Elm haqqında

bir neçə söz

Dahi Nizami Gəncəvidən iqtibas

Elmdən başqa söz könlümə yaddır,

Ömrümün quşuna bilik qanaddır.

Elmdir mehrabı uca göylərin,

Elmsiz, ey dünya, nədir dəyərin?

Elmin qulu ol ki, doğru yol budur,

Ariflər yolunda, bil, elm uludur.

Bu dünya elmdir, öyrən, doyunca,

Elmdən başqa şey boş bir oyuncaq.

Elmsiz olsaydı xilqətin canı,

Dirilik sarmışdır böyük cahanı.

Elmsiz bir adam bir neydir - qırıq,

Yüz canı olsa da, ölübdür artıq.

Elmsiz bu dünya soyuq məzardır,

Ancaq elm evində rahatlıq vardır.

Elmin yanğısından gözəl şey nə var?

Elmsiz nə gül gülər, nə bulud ağlar.

Elm hiylə bilməz, lazımdır yazaq,

Elm sevdasından buraxmaq uzaq.

Köpək kimi yemək, içmək nədir, nə?

Bir pişik olsa da, can ver elminə.

Elm düşsə daşm da qəlbinə əgər,

Gövhərdən özünə məşuq düzəldər.

Maqnit olmasaydı elmin əsiri

Çəkməzdi özünə dəmir zənciri.

Kəhrəbanın elmə düşməsə canı,

Cəzb edə bilməzdi quru samanı.

Dünyada gövhər var, daş var nə qədər -

Elmsiz nə saman, nə dəniz çəkər.

Bu saysız-hesabsız maddələr yenə,

Elmlə meyl edir mərkəzlərinə.

Od kiçik bir dəlik tapmasa, hökmən

Elmlə çıxar çölə yerin təkindən.

Baxma ki, bu ürək can sultanıdır,

Elmə könül ver ki, canlar canıdır.

Kainatda hər şey elmə bağlıdır,

Filosoflar onu eşq adlandırır.

İdrakı dinləsək, söyləyir o da:

Hər şey elm üstündə durur dünyada.

Göylər yaransaydı elmdən azad,

Düşün, olardımı yer üzü abad?

Elmsiz təndə can görmədiyimdən

Ürəyimi satıb elm almışam mən.

Elmlə dünyaya saldım dumanlar,

Eşqin gözlərini etmişəm xumar.

Elmdir bəzəyən yerdə hər yanı,

Doldurdum səsiylə elmin dünyanı.

Ondan uzaq gəzən hər cahil insan,

Elm ilə olacaq oxuyub yazan.

Elm qaranlıqda işıqdır, işıq,

Dünyada hər şeyə elmlə çatmışıq.

Ey Nizami, elmdir bu matahımız,

Elmlə açılsın qoy sabahımız!

***

Oxucu, elmdir dünyaya işıq,

Qaranlıqdan yalnız elmlə çıxmışıq.

Elm ki, əbədi Prometeydir,

Aqillər üçün elm susmayan neydir.

Elm haqda danışmaq düşüb əlimə,

Yaşasın alimlər, eşq olsun elmə!

Nizaminin eşqi dərin, uludur,

Eşq yolu həm də elmin yoludur.

Nizami Gəncəvi

Təqdim etdi:

İsa HƏBİBBƏYLİ

Ədəbiyyat qəzeti.- 2021.- 5 iyun.- S.3.