Persi Şelli BİŞİ
(4 avqust 1992 - 8 iyul 1822)
İngilis romantizminin ən görkəmli nümayəndəsi Persi Şelli Bişi klassiklər sırasında
hüzn, kədər,
hüsran motivləri ilə xatırlanan şairlərdəndir. Həyatla 30 yaşın
astanasında vidalaşan
qəmli və həssas şair özündən sonra zəngin irs
qoyub getmişdir.
Payız
(Ağı)
Qürub
edir isti günəş, dəli külək nalə çəkir,
Qurumuş budaqlar köks ötürür, solğun
çiçəklərsə can üstədir.
Bir il də
Dünyada yatağa düşüb,
ölüm döşəyində
çırpınan zaman,
Xəzan yarpaqları kəfəni olur.
Yığılın, siz Aylar, yığılın
gəlin
Noyabr başda
dur, düz Maya qədər.
Matəm libasina bürünün yenə.
Qoşulun siz gedən qəm karvanına
Cəsədi buz kimi olan bu ilin,
Qəbrinə boylanan qəmli
kölgətək, onun
məzarıyla vidalaşın
siz!
Buz kimi yağışlar sel kimi tökür,
soxulcan torpaqda qıvrılıb qalır,
Çaylar məcrasından köpürüb-daşır,
ildırım göylərdə
tufan qoparıb
Ölən bu il
üçün ağı
söyləyir.
Qaranquş yuvasını çoxdan
tərk edib, kərtənkələ səssiz
yoxa çəkilib
Torpağın altında öz oyuğuna.
Yığılın, siz Aylar, yığılın
gəlin,
Ağ, qara, boz rəngə
bürünün gəlin!
Mələklər oxusun matəm şərqisin -
Qoşulun siz gedən qəm karvanına
Cəsədi buz kimi olan bu ilin,
Göz yaşı üstünə
göz yaşı tökün, göyərsin
qəbiri ölən bu ilin!
Ozimandias
(Qədim yunanlar Misir hökmdarı II Ramzesi bu cür
adlandırırdılar)
Qədim
ölkədən gələn
bir səyyahı gördüm mən,
O dedi - "Uzaqlarda, dayanıbdır gövdəsiz,
iki nəhəng daş sütun
Səhranın ortasında... Onların
yanında, sonsuz qumsalda
Narazı
baxışlarla paramparça
bir sima, qərq olmuşdur qumlara,
Əsəbindən büzüşmüş dodaqlarla o yenə, can atır hökm etməyə,
Bu əsəri yaradan dahi heykəltəraşın
ehtirası oxunur
Məhv
olmuş bu aləmdə, yeganə xilas olan heykəlin
simasında,
Can vermiş bu heykələ ürəyindən
su içən o sehrli əllərlə;
Bu sözlər vaqe olur qədim bir daş lövhədə:
"Adım Ozimandiasdır. Mən Hökmdarlar Hökmdarıyam;
Bir bax Qüdrətimə, Əzəmətimə, bir
də bu məyusluq hekayətinə!
Yalnız dağıntıdı göz
işlədikcə. Dörd
yanı məhv olmuş, hətta yox olmuş
Sonu görünməyən, ucsuz-bucaqsız,
nəhəng bir Xaraba burda ucalmış
Yalnız, bu tənha səhra
və saysız qum zərrəciyi uzanır sonsuzluğa".
Tərcümə
edən: Mərcan SOFİYEVA
Ədəbiyyat qəzeti.- 2021.-
3 iyul.- S.7