Uşaqların
səlib yürüşü
Sərsərinin
hekayəsi
Mən rahibliyə hazırlaşan yoxsul sərsərinin
biriyəm, meşələrdə, yollarda dolaşıb
Tanrı xatirinə çörək dilənirəm, mən
elə bir mənzərə görmüşəm ki, ona baxmaq
da savabdır və balaca uşaqların səsini
eşitmişəm. Müqəddəs adam
olmadığımı bilirəm və yol üstündəki
cökə ağaclarının altında yoldan
çıxdığım da olub. Mənə
şərab verən qardaşlar onu içməyə
çox da öyrəşmədiyimi görür. Amma mən uşaqları şikəst edənlərdən
deyiləm. Sonra diləndirib pul
yığmaq üçün uşaqların gözlərini
ovan, ayaqlarını kəsən, əllərini bağlayan
zalım adamlar da var. Məhz buna görə o uşaqları
görəndə dəhşətə qapıldım. Tanrımız onları qoruyacaq, buna şübhə
yoxdur. Rabitəsiz və məntiqsiz
danışıram, çünki sevinclə doluyam. Mən bahara və gördüyüm mənzərəyə
görə gülürəm. Ağlım
elə də iti deyil. On yaşım olanda dini təhsil
almışdım, amma latın sözlərinin
hamısı yaddaşımdan uçub gedib. Mən çəyirtkəyə
oxşayıram: gah ora, gah da bura tullanıram,
cırıldayıram, hərdən də rənbərəng
qanadlarımı açıram; balaca başım isə
şəffaf və boşdur. Deyilənlərə
görə müqəddəs İoann səhrada çəyirtkə
yeyirmiş. Doymaq üçün
çoxlu çəyirtkə yemək lazımdır. Amma müqəddəs İoann bizim kimi deyildi, bizdən
fərqlənirdi.
Müqəddəs İoanna dərin hörmətim var,
çünki o da sərgərdan idi və rabitəsiz sözlər
danışırdı. Məncə, onun sözləri yumşaq və
incə idi. Bu il bahar da yumşaq və
incədir. İndiyəcən heç vaxt bu qədər ağ və çəhrayı rəng
olmamışdı. Çəmənlər təzə
yağış suyuyla yuyunub. Çəpərlərin
üstündə Tanrımızın qanı
parıldayır. Tanrımız Məsihdir,
O, zanbaq rəngindədir, amma qanı qırmızıdır.
Nə üçün? Bilmirəm.
Bu haqda hansısa perqamentdə
yazılmamış olmaz. Əgər yazmaq
işində məharətli olsaydım, onda mənim də
perqamentim olardı və mən yazardım. Onda hər axşam yaxşı yemək yeyərdim.
Kilsəyə gedib ölən
qardaşlarımız üçün dua edərdim,
adlarını kağıza yazardım. Siyahımı
bir kilsədən başqa kilsəyə aparardım. Bu, qardaşlarımızın xoşuna gəlir.
Amma mən mərhum qardaşlarımın
adını bilmirəm. Bəlkə
heç Tanrımız da onların adını bilmək istəmir.
Məncə, bu uşaqların da adı yoxdur.
Tanrımız Məsih onları sevir, buna
şübhə etmirəm. Onlar ağ
arı dəstəsi kimi yolu doldurmuşdu. Onların
hardan gəldiyini bilmirəm. Onlar balaca zəvvarlar
idi. Əllərində fındıq və
qayın budaqlarından düzəldilmiş əsalar
vardı. Hər birinin çiynində
xaç çəkilmişdi. Bu
xaçlar müxtəlif rənglərdəydi. Bəzilərinin xaçı yaşıl rəngdəydi,
bəlkə də yarpaqdan tikilmişdi. Bu
uşaqlar qaba və avamdı. Məqsədsiz
şəkildə yola düşüblər. Yerusəlimə gedirlər. Zənnimcə,
Yerusəlim uzaqdadır, amma Tanrımız bizə yaxın
olmalıdır. Onlar Yerusəlimə gedib
çata bilməyəcəklər. Amma
Yerusəlim onlara gələcək. Mənə
gəldiyi kimi. Bütün müqəddəs
işlərin məqsədi sevinc və şənlikdir. Tanrımız burdadır - tünd-qırmızı
tikanda, mənim dodaqlarımda və miskin sözlərimdə.
Çünki mən Onu fikirləşirəm və
Onun türbəsi mənim fikirlərimdədir. Amin.
Mən burda, günəşin altında yatmağa
uzanıram. Bura müqəddəs yerdir. Tanrımızın
qədəmləri hər yeri aydınladır. Mən yatacağam. Qoy Məsih
xaç gəzdirən bütün uşaqlara yuxu bəxş
etsin. Mən bunu Ona deyirəm. Yuxum gəlir. Mən bunu Ona
ürəkdən deyirəm, çünki bəlkə də,
O, həmin uşaqları heç görməyib, amma O, balaca
uşaqların qeydinə qalmalıdır. Günorta yuxusu üstümə tökülür.
Hər şey ağ rəngdədir. Qoy belə olsun. Amin.
Cüzamlının
hekayəsi
Əgər
sizə dediklərimi başa düşmək istəyirsinizsə,
onda bilin ki, başım ağ
örtüklə örtülüb. Artıq
üzümün nə vəziyyətdə olduğunu bilmirəm,
amma əllərimdən qorxuram. Əllərim
xallı, bozumtul-göyümtül heyvan kimi qabağımca
qaçır. Onları kəsmək istəyərdim.
Əllərimin toxunduğu əşyalardan
utanıram. Mənə belə gəlir ki,
əllərim dərdiyi qırmızı meyvələri
ağarmağa, yerdən qopartdığım göyərtiləri
solmağa məcbur edir.
Domine
ceterorum, libera me!1
Xilaskar mənim günahlarımı
bağışlamadı. Mən qiyamətə
qədər unudulmuşam. Başqaları
öz aydın və təmiz bədənləri ilə diriləndə,
mən qara daşın üstündə oturub soyuq Ay
işığına bürünmüş qurbağa kimi iyrənc
dərimə məhkum qalacağam. Domine ceterorum, fac me
liberum: leprosus sum.2 Tənhayam, dəhşət içindəyəm.
Bircə dişlərim təbii bəyazlığını
qoruyub saxlaya bilib. Heyvanlar məndən
hürkür, ruhumsa qaçmaq istəyərdi.
Günlər məndən üz döndərir. Artıq min
iki yüz on iki ildir ki, Xilaskar onları xilas edib, amma Onun mənə
yazığı gəlmədi. Onu deşən
qanlı nizə mənə dəymədi. Bəlkə də Tanrının qanı məni
sağaldardı. Tez-tez qan arzulayıram: dişlərimlə
kimisə parçalaya bilərəm; dişlərim
qüsursuzdur. Əgər O özünə məxsus
olanı mənə vermək istəmədisə, onda mən
Ona məxsus olanı götürmək istəyirəm. Buna görə Vandom diyarından gəlib Luar
çayının yanındakı meşədən keçən
uşaqları güdürdüm. Hamısının
xaçı var idi və hamısı Ona sadiq idi. Onların bədəni Onun bədəni idi, O isə
öz bədənindən mənə bir tikə də vermədi.
Mən torpaq üstündə lənətlənmişəm.
Onun uşaqlarından birinin boğazından məsum
qanı sovurmaq üçün onları güdürdüm.
Qiyamət günü mənim bədənim təzələnəcək.
Təzə-tər, kürən saçlı uşaq
başqalarıdan bir az dala
qalmışdı. Onu nişanladım; gözlənilmədən
üstünə tullandım; iyrənc əllərimlə onun
dodaqlarını tutdum. Onun əynində
bircə kobud parçadan tikilmiş köynək vardı.
Ayaqları yalın idi, gözləri isə
aydın və sakit. O, sakit-sakit mənə
baxırdı, heyrətlənmirdi. İnsan səsi
eşitmək istədim və onun
qışqırmayacağını bildiyim üçün əlimi
ağzından çəkdim - o, dodaqlarını silmədi.
Elə bil ki, onun baxışları başqa
dünyaya dikilmişdi.
- Sən
kimsən? - soruşdum.
-
İohannes Tevton, - deyə cavab verdi,
danışığı da büllur kimi saf idi.
- Hara
gedirsən? - soruşdum.
Və o
cavab verdi:
- Yerusəlimə,
Müqəddəs Torpağı azad etməyə.
Gülüb
soruşdum:
- Yerusəlim
harda yerləşir?
O cavab verdi:
- Bilmirəm.
Yenə
soruşdum:
- Yerusəlim
nədir?
O cavab verdi:
- Yerusəlim
- bizim Tanrımızdır.
Yenə
gülüb soruşdum:
- Sənin Tanrın nədir?
O dedi:
- Bilmirəm,
o ağ rəngdədir.
Bu sözlər məni hirsləndirdi, ağzımı
açıb dişlərimi qıcadım və onun təzə-tər
boynuna tərəf əyildim. O qorxub dala çəkilmədi.
- Nə
üçün məndən qorxmursan? - soruşdum.
O dedi:
- Nə
üçün səndən qorxum, ağ
adam?
Bu vaxt iri gözlərimdən iri yaşlar
süzüldü və yerə diz çökdüm. İyrənc dodaqlarımla
torpağı öpüb qışqırdım:
-
Çünki mən cüzamlıyam!
Uşaq mənə
baxdı və aydın səslə dedi:
- Mən
bilmirəm.
O məndən
qorxmur! O məndən qorxmur! Mənim vəhşi
ağlığım onun üçün
Tanrısının ağlığı kimi bir şeydir.
Bir qom ot qırıb onun dodaqlarını,
əllərini sildim. Və dedim:
-
Əmin-amanlıq içində bəyaz Tanrının yanına
get və de ki, O məni unudub.
Uşaq səssizcə mənə baxırdı. Onu meşədən
çıxartdım. Sakitcə yoluna davam
etdi. Kürən saçlarının
günəş şüaları altında necə yoxa
çıxdığını gördüm. Domine
infantium, libera me! Qoy mənim səsim zəng səsi kimi
qulaqlarında cingildəsin! Gizlinlərin Tanrısı, məni
xilas et!
Papa III
İnnokentinin hekayəsi
Sarayımın bu hücrəsində, buxurdanlardan və
cübbələrdən uzaqda Tanrıyla danışmaq mənə
daha rahatdır. Bura, adətən qocalığım haqda
fikirləşməyə gəlirəm. Messa
vaxtı ruhum pərvazlanır, qamətim dikləşir;
müqəddəs şərabın parlaq
işıltısı gözlərimi doldurur və beynim
bahalı yağlarla qidalanır; amma bazilikamın bu tənha
guşəsində dünya əzablarından dincələ
bilirəm. Ecce homo! Çünki Tanrı, çox
güman ki, o qədər səs-küyün və duaların
əlindən rahiblərinin səsini lazım olduğu qədər
yaxşı eşidə bilmir və şübhəsiz ki, nə
zinət, nə sərvət, nə də rəsmlər ona
lazım deyil; amma bəlkə də bu ibadətxanamda o mənim
məsum yalvarışlarıma diqqət yetirər. Tanrım, mən çox qocayam və bəyaz paltar
geyinmişəm, adım Günahsız İnnokentidir və Sən
mənim heç nə bilmədiyimi bilirsən. Papalığı mənə bağışla,
çünki o təsis edilib və mən üstümdə
onun məsuliyyətini daşıyıram. Bu qanun-qaydanı mən qoymamışam. Mən Sənin günəşinə
sarayımın rəngbərəng mozaikalı pəncərələrindənsə,
bu otaqdakı dairəvi pəncərədən baxmağı
daha üstün tuturam. İcazə ver
zarıyım və əbədi gecənin dalğalarında
güclə saxlaya bildiyim ağımtıl və
qırışlı üzümü sənə tutum. Həyatımın axırıncı günləri
kimi üzüklərim də arıqlamış
barmaqlarımdan sürüşüb düşür.
Tanrım!
Mən burda Sənin əvəzedicinəm və
Sənin inamının şərabıyla dolu əlimi Sənə
uzadıram. Böyük cinayətlər
var. Dəhşətli cinayətlər var. Biz onları
bağışlaya bilərik. Böyük
küfrlər var. Dəhşətli küfrlər var. Biz
onları rəhmsizcə cəzalandırmalıyıq. Zinətsiz bəyaz hücrəmdə, bəyaz
paltarımda diz çökmüşəm, dərin
üzüntülər ürəyimi sıxır, Tanrım,
çünki cinayətlərlə küfrün mənim
papalığımın əzəmətli
hökmranlığına, yoxsa qoca adamın sadəcə əllərini
qoyduğu bu dairəvi günəş şüasına tabe
olduğunu bilmirəm. Bir də Sənin
türbənlə bağlı məsələ məni narahat
edir. Sənin türbən hələ də
inancsızların əhatəsindədir. Hələ
heç kim türbəni onlardan ala bilməyib.
Heç kim Sənin xaçını
Müqəddəs Torpağa sanca bilməyib. Biz
quruyub qalmışıq. Cəngavərlər
silahını atıb və krallar artıq hökmranlıq edə
bilmir. Mənsə, Tanrı, mən
özümü günahlandırıram, sinəmə
döyürəm; mən çox zəif və çox
qocayam.
İndi, Tanrım, bazilikamın balaca hücrəsindən
sənə yönələn titrək
pıçıltıya qulaq as və mənə məsləhət
ver. Qulluqçularım Flandriyadan Germanlaracan, Marseldən
Genuyayacan müxtəlif yerlərdən qəribə xəbərlər
gətirir. İndiyəcən məlum olmayan sektalar fəaliyyətə
başlayıb. Şəhərlərdə,
kəndlərdə qaçan və bircə söz də
danışmayan çılpaq qadınlar görüblər.
Bu çılpaq utanmazlar göy üzünə
işarə edirmiş. Meydanlarda bir
çox ağılsızlar dünyanın axırı
çatdığını deyir. Zəvvarların
arasında həyəcan və şayiələr
dolaşmaqdadır.
Və bilmirəm, hansısa sehrin gücüylə on
mindən çox uşağı evindən
çıxardıblar. Onlardan yeddi mini yoldadır və hər
birinin xaçı, əsası var. Yeməyə heç nələri
yoxdur; silahları yoxdur; köməksizdirlər, heç nə
bacarmırlar və biz onlara görə utanırıq. Onlar avamdır və həqiqi dinin nə olduğunu
bilmirlər. Mənim qulluqçularım
onları sorğu-sual edib. Deyirlər ki,
Müqəddəs Torpağı əldə etmək
üçün Yerusəlimə gedirlər. Qulluqçularım onlara deyib ki, siz dənizi
keçə bilməyəcəksiniz. Onlar
deyiblər ki, dəniz onlara yol vermək üçün
çəkilib quruyacaq. Ağıllı,
dərrakəli, mehriban valideynlər onları saxlamağa
çalışır.
Onlar gecələr qıfılları sındırır
və heç bir divar onların qabağını kəsə
bilməz. Aralarında xeyli zadəgan və kurtizan
uşaqları da var. Ən çox onlara təəccüblənirəm.
Tanrım, bu məsum körpələrin
hamısı dənizdəki tufanların və Məhəmmədə
inananların qurbanı olacaq. Bağdad
sultanının onları sarayında necə gözlədiyini
açıq-aydın görürəm. Dənizçilərin
onları əsir götürüb satacağı ehtimalı məni
titrədir.
Tanrım, icazə ver Səninlə dini əsaslarla
danışım. Uşaqların səlib
yürüşü qətiyyən savab hərəkət
deyil. Bu, sadəcə, avaraların
sayını artırır. Bizim rahiblər
o uşaqlara kömək edə bilmir. Fikrimizcə,
bu bədbəxt uşaqlar İblisin toruna düşüb.
Onlar donuz sürüsü kimi uçurumun dibinə
gedir. Bilirsən,
Tanrım, İblis ehtirasla uşaqları yoldan
çıxardır. Haçansa o,
fleytasının səsiylə Qamelinanın
uşaqlarını dalınca aparmaq üçün
siçovul ovçusu cildinə girmişdi. Bəzilərinin dediyinə görə, o, həmin bədbəxtlərin
hamısını Vezere çayında batırıb, bəzilərisə
deyir ki, onları dağın mağarasına həbs edib.
Qorxuram İblis bu uşaqların
hamısını bizim inancımızdan olmayanları gözləyən
aqibətə sövq eləsin. Tanrım,
inancın təzələnməsi yaxşı şey deyil,
bunu Sən də bilirsən. O, yanan kolda peyda olan kimi onu
vəsiyyətinə əlavə etdin. Və bu
sözlər Qolqofada Sənin dodaqlarından qopdu. Bu balaca peyğəmbərlər Sənin Kilsənin
əsasını zədələyəcək. Bunu onlara qadağan etmək lazımdır. Özünü Sənə həsr etmiş, Səni
qazanmaq üçün olmazın əzablara sinə gərmiş
qulların qala-qala, nə etdiyini bilməyənləri qəbul
edəcəksən? Biz o uşaqları Sənə
yönəltməliyik, amma yalnız Sənə inam yoluyla.
Tanrım, mən Səninlə sırf Sənin
qaydalarına əsasən danışıram. Bu uşaqlar məhv olacaq. Günahsız
İnnokentinin dövründə balaca uşaqların bir daha məhv
edilməsinə imkan vermə.
Tanrım, bağışla ki, başımda tiara ola-ola
Səndən məsləhət istəyirəm. Qocalıq əsməcəsi
bədənimə hakim kəsilib. Mənim
yazıq əllərimə bax. Mən
artıq çox qocayam. Artıq mənim
inancım uşaq inancı deyil. Bu hücrənin
divarlarındakı qızıl suyu zamanla uçub gedib.
İndi bu divarlar ağdır. Cübbəm
də ağ rəngdədir və
qurumuş ürəyim təmizdir. Mən Sənin
qaydalarına əsasən danışırdım.
Böyük cinayətlər var. Dəhşətli cinayətlər
var. Böyük küfrlər var. Dəhşətli küfrlər
var. Zəiflikdən başım gicəllənir: bəlkə
də nə lənətləmək lazımdır, nə də
bağışlamaq? Keçib gedən həyatımızın
qərarlarımızı sorğulamağa başlayır.
Heç vaxt möcüzə görməmişəm.
Bu sirri aç mənə. Bu,
möcüzədir? Onlara hansı
bayrağı vermisən? Böyük zamanlar
gəlib çatıb? Mənim kimi qoca
adamın o məsum uşaqlar kimi ağappaq olmasını istəyirsən?
Yeddi min! Onların inamı cahil olsa da, Sən
yeddi min uşağı cəzalandıracaqsan? Mən də, mən də Günahsız
İnnokentiyəm. Tanrım, mən də
onlar kimi günahsızam. Məni bu qoca
yaşımda xar eləmə. Uzun illərin
təcrübəsi mənə öyrədib ki, bu uşaq
sürüsü uğur qazana bilməz. Amma
hər halda, Tanrım, bu bəyəm möcüzə deyil?
Mənim hücrəm düşüncələrə
daldığım vaxtlardakı kimi sakit və hüzurludur.
Bilirəm ki, Sənin eşitməyin
üçün Sənə yalvarmaq vacib deyil; amma mən
qocalığımın zirvəsindən, Sənin
papalığının zirvəsindən sənə
yalvarıram. Məni öyrət,
çünki mən bilmirəm. Tanrım,
onlar sənin günahsız uşaqlarındır. Və mən, Günahsız İnnokenti - bilmirəm,
heç nə bilmirəm.
Üç
balaca oğlanın hekayəsi
Biz üçümüz - ümumiyyətlə
danışa bilməyən Nikolay, Alen və Deni Yerusəlimə
getmək üçün yola düşmüşük. Çoxdandır
ki, gedirik. O bəyaz səslər bizi
çağıranda gecəydi. O səslər bütün
balaca uşaqları çağırırdı. O səslər
qışda ölən quşların səsinə oxşayırdı.
Əvvəlcə biz çoxlu quş
gördük, donmuş torpağın üstündə
düşüb qalmış, qırmızı boyunlu
çoxlu quş. Sonra biz ilk yarpaqları və
ilk çiçəkləri gördük və onlardan
xaç hördük. Biz Milad
bayramlarında oxuduğumuz kimi kəndlərdə oxuyurduq.
Və bütün uşaqlar yanımıza
qaçırdı. Və biz ordu kimi irəli
gedirdik. Tanrını
tanımadıqları üçün bizi lənətləyən
adamlar da vardı. Əlimizdən tutub bizi
sorğu-suala tutan və üzümüzü öpüşlərə
qərq edən qadınlar da vardı. Bir də
bizə taxta qablarda yemək, süd və meyvə verən mehriban
adamlar da vardı. Hamısının bizə
yazığı gəlirdi. Çünki
hara getdiyimizi bilmirdilər və o səsləri eşitmirdilər.
Yer üstündə qaranlıq meşələr,
dağlar və tikanlı düzənliklər var. Torpaqdan
sonra isə dəniz var, tezliklə biz o dənizdən
keçəcəyik. Dənizdən o tərəfdə isə
Yerusəlim yerləşir. Bizim nə rəsimiz
var, nə də yolgöstərənimiz. Amma
bütün yollar bizim üçün yaxşıdır.
Nikolay danışa bilməsə də, bizim
kimi - Alen və Deni kimi gedir və bütün torpaqlar təhlükəlidir,
bütün torpaqlar uşaqlar üçün eyni dərəcədə
təhlükəlidir. Hər yerdə
qaranlıq meşələr, çaylar, dağlar, dərələr
var. Amma səslər hər yerdə bizimlədir. Bizim aramızda bir uşaq var, adı Yevstaxiyadır
və bağlı gözlərlə doğulub. O, həmişə
əllərini qabağa uzadır və gülümsəyir. Biz onun gördüklərindən daha çox
görmürük. Bir qız onu və onun
xaçını aparır. Onun adı
Allisdir. Allis heç vaxt
danışmır və heç vaxt ağlamır; onun
gözləri həmişə Yevstaxiyanın ayaqlarına
baxır ki, işdir birdən harasa ilişsə, ona dəstək
olsun. Biz ikisini də sevirik. Yevstaxiy türbənin üstündəki müqəddəs
çıraqları görə bilməyəcək. Amma Allis onun əllərini götürüb türbənin
plitələrinə sürtəcək.
O
dünyadakı əşyalar nə qədər möcüzəvidir!
Biz heç nə xatırlamırıq,
çünki heç vaxt heç nə öyrənməmişik.
Amma hər halda qoca ağacları və qırmızı
qayaları görmüşük. Hərdən
uzun müddət qaranlıqda yol gedirik. Hərdən
gecəyə qədər çəmənliklərdə gəzirik.
Biz Nikolayın qulağına Məsihin
adını qışqırmışıq və Nikolay Onu
yaxşı tanıyır. Amma onun
adını deyə bilmir. O da gördüklərimizə
bizimlə bir yerdə sevinir. Çünki sevinəndə
dodaqlarını aralayıb çiynimizi sığallayır.
Belə çıxır ki, onlar heç də bədbəxt
deyil: Allis Yevstaxiylə bizim, Alenlə Deninin qeydinə
qalır, biz də Nikolayın qeydinə qalırıq.
Bizə deyirdilər ki, meşələrdə
qulyabanılara rast gələcəyik. Bu yalandır.
Heç kim bizi qorxutmayıb; heç kim
bizə pislik etməyib. Zəvvarlar və xəstələr
bizə baxmağa gəlir və qoca qarılar komalarda
bizimçün şam yandırır. Kilsələrdə
bizimçün zəng çalırlar. Kəndlilər
bizə baxmaq üçün yol qırağına
çıxır. Heyvanlar da bizə
baxır və bizdən hürkmürlər. Biz yola
çıxandan bu yana günəş də
daha yaxşı qızdırır və biz artıq başqa
gülləri toplayırıq. Ümidimiz
böyükdür və yəqin ki, tezliklə dənizi
görəcəyik. Dənizdən sonra isə
Yerusəlimi. Və Tanrı bütün
uşaqlara onun türbəsinə yaxınlaşmağa icazə
verəcək. Və gecələr bəyaz
səslər sevinəcək.
Mirzə
Fransua Lonqjunun hekayəsi
Bu gün, Tanrının mövludunun min iki yüz on
ikinci ilinin sentyabr ayının on beşi tarixində ağam
maqistr Quqo Ferrenin kontoruna çoxlu uşaq gəlib tələb
etdi ki, onları dənizdən keçirtsinlər,
çünki onlar MüqəddəsTorpağa gedir. Yuxarıda
adını çəkdiyim Ferrenin Marsel limanında kifayət
qədər ticarət gəmisi olmadığı
üçün mənə əmr etdi ki,
çatışmayan gəmiləri verməsi
üçün maqistr Qiyom Porka müraciət edim. Maqistr Quqo Ferreylə maqistr Qiyom Pork sırf
Tanrımız İsa Məsih xatirinə gəmiləri
Müqəddəs Torpağa üzdürəcək. Hazırda Marsel limanında yeddi min uşaq
düzülüb, çoxusu başqa dillərdə
danışır. Və haqlı olaraq ərzaq
çatışmazlığından ehtiyat edən cənab
başçılar şəhər bələdiyyəsində
yığışıb məsələni müzakirə
etdilər və yuxarıda adıçəkilən
maqistrları çağırtdırıb dedilər ki, gəmiləri
mümkün qədər tez göndərmək
lazımdır. Dəniz hazırda yola
çıxmaq üçün çox əlverişli olmasa
da, uşaqlar uzun yoldan sonra acdırlar və nə etdiklərini
bilmirlər. Dənizçilərə gəmiləri
hazırlamağı əmr etdim. Axşam
gəmilər dənizə çıxmağa hazır olacaq.
Uşaqlar şəhərdə deyillər,
sahildə qaçışırlar və səfər xatirəsi
kimi balıqqulağı yığırlar, dəniz
ulduzlarını görəndə yaman təəccübləniblər
və elə biliblər ki, bunlar Tanrı yolunu onlara göstərmək
üçün göydən tökülən canlı
ulduzlardır. Bu qeyri-adi əhvalat haqda
bunları deyə bilərəm.
Birincisi,
maqistr Quqo Ferre ilə Qiyom Pork bu yadelli uşaqlar ordusunu tezliklə
bizim şəhərdən aparsaydı, yaxşı olardı;
ikincisi, bu il qış çox sərt keçib və tacirlərin
bildiyi kimi, məhsulumuz çox deyil;
üçüncüsü, şimaldan gələn uşaq
ordusu haqda Kilsəyə xəbərdarlıq edilməyib və
Kilsə onlarla maraqlanmayacaq. Və maqistr Quqo Ferre ilə maqistr
Qiyom Porka həm şəhərimizi bu qədər sevdikləri,
həm də Tanrımıza qəlbən bağlı
olduqları üçün təşəkkür etmək
lazımdır ki, onlar dəniz tufanlarından və Əlcəzair
quldurlarından qorxmayıb gəmilərini dənizə
buraxmağa razı oldular.
Qələndərin
hekayəsi
Şükür
Allaha! Mənə yoxsulluğu bəxş edib Allahın
adıyla şəhərdən şəhərə
dolaşmağıma icazə verən Peyğəmbərə
şükür olsun! Məhəmmədin mənsub olduğum
məzhəbi yaradan dostlarını Allah özü himayə
eləsin! O, daş-qalaq olunub yaşadığı şəhərdən
qovulandan sonra üzümlükdə gizləndi, xristian qulun
ona yazığı gəldi və ona üzüm verdi. Allah böyükdür! Mən Mosul,
Bağdad, Bəsrə şəhərlərində
olmuşam, Səlahəddini (Allah onun ruhunu şad etsin) və
onun qardaşı sultan Seyfəddini tanımışam.
Çox yaxşı yaşayıram, mənə verilən bir
az düyü və kəşkülümə
tökdükləri suya qaneyəm. Bədənimin
təmizliyinin qeydinə qalıram. Amma
batini təmizlik daha vacibdir. Yazırlar ki,
Peyğəmbərimiz hələ missiyasını yerinə
yetirməmişdən qabaq yerdə uzanıb dərin yuxuya
getmişdi. İki bəyaz mələk
göydən düşüb onun sağ və sol tərəfində
dayandılar. Soldakı bəyaz mələk
qızıl bıçaqla onun sinəsini yarıb ürəyini
çıxartdı və ürəkdəki qara qanları
sıxdı. Sağdakı bəyaz mələk
isə qızıl bıçaqla onun qarnını yardı
və təmizlədi. Sonra təmizlənmiş
daxili orqanlarını yerinə qoydular və ondan sonra Peyğəmbərimiz
öz dinini yaymaq üçün pak oldu. Bu,
ancaq mələklərə xas paklıq idi. Amma uşaqlar da pak olur. Kahin
qadın Məhəmmədin atasının başında haləni
görəndə həmin paklığı yaratmaq
üçün onunla qovuşmaq istədi. Amma Peyğəmbərin atası arvadı Əminəylə
birləşdi və başındakı halə yoxa
çıxdı. Bu yolla kahin qadın
başa düşdü ki, Əminə pak varlığa sahib
oldu. Paklaşdıran Allaha şükürlər olsun! Burda, bazarın talvarının altında oturub dincələ
və gəlib-gedənləri salamlaya bilirəm. Burda parça və qiymətli daş-qaş alveri
edən tacirlər var. Bu kaftan yəqin ki, min dinaradır.
Mənə isə pul lazım deyil və mən
yiyəsiz it kimi azadam. Şükür Allaha! İndi kölgədə oturmuşam və hekayəmin
əvvəlini xatırlayıram. Birincisi,
mən Allahdan (Allah təkdir və ondan başqa Allah yoxdur) və
bizə inamı aşılayan Müqəddəs Peyğəmbərimizdən
danışıram. İkincisi, mən
Allahın ancaq müqəddəslərə və mələklərə
bəxş etdiyi paklıqdan danışıram. Üçüncüsü, mən uşaqların
da paklığı haqqında fikirləşirəm. Doğrudan da, mən İnanclıların
Hökmdarı tərəfindən alınmış xeyli
xristian uşaq gördüm. Mən
onları böyük yolda gördüm. Onlar
eynən qoyun sürüsü kimi gedirdi. Deyilənlərə
görə frankların gəmisi onları Misir torpaqlarına
çıxartıb, onlar da ordan bura gəlib. Onlar İblisin təsirinə düşmüşdülər
və dənizi keçib Yerusəlimə getmək istəyirdilər.
Şükür Allaha! Bu qəddar fikir baş
tutmadı. Çünki bu uşaqlar
köməksiz, yeməksiz elə yollarda ölüb
qalardılar. Onlar tamamilə məsumdur.
Onları görən kimi diz çöküb bərkdən
Allaha şükür edə-edə alnımı yerə
döyməyə başladım. O uşaqların
görünüşü beləydi: ağ
paltar geyinmişdilər, paltarlarına xaç şəkli
tikilmişdi. Çox güman harda
olduqlarını bilmirdilər və bu onları qətiyyən
kədərləndirmirdi. Onların nəzəri
irəliyə dikilmişdi. Aralarında
biri kor idi, bir qız onun əlindən tutub aparırdı.
Çoxusunun saçı kürən, gözləri
göy idi. Bunlar Roma imperatoruna məxsus
franklar idi. Onlar korluqları içində
İsa peyğəmbərdən ötrü əldən-ayaqdan
gedirlər. Frankların düzgün yolda
olmadığı aydın məsələdir. Birincisi, Məhəmmədin elmindən başqa elmin
olmadığı kitablar və möcüzələr nəticəsində
təsdiq edilib. İkincisi, Allah hər
gün ona şükür və çörəyimiz
üçün dua etməyi bizə bəxş edib,
inanclılara da əmr edib ki, bizim məzhəbimizi qorusunlar.
Nəhayət, O, İblisin təsiriylə uzaq diyara
yola düşən uşaqlara öncəgörmə
bacarığı verməyib və onları bu niyyətdən
saxlamaq üçün də özünü göstərməyib.
Və əgər bu uşaqlar xoşbəxtlikdən
inanclıların əlinə düşməsəydilər,
onda atəşpərəstlərin əlinə düşərdilər
və onlar da bu uşaqları zirzəmilərdə zəncirləyərdi.
Və lənətəgəlmiş atəşpərəstlər
onları qarınqulu və mənfur idollarına qurban gətirərdilər. Şükür
Allaha, O, nə etsə gözəl edir və hətta ona
inanmayanları da lütfündən kənarda buraxmır.
Allah böyükdür! Mən indi zərgərin
yanına gedib düyü payımı istəyəcəyəm
və var-dövlətə bəslədiyim ikrahı bildirəcəyəm.
Allah qoysa, bütün o uşaqlar xilas olacaq.
Balaca
Allisin hekayəsi
Artıq yaxşı gəzə bilmirəm,
çünki dəhşətli dərəcədə isti
ölkədəyik. Bizi bura Marseldən iki pis adam gətirib.
Yolda gəmi bizi atıb-tuturdu. Amma mənim balaca Yevstaxiyam qorxmurdu, çünki o,
heç nə görmürdü və mən onun əllərindən
tutmuşdum. Onu çox sevirəm və
bura ona görə gəlmişəm. Hara
getdiyimizi bilmirəm. Çoxdandır
yoldayıq. Bizə dənizin o tərəfindəki
Yerusəlimdən, bizi orda gözləyən Tanrımızdan
danışırdılar. Yevstaxiy
Tanrımız Məsihi yaxşı tanıyır, amma o, Yerusəlimin,
şəhərin, dənizin nə olduğunu bilmir. O səslərə
qulaq asmaq üçün qaçıb gəldi, o səsləri
hər gecə eşidirdi. O səsləri gecələr
eşidirdi, çünki gecələr sakitlik olur; amma
Yevstaxiy gecəni gündüzdən ayıra bilmir. O məndən
eşitdiyi səslər haqqında soruşurdu, amma mən
cavab verə bilmirdim. Mən heç nə bilmirəm,
bircə Yevstaxiyə görə əzab çəkirəm.
Biz Nikolay, Alen və Deniylə bir yerdə
gedirdik. Amma onlar başqa gəmiyə mindilər
və gün çıxan kimi bütün gəmilər yoxa
çıxdı. İlahi! Onlara nə
oldu? Biz Tanrının yanına gedəndə
onları tapacağıq. Ora hələ
çox yol var. Yerusəlimi idarə edən və bizim
yanına aparılmağımızı əmr edən
hansısa kraldan danışırlar. Bu ölkədə
hər şey ağ rəngdədir, evlər
də, paltarlar da, qadınların üzünü örtən
rübəndlər də. Yazıq Yevstaxiy bu
ağlığı görə bilmir, amma mən ona
gördüklərimi danışıram və o sevinir.
O deyir ki, bu sonun bayrağıdır. Tanrı Məsih
bəyaz rəngdədir. Balaca Allis
çox yorulub, amma o, Yevstaxiyin əlindən tutub ki, o
yıxılmasın və Allisin yorğunluğunu fikirləşməyə
vaxtı yoxdur. Bu gecə dincələcəyik
və Allis həmişəki kimi balaca Yevstaxiyin yanında
yatacaq, əgər səslər hələ də bizi tərk
etməyibsə, onda Allis o səsləri eşitməyə
çalışacaq. Və o bəyaz
yolçuluq başa çatana qədər Yevstaxiyin əlindən
tutacaq, çünki o, Yevstaxiyə Tanrını göstərməlidir.
Yəqin ki, Tanrının Yevstaxiyə
yazığı gələcək və ona Özünü
görməyə imkan verəcək. Və
bəlkə onda Yevstaxiy balaca Allisi də görəcək.
Papa IX Qriqorinin
hekayəsi
Məsum və mavi görünən dəniz
qarşımdadır. Onun ləpələri incə və yumşaqdır və
ağ köpüklərlə əhatələnir.
Dəniz duru göyüzüdür, ulduzları
isə canlıdır. Qayaların
üstündə oturub bunu fikirləşirəm, əmr
etmişdim ki, məni bura gətirsinlər. Əslində dəniz xristian torpaqlarının mərkəzindədir.
Ona müqəddəs su axır. Onun sahillərindən müqəddəs simalar
boylanıb və o, onların şəffaf əksini titrədib.
Böyük, sirli, seçilmiş, yer üzünə bərkidilmiş
qiymətli maye daş, sənə sualım və səndən
xahişim var. Ey Aralıq dənizi, mənim
uşaqlarımı qaytar! Nə
üçün onları məndən aldın?
Mən onları tanımırdım. Onların tər
nəfəsləri mənim qocalığımı
sığallamamışdı. Onlar incə
yarıaçıq dodaqlarıyla yanıma dua etməyə gəlməmişdilər.
Eynən balaca sərsərilər kimi təkbaşına
Müqəddəs Torpağa üz tutdular və məhv edildilər.
Onlar Almaniyadan, Flandriyadan, Fransada, Savoyadan, Lombardiyadan yola
çıxıb sənin hiyləgər dalğalarına gəldilər,
ey müqəddəs dəniz. Onlar Marsel şəhərinə,
Genuya şəhərinə gedib çatdılar. Sən onların mindiyi gəmiləri enli,
köpüklü kürəyinə alıb apardın və sən
dönüb yaşıl əllərini onlara uzatdın,
onları özünə götürdün. Bəzilərinə isə xəyanət etdin,
onları Şərqə apardın, indi onlar Məhəmmədə
sitayiş edənlərin əllərindədir.
Ey
Aralıq dənizi! Kim səni
bağışlayacaq? Sən
günahkarsan. Mən səni
günahlandırıram, təkcə səni, ey aydın və
təmiz görünən, əslindəsə pis dəniz,
göy üzünün kobud güzgüsü, səni Yaradan
qabağında sorğu-suala çağırıram,
çünki dünyadakı hər şey Ondan
asılıdır. Müqəddəs dəniz,
bizim uşaqlarımızı nə etdin? Mavi
üzünü Ona tərəf qaldır; titrək
köpüklü barmaqlarını Ona uzat; intəhasız
gülü?ünlə gül; Ona cavab ver.
Ayaqlarımın altındakı quma ruhunu
bağışlayan bəyaz dodaqların laldır - sən
heç nə demirsən. Mənim Romadakı
sarayımda hücrə var, zamanla divarlarındakı
qızıl suyu uçub gedib, zaman onu ağardıb. İnnokenti ata o hücrədə oturmağı
xoşlayırdı. Deyilənlərə
görə, o, həmin hücrədə uşaqlar və
uşaqların inancı haqda çox fikirləşib,
Tanrıdan onlara bayraq göndərməsini istəyib.
Burdan, hündür qayalardan ibarət taxtdan elan edirəm ki,
İnnokenti atanın özü elə uşaq inanclı idi və
nahaq yerə yorğun başındakı ağ
saçlarını yolurdu. Mən İnnokentidən
də qocayam, mən Tanrının yer üzündə
qoyduğu əvəzedicilərinin ən qocasıyam və
indi-indi başa düşməyə başlayıram. Bəyəm
O, Yeleon dağında, öz oğlunun yanında idi? Bəyəm
O, oğlunu ölümə tərk etməmişdi? Eh, Onu
köməyə çağırmaq nə qədər də
sadəlövhlükdür! Bütün pisliklər
və bədbəxtliklər bizdən, bizim özümüzdən
törəyir. O, əliylə yaratdığı
yaradılışa etibar edir. Sən onun
inamını sarsıtdın. İlahi dəniz,
qoy mənim sözlərim səni heyrətləndirməsin.
Tanrı qabağında hər kəs və hər
şey bərabərdir. Əbədiyyətdə
insanın hüdudsuz dərrakəsi heç də səndə
yaşayan canlılardan birinin gözündən daha dəyərli
deyil. Tanrı qum dənəsiylə
imperatora eyni dərəcədə diqqət yetirir. Qızıl yerin altında nə qədər
parıldayırsa, rahib də kilsədə o qədər
fikirləşir. Dünyada xeyirxahlıq
yoluyla getməyən hamı eyni dərəcədə
günahkardır, çünki hamı Ondan gəlir.
Onun gözündə nə insan var, nə heyvan, nə
daş, nə də bitki - ancaq yaradılış var. Sənin
dalğalarında ağaran başları görürəm,
onlar ancaq bir saniyəliyə görünüb təzədən
yox olur; onlar həm günahlandırılanlar ola
bilər, həm də seçilənlər. Qocalıq
qüruru sındırır və inamı aydınladır.
Özümə yazığım gəldiyi qədər
bu balaca balıqqulağına da yazığım gəlir.
Buna görə də səni günahlandırıram, mənim
uşaqlarımı udan dəniz. Səni cəzalandıran
Asiya hökmdarını yadına sal. Amma
o, yüzillik hökmdar idi. Kifayət qədər
yaşamamışdı. O, dünyəvi işləri
başa düşmək iqtidarında deyildi hələ. Mən səni cəzalandırmayacağam. Çünki dalğalarının səsi
ayaqlarımın altında itib getdiyi kimi, mənim şikayətimlə
sənin iniltin də bir anda Yaradanın qabağında itib gedəcək.
Ey Aralıq dənizi! Mən səni
bağışlayıram, mən sənin
günahlarını bağışlayıram. Mən sənə müqəddəs azadlıq verirəm.
Get və bir də günah iş görmə. Mən
də sənin kimi bilmədiyim hərəkətlərimə
görə günahkaram. Sən sahilə
çırpılan minlərlə inildəyən
dalğalarınla günahlarını etiraf edirsən, mən
də quru dodaqlarımla sənin qabağında etiraf edirəm.
Biz bir-birimizə günahlarımızı
etiraf edirik. Günahlarımı
bağışla, mən də sənin günahlarını
bağışlayıram. Yenə
özümüzə saflığı və
avamlığı qaytaraq. Qoy belə olsun.
Mən yer üzündə nə edəcəyəm? Hələ
indiyəcən misli görünməmiş abidə
ucaltdıracağam. Gələn əsrlər
bizim dindarlığımızı görməli və
ümidsizliyə qapılmamalıdır. Tanrı
balaca xaçlı uşaqları özünə
aparırdı, amma məsum körpələr məhv edildi, məsum
körpələrin meyitləri sığınacaq tapacaq.
Yeddi gəmi İtiburun adasının yanında
batıb. Mən həmin adada o uşaqların adına kilsə tikdirəcəyəm. Və sən,
məsum və müqəddəs dəniz,
uşaqlarımın meyitini mənə verəcəksən; sən
onları adanın qumlu sahillərinə gətirəcəksən,
rahiblər o meyitləri sərdabəyə qoyacaq və
üstlərində müqəddəs yağla yanan, heç
vaxt sönməyən çıraqlar asacaqlar, o
çıraqlar saf niyyətli zəvvarlara gecənin
qaranlığında uyuyan balaca ağ
sümükləri göstərəcək.
Marsel ŞVOB
Tərcümə
etdi: Həmid Piriyev
Ədəbiyyat qəzeti.-
2021.- 15 iyun. S.16-18.