Varislər
Xoşbəxt olmağa qorxan adam…
"Varislər"in
bugünkü qonağı şeirlərilə XX əsr Azərbaycan
ədəbiyyatına yeni nəfəs, yeni üslub gətirən,
misraları dillər əzbəri olan, yazdığı musiqi
mətnləri bu gün də sevgilə xatırlanan, dram əsərləri
maraqla izlənən Xalq şairi, xatirəsi hər zaman
doğmalıqla anılan Vaqif Səmədoğlunun həyat
yoldaşı Nüşabə xanım Vəkilovadır.
Səməd
Vurğunun ailəsində
1939-cu ilin yayında,
böyük Səməd Vurğunun ailəsində gəlmişdi
dünyaya. Qazax mahalındakı məşhur Vəkilovlar
nəslinin davamçılarından biri, həm də təkcə
Azərbaycanda deyil, bütünlüklə türk
coğrafiyasında, sovet məkanında tanınan, sevilən
Səməd Vurğunun övladı kimi həmişə diqqət
mərkəzində olmuş, hörmətlə
qarışılanmışdı.
O,
Dövlət Konservatoriyasında təhsil aldıqdan sonra
müxtəlif illərdə Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasında
İncəsənət redaksiyasının müdiri, "Azərbaycanfilm"
kinostudiyasındakı kinoaktyor teatrında ədəbi hissə
müdiri vəzifələrində və müxtəlif mətbuat
orqanlarında işləmişdi. 1963-cü ildə
"Yeddi şeir" adlı silsilə şeirləri "Azərbaycan"
jurnalında dərc edilən Vaqif Səmədoğlunun ədəbiyyata
gəlişi birmənalı qarşılanmamışdı.
O dövrdə daha çox ənənəvi şeiri qəbul
edən ədəbi tənqid və oxucu onun
yazılarını tənqid etdi, dodaq büzdü, amma tezliklə
onun özünə inamı, qətiyyəti bütün tənqidləri
üstələyə bildi və qısa zaman kəsiyindən
sonra Azərbaycan ədəbiyyatı ciddi bir imzayla
qarşılaşdığını qəbul etməyə məcbur
oldu.
Bu gün
ölümündən ötən altı il ərzində
yaddaşlarımızda hər zaman diri olan, əbədiyaşar
olan Vaqif Səmədoğlunu bizə əmanət qoyub getdiyi
Nüşabə xanım Vəkilova ilə bir yerdə, hər
zamankı doğma məkanda - Səməd Vurğunun
ev-muzeyində yad edəcəyik.
-
Nüşabə xanım, sizinlə bu doğma məkanda
görüşməkdən məmnunam. Mənim S.Vurğunun
ev-muzeyinə ilk ziyarətim düz qırx il
əvvəl, 1981-ci ildə, hələ boynu qalstuklu pioner
olduğum vaxt baş tutub və o ziyarət hələ də
xatirimdə xoş duyğularla yaşayır. O vaxtdan indiyə
qədər muzey xeyli dəyişib, ruhları şad olsun, həm
də artıq burada böyük Səməd Vurğunun iki
varisi - Yusif və Vaqif Səmədoğlularla bağlı
ekspozisiya nümayiş olunur. Gəlin, Səməd
Vurğunun oğlu Vaqifdən danışaq.
"El bilir ki, sən mənimsən..."
- Əlbəttə,
ağlımız kəsəndən Səməd Vurğun
haqqında eşitmiş, şeirlərini oxumuş, əzbərləmişdik.
Səməd Vurğun elə şairlərdəndir ki, onun
şeirləri bu millətin dilində əzbərdir və bəlkə
də bir əsrə az qalıb, hələ ilk şeir əzbərləməyə
başlayan uşaqlarımıza mütləq onun "Azərbaycan"
şeirinin bir neçə bəndini əzbərlədirik,
amma nə vaxtsa bu ailənin gəlini olacağımı
düşünməzdim. Əslində, mən
Vaqifi sevmişəm, əsas olan budur, qalan nə varsa mənim
üçün bu sevgidən sonra gəlib. Əsas olan sevdiyin insanın sənə qiymət
verməsidir. Biz tanış olanda mən
onun yaradıcılığından xəbərsiz idim. Hə,
qardaşım, bəstəkar Mobil Babayevlə tanış
idilər, həm "Azərbaycanfilm"də, həm də
dövlət televiziyasında bir yerdə işləmişdilər,
qardaşım onun sözlərinə mahnı bəstələmişdi,
yəni haqqında eşitmişdim. Amma bizi onun əmisi
oğlu Cavanşir Vəkilov tanış
elədi. Biz Cavanşir müəllimlə Elmlər
Akademiyasının Şərqşünaslıq
İnstitutunda bir yerdə işləyirdik. Bu tanışlıqla bağlı dəfələrlə
yazılıb, televiziyada danışmışam və hər
dəfə xatırlayanda yenidən o anlara qayıdıram.
- Vaqif bəylə
dəfələrlə görüşlərimiz olmuşdu,
xatirələrini eşitmişdim. Maraqlı yol
yoldaşı, həm də əvəzsiz həmsöhbət
idi. Uşaq vaxtı çox şuluq
uşaq olub, həm də səxavətli. Cibinin
son qəpiyinə qədər məktəb yoldaşlarına,
sonra da başına toplaşan gənc qələm adamlarına
xərcləyib. Bəs böyüyəndən
sonra necə, bu şuluqluq qalmışdı
davranışında?
- Əlbəttə, insan xasiyyətini dəyişmir, sadəcə,
forma dəyişir, uşaq vaxtı şuluqluq obyekti başqa
olur, böyüyəndən sonra başqa. Yaşa
dolduqca, üstəlik, məşhurlaşdıqca, tanındıqca
istər-istəməz öz hərəkətlərinə nəzarət
etməyə çalışırsan. Vaqif çərçivəyə
sığmayan adam idi, azad idi, amma, hər
halda, müəyyən qədər rəftarını korrektə
edə bilirdi. O şuluqluq ömrünün son anına qədər
onun ruhunda yaşadı.
- Bildiyim
qədərilə birlikdə səfərlərə çox
getmisiniz, bəs səfərlərdə necə, yenə
şuluq işlər görürdü? Azad adam
idi axı, bir də ki, çox deyilib də bu söz,
şairin, sənət adamının ipinin üstünə
odun yığmaq olmaz.
Ailəni sevməyən adam...
- (Gülür). Yox, canım, o qədər də deyil. Mən
sizin nə demək istədiyinizi başa düşürəm,
yox, o qədər azadlığı kim idi
ona verən (gülümsəyərək, nəsə
xatırlayıb, fikrə gedir). Bilirsiniz necədir,
Vaqif ürək adamı idi, həm də. Mənim könlümü qıracaq nəsə eləməzdi,
çünki bilirdi, ürəyim qırıldısa, onu
düzəltmək çox çətin olacaq. Biz ailə qurandan sonra onun həyat eşqi də
formasını dəyişdi. Çünki
təklik, öz içində yaşamaq onu vaxtilə
çox incitmişdi. Əlbəttə,
deyirdi şair tənhalığı sevir,
yazıçının masa arxasında oturub işləməsi
onun tənhalıq dünyasıdır, amma bu başqa tənhalıqdır.
Yaradıcılıqla məşğul olarkən
tənha olmaqla, həyatda tənha olmaq arasında böyük
fərq var. O, uzun illər, belə demək olarsa, həyatda tək
olmuşdu, tək deyəndə, anası Xavər xanımla
bir yerdə yaşamışdı. Onun
içində ailə həsrəti qalmışdı və
mən bu boşluğu doldura bildiyim üçün
özümü xoşbəxt hesab edirəm. Əlbəttə, tam dəqiqliklə deyə bilmərəm,
amma, məncə, arzusunda olduğu ailəni, ailə istiliyini
ona bəxş edə bildim. Özü həmişə
deyirdi ki, ailəsini sevməyən dünyanı sevə bilməz.
- Vaqif bəy
peşəkar musiqi təhsili almışdı, musiqini
çox gözəl bilirdi. Səksəninci illərin əvvəllərində
amerikan cazı dinləmək, elə valları tapmaq çətin
idi, bəzən gecələr xışıltılı radio
dalğalarında caz tapıb dinləyirdik, amma doxsanların əvvəlində
Azərbaycan Televiziyasında Vaqif Səmədoğlunun təqdimatı
ilə dünya cazından xəbər tutmaq və dinləmək
şansı qazandıq. Məncə, Səməd
Vurğunun ailəsində cazdan çox saza böyük maraq
olmalıydı. Özünün caz sevgisi
barədə nə deyirdi, atası necə baxırmış
onun bu həvəsinə?
Caz, yoxsa saz...
- Məncə,
ilk növbədə, biz yaşadığımız
dövrü, böyüdüyümüz mühiti
unutmamalıyıq. İnsana ailəsi ilə
yanaşı, həm də münasibətdə olduğu
mühit, çevrəsi təsir edir. Vaqif
Bakıda doğulub böyümüşdü, onun çevrəsi
müasir ruhlu adamlar idi. Özünün
dediyinə görə, heç atası da müasirliyə
qarşı olmayıb. Sizin dediyiniz kimi,
gecələr radioda xışıltılı caz və Avropa
musiqisini tutub dinləyirdik. Artıq o
dövrdə elə Bakının özündə də caz
qrupları yaranmışdı, Vaqif Mustafazadə, profili
vokal-instrumental olsa da, "Qaya" qrupu buna misaldır və o
qruplar ənənəvi ifa tərzindən seçilir, həm
də gənclərin marağına səbəb olurdular.
Üstəlik, Vaqif Dövlət Konservatoriyası nəzdində
onillik indiki Bülbül adına Orta Musiqi
Məktəbində təhsil almışdı. Mənim qardaşımla bacım da həmin məktəbin
məzunlarıydılar və mən məktəbli
vaxtımda bacımla tez-tez ora gedirdim. Ora
sirli aləm idi, hər otaqdan bir musiqi səsi gəlirdi.
O məktəbdə azad ruhlu, azad düşüncəli
musiqiçilər yetişirdi. Bundan əlavə,
orada müxtəlif millətlərdən olan peşəkar
musiqiçilər dərs deyirdilər.
Müəlliminə aşiq olan
şair
Vaqif həmişə xatırlayırdı, o məktəbdə
onun çox gözəl yəhudi millətindən
Kapilyeviç Anna Yakovlevna adlı musiqi müəlliməsi
olub, Vaqif, hətta ona vurulub da. Bu uşaq sevgisi Vaqifi
daha da çalışqan edib, insan həmişə aşiq
olduğu adamın yanında rəğbət qazanmağa
çalışır axı, bu səbəbdən Vaqif
musiqidə çox uğurlu olub. Vaqif deyirdi ki, musiqi bir yana, amma mənə - Səməd Vurğunun
oğluna bədii ədəbiyyat oxumağı da həmin o
xanım öyrətdi. Bu zövqü məndə
o yaratdı, hansı kitabları oxumağımı tövsiyə
etdi. Bir də, axı klassik musiqi
böyük musiqi, özü də sirli dünyadır. Məktəbdə oxuduğumuz illərdə Dövlət
Filarmoniyasının konsertlərinə məktəbli
abonementi ilə gedib baxırdıq və bu mühit istər-istəməz
adamın zövqünü formalaşdırır.
Vaqif deyirdi ki, Stalin öləndən sonra dəmir pərdə
aradan götürüldü, cəmiyyətdə bir qədər
yumşaqlıq yarandı və artıq kinoteatrlarda Amerika
filmləri göstərməyə başladılar. Biz həmin
filmlərə həm maraqlı süjet xəttinə görə,
həm də Amerika musiqisini dinləməyə görə
gedib baxırdıq. Deyirdi, mən caz
çalmağı həmin filmlərdə musiqini dinləyərək
öyrəndim. Məhz bu azad ruhlu
olması onun dünyagörüşünü, dünyaya
baxışını formalaşdırdı. Onun şeirləri də azad idi. Şeirlərində
heç bir çərçivə hiss eləmək olmur.
Vaqifgili bu evdə cəmi iki il
yaşayıblar, onun ən əziz xatirələri köhnə
Fioletov (Ə.Əlizadə küçəsi) küçəsindəki
evlərində yaşanıb. Deyirdi,
dostlarım yığışırdı, gecə keçənə
qədər caz dinləyir, piano çalırdıq, amma atam
bir dəfə də narazılıq edib,
baş-qulağımız getdi, demirdi. Hətta
Xavər xanım narazılıq edəndə, Səməd
Vurğun deyirmiş ki, mane olma, qoy çalsınlar.
Atası çox demokratik adam olub və
onun xüsusiyyəti Vaqifə də, elə Yusif müəllimə
də keçmişdi.
Nizami, yoxsa Füzuli
Vaqif deyirdi ki, atam heç vaxt bizi danlamırdı, nəsə
tərbiyəvi söhbət eləmirdi, sadəcə, öz hərəkəti,
öz davranışı ilə nümunə olurdu, ya da elə
bir ibrətamiz misal çəkirdi ki, payımızı
alırdıq.
Vaqifin özünün də nəsihət verməklə
arası yox idi, şeirlərində də nəsihətçilik
yoxdur. Bir dəfə ona sual vermişdilər
ki, Nizami, yoxsa Füzuli ilə görüşmək istəyərdiniz,
demişdi, əlbəttə, Füzuli ilə, Nizami məni
görən kimi öyüd-nəsihət verməyə
başlayacaq.
Bir dəfə
rəhmətlik Babək Qurbanov (Osman Sarıvəllinin
oğlu) söhbət əsnasında dedi ki, hətta Vaqif
Mustafazadəyə cazın yolunu başa salan da elə Vaqif Səmədoğlu
olub. Onların uşaqlığı bir yerdə
keçmişdi, deyirdi ki, artıq səkkizinci sinifdə
oxuyanda Vaqif öz düşüncəsilə
yaşıdlarından seçilirdi. Məncə,
elə bu ruh onun altmışıncı illərdə ədəbiyyata
gələnlər arasında seçilməsinə səbəb
olmuşdu.
- Özəl
günlərdə pianoda sizin üçün hansı musiqini
ifa edirdi?
- Müəyyən
səbəblərdən on altı il
pianodan ayrı düşmüşdü Vaqif. Sonra biz birlikdə
yaşamağa başlayanda yenidən pianomuz oldu, amma bir
ifaçı üçün on altı il
böyük fasilədir. Uzun fasilədən
sonra o, yenidən öz sevdiyi alətə qayıtdı, getdi
notlar aldı. Amma mənim
üçün şeir yazırdı və onlarca şeiri
var.
"Mən
sənin yuxunam,
oyansan,
ölləm.
Mən sənin
yolunam,
dayansan,
ölləm.
Özgə
yuxusuna
boyansan,
ölləm.
Tale bizi
belə
dilə
gətirdi.
Səninki,
mənimki
belə
gətirdi".
- Amma müəyyən kaprizləri
olan adam idi və bəzən onun kaprizləri
sizi incidib, sonra sizə deməsə də, içində
bunun əzabını çəkib. Və bir gün
ayrılmısınız...
- Biz
ikimiz də haradasa eyni xasiyyətli adamlar olmuşuq. Mən onun özünə bir dəfə demişdim
ki, həyatımda yeganə insansan səndən küsə
bilmirəm. Hə, hələ ailə
qurmazdan əvvəl bir dəfə telefonda söhbətimiz nəsə
alınmadı və bir ilə qədər uzaq
düşdük bir-birimizdən. Mən
evin kiçiyi olmuşam, ərköyün böyüdüblər
məni. Dedi ki, ömrüm boyu yükümü
daşıyacaq bir qadın axtarmışam. Çaşıb
qaldım, dedim, elə mən özüm yükümü
çəkdirməyə adam axtarıram.
İtirilmiş illər - geri
qayıdan səadət
Elə bil quyuya daş
atdılar. Pauza yarandı, hiss elədim ki,
nəsə düz getmədi. Bir şeir dedi və
sağollaşdı. Dəstəyi asandan sonra onu incitdiyimi hiss
etdim. Və bir ilə qədər vaxt
ötdü. Sonra bir gün qapı
döyüldü və o gəldi. Dedi ki, daha səndən
ayrı yaşaya bilmirəm və biz mütləq bir yerdə
olmalıyıq. Əlbəttə, mənə də
onsuz çətin idi. Ailə qurandan sonra
elə onun dediyi oldu və mən onun yükünü çəkməkdən
yorulmadım. Sonradan itirdiyimiz illərə
görə məni danlayırdı.
- Sizinlə
bir yerdə olduğu illərdə həmişə sizi
düşünüb. Həmişə söhbətlərində
bunu hiss etdirib. Sizdən razı idi, bunu onu lap
yaxından tanıyanlar da bilir, mən də bilirəm.
Səməd Vurğunun gəlini olmaq sizin
üçün nə idi?
- Mən,
hər şeydən əvvəl, Vaqif Səmədoğlunun həyat
yoldaşıydım. Amma, əlbəttə, mənim sevdiyim adam Səməd Vurğunun oğlu idi,
ömrümün müəyyən dövründən sonra mən
həm də o ailənin, o nəslin soyadını
daşımışam. Bunun özünün
çox böyük mənası var. Lakin mən onu qəbul
eləyəndə, onu sevəndə, sonradan onun qulluğunda
duranda birmənalı şəkildə hər şeyi onun
özünə görə etmişəm. Həmişə mənə deyirdi ki, atam
tanısaydı, səni çox istəyəcəkdi, əl
çəkməyəcəkdi səndən. Deyəcəkdi,
farca bir şeir de, bir şeir oxu...
- Demək,
farsşünas Nüşabə xanım bir gün gəldi
vaqifşünas oldu.
- Hə,
mən şərqşünaslığın fars
bölməsini bitirmişdim. Dediyim kimi, akademiyada işləyirdim,
elmi işlərim, gələcək planlarım, arzularım
vardı, amma biz onunla görüşdük, tanış
olduq və başa düşdüm ki, elə mənim
ömrümün mənası bu adamdır.
- Vaqif Səmədoğlu
altmışıncı illər Azərbaycan ədəbiyyatının
ən modern şeirlərini yazdı, yeni üslubda, bizdə
ona qədər yazılmayan şeirlər, amma birdən-birə
gəldi, həm də dramaturgiyada özünü
sınadı və bu sahədə şeirlərindən fərqli
bir janra üz tutdu. Onun şeirləri nə qədər
ruh hissini ifadə edirdisə, nə qədər fərqliydisə,
dram əsərlərində komediyaya xas bayağılıq
hiss olunurdu. Tutaq ki, "Bəxt üzüyü",
"Yaşıl eynəkli adam" və
sairə. Doğrudur, bütün bu
yazılarında onun şairliyi hiss olunur, amma onun şeirləri
ilə komediyaları arasında üslub və ruh balansı
pozuldu. Nə idi onu teatra həvəsləndirən?
Özünü qane edirdimi yazdığı
dram əsərləri?
"Mən
burdayam, İlahi"
- Mən ona heç vaxt elə sual
verməmişəm hansı əsərindən razısan,
hansından yox. Mən onun yaradıcılığı ilə
ilk dəfə bütövlükdə "Mən burdayam,
İlahi" kitabını çapa hazırlayanda tanış oldum və Vaqifə bir də
vuruldum. Sonra televiziyada "Yaşıl eynəkli adam" tamaşasını göstərdilər,
baxdım.
- Mən
üzr istəyirəm, "Yaşıl eynəkli adam-1"
maraqlı tamaşaydı, amma sonrakı hissələri mənim
yaddaşımda şitliyilə qaldı. Sanki
sifarişli yazı təsiri bağışlayırdı.
Əlbəttə, bu mənim subyektiv fikrimdi,
tamaşaçı kimi deyirəm bunu.
- Bir də
onun "Yumurta" adlı komediyası vardı, bilmirəm nəyə
görəsə cəmi bir dəfə göstərdilər.
- Mənim
son baxdığım "Generalın son əmri"
tamaşası oldu. Maraqlı tamaşaydı.
- Mənim
Vaqifdən ən sevdiyim dram əsəri "Generalın son əmri"dir.
İlk dəfə həmin əsəri Dövlət Gənclər
Teatrının səhnəsində, rəhmətlik
Hüseynağa Atakişiyevin quruluşunda baxmışam. Çox möhtəşəm tamaşa idi. Generalı da elə Hüseynağa özü
oynayırdı, dublyoru da vardı. Ruhu
şad olsun, Hüseynağa cavan rəhmətə getdi, o,
Vaqifi dramaturq kimi çox qiymətləndirirdi.
- Əlbəttə, Hüseynağa Atakişiyev Azərbaycan
teatrının çox böyük itkisidir. O, bir-neçə müəllif
yetişdirə bilmişdi, əslində, rejissorla, teatrda
müəllifin işi o cür qurulmalıdır. Allah hər ikisinə rəhmət eləsin.
- Hə,
o tamaşa indi də yaddımdadır, özü də Vaqiflə
bir yerdə baxmışdıq, bunun da öz xatirəsi var. Həmin
tamaşada Rafael İsgəndərov həbsdən
çıxan qonşunu oynayırdı. Cavan
oğlan idi, amma yaratmışdı. Gənclər
Teatrında 1996-cı ildə "İntihar", 1998-ci ildə
isə "Generalın son əmri" tamaşaya qoyuldu. Doğru deyirsiniz, Vaqifin dramaturgiyasında
güclü poetika var. Həmin tamaşada qız həmişə
deyirdi ki, "sevgilim Qız qalasının başında nar
ağacı bitəndə gələcək". Sonda da deyir ki, "vallah, bu şəhərin yiyəsi
yoxdur, ora bax, Qız qalasının başında nar
ağacı bitib. Bu, şair sözləridir.
Razılaşıram sizinlə.
"Mamoy kişinin yuxuları" da çox
yaxşı əsər idi. Yəqin,
baxmamısınız. Həmin dram əsəri
sırf qazax dialektində yazılıb. Həmin
əsəri də Gənclər Teatrı çox uğurla
tamaşaya qoymuşdu. Karantin
dövründə Naxçıvan Dövlət Teatrı həmin
əsəri yenidən tamaya qoydu. Amma sonra
elə bil Vaqif həvəsdən düşdü.
- Mən Sumqayıt Teatrında onun "Əmanət"
tamaşasına baxmışdım. Həmin tamaşa
sırf poeziya idi. Afaq Bəşirqızı
da, bütün başqa aktyorlar da çox maraqlı ifa tərzi
göstərə bilmişdilər. "Bəxt
üzüyü" komediyası da öz yerində. İndiki kimi xatırlayıram, tamaşaya bilet
tapılmırdı. Zalda stul qoyub
tamaşaya baxırdılar.
- Hə,
mən də xatırlayıram o tamaşanı. Afaq Bəşirqızı "Əmanət"
tamaşasındakı ifasına görə "Humay"
mükafatı almışdı. O ki qaldı "Bəxt
üzüyü"nə, Vaqif daha çox tamaşanı bəyənirdi,
filmi o qədər də sevmirdi. Özü də
orda susatan rolunda çəkilmişdi. Dünya
kinematoqrafında elə hallar çoxdur. Müəllifmi,
rejissormu, prodüssermi epizodik rolda görünür.
Xoşbəxt olmağa qorxan adam
- Şeir
yazırdı, musiqiylə məşğul olurdu, dram əsərləri
qələmə alırdı, maraqlı fotolar çəkirdi...
Özünü daha çox harada rahat hiss edirdi?
- Evdə
(gülür). Məncə, onun
üçün yaradıcılıq idi əsas. Əlbəttə, şeir yazanda mütləq təkliyə
çəkilməliydi. Amma daha çox
dincəlmək istəyirdi, elə bil nəsə yormuşdu
onu. Notları qoyub piano
çalırdı, musiqi dinləyirdi, kitab oxuyurdu. Həmişə mənə deyirdi ki, Nüşabə,
hiss eləyirsən, biz ailə qurandan sonra şeirlərimin əhvali-ruhiyyəsi
də dəyişib. Amma bütün
bunların fonunda özünü ən çox evdə,
qayğıyla əhatə olunanda rahat hiss edirdi. Bir dəfə
mənə dedi ki, xoşbəxt olmağa qorxuram, elə bilirəm
mən xoşbəxt olmamalıyam.
- Əlbəttə,
yəqin, elə bu şeiri də həmin ovqatda yazıb:
"...Unut verdiyin vədəni,
Ya da xəstələn yenə.
Amma gəlmə,
qurban olum,
Sevinmək düşmür mənə".
Ruhu şad olsun.
Bir gün bütün doğulanlar gedir və nə qədər
çalışsaq da, vədəsi çatanda sevdiklərimizi
zorla da olsa, pulla da olsa, qoruyub saxlaya bilmirik. Çox
arıqlamışdı, həyat əlamətləri
üzündə, yerişində tükənmişdi, amma
gözləri həmişə sevda doluydu yenə...
- Vaqif gedəndən
sonra bir sonsuzluq başladı və mən bu sonsuzluqda
yaşamağa məhkum oldum. (Kövrəlir.)
Başa düşürdüm ki,
yaşamalıyam, onsuz bir dünyada yaşamalı və
bacardığım qədər onun xatirəsini
yaşatmalıyam. Ondan sanrakı ömrümdə bir
haçalanma başladı, sanki iki insan arasında
qalmışam: biri məni evdə gözləyir, o birini isə
mən gözləyirəm, özü də bir gün
mütləq qapıdan içəri girəcəyinə əminliklə
gözləyirəm. Xərçəng hər an
yeyirdi onu. Ağrıları bəzən
dözülməz həddə çatırdı.
Özünə araba almışdı, düşürdü
həyətə, adamlar onun başına
toplaşırdılar, kimsə yoldan keçəndə əl
eləyirdi ona... Həyat eşqi
aşıb-daşırdı. Əlil
arabasına möhtac olmuşdu, amma qətiyyən narahat
deyildi. İsrailə müalicəyə
getdik, dedilər eksperiment kimi əməliyyat eləmək istəyirik,
bu, həm də təcrübə aparmaq kimi bir şey idi.
Həkimə acıqlandı, dedi mən səninçün
dovşan deyiləm üstümdə təcrübə
aparasan. Müalicəni yarıda saxladı, təcili
Bakıya qayıtdıq. İsraildən çıxanda
mənə dedi ki, Nüşabə, Bakıya ölməyə
gedirəm.
Nüşabə Vəkilova
Söhbətləşdi: Əyyub QİYAS
Ədəbiyyat qəzeti.-
2021.- 28 avqust. S. 16-17.