmədiyi sualdan diksinən nənə onu
qucağına alıb başını sığalladı.
-
Atası olana da yetim deyərlər heç?
Böyük qardaşı yenə dilini dinc qoymadı.
- Anam
deyir ki, siz atalı yetimsiz. Adı var
üstünüzdə, özü yoxdur. Sizə
atalıq etmir. Salıb sizi çöllərə...
Göz-gözə gəldilər. Balacalara
söz çatdırmaq olmurdu.
Qız nəvəsi nənəsinin əlini silkələdi.
- Nənə...
nənə aylığını alanda
atamı çağır... yaxşı?
Nənəsi əyilib nəvəsinin yanağını
sığalladı.
- Qoyma
atandan pul çıxsın. Aylığıma göz dikən
az idi, bu da məsləhət verir mənə.
Sonra nəvəsini bağrına basıb kədərləndi.
- Ay Allah,
belə balası olan ata da onları ev-eşikdən didərgin
salar? Necə ürəyi gəlir, balaları bu
yağışda uçuq daxmada dizə qədər suyun
içində qalmasına.
Böyük nəvəsi, sanki onlara təsəlli
verirdi.
- Ay nənə,
həmişə yağış yağmır ki...
- Keçənlərdə Astanı
çağırdım ki, gəl bax, gör
aylığım bəs edərmi daxmanın üstünü
örtməyə. - Nənəsi dərdli halda dilləndi.
Qəfildən uşaqların səsi kəsildi. Hamı onun nə
deyəcəyini gözləyirdi.
Nəfəsi təngiyən böyük nəvəsi
çənəsinin altını kəsdirib üzünə
baxdı.
-
Ağız güdür ey bunlar... Sonra da
qızına baxdı. - Dedi üç ay
aylığını yığsan, bəs edər. Zəhmət haqqı da nə istəsən verərsən.
Uşaqlar sevincək olub
çığırışdlar.
- Nənə,
deynən pulsuz düzəltsin damın üstünü.
- Deyirdin
yaxşı adamdır, indi səndən pul istəyir?
- Hər
kəs bu dünyada özü üçün yaşayır.
Kimsə başqası üçün əlini
ağdan qaraya vurmur. Yalan dünyadır.
Fidariz arxadan nənəsinin çiyninə toxundu. - Astan dayı deyir ki, əlləş-vuruş,
axırda da evim kiməsə qalacaq. Ölüb
gedəcəm, kimsə məni yada salmayacaq.
Nəvələrinin
eşitməyəcəyi səslə qızına
pıçıldadı:
- Deyəndə
gəl bu işi gör, qayıdıb nə desə
yaxşıdır. Qənifəni mənə
vermədin ki, evin-eşiyin qaydasında olsun.
Qənifə gülümsəyib anasının əllərini
ovuşdurdu.
- Ay ana,
qismətdən qaçmaq olmazmış.
Nənəsi üzünü turşutdu.
- Qismət
deyə-deyə olub-bitənə boyun bükdün. Sevmədiyin adamdan neynirdin bunları doğub?
Uşaqların yağış damcıları ilə əylənməsi
başlarını elə qarışdırdı ki, söhbətə
belə fikir vermirdilər.
-
Ömrün boyu arzula-arzula, nə vaxtsa qismətim gəlib məni
tapacaq.
Azacıq
susub qızını dümsüklədi:
- Kənddə,
yan-yörədə dərdindən ölənləri bəyənmədin,
indi yetimləri yığıb gətirmisən ki, kişimin
görüm kefi nə vaxt istəyər, bacıları nə
vaxt razı olsa gəlib məni aparacaq. Qarşına
çıxana dəyər verməlisən, sahib
çıxmalısan. Qismət sənin əlindədir.
Bunu edirəm, bunu istəyirəm, sonra da istədiyini
edəssən. Kimsəyə ehtiyacın
olmayacaq, yalvarmayacaqsan. İnsan bəzən
sevmədiyinin də yanında yaşamağa, xoşbəxt
görünməyə məcburdur. Həyat budur...
Sonra da
döşəmədə hələ də dolub daşan
qabları sarı ləyənə tökən böyük nəvəsinə
mehribanlıqla səsləndi:
-
Çıx yuxarı, soyuqlayarsan.
Çarpayıdan aşağı əyilən o biri nəvələrinə
baxdı.
Uşaq isə bir gözü nənəsində qabları
boşaldır, sanki o birilərinə vacib iş
gördüyünü göstərməyə
çalışırdı.
- Sizin əyin-başınız
təzələnməlidir. - Bayaqdan ovcunda saxladığı
kağızı qızının əlinə dürtdü.
- Nənə,
anaya da şirinquş verdin?
Uşaqlar bir anlığa dönüb baxdılar.
- Bu
qızın gözündən heç nə yayınmır
eyyy...
Nəvəsi kövrəldi.
- Mən
hər gün Allaha yalvarıram, atam gəlsin.
- Nahaq yerə.
Qardaşı mızıldandı.
Boşalmış qablara tökülən damcılar əvvəl-əvvəl
qəribə, bir də cingiltili səs çıxarır, bir
müddət sonra itib-batır, uşaqlar kimi bir-birilə
oynayırdı.
- Düz
deyirəm də. Xəbərçi
qızın yalvarışı Allaha çatmır.
Bacısı kövrəldi.
- Sənin
elədiklərini nənəmə deyirəm.
- Bu da
günah sayılır. -Yandan dillənən balaca
qardaşı ona etiraz etdi.
Dəmir qablara damcılayan damlaların səsi
daxmanı başına götürdü. Bacısının
sakitcə ağlaması bir yandan o biri səslərə
qoşuldu.
- Astan
dayı bir konfet verib bacımı danışdırır.
Atan nə dedi, anan neylədi? Bu da
hamısını onun ovcuna qoyur.
Fidarizin də dili açıldı.
- Astan
dayının arvadı deyir ki, bir konfetə evdə
olanları danışan uşaq gör böyüyəndə
nələr danışar.
Qızı ağlamaq tutdu. Ucadan, yanıqlı səslə
hönkürdü. Uşaqlar susub
ortalıqdan yox oldular. İçini
çəkən qızın səsi yağış
damcıları ilə yarıqaranlıq daxmada kədərli
ab-hava yaratdı.
Nənəsi nə deyəcəyini bilmirdi.
- Təkləməyin
nəvəmi. - Sonra onu qucaqladı.
- Sən
onlara baxma. Paxıllığnı çəkirlər.
Qırışmış əlinin arxası ilə
qız nəvəsinin üzünü silib ortalığa
deyindi.
-
Astanın yaxşı sözü var: adam
sevənlərin yox, ürəyini yaralayanların yanında
olanda pis günə tez öyrəşir.
Əbülfət
yükün arxasından boylanıb bacısına söz atdı:
- Ağla
ağla, hələ balacasan, səsin belə
çıxır. Böyüyəndə sən
də anam kimi səsini çıxarmağa utanacaqsan,
için-için ağlayacaqsan.
- Bəs
deyilmi sizinki? - Nənəsinin acıqlı səsindən
uşaqlar sandığın arxasında gizləndilər.
Qənifə fikirli halda ötəri pəncərəyə
baxıb başını buladı.
- Yenə
şeir yazırmı görəsən? Qəzetdə
çıxan kimi gətirib burda oxuyardı. Sonra da deyərdi ki, bir şey anladınmı? Gülüşərdik qızlarla. Sonra da dərindən
ah çəkib dodaqaltı mızıldanardı:
- Həyat
bizi sevindirəndə yox, üzəndə gözəl olur.
Hər dəfə
getməyə hazırlaşanda isə deyirdi:
- Ürəyimizdə
açılan yaralar bizi əhatə edənlərin mərhəmətini
göstərir.
- Onun da
uşağı yox. Hara getdilər, xeyri
olmadı. - Nənə kədərli halda dilləndi. -
Boşanmaq söhbəti ortaya düşəndə dedi,
günah məndədir, qısır mənəm. Arvada yalvarıram ki, məni yiyəsiz qoymasın.
Onsuz da öləndə tək yatacam qəbirdə, barı nəfəsim gedib-gələnə kimi
kimsəsiz qalmayım bu damın altında.
Ortalığın
sakitləşdiyinə əmin olan kimi oğlanlar nənəsinin
qucağına sığınmış Cəmiləni
gözdən salmağa can atdılar.
Bacısı isə yaşlı kirpiklərini
qaldırıb təbəssümlə onlara baxdı, sanki
yanıq verirdi.
- Ay nənə,
uşaqlar nə deyir, nə danışır gətirib ovcuna
qoyur. Ona görə onu cox istəyirsən.
- Allah kimsəni
başqalarına möhtac etməsin. Siz
oynayırsız, mən evdəyəm. Ayaqlarım
da tutulub, gəzə bilmirəm. Qulağı
batmış kimi dörd divarın arasındayam.
- O
günü Astan dayımın sözünü dedim,
dalaşdın mənlə. Dedin kişinin ağzı bərk
olar.
Baxışlarında acıq vardı qardaşının. Anası
maraqla ona, sonra da nənəsinə baxdı.
- Kim nə
deyir, hamısı sənin ovcunda. Xəbərcinin biri...
Sonra dilini çıxarıb bacısına göstərdi. Sanki onu daha da
cırnatmaq istəyirdi. Anası ilə
göz-gözə gəlib sözü dəyişdi.
- O
günü deyirdi, atan sizə çörək verdi, sevgi vermədi.
Uşaqların yaşca böyüyü bir anlıq
susub bir gözü nənəsində dilini sürüdü.
-
Çörəyi də saya-saya verir, burnunuzdan gətirir, -
deyib sözünü bitirdi.
Anasının bayaqdan bəri gülümsər
çöhrəsinə, sanki kədər qondu. Başını
aşağı salmağı ilə gözlərinin
yaşarması bir oldu. Nənəsi onun əlindən
tutdu.
- Astan
acığından deyir.
Vaxtilə pambıq tarlasında işləyən zaman
qızının qonşu kənddən olan kişilər tərəfindən
qaçırılması bəlkə də
ömrünün ən kədərli günü idi. İmkanı
və kimsəsi olmadığından qızını çəkib
gətirə bilmədi. İstəksiz,
sevgisiz qurulan ailədə isə qızı xoş gün
görmürdü.
...Nənə
bilirdi ki, istəsə də nəvələri buradan bir
addım atmaz. Zor-xoş, fərqi yoxdur. Yeznəsinin yenə arvadına acığı tutub.
Dava-dalaş, sonda da qızı uşaqları
yığıb yanına gəlib. Gedəsi
başqa yeri yox. Dərdini kimə desin? Evi başına
uçur, o biri yandan da qocalıq təqaüdü ilə
özü çətinliklə dolanır, uşaqlara kim baxar? Yenə yeznəsinin xasiyyəti
ağır olsa da onlara çörək verir. Məcburdur. Uşaqları
küçəyə atası deyil ki. Bir
ay çoxdan bitmişdi. Həmişəki
kimi nədənsə gecikirdi. Günün
çoxunu həyətdə keçirib, kəndin yeganə
yoluna baxardı. Nəvələri də bəzən həyətdəki
ot tayasının üstünə
çıxıb atalarını gözləyərdi. Hətta gündə neçə dəfə kənd
yolunda görünən maşının xəbərini ona
çatdırıb sevinərdilər.
- Atam gəldi,
atam gəldi...
Uşaqların sevincinə qoşulan qızının
bir azdan üzündəki kədəri görüb heyifsilənərdi. Kənd həyatı
onlara maraqlı gəlirdi. Toyuq-cücənin
yemlənməsi, qara pişiyin balalarını əmizdirməsi...
nəvələri üçün əsl əyləncə və
tapıntı idi. Yalnız
qızının üzündəki kədər çəkilmirdi.
Yağışın yağması nənənin
fikrini qətiləşdirdi. "Səhər
obaşdan uşaqları qonşunun balaca yük
maşınına yığıb aparacaq şəhərə.
Onsuz da qızında evin açarı
vardı".
Yağış
kəsmirdi, sanki ananın intizarını bir az
da uzadırdı.
Həyətdəki ayaq izlərinə
yığışan damcılar sahibinin onlar üçün
yeni iz açmasını gözləyirdi. Çünki
ayaq izlərində bir-birilə yola getməyən damlalar sonda
həyət boyu qızının palçığı
tapdalayan alçaqdabanlı ayaqqabısının arxasınca
yuyürürdülər. Güclü
yağışdan sonra ayaq izləri görünməz oldu, su
həyətdə limhalim olmuş, ayaqqabıyla gəzmək
fikrindən daşındırmışdı
qızını. Balaca nəvəsi
corabsız ayağının baş barmağını evin
qapısının ağzından sel kimi axan suya toxundurub
çığırır, səs-küyü həyəti
başına götürürdü.
"Bu
gün də gəlmədi, bəs mən yetimlərə
axşam nə yedirəcəm" fikri o qədər doğma
olmuşdu ki, bir an belə başından
qovmurdu. Qızlarını ərə versə də,
böyüyünün bəxti gətirmədi. Davalı adama qismət oldu. İşləyirdi,
amma bacılarının fikri ona əsas idi. Hər gün onların halını xəbər
almamış evinə gəlməyən yeznəsi
arvadının da bacıları kimi olmasını yerli-yersiz
tələb edirdi. Bişirdiyi yeməyə
irad bildirib, hətta süfrəyə qoyulan çörək
dilimlərini sayan yeznəsinin xasiyyəti xoşuna gəlmirdi.
Hətta uşaqlarına belə peçenyeləri
sayla verib - bu günlük bəsinizdir, qalanı da sabaha
qalsın, - deyib bəzən onları gecələr
yatağına ac göndərməyini qəbul etmirdi.
Evin
tavanından süzülən yağış
sularıının bir az da
çoxalması ürəyindən keçirdiyi fikirləri
qətiləşdirirdi. Əlacı olsaydı,
maşını olan qonşusunu çağırıb nəvələrini
evlərinə yola salardı. Uşaqların
sevincinə səbəb olmuş, qayğısız halda əyləndiyi
yağış sularının bir azdan onların xəstəliyinə
rəvac verəcəyini bilirdi. Həyatı
boyu, damcılarının ahənginə öyrəşdiyi
yağışın bu dəfə onun düşüncələrinə
necə ağırlıq gətirdiyinin fərqindəydi.
"Öz evlərində çörəyin
dilimlərini sayla yeyirlər, burda heç onlara dilim də verə
bilmirəm".
Qızının kədərli üzündə isə
qorxu və narahatlıq duyub onun baxdığı səmtə
göz gəzdirdi. Kəndin palçıqlı yollarında
güc-bəla ilə şütüyən, arabir
atılıb-düşən maşının onların evinə
tərəf gəlməsi fikirlərini
qarışdırdı.
Ürəyi atlandı.Yeznəsi olsaydı, onun
günahlarını bağışlayardı. Hətta
qızının umu-küsüsünü vecinə almadan onu
yarıxoş, yarızarafat evinə göndərərdi.
Bir az da gözlədi. Maşın
onun həyət qapısı ağzında dayandı. Əvvəl kimsə düşmədi. İstədi özü getsin. Doluxsundu.
Balacalar həyətdəki lim suya baxmayıb
maşına tərəf yüyürəşəndə
özü də onların dalınca getdi. Bəlkə də həyatında bu qədər
sevindiyini xatırlamırdı. Yağış
damcıları azalmışdı. Ləyən-qazan
yarıyacan dolmuşdu. Qalırdı səhəri
gözləmək və damcıların sonuncusunu qazan
qarışıq həyətə atmaq. Rahat
nəfəs aldı. Uşaqları yağış
damcılarının olmadığı yerdə
yatızdırmaq ağrısından canının
qurtardığına görə yeznəsinə minnətdar
idi...
...Heyif
ki, ağzını açıb belə salamlaşmadan
çıxıb getmişdi.
İndi damcılar seyrək-seyrək
düşürdü ləyənin içinə. Səsi də
onun fikirlərini yarıda qoyurdu. "Ömür
boyu insanların başına nə qədər
yağış damcısı düşür. Kimisi yağışın yağmasından zövq
alır, belə havada pəncərədən baxıb
tamaşa edir, kimisə də yağışın ona yaşatdığı
dərd-sərdən necə və hansı yolla
qurtulmağı fikirləşir, yollar axtarır. Kaş
təbiətə yağan yağış özü ilə
bir az da sevgi, məhəbbət gətirəydi
insanlara. Bəlkə də o zaman göz yaşından
çox, məhəbbət olardı dünyada...
Telman
Bayramoğlu
Ədəbiyyat qəzeti.- 2020.- 11
iyul.- S. 28-29.