"Nəvələrim
tutub əllərimdən"
Ələddin
Əzimli - 65
Ələddin Əzimli imzası oxucuya doğmadı. Bu imzanın
doğmalığına sığınanlardan biri də mənəm.
Doğrusu, onu televiziya jurnalisti kimi
tanımışdım və reportajlarına məmmuniyyətlə
diqqət kəsilir, izləyirdim. Sonralar
şair kimi də fəaliyyətinin olduğunun şahidi
oldum. Onun haqqında hər ikimizin dostu,
AYB-nin mərhum katibi, filologiya elmləri doktoru, professor Arif
Əmrahoğlu çox bəhs etmişdi. Tələbə yoldaşı olmuşdular.
Doğrusu, etiraf etməliyəm ki, Ələddin
Əzimli ilə həmyerli olmağımın da onun
yaradıcılığına daha çox diqqət kəsilməsində
xüsusi rolu vardı.
Ələddin Əzimli hal-hazırda şeirlərində
daha çox yadda qalır. Bəlkə də bu
ondan irəli gəlir ki, o, artıq jurnalistika ilə məşğul
deyil. Doğma Cəlilabadda, Alar kəndində
öz hücrəsinə çəkilib başını nəvələri
ilə qatır və eyni zamanda şeirlər yazır.
65 illik ömrünün şirin xatirələrini
doğma kənddə yaşayaraq vərəqləyir. Xatirələr
isə vərəqləndikcə qürbət havasına
bürünür. Şairin xəyalları
qanadlandıqca ona doğmaların yanında belə qürbəti
yaşadır.
Qürbətin
sonu yox.
Bəlkə
də qəriblərin
bundan
heç
xəbəri yox.
Vətəni
tərk
edəndə
minir
çiyninə qürbət.
Və
ardınca da qürbətin necə ağrılı
olmasını ifadə edən bir misra:
Günü
xoş keçsə belə,
dəhşətdi,
dəhşət.
Ələddin Əzimlinin
yaradıcılığını izlədikcə şahidi
olduğumuz, ürəyimizdən tikan
çıxarıldığı ifadələrin
hamısı onun müşahidələrindən sonra qələmə
alınmasıdır. Çoxlarının görə bilmədiyini
görür, yaxud çoxlarının görüb ifadə
edə bilmədiyini poeziyasının dili ilə oxucuya
çatdırır. "Buludlar" şeirində
olduğu kimi:
Göylər
buludlu,
buludlar
tutqun və
qəmli,
nəmlənib gözləri...
Genişliyin,
ənginliyin içərisində "gözləri nəmli"
buludlar şairin gözlərindən, fikrindən heç
yayınmır:
Az
keçmiş
təzədən baxıram.
Göylər
yenə
də buludlu,
aşağı torpaq...
Bəs bu ağrı, bu hüzn hardandır? Bu qədər
sonsuzluğun, genişliyin içərisində nədən dərdli
olmalıdır? Şairi maraqlandıran və
cavabını axtardığı sual oxucuya da sirayət edir.
Şairin misraları ilə, onun müşahidəsi və
ifadəsi özü-özünə sorum edir:
Görən,
kimin və
nəyin
dərdini çəkir
dolu
buludlar
yağmazdan qabaq?..
Ələddin Əzimlinin şeirlərində ətrafda
baş vermiş və baş verməkdə olan hadisələr
özünün dolğun, bədii cəhətdən tam
yüklənmiş halda qələmə alına bilir. "Dərdindən
yıxılan adam" şeirində
Dərdindən
yıxılan adam,
qolun-qıçın sındımı?
Səni
kimsə
dərdindən ayırdımı?
- deyərək ağrılı adamdan hal-əhval
tutduğu və ona bu halların yad olmamasını, sanki
onunla həmdərd olmasını deyərək təskinlik
verdiyi kimi:
Mən
çox
görmüşəm
dərdindən yıxılanları,
torpaqla
bir olanları.
Çəkiləsi
olsa da,
çox
ucaymış bu dərd,
adamı
biryolluq edirmiş bu dərd,
salırmış yerin təkinə.
Ələddin
Əzimlinin oxucuları ilə ən çox ünsiyyətdə
ola biləcəyi axırıncı
şeirlər kitabı olan "Susmuş dəniz"i vərəqlədikcə
ilk olaraq ürəyimdən keçirdiyim budur: Nə
yaxşı ki, ədəbiyyatımızın Ələddin
Əzimli kimi bir cəfakeşi var və o, ömrünün
bu lirik anında susmur, oxucusunu da özünün misraları
ilə baş-başa saxlaya bilir.
Faiq Balabəyli
Ədəbiyyat qəzeti.-
2020.- 18 yanvar. S. 28.