XX əsrin klassikası: Uruqvay şeiri

Xuana de İbarburu

XX əsr ispandilli Amerika poeziyasının ən görkəmli nümayəndələrindən biri də Uruqvay şairi Xuana de İbarburudur. O, dörd dəfə ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına namizəd göstərilib. Ölkəsinin ən nüfuzlu ədəbiyyat mükafatına layiq görülən ilk şairdir. Xuana de Amerika kimi də tanınır. "Küləklərin qızılgülü", "Brilyant dillər", "Zərər" və s. şeirlər kitabının müəllifidir. Şeirləri rus, ingilis, fransız və alman dillərinə tərcümə olunub. Xuana de İbarburunun şeirləri Azərbaycan oxucuları üçün ilk dəfə tərcümə olunur.

Ölümsüzlük

Əzizim, mən öləndə

məni qəbiristanlıqda

Dəfn eyləmə...

Torpağın bir az altında dəfn eylə,

Quşların səsini eşidə bilim,

Axar çayın söhbətini duya bilim...

Çox da dərin olmayan,

Torpağın lap üzündə,

Günəşin istisi düşsün,

Gözlərimə gizlicə...

Baxışlarım - gün batımını

İzləyə bilsin beləcə...

Məni dayaz dəfn edin,

Cəsədim üsyan edəcək,

O biri dünyaya -

Qaranlığa və soyuğa

Asan olacaq keçidim...

Orada əllərim sinəmin üstdə,

Dinclik tapacaq,

qayğılardan uzaq.

Mənə məlhəm olacaq,

Üstümə atılan torpaq...

Çiçək əkin, gül əkin üstümdə,

Qoy kökləri üzümdəki kədərdən

Boy atsın göyə.

Sənə baxacam həmişə

Çiçək açan güllərin gözüylə...

Görüş

Çobanyastığı ətri...

Çobanyastığı, qızılı-ağ - kənd qadınları

Saxlayırlar onu bir dərman kimi...

Və hər yerdə -

dağların yamaclarında,

nəmli ovalıqlarda, şirəli və yaşıl,

tarlalar arasında dolanan yollarda

və köhnə fermer təsərrüfatlarının

yanında - burada və orada -

çobanyastığı günəşdə isinir,

ədviyyatlı qoxusunu içimə çəkirəm.

Mənə tanış olan yolda

ağacların kölgəsində gəzirəm,

və çobanyastığı qoxusu məni qarşılayır

qoca, sadiq bir it kimi tələsir üstümə...

Çay içirəm,

Şəfalı və sərt olsa da,

Bir az boğazımı yandırsa da,

Təmiz və təravətli bir qurtumla

Yenidən dünyaya gəlirəm...

Yenidən üzümü çiçəklərə qərq edirəm

qonaqpərvər və məsum olan qoxuları ilə,

ləçəkləri ağ diş kimi,

qızıl tacın naxışları kimi...

Çölün nəfəsini küləklər gətirir evə,

Hər yanı əsir alır çobanyastığı ətri.

Qəlbimdə çiçək açır, üzümdə günəş,

Məni xoşbəxt eyləyir bu görüşün sevinci...

Ümid

Ey kətan! Daha çox xatırlanan,

Yatağımın şirin yuxu qaynağı.

Sevgilim qayıdacaq tezliklə,

Qayıdacaq yaxın edib uzağı...

Ey qızılgül! Qönçə oldun bir anda,

Naxış kimi düzüldü ləçəklərin.

Bütün rənglərini, bütün ətrini,

Sevgilim özüylə gətirəcək yenə də...

Bağımda hər yerə lalələr əkib,

Yolları unuda bilsin bu dəfə.

Ey ehtirasla onu özünə bağla,

Ey zəriflik, onu sadiq eylə bu evə...

Tərcümə: Tural CƏFƏRLİ

Ədəbiyyat qəzeti.- 2021.- 31 iyul.- S.32.