Stiv Cobs, Yoqananda və İsa Muğanna...

Ömrümün böyük qismini İsa Muğannanın qardaşı qızı kimi düşünmüşəm, yəni atamdan daha çox onunla rahat ünsiyyət saxlayıb, könül-ruh dostluğu qurmuşam. Bu bağlılıq isə mənə atamdan keçmişdi, çünki o, İsa əmini böyük qardaş deyil, ata gözündə görürdü. "Qapalı dünya"nın sirlərini aramızda açıq danışıb, bəzən mənim fasiləsiz soruşduğum cahilcə suallara Muğanna müdrikliyi və səbri ilə cavabımı almışam. İsa əminin təşəbbüsü və təkidi ilə rus və ümumilikdə xarici ədəbiyyatın ən öndə gələn nümunələrini oxuyub bir yerdə təhlil etmişik. Təəssüf ki, çox sonralar nə üçün əmimin məni klassik ədəbiyyata yönləndirdiyini anlamağa başladım. Nəinki avropalı yazıçılar, həm də Şərqin sufiləri haqda da söhbət edir, onları mənə tanıdırdı. "Bu gün insanlığın arayışında olduğu sualların cavabı əslində çoxdan tapılıb", - deyərdi o. Hətta yazılı şəkildə bunu əsərlərində ifadə etdiyi halda yazdıqları çoxumuz tərəfindən ya hərfi şəkildə və ya sadəcə xəstə beynin təfəkkürü kimi qəbul olunub.

Zaman keçdikcə şəxsi həyatımın qayğıları ilə əmimdən də uzaqlaşdım, ədəbiyyatdan da... Amma "Qapalı dünya"nın sirlərini unuda bilməzdim. Lev Tolstoy İsa əminin xüsusi münasibət bəslədiyi klassiklərdən biri idi. Bir gün təsadüfən Tolstoyun həyatını yenidən araşdırarkən, Yelena Blavatskaya adına rast gəldim. 1909-cu ildə Tolstoyun: "Mən xristian olmaq istəmirəm, necə ki, başqa dini ayrılıqların olmamasını istədiyim kimi. Bizim hər birimiz öz inancımızı istisna halına gətirmədən ortaq və ümumi bir məfhumun varlığını qəbul etməliyik" - deməsi məni yenidən Muğannaya qaytardı. Bu fikir XIX yüzilin Amerika və Avropada tanınmış teoloqu Yelena Blavatskayanın "Həqiqət bütün dinlərin üzərindədir" fikrini tamamlayırdı. Tolstoyun Blavatskaya ilə şəxsi əlaqəsi bilinməsə də, hər ikisinin bir-birinin yaradıcılığından xəbərdar olması dəqiqdir. Blavatskaya yeni dünyamızın ezoterik ədəbiyyatının banilərindən biri idi. O dövrdə Rerix ailəsini və başqalarını da görürük. Blavatskayanın Tibetdə və Himalay dağlarında buddist rahiblərinin bilgilərindən yararlanaraq yazdığı kitablar dünyanı kökündən sarsıdacaq böyük bir fəlakətin - almanların nasist hərəkatının da başlanğıcına səbəb olduğu iddia edilir. Blavatskaya alman kökənli rusdur. Əslində, dünyada insan irqinin başqa planetdən gəldiyini, öncə atlant irqi kimi yaşayaraq, sonradan arilər (Muğanna "ƏrEy" yazmışdır) olaraq davam etdiklərini iddia edirdi. Dünyanın qədim və əzəmətli, hələ də tikintisi sirr kimi görünən böyük abidələrin atlantlar tərəfindən inşa edildiyini yazırdı. Blavatskayanın əsərləri ilk olaraq alman və ingilis dillərində də nəşr olunurdu. Qorki İnstitutunun çalışqan tələbəsi İsa Hüseynovun bunlardan bixəbər olması qeyri-mümkün idi.

XX yüzilin başlarında Yoqananda adlı bir yoqa ustası Hindistandan Amerikaya ali həqiqətləri çatdırmaq üçün yola düşdü, çox keçmədən Avropada yüksək məqamların belə onun önündə "baş əyməsinə" nail oldu. Bu adam bir müddət bəlirli çevrələrin tanıdığı şəxs olub. O, dünyanın məşhur zənginlərindən hesab edilən Stiv Cobsun vəsiyyəti üzərinə "Bir yoqun tərcümeyi-halı" kitabının 2011-ci ildə hüzr mərasimində hər kəsə paylanmasından sonra yenidən "dirildi". Yoqanandanın bu kitabı dünyanın bütün ezoterik və mistik kitablarını kölgədə qoyacaq şəkildə bu gün də yayılmaqdadır. O bu kitabda insanın yaradılış sirlərindən bəhs edərək həyatı boyu yaşadığı bütün mistik təcrübələrini də qələmə alıb. Əslində, Nəsiminin İnsan haqqında: "Məndə sığar iki cahan, mən bu cahana sığmazam" beytinin fəlsəfəsini bu kitabda hindli bir yoqun hər kəsə aydın olacaq şəkildə izahına biganə qalammadım. Axtarışlarımın nəticəsi olaraq, İsa Muğannanın "İdeal" və ondan sonra gələn kitablarında yazdığı SafAğ elminin əslində əmimin "icad" etmədiyinin, bir təxəyyül deyil, gerçək olduğu fikrinə gəlməyə başlamışam. Yoqananda dünyaya peyğəmbərlərin, daha doğrusu, islam dünyasının Xızır peyğəmbər kimi bilinən, hind dünyasının isə Mahavatar Babaci adlı avatarının "Kriya yoqa"sını tanıtmaq üçün üzərinə bir missiya almışdı və bu missiyanı uğurla başa vurdu. Babacinin, hətta İsa peyğəmbərin ustadı olduğuna inanılır. Bu yoqanın məqsədi insanın sadəcə bəşər övladı deyil, onu varlığıyla birbaşa kosmik bağlantısı olan ali bir güc olduğuna inandırmaq, təcrübə ilə bunu yaşamasına yardım etməkdir. Yoqanandanın kitabda təsvir etdiyi bir çox "mistik" hadisələri - telepatik söhbət və ünsiyyətləri, dünyasını dəyişmiş insanların real gözə görünməsi, bir insanın fiziki bədən kimi eyni anda bir neçə yerdə olma mümkünlüyünü və bu kimi fərziyyələrini eynilə İsa əminin öz dilindən eşidib əsərlərində də oxumuşdum. Daha doğrusu, insan öz içinə qayıtsa, əslinə qayıtsa İşığını görər, sözün gerçək mənasında varlığının işıqdan ibarət olduğunun fərqinə varar.

İnsan İsa Muğannanın yazdığı kimi OdƏr - Həqiqət İşığıdır. Həqiqət - Haqq olan Allahdır - ƏlAğ. Bəs niyə sözlər İsa Muğannaya ancaq onun eşidə biləcəyi şəkildə və kəlmələr söz kimi deyil, tək-tək səslər şəklində çatdırılırdı? Və ya Muğanna belə ifadə edirdi? İndi bütün dünyada məşhur olan sanskritcə mantraların da bütöv bir kəlmə halında deyil, qırıq-qırıq səslərdən ibarət dua olduğu bəllidir. Bir çox yoqa təliminin içərisində sanskritcə mantralardan istifadə olunur. "Om, aum, hum, phat" və sairə kimi səslərin birləşməsindən əmələ gələn bu mantralar müəyyən vibrasiyalar-titrəşimlər yaradaraq insan beyninə və ya birbaşa neyronlara təsir edəcək gücə malikdir. Səs həm də vibrasiya, titrəşimdir. Çoxumuzun xəbəri olmasa da, Muğannanın bu bilgilərdən də bixəbər olması mənim üçün real deyil. Əsərlərinin təsirli və anlaşılan olması üçün Muğannanın bu yöntəmdən istifadə etdiyini irəli sürə bilərəm.

İsa Muğannanın: "Mən peyğəmbər deyil - BağÜnEvƏrəm", - deyə etirafını bilmədən onu həqiqi mənada bir "din, təriqət peyğəmbəri" kimi qələmə verib tanıtmaq istəyənlərə üzümü tutub bir daha müraciət edirəm ki, təvazökarlığı və körpə təmizliyi ilə nura bürünmüş bu gözəl şəxsiyyət: "Mən Bağ(Boq) səsinin İşıq eviyəm" deyə hayqırırdı hər zaman. OdƏrəm - Həqiqət -Haqq İşığı, aşiqiyəm demək istəyirdi. Nəinki Məhəmməd peyğəmbəri, hətta bütün peyğəmbərləri SafAğ alimləri - Haqqın səsini, işığını insanlara çatdıran müqəddəslər kimi tanıdırdı. Hər kəsə türk-tərik (tərk etmiş) deməsinin səbəbi, İşığından-Ağından uzaq düşmüş, halbuki hər kəsin əslində işıqlı varlıqlar olduğunun, amma bunun fərqinə varmayanlar-"tərk etmişlər" mənasında nəzərdə tuturdu. İsa əmi o SafAğ İşığı özündə görmüşdü və hər kəsi öz İşığını tapmağa dəvət edirdi, həm məcazi, həm də gerçək mənada.

Niyə ulu öndər Heydər Əliyev İsa əmiyə ömrünün sonuna qədər diqqət göstərdi? İsa əmi layiq idi əlbəttə ki! İsa Muğannanın Azərbaycan xalqına iki yüz illik rus işğalından sonra onun itirdiyi kimliyini və mənliyini qaytarmaq üçün: "Sən OdƏrsən, sənin SafAğ elmin var, sən Allahın işığısan, sən ƏrEysən" dediyini, zənnimcə, hamıdan çox Heydər Əliyev eşidirdi və ona görə də dəstəklədiyindən şübhə etmirəm. Xəlil Rza Ulutürk də açıq-aşkar bu fikri dəstəkləyirdi. Bir dəfə bu ideyanı almanlar öz milləti üçün dilə gətirdi və bu gün bəhrəsini görürlər. Millətin özünə güvənməsi böyük qüvvədir.

Kvant fizikasının gəldiyi nəticə budur ki, hər şey enerji və titrəşimdən ibarətdir. Beynin daha gözəl fəaliyyəti üçün həkim və psixoloqların görüşü də məlumdur. Belə ki, səhər günəşin ilk işıqları ilə oyanıb açıq havaya çıxmaq həm ruhi, həm də fiziki sağlamlığın təməlidir. Elektrikli dünya bizi təbiətdən elə ayırdı ki, hətta özümüzdən belə uzaqlaşmağa başlayırıq. Muğanna gəncliyindən bu yana gecə saat 2 və ya 3 radələrində oyanaraq səhərin tam açılma zamanına qədər yazı yazıb oxuyardı. Muğannanın ayıq qaldığı zaman isə onun kainatın titrəşimlərinə həssaslığını artırmış, məşğul olduğu iş də əslində, müasir dildə meditasiyaya, ibadətə yaxın bir məşğuliyyət olduğu üçün bizim bilmədiyimiz, tanımadığımız, itələdiyimiz "dünya"larla birbaşa bağ qurmasına səbəb ola bilərdi. Çünki o saatlarda oyanmaq epifiz bezinin də fərqli fəaliyyətinə, yəni el arasında "üçüncü gözün" açılması prosesinə gətirib çıxartma ehtimalı var. Bütün dinlərdə və inanclarda axşam saatlarında yatıb gecənin səhərə yaxın dönüşüm vaxtında oyanaraq yerinə yetirilən ibadətlərin daha təsirli olduğu deyilir. Muğannanın işi də elə ibadətə yaxın bir iş idi. Oxuyurdu, düşünürdü, yazırdı və əsərləri ilə xidmət edirdi. Yeri gəlmişkən, bu yaxınlarda Vaşinqtonda Pentaqonun Uçan Naməlum Obyektlərin də xəyal ürünü deyil, gerçəklik olduğu haqda mediyaya məlumatları sızdı. Bu da belə!..

Həqiqəti dərk etmək üçünsə hər halda bir ömür yetməz. Mən isə hələ də tərk etdiyim İşığımı axtarıram.

Uzun illər öncə yaxınlarımı mənim gec ailə qurmağım narahat edəndə, İsa əmi üzümə baxıb demişdi: "Bunun qisməti qara qıvrım saçlı, ala gözlü oğlandır. Amma uzaqdadır, gec gələcək!". ...Rəhmətlik Firuzə xala da: "Ay İsə, Omar yazıq deyilmi, ağzını xeyirliyə aç", - deyə etiraz etsə də İsa əmi deyən oldu. Atam görmədi, amma İsa əmi bu oğlanı gördü və tanıdı. Həmin oğlan - Orxan Aras atam Ömər Hüseynovun xatirəsinə ithaf məqsədilə İsa Muğannanın "Türfə" kitabını almanca tərcümə etdirib nəşrinə səbəbkar oldu.

Ruhlar şad, qalan canlar sağ olsun!

Afaq MUĞANNA

Ədəbiyyat qəzeti.- 2021.- 3 iyul.- S.21.